واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: تسبيح عرشيان و فرشيان
«اِنَّ اللهَ و مَلائكتهُ يُصلونَ عَلي النبي يا اَيها الذينَ آمنُوا صَلوُّا عليهِ و سَلَّمِوُا تَسليما» (احزاب 56) « خدا و فرشتگانش بر پيامبر درود مي فرستند. اي كساني كه ايمان آورده ايد ، بر او درود فرستيد و به فرمانش به خوبي گردن نهيد.»مقام پيامبر صلي الله عليه و آله آن قدر والا است كه آفريدگار عالم هستي و تمام فرشتگاني كه تدبير اين جهان به فرمان حق بر عهده آنها گذارده شده ، بر او درود مي فرستند.او گوهر گرانقدر عالم آفرينش است ، و اگر به لطف الهي در دسترس شما قرار گرفته مبادا ارزانش بشمريد ، مبادا ارج و مقام او را در پيشگاه پروردگار و درنزد فرشتگان آسمان فراموش كنيد ، او يك انسان است و از ميان شما برخاسته ولي نه يك انسان عادي ، كسي است كه جهاني در وجودش خلاصه شده است.صلاة : صلاة در اصل به معناى توجه خاص است و صلاة خدا بر پيامبرش به معناى توجه خاص و قرين رحمتش به پيامبر است و چون در اينجا صلاة مقيد نيست لذا انعطاف كامل و مطلق خداوند را نسبت به پيامبرش مى رساند. ملاحظه مى كنيد ، قبل از اينكه خداوند از مؤمنين بخواهد كه بر پيامبرش درود بفرستند ، خود و فرشتگانش بر او درود و صلوات مى فرستند و صلوات مؤمنين نيز ، نوعي توجه از جانب ايشان به وسيله ي درخواست رحمت براى آن حضرت است . صافى از على بن ابراهيم قمى نقل مى كند : « صلوات خدا بر پيامبر ، پاك كردن ستودن آن حضرت است و از سوى مردم ، دعا كردن و طلب رحمت براى اوست و اقرار نمودن به فضل و مقام والايش ، تصديق فرمانش ، اطاعت بى چون و چرا از اوامرش و اجتناب و دورى جستن از نواهيش... و سلام بر او يعنى تسليم به ولايت او و هرآنچه آورده است.» يا سيد الانام درود جناب تو ورد زبان ماست مه و سال و صبح و شام نزديك تو چه فرستيم ما زدور دردست ما همين صلوات است والسلام و همانا اين درود فرستادن خداوند بر پيامبرش به مراتب بالاتر و فضيلتش افزون تر است از شرافت آدم كه ملائك را فرمان به سجده اش داد ، زيرا در آنجا خداوند نمى تواند شريك آنان در آن فعل باشد ولى در اينجا خداوند همراه فرشتگان و تمام مؤمنان بر پيامبر صلوات و درود مى فرستند . اين چه عظمت و مقامى است كه خداوند ، خود ، قبل از ملائكه و بندگانش بر اين انسان كامل صلوات فرستد و آنگاه تمام فرشتگان و مردم را دستور اكيد دهد كه بر او صلوات بفرستيد و سلام و تعظيم كنيد و در برابر فرمانش گردن نهيد . به جامه خانه ي دين ، خلعت درود و سلام چو گشت دوخته بر قامت تو آمد راستنشان حرمت صَلُّوا عليه بر نامت نوشته اند و چنين منصبى شريف، توراستآرى ! او انساني عادى نيست ، هرچند از ميان شما مردم برخاسته. از ياد نبريد كه خداوند تمام جهان هستى را به خاطر وجود مقدسش آفريده است كه در حديث قدسى خطاب به او فرمايد : " لولاك لما خلقت الافلاك" تو اصل وجود آمدى از نخست دگر هرچه موجود شد فرع تستندانم كدامين سخن گويمت كه والاترى زآنچه من گويمتتو را عِزَّ «لولاك» تمكين بس است ثناى تو طه و ياسين ، بس استيصلون : چرا واژه «يصلون» آورده است ؟ اين كلمه ، مضارع است و معناى پيوستگي و تداوم دارد ، معلوم مى شود همواره خدا و فرشتگان بر او درود و رحمت مىفرستند. سلموا : سلموا ممكن است به دو معنى بيايد : اول - تسليم در برابر فرمان ها و اوامر پيامبر چنانكه در آيه اى ديگر فرموده است: " ثم لا يجدوا في انفسهم حرجا مما قضيت و يسلموا تسليما"- و آنگاه مؤمنان از قضاوت و داورى تو هرگز در دل خود ناراحت نشوند و كاملا تسليم فرمانت باشند . امام صادق عليه السلام در پاسخ ابو بصير كه پرسيد معناى تسليم در اين آيه چيست ، مى فرمايد : " هو التسليم له في الامور"يعنى كاملا در برابر او سر تسليم فرود آورند و اطاعتش كنند .(1) دوم - به معناى سلام فرستادن بر پيامبر و گفتن «السلامُ عليك» به آن حضرت است كه معنايش دعا براى سلامتى او در پيشگاه رب الارباب است . ابوحمزه ثمالى از كعب - كه يكى از اصحاب رسول الله (ص) است - نقل مى كند كه : « هنگامي كه آيه صلوات نازل شد ، از پيامبر پرسيدم: اين را فهميديم كه بايد بر تو سلام بدهيم ، اما چگونه بر شما صلوات بفرستيم؟ پيامبر فرمود بگوييد: " اللهم صل علي محمد و آل محمد كما صليت علي ابراهيم و انك حميد مجيد و بارك علي محمد و آل محمد كما باركت علي ابراهيم و ال ابراهيم انك حميد مجيد" (2)ابن حجر در كتاب صواعق نقل مى كند كه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود : " لا تصلوا علي الصلاة البتراء" - بر من صلوات ناقص نفرستيد . عرض كردند : صلوات ناقص چيست ؟ فرمود : " تقولون اللهم صل علي محمد و تمسكون، بل قولوا اللهم صل علي محمد و آل محمد" : اينكه تنها بگوئيد صلوات بر محمد و ساكت شويد و ادامه ندهيد ، بلكه بايد بگوئيد : " اللهم صلي علي محمد و آل محمد".(3) عايشه از رسول اكرم صلى الله عليه و آله وسلم نقل مى كند كه فرمود : " لايقبل صلاة الا بطهور و بالصلاة علي"(4) « نمازبدون طهارت و درود بر من قبول نخواهد شد. و لذا در تشهد و سلام نماز ، نه تنها شيعيان بلكه عموم اهل سنت نيز بر پيامبر و آلش صلوات مى فرستند هرچند برخى مانند ابو حنيفه آن را سنت دانسته و واجب نمى دانند ولى قطعا شافعى آن را در نماز، واجب مى داند چه خود در بيت شعر معروفش مى گويد : " يا اهل بيت رسول الله حبكمفرض من الله في القرآن انزلهكفاكم من عظيم القدر انكممن لم يصل عليكم لا صلاة له"اى اهل بيت پيامبر ! محبت شما از سوى خداوند در قرآن واجب شده و در عظمت مقام شما همين بس كه هر كس در نماز واجب يوميه اش بر شما صلوات نفرستد ، نمازش باطل خواهد بود . در خاتمه ، روايت بسيار جالبى را از معصوم (ع) ، نقل مى كنيم كه در تفسير برهان آمده و آن حضرت مىفرمايد : « ما في الميزان شيء اثقل من الصلاة علي محمد و ال محمد و ان الرجل لتوضع اعماله في ميزانه فيميل به فيخرج صلي الله عليه و آله و سلم الصلاة عليه فيضعها في ميزانه فترحج "» همانا چيزى در ميزان اعمال بندگان (در روز قيامت) سنگين تر از صلوات بر محمد و آل محمد نيست و چه بسا انسانى كه اعمالش را در كفه ترازو مى گذارند ، پس پائين مى رود ، آنگاه رسول خدا مى آيد و صلوات هائى را كه او بر حضرتش فرستاده است مى آورد و در كفه ي ترازو مى گذارد ، پس اعمال آن شخص سنگين تر از وزنه ي ترازو مى شود . اميد آن كه با خلوص و معرفت ، بر آن حضرت و اهل بيت گرامي ايشان صلوات بفرستيم . و به راستي با اعمال صحيح و الهي خود عشق و ارادت خويش را به ايشان ابراز نمائيم.پي نوشتها:1- تفسير مجمع البيان، ذيل آيه ي مورد بحث.2- همان.3- صواعق ، ص 144.4- تفسير نمونه، 17، ص 420.5- الغدير، علامه اميني، ج7، ص 7.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 157]