واضح آرشیو وب فارسی:ابتکار: زنان خياباني چگونه متولد مي شوند؟ شمارش سرانگشتي يك معضل زيرزميني
در كنار آسيب هاي اجتماعي موجود در جوامع شهري و صنعتي پديده زنان خياباني به عنوان آسيبي جدي مدنظر است كه يافتن راه نجات و خلاصي از آن آرزوي هر جامعه اي است. زنان خياباني زناني هستند كه برخلاف معيارهاي ارزشي اجتماع (قانون، مذهب، فرهنگ و اخلاق) براي كسب درآمد اقدام به برقراري روابط با مردان بيگانه مي كنند. سازمان بهزيستي به عنوان متولي پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي، زنان خياباني را چنين تعريف مي كند: زنان خياباني، زناني هستند كه از راه خود فروشي امرار معاش مي كنند. لذا شناسايي و يافتن علل شكل گيري اين پديده از جمله موضوع مهم علومي چون جامعه شناسي، روانشناسي، علوم تربيتي، اقتصادي و... است.
زنان خياباني چگونه متولد مي شوند؟
درباره علل به وجود آمدن پديده زنان خياباني ديدگاه هاي مختلفي وجود دارد. در حالي كه برخي كارشناسان بر علل اقتصادي ايجاد اين پديده تاكيد مي كنند، برخي ديگر از كارشناسان علل اجتماعي و رواني را در ايجاد آن موثر مي دانند. محمد حسين فرجاد يكي از كارشناسان اجتماعي است كه در اين باره مي گويد: پديده زنان خياباني زاييده فرار دختران و زنان از خانواده است. عمده ترين عامل فرار زنان و دختران به نابساماني هاي زندگي و خانوادگي باز مي گردد و اين نابساماني فقط نابساماني اقتصادي نيست. نابساماني مي تواند عامل اقتصادي، تربيتي، رواني، اجتماعي يا فرهنگي داشته باشد. همانطور كه روسپيگري بيماري رواني اجتماعي است. اجتماعي چون خانواده دچار مشكل بوده و رواني چون اين آدم هم زمينه هاي اختلال رواني داشته است. "فربد فدايي" روانپزشك مي گويد: برخي از زنان خياباني دچار اختلالات رواني هستند در برخي ديگر عوامل اجتماعي فقر، نبودن حمايت اجتماعي و... نقش عمده دارد و شايد در تعداد قليلي هم صرف خواست خود آنان براي اقدام به اين عمل موثر باشد. حتي اگر عامل روسپيگري در برخي از اين زنان در اصل اختلالات رواني باشد، اما نارسايي هاي اجتماعي در تظاهر آن نقش دارد. به اين معني كه در شرايط مطلوب اجتماعي، اختلال رواني نمي تواند سبب روي آوردن يك زن به روسپيگري شود.
فرايض ديني و تزهاي وارونه
بي توجهي به ارزش هاي ديني و اهمال در آموزش اصول و مباني ديني در كشور از جمله مواردي است كه طي دراز مدت آسيب هاي عمده اجتماعي و روحي و رواني را به جاي مي گذارد. امري كه بسياري از خانواده ها و اولياي آموزشي در مدارس از دقت و توجه عميق به آن سرباز مي زنند، شايد به علت تزهاي جديد برخي كارشناسان تربيتي مبني بر سهل گرفتن اعتقادات و وظايف ديني بر نوجوانان و جوانان باشد تا مانع از دلزدگي آنان شود!در حالي كه امان الله قرايي مقدم با اشاره به ضعيف شدن ارزش هاي ديني در ميان برخي قشرهاي جامعه مي گويد: كمرنگ شدن ارزش هاي ديني يكي از عوامل گسترش فحشا» در جامعه است. اين جامعه شناس با بيان اين كه دين يكي از عوامل مهم جلوگيري كننده از انحرافات اجتماعي است، معتقد است: وقتي ارزش هاي ديني و هنجارها در جامعه ضعيف شود، جامعه دچار بي بند و باري خواهد شد. هيچ وقت كارهايي كه در خصوص زنان خياباني انجام مي شود به نتيجه نخواهد رسيد زيرا پديده وجود زنان خياباني معلول يك عامل نيست. وي طلاق را از ديگر عوامل به وجود آورنده زنان خياباني اعلام مي كند و مي افزايد: وقتي از شش ازدواج(!) يكي منجر به طلاق شود و اين طلاق باعث قطع درآمد زن و بي سر و سامان شدن وي مي شود، مسير سوق دادن زن به سمت فحشا» تا حدودي هموار خواهد شد. بسياري از جامعه شناسان، بيكاري را از دلايل گسترش آمار طلاق برمي شمارند كه مطابق آمارها نيز گفته مي شود بيش از چهار ميليون نفر در سراسر كشور بيكار هستند كه اين امر نيز موجب بالا رفتن آمار طلاق در جامعه شده است. وي اعتياد را از ديگر عوامل مهم ايجاد فحشا» اعلام كرد و گفت: مرداني كه معتاد هستند زنان خود را وادار به تامين مخارج اعتياد خود از طريق فحشا» مي كنند.
سقوط آزاد و پرتگاه فرار
تولد و پرورش در خانواده هاي نابسامان و غير ايمن كه سرشار از انواع آسيب هاي اجتماعي و رواني هستند از علت هاي عمده فحشا به شمار مي رود. قرايي مقدم با بيان اين مطلب كه سن فحشا» در ايران كمي كاهش يافته، علت اين مساله را وجود عده كثيري از دختران خياباني برمي شمارد كه به دليل بي سرپرستي، بدسرپرستي و تك سرپرستي، آزار روحي، جسمي، رواني و... وارد بازار فحشا» شده اند. وي با اشاره به بررسي هاي انجام شده در خصوص دختران فراري، نظام خانوادگي بد را علت اصلي فرار دختران از خانواده و روي آوردن به فحشا» مي داند. شهرنشيني و حاشيه نشيني نيز يكي ديگر از عوامل به وجود آورنده فحشا» است و در حال حاضر بيش از سه ميليون حاشيه نشين در كشور وجود دارد و اصولا هرچه شهرها بزرگتر شود، كنترل اجتماعي ضعيف تر شده و فحشا» بالا مي رود. با توجه به عوامل مطرح شده، جامعه شناس ديگري نيز معتقد است: افراد روسپي بيمار هستند نه فاسد و طبقه بندي اين افراد نوع سياست گذاري در مورد آنها را تعيين خواهد كرد. ريشه معضلات اجتماعي بايد بررسي شده و اقدامات لازم براي از بين بردن آن انجام شود. ابوالقاسم پور رضا مي گويد: علت هاي زيادي سبب پيدايش پديده روسپيگري در جامعه مي شود كه بسياري از موارد آن مخفي است و در معرض ديد ناظران قضايي قرار ندارد. مشكل اقتصادي تنها عامل روسپيگري نيست و عوامل بسياري در بوجود آمدن اين پديده موثر است، بسياري از فقرا ارزش ها را رعايت كرده و سازگاري اجتماعي بالايي دارند و مشكلات را تحمل مي كنند در حالي كه ممكن است برخي متمولين به ارزش ها اهميتي ندهند. در بسياري از موارد فقر در كنار مسايل ديگر معني پيدا مي كند. نحوه آموزش تربيت خانوادگي، دوستان، عرضه ارزش هاي نامتعارف غربي، روابط دختر و پسر، محروميت اجتماعي، بالارفتن سن ازدواج، فقر، اعتياد و بسياري از مسايل ديگر از جمله موارد تاثير گذار در اين ناهنجاري اجتماعي است.
شمارش سرانگشتي يك معضل!
در حالي كه پديده زنان خياباني يا ويژه يكي از آسيب هاي مهم اجتماعي است، آمار رسمي از آنان وجود ندارد و همين موضوع باعث طرح آمارهاي غير واقعي و مبالغه آميز توسط برخي كارشناسان و رسانه هاي داخلي و خارجي مي شود. برخي آمارهاي غير رسمي تعداد زنان خياباني را در ايران بالغ بر 200 هزار نفر مي داند، در حالي كه نهادها و مقامات مسئول معمولا از طرح موضوع زنان خياباني يا ارائه آمار دقيق از آن خودداري مي كنند. مطابق آمارهاي ارايه شده طي 9 ماهه سال 82 بيش از يك هزار و 300 زن خياباني در سطح كشور جمع آوري شدند كه نيمي از اين زنان در مراكز نگهداري بستري و نيمي ديگر نيز به صورت سرپايي مداوا شدند. مشاهده مي شود به دليل برخورد مغرضانه برخي، مطرح شدن بحث زنان خياباني هميشه در حد حرف باقي مانده و عملياتي شدن برنامه ها روي زمين مانده است. چنانكه در همايش بررسي آسيب هاي اجتماعي سال 84 نيز عنوان شد، طبق آمار در مدت 7 سال متوسط سن فحشا از 28 سال به زير 22 سال كاهش يافت. به گزارش برنا، بحث زنان خياباني يا روسپيگري، منحصر به زمان و مكان خاصي نيست و اين بحث ادامه دار خواهد بود. اما توجه به اين نكته نيز حائز اهميت است كه دسترسي به آمار آسيب ها و معضلات اجتماعي علاوه بر اينكه به افزايش اطلاعات مردمي و تقويت نهادهاي پيشگيري كننده از معضلات منجر مي شود بلكه خانواده ها را به چالش روش هاي تربيتي در پيش گرفته وادار مي سازد تا به درستي اين روش ها و نادرستي آن آگاه شوند. مشاوران نيز در اين راستا توسط نهادهاي دولتي تقويت خواهند شد و چه بسا مخفي كردن شمار زنان خياباني به افزايش روز افزون اين رقم بيافزايد. البته در بحث زنان خياباني نكته اي كه همواره مورد غفلت قرار مي گيرد پديده مردان خياباني در كنار زنان خياباني است. هرچند در جوامع سنتي اين موضوع كمتر مورد توجه قرار مي گيرد و معمولا تمامي گناهان را به گردن زنان مي اندازند اما پديده زنان خياباني بدون مردان خياباني معنا پيدا نمي كند.
سه شنبه 22 مرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ابتکار]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 655]