گل گشت

واضح آرشیو وب فارسی:آفرينش: گل گشت
اصفهان
تاريخچه اصفهان
اصفهان در ميان شهرهاي ايران گوهري يگانه است كه در پي فراز و فرودهاي تاريخي و از پس غبار قرون و اعصار همچنان درخششي ناب و سحرانگيز دارد. چنان تازه و پرطراوت است كه گوئي هم امروز پا به عرصه هستي نهاده و چنان اصيل و ريشه دار كه گوئي همواره بوده.
فرهنگ غني و طبيعت زيباي اصفهان هماهنگي شگفتي دارند چنانكه گوئي بازتاب يكديگرند.
گنبدهاي فيروزه اي ، آسمان آبي را طنين تكرار بخشيده ، گلدسته هاي بلند ، نداي خاموش چنارهاي كهنسال را كه آيه هاي خاكي خداوندند به بانگي رسا نغمه توحيد سرداده و نقش و نگار گل و بوته ها و اسليمي ها ، باغهاي خرم و شاخه هاي پرشكوه را بي خزان و جاودان كرده و جلوه هاي رنگ و نور در كاشي ها ، آفتاب درخشان اصفهان را معناي تازه اي بخشيده است.
اصفهان از ديرباز بخاطر وجود پربركت زاينده رود ، اين سرچشمه حيات ، از كانونهاي مهم زندگي در اين سرزمين بوده است ، چنانچه در تمامي ادوار تاريخي شناخته شده از شهرهاي مهم ايران به شمار ميرفته است.
در دوره هخامنشي آن را گابا يا گي مي ناميده اند كه بعدا به جي تبديل شده و از اقامتگاههاي ويژه پادشاهان و از استانهاي مهم ايران بوده است. در دوره اشكاني نيز اصفهان يكي از چهار ايالت پهله قديم و از مراكز مهم حكومت اشكاني بوده است . قلعه سارويه و گنجينه بزرگ كتاب آن مربوط به همين دوره است. در دوره ساساني اصفهان مركز تجمع سپاهيان و پادگان مركزي ايران بوده است و از همين رو آن را اسپاهان يا سپاهان ناميده اند. اصفهان در سال 21 هجري به تصرف سپاهيان اسلام در آمد و در سده هاي چهارم و پنجم هجري در دوره حكومت ديلميان اصفهان پيشرفت و عمران بسياري يافت ، كتابخانه بزرگي داشت و مهمترين مركز علوم ديني ، ادبي و فلسفي در ايران بود. در همين دوره است كه ابن سينا دانشمند و فيلسوف بزرگ ايران به تدريس مي پردازد و چندي نيز وزارت مي يابد.اصفهان در دوره سلجوقي و صفوي كه بعنوان پايتخت برگزيده شده به اوج شكوه و عظمت خود دست يافت و يكي از بزرگترين و آبادترين شهرهاي جهان بود. در فاصله ميان دوره سلجوقي و عصر صفوي يعني در دوره اوج و شكوفائي دو مصيبت بزرگ نيز بر اصفهان وارد آمد. يكي حمله مغول در قرن هفتم و ديگري قتل عام تيمور در اواخر قرن هشتم . اما اصفهان آنچنان كه در طول تاريخ پرفراز و نشيبش نشان داده بار ديگر از ميان آتش و خاكستر سربرآورد شكوه گذشته را باز يافت .اكنون اصفهان بعنوان يكي از زيباترين شهرهاي جهان با پشتوانه عظيم فرهنگي ، هنري ، صنعتي و اقتصادي خود مورد توجه جهانگردان و ايرانگردان داخلي و خارجي قرارگرفته است.
ميدان نقش جهان
با انتخاب اصفهان به پايتختي و گسترش شهر به طرف جنوب، ميدان عظيم نقش جهان با طول تقريبي 507 و عرض 158 متر در شرق گردشگاه چهارباغ به عنوان يكي از ويژگي هاي عصر صعوي مطرح گرديد. در طراحي شهر اين ميدان به عنوان عضو اصلي گسترش شهر مورد توجه قرار مي گيرد و تا مدتها بعد از بزرگترين و زيباترين ميدان هاي جهان ناميده مي شود.
ميدان نقش جهان به جاي ميدان كوچكي كه از دوران تيموران باقي مانده بود احداث گرديد. به هنگامي كه دو مسجد امام و شيخ لطف الله و سردر بازار قيصريه ساخته شد اين 3 بنا با طاقهاي متحدالشكل به هم مربوط شدند و با پايان يافتن ميدان و خاتمه تزئينات، كف آن شن ريزي و مسطح شد. از اين زمان بود كه ميدان براي انجام مسابقات و بازي هاي معمول آن عصر مانند چوگان و قاپوق اندازي مورد استفاده قرار مي گرفت و سان و رژه سربازان و سپاهيان نيز در همين محل انجام مي شد. دو ستون سنگي كه در جلو مسجد امام واقع شده و قرينه آنها نيز روبروي بازار قيصريه هستند بيانگر انجام بازي چوگان و ساير ورزش ها در ميدان مي باشند.
«در گرداگرد كناره ميدان نهري به عرض 3 متر و عمق 2 مترجريان داشت. در طول نهر رديفي از درختان چنار بر رهگذران سايه مي افكند. ميدان روزها اغلب پوشيده از چادر دستفروشان بود و در طول روز افرادي از مليت هاي مختلف نظير انگليسي، هلندي، پرتغالي، عرب، ترك، يهودي، ارمني، روسي و هندي به اين محل مي آمدند.»
شبها نيز ميدان به محل تردد بازيگران، شعبده بازان، خيمه شب بازان، بند بازان و قصه گويان تبديل مي شد.
به غير از بناهاي تاريخي چهارگانه كه در چهار سمت ميدان قرار گرفته اند و به جز خيابان هائي كه از ميدان مي گذرند دور تا دور ميدان را غرفه هاي دواشكوبه احاطه كرده اند.
اين غرفه ها در آن روزگار به داد و ستد و تجارت اختصاص داشتند. همچنان كه امروز همين كاربري حفظ شده و انواع صنايع دستي و منسوجات كار اصفهان در آنها به مسافران و گردشگران عرضه مي شود.
چهار طرف ميدان، چهار بازار قرار گرفته كه به وسيله مغازه هاي داخل ميدان به ميدان مربوط مي شوند. اين بازارها در روزگار صفويه هر يك به شغلي اختصاص داشت .
بيشتر سياحان و جهانگرداني كه از اصفهان مطلب نوشته اند بر شكوه و عظمت ميدان نقش جهان تاكيد كرده و از حضور سفرا و نمايندگان خارجي و ساير اتباع كشورهاي ديگر در اين ميدان خاطراتي را ذكر كرده اند.
به نوشته برخي از اين سفرنامه ها، بسياري از مذاكرات تاريخي كه بين دولتمردان ايران و فرستادگان خارجي انجام مي شد در همين ميدان صورت مي گرفت .
امروز نيز ميدان نقش جهان اصفهان كه پس از پيروزي انقلاب به نام ميدان امام ناميده شده كه يكي از گردشگاههاي اصفهان است كه سياحان و جهانگردان خارجي و مسافران ايراني با شوق از آن بازديد مي كنند.
مقدمات احداث موزه بزرگ اسلامي در طبقه فوقاني ميدان انجام شده و به زودي ميدان بزرگ و با عظمت نقش جهان محلي براي نمايش و ارائه آثار اسلامي خواهد بود.
آنچه درباره ميدان نقش جهان مي توان گفت اينكه اين اثر نفيس و با شكوه كه در دنيا از شهرتي چشمگير و بي نظير برخوردار است با مجموعه عناصر و عملكردهائي كه در نقش هاي سياسي، مذهبي، اقتصادي، توريستي و تفريحي داشته پيوسته در آسمان هنر و زيبائي ايران و جهان مي درخشد. بطوري كه باجرات مي توان ادعا كرد كه اين ميدان همراه با فضاهاي تكميلي و عناصر مربوط به آن يعني عمارت عالي قاپو، مسجد شيخ لطف الله، مسجد امام، توحيد خانه، سر در قيصريه و راسته بازارها به تنهائي با تمام زيبائي ها و جاذبه هاي جهانگردي ايران برابري مي كند
جمعه 18 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفرينش]

[مشاهده در: www.afarineshdaily.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 208]