حمام گنجعلی خان

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک:
________________________________________
مجموعه گلنجعلی خان :
مجموعه گنجعلی خان از جاذبه های مهم گردشگری شهر کرمان می باشد و شامل میدان، مسجد، حمام، بازار، سرا و سایر ابنیه دیگری است که در دوران حکومت گنجعلی خان از سرداران سلحشور دربار صفویه ,احداث شده است .
حمام گنجعلی خان :
یکی از مهمترین بناهای مجموعه، حمامی است که در ضلع جنوب میدان و در میانه بازار بزرگ کرمان واقع است ودر سال 1020 هـ .ق. ساخته شده و معمار آن سلطان محمد، معمار یزدی بوده است.حمام گنجعلی خان اثری بدیع از نقاشی ها، مقرنس کاری ها، کاشیکاری ها و گچبرهای زیبا همراه با استفاده از تزیینات سنگی بسیار ظریف است همچنین این حمام 26 متر طول 30 متر عرض و حدود 1300 متر مربع زیربنا دارد، که شامل سردر، دالان ورودی، رختکن، هشتی حدفاصل گرمخانه، خزینه، چال حوض، بخش خصوصی و تون می باشد.
این حمام تا حدود 60 سال پیش دایر بوده اما در حال حاضر نقش و کاربرد گردشگری پیدا کرده و همه روزه به ویژه در تعطیلات، پذیرای بازدیدکنندگان بسیاری است. در حال حاضر در این حمام مجسمه های مومی ملبس به لباس های سنتی مردم کرمان، صحنه هایی از استحمام به شیوه سنتی را به نمایش می گذارند. در کنار این مجسمه ها وسایل مختلف حمام نیز نمایش داده می شود. این مجسمه ها در سال 1352 در دانشکده هنرهای زیبای تهران، طراحی و به این محل منتقل شدند.

میدان گنجعلی خان:
از دیگر آثاری که از مجموعه گنجعلی خان بر جای مانده، میدانی در بخش مرکزی شهر کرمان است که در حاشیه بازار بزرگ واقع شده است وهمانند میدان های نقش جهان در اصفهان و یا میرچخماق در یزد، در اطراف خود بعضی از عناصر شهری را گردآورده است. در سه ضلع میدان گنجعلی خان بازار واقع شده و در ضلع دیگرش سرای گنجعلی خان قرار دارد. وجود حمام، آب انبار، ضرابخانه و همجواری با بازارها و چهار سوق، این مجموعه به هم تنیده را کامل کرده است.طاقنماهای آجری، کاشیکاری، فضای سبز، حوض آب و دیگر آثار دیدنی، بر زیبایی این میدان افزوده اند.
مسجد گنجعلی خان :
مسجد در ضلع شرقی و در جوار سرای گنجعلی خان واقع گردیده است. ورودی آن از طریق طاقنماهای میدان است که ساده اجرا شده اند. در بدنه داخلی طاقنما تزیینات گچبری با طرح گره دیده می شود که تماشاگر را به خود جلب می کند.تاریخ احداث مسجد 1700 هـ . ق است نقشه گنبدخانه مربع است که در پاکار تبدیل به هشت و در مرکز گنبد تبدیل به نورگیر 12 ضلعی شده است. تمامی سطح داخلی گنبد با مقرنسکاری و تزیینات مرسوم دوره صفویه تزیین شده است.

ضرابخانه (موزه سکه) :
این بنا در اواسط بازار غربی و در شمال میدان واقع است.نقشه آن چهار طاقی و به شکل هشت ضلعی می باشد که دارای گنبد مرکزی و ایوان های جانبی است. طاق ها و ایوان های ضرابخانه با گچبری های زیبایی تزیین گردیده است.
این بنا از آثار اواخر دوره گنجعلی خان است و محل ضرب سکه و مسکوکات طلا و و نقره دولتی بوده است و در حال حاضر انواع سکه های قدیمی در غرفه های آن به نمایش گذاشته شده و یکی از معتبرترین موزه های سکه ایران است.
آب انبار:
این بنا در حد میانی بازار غربی قرار گرفته است و دارای سردری زیبا با تزیینات مربوط به دوره صفویه می باشد. تاریخ احداث آن 1029 هـ .ق. است. آب انبار به دستور علیمران خان پسر گنجعلی خان بنا شده است و معمار آن استاد عبدا… بوده است.این آب انبار بادهلیزی طولانی و راه پله به پا آب راه دارد و مخزن آن در این قسمت واقع شده است. این محل یکی از معتبرترین آب انبارهای شهر در عصر خویش تلقی می شده است.

سرای گنجعلی خان:
در ضلع شرقی میدان و در محور آن سردر بلند و زیبایی وجود دارد که تاریخ احداث آن سال 1007 هـ .ق. می باشد. ساختمان این سرا در دو طبقه احداث شده است. در طبقه زیرین دکاکین و در طبقه بالا حجره های تجار ساخته شده اند. نمای این سرا دارای کاشیکاری معرق بوده است. طرح های مورد استفاده نقوش مرسوم عصر صفویه است که تحت تأثیر هنر نقاشی چین و مغول می باشند. نقشه سرا چهار ایوانی است که در ایوان های شرقی وشمالی و جنوبی تزییناتی از نوع گچبری و نقاشی وجود دارد و در دوره های بعدی ورودی هایی از طرفین شمال و جنوب به داخل آن گشوده اند که سرا را به بازارهای اختیاری ونمد مالی متصل می نماید.

بازار گنجعلی خان
این بازار خط مستقیمی است که در دو سوی آن دو دروازه ورودی و خروجی شهر یعنی دروازه ارگ و دروازه مسجد (وکیل) قرار دارد. طول آن حدود سه کلیومتر است و متشکل از کاروانسراها، سراها و تیمچه هایی است که همگی در دو راستای عمود بر هم جای گرفته اند.
بخشی از بازار بزرگ کرمان در مجاورت مجموعه گنجعلی خان قرار دارد که بازار مسگری و بازار گنجعلی خان از آن جمله اند. بازار مسگری و بازار گنجعلی خان از آن جمله اند. بازار مسگری در امتداد بازار کلاه مالی در ضلع شمالی و شرقی میدان گنجعلی خان هستند که عناصری مثل ضرابخانه و آب انبار در آن قرار گرفته اند. همچنین بازار جنوبی گنجعلی خان که حمام در اواسط آن قرار دارد و بخشی از بازار بزرگ (راسته بازار) را تشکیل می دهد و در امتداد بازار سراج ها قرار دارد. در تلاقی بازار غربی و جنوبی در گوشه جنوب غربی، چهار سوق بزرگ شکل گرفته که معماری این فضا در نوع خود کم نظیراست.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 84]