جنگ سدها در مقابله به بي آبي

واضح آرشیو وب فارسی:آفرينش: جنگ سدها در مقابله به بي آبي
كردستان- خبرنگار آفرينش
كم آبي و پس لرزه هاي ناشي از آن بيش از هر موضوع ديگري كشور ايران را درسال 87 تحت تاثير خود قرار داده است. با گذشت 4 ماه از سال ، طي ماه هاي اخير بر اساس آمارهاي موجود وضعيت ذخيره آب سدهاي كشوردروضعيت هشدار قرار گرفته و به تبع آن توليد برق ، تا مين آب شرب شهرهاي كوچك و بزرگ و روستاهاي كشور و همچنين آب لازم براي كشاورزي در مناطق مختلف كشور از اين بحران تاثير پذيرفته اند. خشكسالي و كم آبي سال آبي 86 و 87 در منطقه و ايران يكي ازخشكساليهاي كم سابقه در دهه هاي اخير ايران است. ايران به دليل قرار گرفتن در منطقه خشك و نيمه خشك جغرافيايي كه دو سوم خاك كشور را فرا گرفته و بخش كوچكي از آن را جلگه هاي حاصلخيز تشكيل داده از جمله مناطقي است كه طي سال هاي متمادي هر از گاهي با بحران خشكسالي مواجه بوده است. به طوري كه اگر بارندگي و بارش در سال آبي كه از نيمه دوم سال آغاز شده و اواخر نيمه نخست سال بعد به پايان مي رسد در حد كافي نباشد انواع و اقسام هشدارهاي مربوط به آن از جمله جيره بندي و امثال آن به موضوع روز جامعه تبديل مي شود. در ماه هاي ابتداي نيمه دوم سال 86 بسياري از دستگاه هاي دست اندركار در موضوع آب و خشكسالي خبر از سالي همراه با 20 درصد كاهش بارندگي براي ايران داده بودند اما آمارهاي اواخر بهمن به نحوي بود كه 25 درصد كاهش را نشان مي داد و اسفندماه نيز خشك ترين ماه هاي سال در 40 سال اخير براي كشور رقم خورد تا به فاصله چند ماه بعد بسياري از استان هاي ايران در مرز خشكسالي به سر برند.براساس آمارها، در مجموع سال آبي اخير 100 ميليارد مترمكعب كاهش بارش را نسبت به متوسط داشته ايم و كشور با 20 ميليارد مترمكعب كاهش روان آب مواجه شده است.از سوي ديگر با وجود كمبود ميانگين بارندگي در كشور و وجود منابع آب معدود، دو برابر شدن جمعيت كشور طي چند سال گذشته، سرانه آب را در كشور افزايش داده است. بر اين اساس طي دهه هاي اخيرانجام پروژه هاي سد سازي براي تامين آب و نيروي برق در كشور مورد توجه قرار گرفته و طي سال هاي گذشته دولت ها را واداشته تا منابع عظيمي از پول را در راه تامين اين امر سرمايه گذاري كنند تا جاييكه ايران جزو سه كشور بزرگ سدساز منطقه قرار گرفته است.با اين وجود تجربه سال هاي مختلف نشان داده است كه تامين آب كشور باز هم در گرو بارش هايي است كه در فصول سال اتفاق مي افتد و در صورت كاهش بارندگي منابع آب پشت سد كم شده و در شرايط بحراني بارندگي كم آبي در كشور با وجود سدهاي عظيم و متعدد به بحران داخلي در سه بخش كشاورزي، برق و آب شرب تبديل مي شود. به گفته كارشناسان اين حوزه مشكل اساسي در اين نكته است كه كاركرد سدها كه بايد دوره هاي خشكسالي را پوشش دهند در حين ساخت مورد توجه قرار نگرفته است و به اين دليل است كه ذخيره آب در پشت سدها به درستي مديريت نشده و به اندازه كافي صورت نمي گيرد و در آن زمان است كه كشوربا بحران كمبود آب مواجه مي شود.صاحبنظران مسائل فني آب و سد در كشور معتقدند باتوجه به پتانسيلهاي موجود با پيش بيني و مديريت درست كمبود آب قابل كنترل و ذخيره براي شرايط بحراني و كم آبي مي باشد. ايران هم اكنون داراي 500 سد كوچك و بزرگ در نقاط مختلف كشور است. در اين ميان 90 سد ايران داراي ظرفيت بالاي 100 ميليون مترمكعب هستند كه به نوعي سدهاي مهم كشور تلقي مي شود كه از اين تعداد 15 سد برق آبي بوده و 7 هزار و 200 مگاوات برق را به شبكه تحويل مي دهند و 400 سد ديگر برق توليد نمي كنند و تنها براي مصارف آب شرب و تنظيم آب براي كشاورزي كاربرد دارند. اما با اين وجود به علت كاهش ميزان بارندگي طي سال آبي 86-87 كه در 40 سال اخير بي سابقه بوده است، سطح اب سدهاي كشور به شدت پايين آمده و حجم آنها كم شده است به طوري كه ذخيره آب پشت سدهاي كشور تا نيمه تيرماه در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته با 46 درصد كاهش به 4/12 ميليارد مترمكعب رسيده است كه اين رقم در مقايسه با سال گذشته 46درصد كاهش نشان مي دهد.در اين ميان سدهاي كرخه،دز، كارون 3، مسجد سليمان، شهيد عباسپور جز" سدهاي بحراني محسوب مي شوند و 3 سد گاوشان، جگين در استان هرمزگان و پيشين در جنوب شرقي سيستان و بلوچستان جز" سدهايي هستند كه نسبت به سدهاي ديگر از نظر كاهش و كسري آب در مخازن وضعيت بهتري دارند.اين در حالي است كه بحران شديد خشكسالي سال جاري علاوه بر خسارتهاي فراواني كه در توليد محصولات كشاورزي، حوزه آب هاي زيرزميني و افزايش تعداد دشت هاي بحراني از نظر سطح آب هاي زيرزميني برجاي گذاشته، سبب از دست رفتن حدود پنج هزار مگاوات از ظرفيت توليد نيروگاه هاي برق آبي شده است كه با افزايش ميزان دماي هوا و به تبع آن افزايش ميزان تبخير آب پشت سدها و كاهش حجم و ارتفاع ذخيره مخازن سدهاي كشور، بر ميزان محدوديت استفاده از نيروگاه هاي آبي نيز افزوده خواهد شد.بروز بحران خشكسالي به تبع آن پر نشدن مخازن پشت برخي سدها و عدم امكان بهره برداري از ظرفيت و توان نيروگاه هاي برق آبي كشور سبب وقوع خاموشي ها در برخي مناطق و استان هاي كشور گرديده و از ابتداي تيرماه سال جاري با اعلام جداول اعمال خاموشي سعي شده ضمن كاهش دامنه تاثيرات منفي و آني خاموشي ها، امكان برنامه ريزي براي انجام فعاليت هموطنان در سراسر كشور فراهم شود.به گفته وزير نيرو مشكل كمبود برق كشور مربوط به 15 سدي است كه وظيفه توليد برق را دارند كه از اين تعداد تنها 5 سد در توليد برق كارساز بوده كه عمدتا نيز در خوزستان واقع هستند كه به نوعي مي توان گفت سدهاي كرخه،دز، مسجد سليمان، شهيد عباسپور و كارون 3 به عنوان سدهاي بحراني محسوب مي شوند چرا كه سهم توليد 6 هزار و 500 مگاوات برق را دارند.البته با توجه به اين موضوع كه بيش از 96 درصد خاك ايران در معرض خشكسالي قرار دارد براساس اطلاعات هواشناسي 17 استان كشور بين 51 تا 75 درصد و 12 استان كشور نيز كمتر از 50 درصد بارش به نسبت ميانگين بلندمدت مشابه داشتند. شدت خشكسالي در سال جاري در استان هاي قم، مازندران ضعيف و در استان هاي تهران، آذربايجان شرقي، اردبيل، قزوين، سمنان، خراسان شمالي، گلستان، زنجان، آذربايجان غربي، گيلان و همدان متوسط و در استان هاي لرستان، خوزستان، اصفهان، خراسان جنوبي، كردستان، كرمانشاه، يزد، چهارمحال و بختياري، خراسان رضوي و هرمزگان شديد و در استان هاي فارس، كهگيلويه و بويراحمد، كرمان، ايلام و بوشهر بسيار شديد مي باشد كه در اين راستا براي جلوگيري از بوجود آمدن نارسايي ها در اجتماعات بزرگ مديريت آبهاي شرب شهري و روستايي در اولويت قرار مي گيرند. مدير عامل شركت منابع آب ايران در اين خصوص با بيان اين كه مديريت آب هاي شرب شهري و روستايي در اولويت قرار دارند، مي گويد در راستاي مديريت آب در شرايط كم آبي، اولويت ترميم با آب شرب شهرها و روستاها و در مراحل بعد مصارف صنعتي، كشاورزي و خدمات مي باشد كه اميدواريم با مديريتي كه در سطح مصارف شرب صورت مي گيرد از بوجود آمدن نارسايي ها در اجتماعات بزرگ جلوگيري شود.مهندس محمودي با بيان اينكه وزارت نيرو به عنوان يكي از شاخصه هاي مهم در بخش آب، سدسازي و ايجاد شبكه هاي آبياري و زهكشي را مد نظر قرار داده است، ابرازداشت: در طول سال هاي گذشته به طور همزمان و هم فاز سدهاي متعددي را به بهره برداري رسانده ايم و شبكه هاي زيادي را آغاز كرده ايم، اما از نظر زماني در مقاطعي شبكه هاي آبياري و زهكشي از سدها عقب تر بودند كه در صدد هستيم در سال 87 اين مشكل مرتفع شده و شبكه هاي توزيع آب كشاورزي گامي به جلو بردارد. به گفته وي امسال 15 سد جديد آبگيري و افتتاح خواهد شد.
دوشنبه 21 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفرينش]

[مشاهده در: www.afarineshdaily.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 120]