تب نزله ای بدخیم در گاو و تشخیص تفریقی

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: مقدمه:

بیماری حاد و کشنده در گاو می باشد و صرفاً در گاو ظاهر می گردد گاومیش نیز به این بیماری مبتلا شده و علائم مشابهی را نشان میدهد ولی در سایر نشخوار کنندگان علامت خاصی مشاهده نمی شود گاو در تمام سنین به این بیماری مبتلا می شود افزایش فصلی بیماری نشان می دهد که که احتمالاً ویروس با واسطه گوسفند به این بیماری مبتلا مشود و با توجه به این نکته که در اصطبل هایی که گاوو گوسفند با همدیگر نگهداری می شوند در گیری در گاو بیشتر است می توان راه ورود ویروس به بدن گاو را گوسفند عنوان کرد

.

 اسامی دیگری برای این بیماری ذکر شده است که عبارتند از زکام یا نزله بدخیم ، زکام یا نزله بدخیم سر ، و تورم قانقاریائی غشاء مخاطی بینی .

 در شمال آفریقا به نام snotsiekte نامیده می شود که به معنی بیماری کثیف یا بیماری بینی است .

 یک بیماری انفرادی است معمولاً در اکثر اوقات کشنده بوده در گاو و گوزن با در صد ابتلاء کم و تلفات بالا مشخص می گردد.

اتیولوژی:

یک بیماری ویروسی می باشد که عامل آن نوعی ویروس از خانواده هرپس ویروس ها و زیر شاخه گاما هرپس ویروس است .در گوزن ALcelaphine herpesvirus Type 1عامل بیماری می باشد در گوسفند و بز عامل بیماری ovine herpesvirus Type 2(OHV-2) می باشد و همگی اینها سلولهای لنفو تروپیک وابسته به خانواده گاما هرپس ویروس ها می باشند .

اپیدمیو لوزی :

در آمریکای شمالی تمام سویه های گوسفندان اهلی ناقل ویروس (OHV-2) می باشند این بیماری در گاو ، بو فالو های اهلی شده ، طیف وسیعی از آهو و گوزن هایی که به صورت تجمعی یا آزاد زندگی می کنند رخ می دهد . این بیماری در حیوانات وحشی که به صورت آزاد در آفریقا نگهداری می شوند نیز گزارش نشده است . در ایران نیز به صورت پراکنده در فصول مختلف سال دیده می شود .

خرگوش ها می توانند به صورت آزمایشگاهی به این بیماری مبتلا شوند . بیماری MCFدر اسکاندی ناوی در خوکها نیز اخیراً گزارش شده است .

علائم ظاهری بیماری :

علائم بیماری در حیوانات اهلی و وحشی بسیار مشابه می باشد . همچنین عفونت هایی که به صورت اندمیک در بز با عامل CPHV- 2وجود دارد ظاهراً علائمی شبیه به علائم کلینیکی آهو و گوزن دارد

دوره نهفته بیماری بین 3 تا 8هفته متغیر است ولی در حالت عادی و طبیعی تشخیص بیماری آسان است . متوسط زمان مرگ گاوهای ارو پائی طو لانی تر از آهو است . گاو میش و بوفالوی آبی معمولاً بین 7 تا 17 روز بعد از ظاهر شدن علائم کلینیکی می میرند

علائم بیماری در حالت طبیعی عبارتند از :

1- تب بین 40تا 41.5درجه سانتی گراد

2- بی حالی و افسردگی

3- ریزش اب از بینی که ابتدا مخاطی ، سپس چرکی و بعد زرد رنگ شده وتشکیل عفونت می دهد

4- پوست پوزه حیوان ملتهب شده ، نقاط نکروزه و زخم های سطحی روی مخاط بینی دیده می شود

5- ریزش آب از چشم به صورت قطره قطره وتورم کم و بیش مشخص چشم و پلکها ، چشم ها متورم و درد ناک

6- کدر شدن قرنیه وپرخونی مویرگهای سفیده چشم

7- زخم های داخل دهان ، روی لبها و سطح داخلی لثه

8- تورم غدد لنفی و ملامسه آنها بصورت ظاهری

9- نشانه های عصبی بیماری به ویژه ناهماهنگی دستگاههای حرکتی ، لرزش ماهیچه ها و ضعف دست و پا

10- در اوائل بیماری دام دچار یبوست شده و سپس دچار اسهال می شود که در هر دو صورت دفع مدفوع با درد همراه است و در این حالت دفع ادرار به صورت قرمز رنگ می باشد .

11- التهاب ملتحمه چشم

12- لنفو ادنو پاتی عمومی و زخم های اپیتلیال

13- التهاب نزله ای قسمت های فوقانی دستگاه تنفس و گوارش

14- اسهال و کم آبی بدن

15- خرناس کشیدن هنگام تنفس

16- حیوان دها نش را باز نگه داشته و نفس نفس می زند

انتقال ویروس :

بستگی دارد به زمانی که ویروس به همراه ترشحات بینی به بیرون تراوش می کند که این در زمان خصوصاً زاد و ولد حیوانات اهلی و وحشی مثل گوزن و گوسفند رخ می دهد که پس از این مرحله ویروس ها بصورت سلولی وابسته ترشح شده و بصورت آزاد قرار ندارند قطرات و آئرسولهای پخش شده ازترشحات بینی حیوانات فوق الذکر ممکن است به منابع آب و غذا وارد شده و انتقال به گاو اغلب توسط بلع و خوردن قطرات و ذرات پخش شده در هوا و مواد غذائی به بدن گاو صورت می گیرد .

پاتوژنز :

ویروسهای عفونی به طور طبیعی لنفوسیت ها را از بین می برد و شکل و شمایل آنها را دگرگون می سازد سلولهای دگرگون شده اگر به صورت نئو پلاستیک باشند برگردانده شده و به سلولهای میزبان حمله می کنند و باعث می شوند زخم های نکروز شده ایجاد گردد و لایه های غشاء سطوح موکوزی شقیقه را موردحمله قرار می دهندپس از ورود ویروس و شروع علائم کلینیکی علائمی همچون پن افتالمایتیس ، بیرون زدگی حدقه چشم و زخم های قرنیه بطور شایع در گاو ظاهر می گردد سپس تورم ملتحمه چشم و درد چشم و ناتوانی در دید و زخم هایی در چشم ایجاد می گردد که به تدریج تعداد این زخم ها زیاد شده و زخم های دیگری در ناحیه لثه ، سقف کام و پشت دندان ها ظاهر می گردد خراش هایی در نزدیک دندان ایجاد ، بافت ها و مژه ها نیز همانند بیماری طاعون گاوی نکروز شده و علائمی شبیه زبان آبی در مناطق آفریقا ایجاد می شود سپس زخم های فلسی شکل در ناحیه جلوئی حفره بینی ظاهر و غدد لنفی پیش شکمی متورم می گردد نقاط متورم به همراه ترشحات اکسوداتیو و آبکی در پوست ایجاد شده و در این مرحله زخم های پوستی در هر دو نوع حیوانات اهلی و وحشی و علائمی شبیه بیماری تب برفکی ظاهر می گردد، مدفوع سیاه و قیری شده ولی پرتابی نیست در مراحل آخر بیماری نشانه های عصبی ظاهر شده و دام زمین گیر می شود که به دور خود می چرخد ، سرش را به زمین و اطراف می فشارد دچار تشنج شده و در نهایت دام می میرد .

دوره کمون بیماری :

دوره کمون بیماری متفاوت است و بستگی به حجم ویروس وارد شده به بدن دارد هر چه حجم ویروس وارد شده به بدن بیشتر باشد علائم بیماری سریعتر ظاهر می گردد گاهی اوقات تا 200 روز و بیشتر می رسد . در آزمایشگاه دوره کمون بیماری می تواند از 7 تا 77 روز متفاوت باشد .

روش های تشخیصی بیماری MCF

1-Polymerase chain reaction

2-Gross Pathology

3-Histopathological examination

4-Serology

5-Virus isolation

علائم کالبد گشائی بیماری :

علا ئم خاصی در مخاط شکمبه ، نگاری و هزار لا دیده نمی شود اما ممکن است گاهاً خونریزی و زخم مشاهده شود . ضایعات در شیردان واضح تر از پیش معده است مخاط داخل روده ها بسیار پرخون ، متورم و زخم هایی در آن دیده می شود . گاهی اوقات ضایعات فوق در نای ونایژه ها دیده می شود که در این حالت ریه ها سالم ولی کبد متورم است . در مغز وپرده های آن خونریزی دیده می شود پرخونی در مخچه کاملاً قابل رویت است و بالا خره دام در اثر تنگی نفس ، تب شدید و التهاب پرده های مغز تلف می شود .

پیشگیری و کنترل بیماری :

هنوز واکسن خاصی برای مقابله با این ویروس تهیه نشده است و درمان اختصاصی هم وجود ندارد .لذا لازم است جهت کنترل این بیماری و سایر انواع ویروسها مسائل بهداشتی به طور کامل رعایت شود و در صورت مشاهده علائم سریعاً دام سالم را از بیمار جدا کرده چراکه مخزن ویروس ناشناخته است .

تشخیص تفریقی :

بدلیل تشابه بعضی از علائم بیماری تب نزله ای بد خیم گاو با بیماری طاعون گاوی و اسهال ویروسی گاوان بهتر است در تشخیص بیماری بیشتر دقت گردد. بیماریهای طاعون گاوی ، اسهال ویروسی گاوان و تب نزله ای بدخیم شباهت های زیادی با همدیگر دارند . تورم دهان در اثر سائید گی مخاط ، تورم روده و معده در هر سه بیماری وجود دارد و صرفاً از روی نشانه های ظاهری به سختی می توان این سه بیماری را از هم تشخیص داد و جهت تشخیص قطعی بایستی آزمایشات مناسب انجام شود .

علائم اسهال ویروسی گاوان :BVD- MD))

1- تب بالای 42 درجه

2- ترشحات سروزی چشم و بینی

3- پرخونی شدید مخاطاط چشم و لثه ها

4- کراتیت قرنیه

5- خمو دگی و قطع اشتها

6- تورم غدد لنفی پیش کتفی

7- تنفس شدید

عامل اسهال ویروسی گاوان :

نوعی ویروس از خانواده پستی ویروس ها از جنس توگا ویروس میباشد در حالت خفیف در صد ابتلا بالا و تلفات پائین می باشد ولی در حالات شدید و حاد بیماری همراه با تلفات بالا نیز می باشد .گاوها در تمام سنین حساس می باشند اما در سنین 8 تا 24 ماهگی بیماری را بیشتر نشان میدهند .ویروس فوق سیستم ایمنی را فلج کرده و امکان دارد سایر عوامل بیماری زای فرصت طلب دیگر نیز ، بیماریزا ئی خود را نشان دهند .

راه انتقال ویروس :

1- گوارشی ( خوردن آب و مواد غذائی آلوده )

2- انتقال از طریق ادرار و ترشحات بینی

3- موارد نادری انتقال توسط حشرات و بند پایان

علائم بیماری اسهال ویروسی گاوان در حالت حاد :

1- تب 40تا 41 درجه

2- بی اشتهائی و دپرسیون

3- تنفس سریع و افزایش ضربان قلب

4- ترشحات سروزی بینی که به تدریج چرکی می شود

5- پرخونی بینی و گاهی اوقات دهان

6- نکروز اطراف سوراخ های بینی و پوزه

7- 2 تا 3 روز بعد از شروع تب اسهال

8- زخم های دهان همراه با آبریزش کشدار

9- ترشح اشک و کدر شدن قرنیه که این کدورت از قسمت وسط شروع و به اطراف کشیده میشود .

10- در تعدادی از دامها لنگش ، سقط جنین ، ناقص الخلقه زائی ، آنسفالیت و تشنج

علائم بیماری در شکل حاد و تحت حاد شامل اسهال متناوب ، کم اشتهائی ، لاغری تدریجی ، مو های خشن و خشک ، نفخ مزمن ، تغییر شکل سم و جراحات مزمن در حفره دهان و پوست می باشد .

قضاوت کشتارگاهی :

در فرم حاد که لاشه تب دار است کل لاشه حذف می شود و در فرم خفیف بیماری اگر لاشه مسئله دیگری نداشته باشد فقط دستگاه گوارش حذف می شود .

بیماری طاعون گاوی : Rinderpest))

عامل بیماری نوعی ویروس از خانواده پارامیکسو ویریده و از جنس موربیلو ویروس می باشد . این ویروس در مقابل نور خورشید و حرارت حساس بوده و در رطوبت بالا و خشکی سریعاً غیر فعال می شود . این ویروس به طور مستقیم یا غیر مستقیم از دام آلوده یا لباس کارگران و وسائل آلوده و یا از طریق کود یا آب پخش و منتقل می شود و تشخیص قطعی این بیماری توسط روش های سرولوژیکی می باشد

علائم کلینیکی بیماری :

1- ترشحات بینی و چشم

2- اسهال آبکی همراه باخون

3- جراحات زبان ، کانونهای خاکستری که به همدیگر متصل شده و جراحات بزرگتری را ایجاد می کند.

4- جراحات بر روی لثه ها ، لب ها ، قسمت های نرم و سخت کام ، گونه و پایه زبان

علائم کالبد شکافی :

- مری : نکروزهای قهوهای با لکه های خراشیده

- نگاری ، شکمبه و هزارلا دارای جراحات کم – شیردان ادم دار

- در قسمت های انتهائی ژژنوم جراحات نکروزه بخصوص در پلاکهای پایر و غدد لنفاوی ناحیه ایلیاک

- مواد داخل روده به هم چسبیده و موکوس دار

- در راست روده جراحات زیاد به صورت پوست ببری یا گوره خری

- در کبد نقطه های خونریزی همراه با لخته های خون

- در ریه آمفیزم متراکم

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 256]