گزيذه سرمقاله‌ روزنامه‌هاي صبح امروز هر چه هست همين است

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: گزيذه سرمقاله‌ روزنامه‌هاي صبح امروز هر چه هست همين است
جام جم آنلاين: روزنامه‌هاي صبح امروز ايران در سرمقاله‌هاي خود به مسائل روز كشور و جهان از جمله گراميداشت روز خبرنگار، مسائل تركيه، اعياد شعبانيه و ... پرداخته‌اند كه گزيده 6 سرمقاله در زير مي‌آيد.

اعتماد

روزنامه اعتماد يادداشتي دارد به مناسبت روز خبرنگار به قلم بهروز بهزادي و با عنوان «نياز روزنامه نگاري كشور به پژوهش و آموزش»

در ابتداي اين يادداشت مي‌خوانيد؛ جنگ داخلي افغانستان به شدت ادامه داشت. طالبان كه از جنوب و به كمك سازمان اطلاعات پاكستان توانسته بودند، در افغانستان به پيشروي نائل آيند سر راه خود بي مهابا افراد را مي كشتند. خبرنگار صدا و سيما شهيد صارمي در مزارشريف، از جمله خبرنگاراني بود كه تازه ترين گزارش ها را از جنگ داخلي به تهران مخابره مي كرد.

در ادامه يادداشت آمده است؛وقتي مزارشريف در محاصره طالبان قرار گرفت او هيچ گاه تصور نمي كرد اين گروه به جان او و ديپلمات ها سوءقصد كنند. به خاطر قطع برق و مشكلات ارتباطي به كنسولگري ايران در مزارشريف رفت كه ناگهان كنسولگري با يورش وحشيانه گروهي از طالبان رو به رو شد و او به همراه هشت نفر از اعضاي كنسولگري به شهادت رسيد.

اين اتفاق دهشتناك را تاريخ به روز هفدهم مردادماه 1377 ثبت كرده است كه بعداً شوراي فرهنگ عمومي آن را روز خبرنگار نامگذاري كرد. امروز كه يك دهه از شهادت صارمي مي گذرد، در افغانستان طالبان قدرت را واگذار كرده اند و از آنان تنها شرح جنايت شان برجاي مانده است.

نويسنده معتقد است؛طالبان اما هنوز مي خواهند ثابت كنند كه دشمن شماره يك خبرنگارانند، چرا كه نيروهاي باقيمانده آنها، طي چند سال گذشته چند خبرنگار آژانس هاي مختلف جهاني را ربوده اند و چند خبرنگار افغاني را به طرز فجيعي كشته اند. ضايعه كشته شدن خبرنگاران در جهان و طي جنگ هاي مختلف اما هميشه ادامه داشته است و مرگ آنان در راه وظيفه اطلاع رساني گرچه قابل تحمل است ولي بسياري از آنان وقتي ربوده مي شوند و به دست جريانات سياسي به قتل مي رسند براي وجدان جوامع قابل پذيرش نيست و سازمان هاي بين المللي بايد با قوانين سخت از روزنامه نگاران و خبرنگاران رسانه هاي مختلف حمايت كنند. روز خبرنگار را اما در ايران مي توان از دو زاويه ديد؛ يكي به عنوان روزي با جشن هاي كوچك در تحريريه هاي كوچك و ديگري را به عنوان روزي براي بررسي مشكلات روزنامه نگاران. و از آنجا كه اين گروه مشكلات فراواني دارند شايسته است مسوولان امر با توجه به حرفه سخت آنان مزاياي درخوري برايشان قائل شوند. در بسياري از كشورهاي دنيا، خبرنگاران و روزنامه نگاران از معافيت هاي مختلف براي سفر و امور مربوط به حرفه خود برخوردارند، شركت هاي مسافربري اولويت هايي براي خبرنگاران قائلند و خبرنگار براي اجراي وظايف خبري با تسهيلات بسياري روبه رو است.

در ادامه يادداشت مي خوانيد؛در كشورهاي توسعه يافته دنيا، خبرنگاران كه از گروه هاي اليت جامعه به شمار مي روند از بهترين دستمزدها و تسهيلات زندگي برخوردارند به گونه يي كه آنان را با پزشكان، وكلاي دادگستري و گروه هاي با درآمد بالا مقايسه مي كنند، اما در كشور ما ايران به سبب مشكلاتي كه براي مطبوعات وجود دارد، درآمد روزنامه نگاران جزء پايين ترين درآمدها محاسبه مي شود كه براي آن بايد چاره يي انديشيد.

در بخش پاياني يادداشت آمده است؛اين چاره جويي جز با توجه جدي به فعاليت مطبوعات كه آنان به سهم خود بايد درآمد روزنامه نگاران را تامين كنند ميسر نخواهد شد. چرا كه در وضع فعلي، روزنامه ها و مجلات جزء كم درآمدترين بنگاه ها محسوب مي شوند و از آنجا كه درآمد مديران مطبوعات اندك است، كادرهاي تحريريه نيز ناچارند با درآمد اندك بسازند، در صورتي كه فعاليتي مشابه روزنامه نگاران ديگر كشورهاي دنيا دارند.

كيهان

يادداشت روز كيهان ر ا سعدالله زارعي با عنوان «قلب واقعيت در تركيه» نوشته است؛ در ابتداي آن مي‌خوانيد؛راي دادگاه قانون اساسي تركيه در پايان هفته گذشته (10 مرداد) به عدم انحلال حزب عدالت و توسعه بدون كمترين ترديد تحت تأثير نفوذ عميق اسلام گرايي در اين كشور صادر گرديد. اين قلم دو هفته قبل از صدور راي دادگاه فوق در يادداشتي كه تحت عنوان «مشق توپ در تركيه» در همين ستون درج شد، پيش بيني كرده بود كه فشار لائيك ها و نهادهاي مرتبط با آن ها- از جمله دادگاه قانون اساسي- عليه حزب عدالت و توسعه برخلاف ظاهر آن با هدف انحلال اين حزب صورت نمي گيرد بلكه هدف اين است كه روند اسلاميزه شدن دستگاه سياسي تركيه كند شود و اسلام گراها وادار به تحمل لائيك ها و پذيرش بقاياي سيستم لائيك تركيه گردند.

در ادامه يادداشت كيهان آمده است؛اما با وجود اين وضوح وقتي عناصر دادگاه قانون اساسي با تفاوت يك راي، انحلال حزب عدالت و توسعه را رد كردند، جريان سكولاريسم در غرب، تركيه و حتي ايران تبليغ كردند كه: «دمكراسي پيروز شد». اروپايي ها به خصوص روي پيروزي دمكراسي مانور كردند و نوشتند كه اردوغان و حزب و دولت او مديون دمكراسي اند و از اين رو بايد به لوازم دمكراسي كه پذيرش طرف مقابل و پذيرفتن روند حقوقي موجود تركيه است، پايبند باشند. اين در حالي است كه در گذشته، سيستم لائيك تركيه عليه احزاب سياسي وارد عمل مي شد و بدون كمترين اعتنايي به آراء انتخاباتي احزاب، آنان را منحل مي كرد و در اين بين از «دمكراسي» هم كاري ساخته نبود. حزب عدالت و توسعه و دولت آقاي رجب طيب اردوغان و اكثريت پارلماني اين حزب و بطور كلي «دمكراسي فعلي» كه آنقدر عمق دارد كه بقول غربي ها نمي توان در مقابل آن ايستاد، محصول اسلام گرايي است نه اينكه حزب اسلام گرا محصول دمكراسي باشد.

نويسنده يادداشت معتقد است؛جريان سكولاريسم اروپايي براي انحراف اذهان، پاي «دموكراسي» را به ميان مي كشد و در همان حال از دمكراسي به «تسامح» يعني كوتاه آمدن تعبير مي كند تا در نهايت بگويد منطق سكولار به پيروزي رسيده است. براي رديابي اين خط انحرافي تامل در موارد زير اهميت دارد:
1- ديويد ميليباند وزير خارجه انگليس بلافاصله پس از اعلام راي دادگاه قانون اساسي تركيه اعلام كرد: «مخالفت دادگاه قانون اساسي تركيه با انحلال و ممنوعيت فعاليت حزب عدالت و توسعه نشان مي دهد كه تركيه در مسيري دمكراتيك و اروپايي تر به پيش مي رود.»
2- آنجلا مركل صدراعظم آلمان بلافاصله پس از صدور راي دادگاه تركيه، در تماسي با اردوغان اعلام كرد: «از آنجا كه تركيه متحد مهم پيمان ناتو و شريك مهم اتحاديه اروپاست، از راي دادگاه مبني بر بقاي حزب عدالت و توسعه خشنود است.»
3- روزنامه نيويورك تايمز كه زبان دستگاه سياسي آمريكاست، همان روز در تحليل خود نوشت: «انتظار مي رود حزب عدالت و توسعه تركيه از اين پس در تلاش هاي خود براي توسعه آزادي هاي ديني محتاطانه تر عمل كند و تلاشهاي خود را براي تفاهم با مخالفان لائيك افزايش دهد.» اين روزنامه رد درخواست دادستان كل تركيه از سوي دادگاه قانون اساسي اين كشور مبني بر منع فعاليت 71 نفر از بلند پايگان حزب حاكم در تركيه را «به منزله به كمال رسيدن دمكراسي» در اين كشور معرفي كرد.
4- روزنامه تايمز انگليس يك روز پس از صدور راي دادگاه مذكور نوشت: «اين راي به نيروهاي معتدل اسلامي- نامي كه اروپايي ها مايلند بر روي اسلام گرايي در تركيه بگذارند- نشان مي دهد كه آنان در چارچوب حقوق غيرديني نيز مي توانند اهداف ديني خود را دنبال كنند. براي جهان اسلام اين پيامي مهم و مثبت است.»
5- روزنامه آلماني «تاكس اشپيگل» در تحليلي نوشت: «لائيك ها بايد از طريق سياسي با حزب حاكم درگير شوند و استفاده واقعي از دادگاه را دنبال نكنند .» اين روزنامه نتيجه كار دادگاه قانون اساسي را كوتاه آمدن حزب اردوغان دانست و نوشت: «اردوغان در آينده بايد با «نظارت دائمي» دستگاه قضايي به نحوي كنار آيد، راي دادگاه- در روز دهم مرداد- به عنوان تبرئه حزب عدالت و توسعه نيست بلكه عدم ممنوعيتي مشروط است.»
6- روزنامه «تاكس انتسايگر» سوئيس نيز با اشاره به راي دادگاه با صراحت بيشتري نوشت: «بجاست كه حزب عدالت و توسعه، آن را به عنوان «هشداري جدي» تلقي كند، پيام اين هشدار روشن است، حزب عدالت و توسعه بايد با سيستم قديمي كنار آيد. اگر اين حزب در اين مورد با سيستم قديمي (لائيسم) به توافق برسد اين به معناي پايان استفاده از دمكراسي براي ايجاد تغييرات در تركيه و به منزله پايان تاريخ موفقيت آميز اين حزب خواهد بود.»
7- وزير امور خارجه يونان- باكويانيس- با تبريك از اردوغان خواست «به روند دمكراسي تكيه كند و اولويت آن را پيوستن به اتحاديه اروپا قرار دهد.»
8- روزنامه «راديكال» وابسته به لائيك هاي تركيه، پس از راي دادگاه قانون اساسي نوشت: «پيام دادگاه به حزب و دولت اردوغان اين بود كه سكولارها ريشه اي عميق و پايگاه اجتماعي محكمي شامل طبقه متوسط و بالاي جامعه دارند كه اسلام را تهديدي براي خود به شمار مي آورند.» اين روزنامه از قول «نوراي ميرت» يك شخصيت لائيك نيز نوشت: «راه حل در تقسيم قدرت است، اگر دولت با تقسيم قدرت مخالفت كند، بحران هيچگاه به پايان نخواهد رسيد.» راديكال به نقل از يك چهره لائيك ديگر- محمد التان- نوشت: «ما در مرحله تغيير هستيم نه در مرحله گرايش به اسلام.»

در بخش ديگر يادداشت مي‌خوانيد؛تنها مرور اين موارد براي اثبات اين نظريه كافي است كه سناريوي دادگاه قانون اساسي كه توسط لائيك هاي تركيه نوشته شد و با حمايت وسيع محافل رسمي و غيررسمي اروپا و آمريكا به اجرا درآمد و در ابعادي وسيع تبليغاتي گرديد و حتي بخشي از رسانه هاي ايران را نيز تحت تاثير قرار داد نه براي حذف اسلام گرها از اريكه قدرت بلكه براي متوقف كردن روند اسلامي شدن تركيه و انتقال آن از استراتژي دين گرايي به استراتژي اروپاگرايي و حفظ سيستم لائيسم به راه افتاد و تلاش كرد تا يك خطر عمده براي جريان اسلام گرايي تلقي شود. اما لائيك ها و بطور كلي جريان مقابل اسلام گرايي- اعم از احزاب لائيك، ارتش و سيستم قضايي- در طول دو دهه گذشته- حداقل از سال1363 در دوره دولت تورگوت اوزال- به تدريج دچار ضعف شدند، پيروزي حزب اربكان و حزب رجايي كوتان در انتخابات سال 1374 و تشكيل دولت ائتلافي حزب منحل شده رفاه با حزب راه راست تغيير ناپذيري روند دين گرايي را به نمايش گذاشت و پيروزي قاطع حزب عدالت و توسعه در انتخابات سه سال پيش و سپس پيروزي پررنگ تر آنان در انتخابات زودهنگام مرداد سال گذشته، نشان داد كه احزاب لائيك حتي اگر متحد شوند نمي توانند به عرصه قدرت بازگردند. بر همين اساس تصور اينكه آنان از طريق انحلال حزب عدالت و توسعه و حتي دستگيري سران اين حزب و به ميدان آوردن ارتش بتوانند اوضاع را ولو با پرداخت هزينه سنگين به نفع خود تغيير دهند، منسوخ شده است به گونه اي كه لائيك هاي تركيه و اروپايي هاي حامي احزاب لائيك به ارتش و دستگاه قضايي تنها به چشم «اهرم فشار» نگاه مي كنند نه اهرم تغيير.

زارعي در بخش پاياني يادداشت نوشته است؛اسلام گرايي جريان اصلي و فراگير خاورميانه است كه اينك به تشكيل دولت هايي در قلب خاورميانه نايل گرديده و به يك جبهه فراگير تبديل شده است. دولت ايران، دولت عراق ، دولت تركيه، دولت سوريه، دولت فلسطين، دولت سودان و جريان مسلط در لبنان- با رنگ و طعم متفاوت- دولت هاي پيشرو و ممتاز خاورميانه اند و روند عمومي اين منطقه به سمت تولد دولت هاي جديد اسلام گرا گرايش دارد. بعضي از تحليلگران بر مبناي «تحليل تاريخي» اتفاقات عيني منطقه ما را تحليل مي كنند و لذا دچار خطا مي شوند. منطقه ما و دنياي ما دنياي سه دهه پيش نيست كه بتوان رخدادهاي آن را با تاكيد روي فاكتورهاي سه دهه پيش تحليل كرد به قول مرحوم سهراب سپهري «چشم ها را بايد شست، جور ديگري بايد ديد.»

جام جم

«هر چه هست، همين است»‌ عنوان سرمقاله روزنامه جام جم به قلم حسين قندي است.

وي در ابتداي سرمقاله نوشته است؛عرصه روزنامه‌نگاري، عرصه سختي‌هاست، عرصه دشواري‌ها و عرصه شدني‌ها و ناشدني‌ها؛ از يكصد و هفتاد سال پيش كه روزنامه و روزنامه‌نگاري وارد ايران شد، اين سختي دامن آناني كه به اين حرفه روي آوردند، گرفت و تا امروز... .
با اين حال، خبرنگاران و روزنامه‌نگاران همچنان، قلم به دست مي‌تازند و اطلاعات خبري را كه اينك روي گذر ثانيه‌هاست، به حركت درمي‌آورند.

من خبرنگار، تو خبرنگار نه روز داريم و نه شب، هم صبح را مي‌بينيم هم شب را، هم روشني‌ها را و هم تاريكي‌ها را. اين سماجت من و توست كه بيدارمان نگاه داشته است. ما بيداريم چون خبر بيدار است. ما نمي‌خوابيم چون خبر نمي‌خوابد.

طاقت‌مان طاق مي‌شود و نمي‌شود، كاسه صبرمان لبريز مي‌شود و نمي‌شود، دلتنگي به سراغمان مي‌آيد و نمي‌آيد، با كلمات بازي مي‌كنيم، كلمات ما را بازي مي‌دهند و سرانجام مي‌نويسيم و مي‌نويسيم تا دستمان متورم شود، چشمانمان گود بيفتد، ضربان قلب‌مان تند شود.

ما نگاهمان به اطرافمان نيست، نگاهمان را مي‌چرخانيم تا انتهاي جهان، تا كهكشان، تا دل صنوبري‌مان داغ شود و نگاهمان تا دور دست‌ها برسد.

حالا چه خسته باشيم چه نباشيم، حرفه‌اي است كه خود عاشقانه و آگاهانه برگزيده‌ايم، گردن كسي هم نمي‌گذاريم، كسي ما را به زور خبرنگار نكرده است؛ هر چه هست همين است. روزگارمان خوش باد.

ايران

روزنامه ايران نيز يادداشت خود را به گراميداشت روز خبرنگار اختصاص داده است. عنوان يادداشت «روز خبرنگار بودن» است.

«غم مردم زمانه را در سينه داشتن» ديرى است
بار سنگينى بر «طاقت نداشته» خبرنگار است
كه از انبوهى انتظاراتى كه از او مى رود، بى طاقت
زمانه خويش شده است...

در ادامه يادداشت مي‌خوانيد؛او را چشم بيناى جامعه مى خواهند - كه چنين است - تا بر بودها و نبودها و داشته ها و نداشته ها چشم بدوزد و بگويد كه چه ديده است، بى آنكه چون ديگران كه بر مسير آسان مى رانند، يا عاقل باشد يا عاشق. نه فيلسوف مى خواهند، نه شاعر، كه خبرنگار مى خواهند.

در بخش ديگر يادداشت آمده است؛همه از او دست صبر مى خواهند تا در مواجهه با چاله ها و چالش ها از آستين عقل به در آورد و چاله ها را پر كند و چالش ها را بر كند.
خبرنگار، آرى، بايد مظهر صداقت، سرشار از شرافت و عين عدالت باشد، چرا چون امپراتور واژه ها است و از امپراتور نوشته ها، راستى در گفتار، شرافت در كردار و عدالت در تصميم گيرى ها و ارزيابى ها انتظار مى رود، به بالاترين وجهى كه از انسان بر مى آيد.

مى خواهند خبرنگار، وجدان بيدار مردمش باشد- و درست مى خواهند- و اين رنجى است طاقت فرسا و تقاضايى است سترگ و تكليفى است گران كه دنيا را بر دوش و آخرت را در پيش او قرار مى دهد كه اگر لحظه اى بلغزد، نه در زير دنيا دوام مى آورد و نه در برابر آخرت روسپيد مى ماند.

مى خواهند خبرنگار نماينده افكار عمومى در برابر باندها و دسته جات خصوصى باشد، هميشه بر دوام. نه يك روز و نه حتى يك لحظه كرسى نمايندگى افكار را ترك نكند - و به حق مى خواهند - تا هرچه فرياد است از گلوى خبرنگار بيرون آيد و حق افكار را از اشرار بگيرد و بگويد آنچه را كه ديگران از گفتنش باك دارند و در چون و چرايش، خود را پنهان مى كنند.

در بخش پاياني يادداشت روزنامه ايران آمده است؛مى گويند خبرنگار باش و لذت بى خبرى را واگذار براى آنان كه دردهايشان مثل دردهاى مردم زمانه است و تو دردهايت نه مثل دردهاى مردم زمانه كه درد مردم زمانه باشد - و چه خوب مى گويند - و امروز روز خبرنگار است. چه روز دشوارى، روز وجدان بيدار جامعه بودن، روز نماينده افكار مردم بودن، صبور بودن، بى باك بودن، براى مردم بودن، شبيه مردم بودن، روز خبرنگار بودن.

مردم سالاري

روزنامه مردم سالاري يادداشت روز خود را به ميلاد حضرت امام سجاد اختصاص داده و آن را با عنوان«حيات پرفروغ امام زين العابدين(ع)» اينگونه آغاز كرده است؛وجود مقدس حضرت سجاد عليه السلام بنا بر مشهورترين روايات در روز پنجشنبه برابر با پنجم ماه با عظمت شعبان، در سال سي و هشتم هجري، دو سال قبل از شهادت حضرت اميرمومنان علي عليه السلام در شهر مدينه، از پدري با كرامت چون حضرت ابوعبدالله الحسين، سيدالشهدا عليه السلام و مادري با عظمت به نام سلافه از خانداني اصيل و ريشه دار كه اميرالمومنين وي را مريم ناميد متولد شد.
به خاطر چنين پدر و مادري و اينگونه اصل و ريشه اي آن حضرت را «ابن الخيرتين» مي گفتند.

در ادامه يادداشت مي خوانيد؛پيشواي مومنان، امام عارفان، قطب اهل تقوا، علي عليه السلام به فرزند بزرگوارش در تعريف و تمجيد از همسرش فرمود:و هي ام الاوصيا» الذريه الطيبه; فرزندم! همسرت سلافه، مادر امامان معصوم بعد از تو، و ريشه ذريه پاك و پاكيزه اوست.
اسم گرامي آن حضرت علي است، كه از بعضي از روايات استفاده مي شود، در اولاد پسر، بزرگترين فرزند حضرت حسين عليه السلام است و دو فرزند پسر ديگر آن حضرت نيز علي نام داشتند كه به ترتيب معروف به علي اكبر و علي اوسط و علي اصغرند.
سبب اين كه امام حسين عليه السلام نام هر سه فرزند پسر خود را علي انتخاب كرد، عشق عجيبي بود كه به پدر بزرگوارش اميرالمومنين داشت و هم درسي بود كه به امت اسلام داد كه در انتخاب نام فرزندان، بهترين نام و با معناترين اسم را برگزينند، تا به هنگام صدا كردن فرزندان، چهره هاي پاك الهي در ذهن آنان و شنوندگان ديگر تداعي شود، باشد كه از اين رهگذر جرقه اي به قلوب بزند و از شعله آن روح و جان به اوصاف اولياي الهي متصف شود.

آن حضرت به خاطر حالات و روحيات و كمالات و اعمال و اخلاق و اوصاف و واقعياتي كه داشتند ملقب به القاب زير شدند، القابي كه معناي آن در تمام شئون هستي آن حضرت تجلي داشت
دوران امامت ايشان 35 سال بود، كه مصادف با دشوارترين دوران ظلم و خفقان امويان (از يزيد تا وليد بن عبدالملك) گذشت.
امام سجاد عليه السلام در دوران زندگي، رنج ها و ناراحتي هاي بسيار ديد، در ماجراي كربلا، سخت ترين شكنجه ها و ستم ها به او وارد آمد و بعد كه به مدينه بازگشت در طول 35 سال عمر خود، همواره از مصائب كربلا ياد مي كرد و مي گريست و در حالي كه اشك مي ريخت مي فرمود:
قتل ابن رسول الله جائعا، قتل ابن رسول الله عطشانا.

يادداشت روزنامه مدم سالاري با نقل حديثي از امام باقر اينگونه به پايان مي‌رسد؛امام باقر عليه السلام مي فرمايد: چون تاريكي شب همه جا را فرا مي گرفت پدرم حضرت سجاد انباني(كيسه) از چرم به دوش مي گرفت، در حالي كه در آن انبان مايحتاج نيازمندان را قرار داده بود، آنگاه خانه به خانه مي رفت و هر كس را به مقدار نيازش كمك مي فرمود، ولي به خاطر اين كه صورت مباركش را مي پوشاند او را نمي شناختند.

جمهوري اسلامي

در سرمقاله امروز روزنامه‌ جمهوري اسلامي مي‌خوانيد؛فضاي خلقت در اين هفته غرق در شادي و سرور بود. با حلول ماه منسوب به پيامبر اكرم (ص ) شعبان العظيم عرشيان و فرشيان ضمن آنكه خود را براي ورود به ماه ضيافت الهي آماده مي كنند از بركات نوراني مائده هاي آسماني آن نيز بهره مند مي شوند. به همين لحاظ هفته جاري از شكوه و شرافت خاصي برخوردار است . در اين هفته به ياد سه مولود مبارك دهه اول شعبان شادماني اهل ايمان و پارسايان متجلي شد.
سوم شعبان ميلاد مبارك سرور آزادگان حسين بن علي عليه السلام و روز پاسدار چهارم شعبان ميلاد با سعادت سمبل مقاومت و فداكاري حضرت اباالفضل العباس عليه السلام و روز جانباز و امروز هم با ولادت مسعود سرور عارفان و زينت عابدان حضرت علي بن الحسين عليه السلام مقارن است .

در ادامه سرمقاله آمده است؛ميلاد پربركت احياگر آئين محمدي (ص ) حضرت حسين بن علي (ع ) همه ساله يادآور سالروز تشكيل سپاه پاسداران به امر بنيانگذار جمهوري اسلامي براي پاسداري از انقلاب و مقابله با تهديدات جهاني عليه اين نهضت رهائيبخش است . سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به عنوان نهادي بر خاسته از متن انقلاب و اقيانوس ملت شجاع ايران پس از انقلاب در عرصه هاي مختلف بويژه در دوران دفاع مقدس با عزم و اراده مثال زدني خود جانانه در مقابل فتنه افروزيهاي دشمنان ايستاد و اين واقعيت را برملا ساخت كه ملت سرافراز ايران هيچگاه در برابر سلطه طلبي و زياده خواهي قدرتهاي شيطاني تسليم نخواهد شد و امروز هم با صلابت تر از هميشه حاضر است كارنامه درخشان و عبرت انگيزي را پيش روي دشمنان بگشايد.
ديروز نيز در سالروز ميلاد اسوه ايثار و فداكاري حضرت اباالفضل العباس (ع ) از مقام جانبازان تقدير به عمل آمد و ياد اين شهيدان زنده و چراغ هاي نوراني مسير انقلاب گرامي داشته شد ولي گويي اين كلام امام هنوز هم در گوش زمان طنين انداز است كه مبادا در گذر ايام اين صاحبان انقلاب به فراموشي سپرده شوند و آنان و خانواده هاي معظم شان با مشكلات تنها گذاشته شوند.

در بخش ديگر سرمقاله با اشاره به سفر بشار اسد به تهران آمده است؛در هفته جاري كشورمان ميزبان رئيس جمهور سوريه بود. آقاي بشار اسد در ششمين سفر رسمي خود به تهران رايزني هاي گسترده اي با مقامات جمهوري اسلامي ايران داشت و در خلال اين سفر با رهبر معظم انقلاب نيز ديدار كرد. مذاكرات رئيس جمهور سوريه در تهران گرچه با جوسازي تبليغاتي رسانه هاي غربي و صهيونيستي همراه بود ولي نشانه اي ديگر از روند رو به رشد مناسبات تهران ـ دمشق در عرصه هاي مختلف و همكاريهاي استراتژيك بود.

در بخش ديگر سرمقاله جمهوري اسلامي آمده است؛در مرور مسائل خارجي اين هفته شاهد چند رخداد مهم در منطقه بوديم . ناكامي لائيك هاي تركيه در منحل ساختن حزب اسلام گراي « عدالت و توسعه » و ساقط نمودن دولت اردوغان تصويب « بيانيه كاري » توسط كابينه لبنان تهديد صهيونيستها به آغاز دور تازه جنايت عليه فلسطيني ها و وقوع درگيري هاي تازه ميان فتح و حماس در فلسطين اشغالي و سرانجام بروز بحران تازه در عراق بر سر « كركوك » از جمله رويدادهاي هفته جاري بود.
در تركيه تلاش چند ماهه لائيك ها براي خارج ساختن اسلام گرايان از صحنه با اعلام راي دادگاه قانون اساسي ناكام ماند و لائيك ها كه به اميد تكرار واقعه انحلال « حزب رفاه » و دولت اربكان در سال 1374 با تمام قوا و با كسب حمايت سكولارهاي ارتش وارد ميدان شده بودند. مجبور به عقب نشيني شدند.

در جلسه نهايي دادگاه قانون اساسي تركيه كه عالي ترين مرجع قضايي در نظام سياسي آن كشور محسوب مي شود از مجموع 11 قاضي شش قاضي حكم به انحلال حزب « عدالت و توسعه » دادند 4 قاضي به جريمه نقدي آن حزب راي دادند و يك قاضي نيز درخواست دادستان تركيه را رد كرد. اين درحالي است كه براي انحلال حزب حاكم كسب هفت راي الزامي بود. صرفنظر از اينكه دادگاه مذكور چرا حاضر نشد تسليم خواست لائيك هاي افراطي شود حكم مذكور را بايد پيروزي ديگري براي اسلام گرايان تركيه تلقي كرد.

ترس از تبعات و عواقب كار را بايد عمده ترين انگيزه تشكيلات دادگاه قانون اساسي تركيه در برخورد محافظه كارانه با موضوع انحلال حزب حاكم تركيه دانست . لائيك ها مطمئنا اين واقعيت را مدنظر داشته اند كه شرايط حزب عدالت و توسعه اردوغان با حزب رفاه اربكان قابل مقايسه نيست . امروزه جريان اسلام گرايي در تركيه به آن اندازه قدرتمند است كه در افتادن با آن هزينه بسيار سنگيني در پي دارد كه با توجه به پايگاه ضعيف و نامطمئن لائيك ها قادر نيستند از پس آن برآيند ضمن اينكه شرايط بيروني نيز با 13 سال قبل تفاوت فاحش پيدا كرده است و غرب نيز حاضر نيست بر حمايت از لائيك هايي كه از پايگاه قدرتمندي برخوردار نمي باشند سرمايه گذاري كنند و به سادگي بر ادعاهاي خود در حمايت از دمكراسي پاي بگذارند. اگرچه حزب حاكم اسلام گرا نيز در قبال تصميم دادگاه قانون اساسي از پيگيري طرح خود مبني بر لغو ممنوعيت حجاب در دانشگاه هاي آن كشور عجالتا صرفنظر كرده ولي واقعيت اين است كه جامعه مسلمان تركيه بر احياي هويت اسلامي خود مصمم است و مرحله به مرحله اين خواسته و آرمان خود را به لائيكها ديكته نموده است .

در ادامه سرمقاله مي خوانيد؛اين هفته همچنين تصويب « بيانيه كاري » در كابينه وزيران تحول تازه و در عين حال مهم بود كه در لبنان شاهد آن بوديم . اين مصوبه از آن جهت حائز اهميت است كه هيات وزيران درخواست گنجاندن موضوع سلاح مقاومت در بيانيه مذكور را مورد تاييد قرار داد و به اين ترتيب براي نخستين بار مقاومت اسلامي لبنان و سلاح آن توسط دولت لبنان به رسميت شناخته شد كه پيروزي ديگري براي مقاومت اسلامي به شمار مي رود.
اين تحول قطعا ضربه ديگري بر رژيم صهيونيستي و حاميان بين المللي آن محسوب مي شود چرا كه آنها طي چند سال اخير شديدا در تلاش بوده اند تا جنبش مقاومت اسلامي را درهم بشكنند حزب الله بازوي نظامي اين جنبش را متلاشي كنند و يا دست كم سلاح آن را بلااستفاده و بدون تاثير سازند. اكنون در شرايط جديد شواهد اينگونه نشان مي دهد كه حزب الله و مواضع آن خواه ناخواه در سياست هاي دولت لبنان نقش تعيين كننده اي خواهد داشت و دولت آتي لبنان هويتي صهيونيستي و باب ميل صهيونيستها نخواهد داشت .

در بخش ديگر سرمقاله آمده است؛اوايل هفته جاري نيروهاي حماس و طرفداران فتح در غزه درگير شدند كه باعث آن نيز انفجاري بود كه هفته قبل در يك اتومبيل به وقوع پيوست كه در جريان آن چهار نفر از اعضاي حماس و يك كودك كشته شدند. حماس با اعلام اينكه شواهدي دردست دارد كه طرفداران فتح در انفجار دست داشته اند اقدام به بازداشت مظنونين نمود كه با مقاومت فتحي ها منجر به كشته شدن 9 نفر از جمله چند پليس حماس گرديد . در جريان اين درگيري حدود 180 نفر از طرفداران قبيله « حلس » كه حامي فتح هستند به مناطق اسرائيلي نشين گريختند و شخص « حلس » نيز كه مظنون اصلي انفجار اتومبيل بود به اسرائيلي ها پناهنده شد كه هم اكنون نيز در اختيار اسرائيلي هاست .

سرمقاله به عراق نيز پرداخته و نوشته است؛در عراق هفته جاري مسئله الحاق شهر كركوك به كردستان عراق مهمترين موضوعي بود كه در صدر اخبار مربوط به اين كشور قرار داشت . تشكيلات موسوم به شوراي محلي كردستان عراق در اقدامي بحث برانگيز شهر كركوك را به كردستان منضم كرد كه اين مسئله با واكنش گسترده مردم آن كشور و جناح غيركرد دولت عراق مواجه شد. شهر كركوك به سبب دارا بودن منابع نفتي قابل ملاحظه از ديرباز مورد طمع جريانهاي سياسي عراق قرار داشته است . اكنون با اقدام جناح كرد كه البته مورد عنايت آمريكا نيز قرار دارد اين مسئله مي رود كه به يك بحران جدي و حساس در اين كشور بحران زده تبديل شود كه قطعا روزهاي آينده ابعاد آن گسترش خواهد يافت .

دنياي اقتصاد

«مصرف غير تورمي دلارهاي نفتي در مقابل ارزان فروشي ارز» عنوان سرمقاله روزنامه دنياي اقتصاد به قلم دكتر حسين وكيلي است كه در ابتداي آن مي‌خوانيد؛مدتي است كه يك سوالي اساسي پيش روي دولت و در راس آن شخص رياست محترم جمهور و اقتصاددانان و تمامي دست‌اندركاران موسسات پژوهش‌هاي اقتصادي كشور قرار گرفته است كه درآمد ارزي حاصل از فروش نفت را چگونه بايد به مصرف رساند كه ايجاد تورم يا با كلامي واضح‌تر، ايجاد تشديد تورم نكند.

در ادامه سرمقاله مي‌خوانيد؛درآمد ارزي حاصل از فروش نفت علي‌القاعده به دو بخش تقسيم مي‌گردد. بخش اول مشتمل بر آن قسمت از درآمدهاي ارزي است كه به ميزان پيش‌بيني قيمت ارزي نفت و مقدار فروش آن در بودجه سالانه و به روش متداول كنوني بايد از طرف دولت (فروشنده نفت و كسب‌كننده درآمد ارزي) به بانك مركزي فروخته شود و به ريال تبديل گردد و به مصرف هزينه‌هاي جاري و سرمايه‌اي مندرج در بودجه كل كشور برسد.
بخش دوم مشتمل بر ارزهاي مازاد بر پيش‌بيني و برآورد فوق مي‌باشد كه از دو طريق، اولا به واسطه تفاوت نرخ فروش واقعي روز نفت با نرخ‌هاي برآوردي در بودجه كشور و ثانيا بر اثر افزايش تناژ روش نفت مازاد بر برآوردهاي اوليه حاصل مي‌گردد. اين بخش از چند سال گذشته و پس از تشكيل حساب ذخيره ارزي، فعلا در آن حساب متمركز مي‌گردد و به مصرف موارد معين مي‌رسد.

در مورد فروش بخش اول درآمد ارزي دولت به بانك مركزي گريزي نيست زيرا دولت نياز به منابع ريالي جهت اداره امور كشور از نظر هزينه‌هاي جاري و سرمايه‌اي دارد تا چرخ اقتصاد كشور را به حركت درآورد و در محدوده برنامه‌هاي يك‌ساله، پنج‌ساله و سند راهبردي چشم‌انداز 20ساله به اهداف خرد و كلان اقتصادي، اجتماعي، سياسي، فرهنگي و نظاير آن برسد.

اما سوال مطروحه در ابتداي اين يادداشت قطعا به بخش دوم درآمد ارزي يعني به مازاد ارزي حاصله برمي‌گردد.
آيا بايد اين مازاد را با مكانيسم فروش به بانك مركزي يا فروش در بازار آزاد داخلي به مردم و متقاضيان ارز به ريال تبديل نموده و صرف پرداخت‌هاي جاري و گاها جبراني نمود؟ قطعا پيامدهاي تورمي و لگام‌گسيخته فعلي را مي‌توان از آثار اين روش دانست كه به دفعات با برداشت ارزي از حساب فوق اتفاق افتاده است.برخي از اقتصاددانان معتقدند مازاد درآمد ارزي را در خارج از كشور و نزد بانك‌هاي معتبر بين‌المللي سپرده نمود و صرفا سود دريافتي از اين سپرده‌ها را به كشور انتقال داد يا اينكه اين منابع ارزي را در بورس‌هاي بين‌المللي به خريد سهام شركت‌هاي صنعتي بزرگ و علي‌الخصوص در بخش نفت و گاز و پتروشيمي (كه به نوعي به خوراك نفت و گاز تحويلي از ايران وابسته‌اند) اختصاص داد.اين روش داراي محاسن مختلف مي‌باشد و در درجه نخست بايد گفت كه از بروز بيماري‌ هلندي و تورم‌هاي ناخواسته جلوگيري خواهد كرد و اصل سرمايه‌هاي فوق نيز جايگزين مناسبي براي تبديل ثروت ملي (نفت و گاز) به ثروت‌هاي ارزي و صنعتي با زايش مناسب خواهد بود. اما اين روش داراي معايبي نيز مي‌باشد كه از جمله خطر بلوكه شدن آنها در شرايط خاص سياسي و بين‌المللي يكي از آنها است كه متاسفانه كشور ما در اين ماه‌هاي اخير با آن روبه‌رو است و ديگر اينكه اين منابع قابل‌توجه ارزي در توسعه‌يافتگي كشور بي‌تاثير خواهند ماند. پس بالاخره چه پاسخي بايد به سوال رياست‌ محترم جمهوري داد و با اين مبالغ ميليارد دلاري مازاد درآمد ارزي چه بايد كرد؟پاسخ اين است: با استفاده از تئوري توزيع و تنوع ريسك و با عنايت به الزامات برنامه 5 ساله و سند چشم‌انداز و تعيين ميزان سرمايه‌گذاري‌هاي اساسي و زيربنايي كه بتواند اهداف كلان كشور را تامين نمايد، مي‌توان هر سال 50درصد از مازاد درآمدهاي ارزي حاصل از فروش نفت را به خريد بسته‌اي (PACKAGE) كالاها و پروژه‌هاي سرمايه‌اي اختصاص داد. چگونه؟ با ذكر چند مثال مي‌توان نحوه استفاده از مقادير قابل توجه ارز بدون آثار تورمي را تبيين كرد.خريد يك واحد نيروگاه برق 2000 مگاواتي سيكل تركيبي مانند نيروگاه شهيد رجايي با سرمايه‌گذاري چند صد ميليون دلاري يكي از مصاديق استفاده از اين منبع ارزي است.با مذاكره با شركت سازنده (آلستوم فرانسه – آ.ا.گ آلمان و ...) و خريد بسته‌اي يك نيروگاه كامل بدون پرداخت حتي يك سنت يا يك ريال در داخل كشور به فروشنده و انجام ساخت، احداث و راه‌اندازي و تحويل اين نيروگاه با تجهيزات، ماشين‌آلات و نيروي متخصص خارجي و با استفاده از مواد و مصالح وارداتي به كشور به نحوي كه فقط حداكثر 5درصد كل مبلغ پروژه فوق براي هزينه‌هاي زندگي نيروي انساني (غذا، بهداشت، اياب و ذهاب، درمان، اقامت و نظاير آن) و برخي اقلام كم قيمت ضروري به صورت ريالي اختصاص داده شود و به ريال در داخل كشور پرداخت گردد.لذا ملاحظه مي‌فرماييد كه مي‌شود به طور مثال ظرف 2 سال صاحب يك نيروگاه جديد شد و به ثروت ملي كشور افزود و خدمات‌رساني به بخش انرژي كشور را بهبود بخشيد، ليكن صدها ميليون دلار را در همان بيرون مرزها و در چارچوب قرارداد خريد به فروشنده تجهيزات و دانش فني پرداخت نمود و هيچ گونه افزايشي در حجم نقدينگي ريالي داخل كشور ايجاد نكرد.مثال دوم: ساخت يك سد عظيم مانند سد سياه بيشه در جاده چالوس. آيا نمي‌توان اين سد را (شامل تمامي عوامل مواد و مصالح و سيمان و آهن‌آلات و تجهيزات و حتي ماشين‌آلات راهسازي و ساختماني سبك و سنگين) به صورت يك بسته كامل از يك شركت سدسازي خارجي يا كنسرسيومي از شركت‌هاي ايراني و خارجي (همانند وضعيت كنوني شركت ايراني كيسون و شركاي خارجي آن) خريداري نمود و پول آن را در خارج از كشور و به ارز پرداخت كرد؟

بله مي‌شود. مشاهده مي‌فرماييد كه درست همانند يك خودروي وارداتي كه مي‌توان به صورت بدون انتقال ارز يا با پرداخت‌هاي ارزي در خارج از كشور به كشور وارد نمود بدون آن كه در رينگ گردش نقدينگي ريالي داخل كشور تاثير بگذارد، مي‌توان حتي اتوبان تهران – شمال را به صورت يك بسته 120 كيلومتري به طور يكجا از يك شركت مثلا يوناني يا چيني يا ايتاليايي خريداري نمود و وجه آن را براساس شرايط قرارداد و پيشرفت پروژه به صورت اقساط و به صورت ارزي در خارج از كشور به شركت يا شركت‌هاي مذكور پرداخت نمود. به طوري كه به هيچ عنوان تاثيري در چرخه ريالي داخل كشور نگذارد.در نتيجه اگر كشور به راه، اسكله و بندر، اتوبان، سد، فرودگاه، نيروگاه، كارخانه سيمان، پالايشگاه، صنايع پتروشيمي، تجهيزات صنعتي، راه‌آهن، واگن و لوكوموتيو، قطار شهري، هواپيما، مجموعه‌هاي مسكوني انبوه، هتل‌ها و مجموعه‌هاي گردشگري، مجتمع‌هاي بهداشتي و درماني، دانشگاه‌ها و ساير خريدهايي كه ارزبري آنها در مقياس چند صد ميليوني و چند ميليارد دلاري است، نياز دارد و ضمنا مي‌خواهد گرفتاري‌هاي تامين ريال با فاينانس ارزي و تطويل زمان پروژه‌ها و تورم ناشي از ورود ريال به چرخه اقتصاد كشور را خنثي كرده و بي‌نصيب ماندن كشور از توسعه‌يافتگي و مشكلات بيكاري را مرتفع نمود، چه بهتر كه مديران ارشد كشور از اين طريق عمل نمايند.البته خوانندگان محترم اين سطور عنايت دارند كه اين پيشنهاد صرفا براي خريد و ايجاد دارايي‌هاي سرمايه‌اي مازاد بر برنامه‌هاي عادي عمراني مندرج و منصوص در برنامه‌هاي سالانه، 5 ساله و بلندمدت‌تر كشور است و جريان عادي امور در محدوده اين بودجه‌ها كمافي‌السابق و از طريق درآمدهاي مندرج در بودجه كل كشور (فروش ارز حاصل از فروش نفت، درآمدهاي مالياتي، درآمدهاي گمركي و ...) صورت خواهد گرفت و اهداف اشتغال، توليد درآمد ملي و رشد و توسعه بدون هيچ گونه خدشه‌اي دنبال خواهد شد و تداخل و تعارض نيز با خريدهاي بسته‌اي به صورت فوق نخواهد داشت.

با استفاده از روش فوق، همان طور كه اشاره شد، سرعت توسعه‌يافتگي بيشتر خواهد شد، تورم ناشي از رشد نقدينگي عارض نخواهد گرديد، ظرفيت اشتغال نيروي انساني به واسطه فعال شدن دارايي‌ها و سرمايه‌گذاري‌هاي فوق بالا خواهد رفت، عرضه خدمات به مردم افزايش خواهد يافت، قيمت‌هاي كالا و خدمات تعديل خواهد شد،‌ مشكلات فاينانس و تامين مالي بين‌المللي برطرف خواهد گرديد و مهم‌تر از همه مي‌توان به جايگزيني يك شكل از ثروت ملي (نفت و گاز خام) به ثروت‌هاي ملي از انواع ديگر (دارايي‌هاي ثابت با بازدهي و تاثيرگذاري مثبت براي نسل‌هاي حال آتي) دست يافت و ثروت‌هاي ارزي شكننده را به ثروت‌هاي پايدار و بلندمدت و توسعه‌يافتگي كشور تبديل نمود.از اين رو پيشنهاد مي‌نمايد دولت محترم به جاي طرح مباحث غيرعلمي و افزايش تصنعي و دستوري ارزش ريال در مقابل ارزهاي خارجي (كاهش ريالي بهاي دلار) و ارزان‌فروشي دلارهايي كه از فروش ثروت ملي كشور به دست آمده است و به عوض بازچرخان ريال‌هاي جمع‌آوري شده از فروش دلارهاي ارزان به مردم و به آنهايي كه در عطش خروج ارز ارزان از كشور مي‌باشند، به داخل اقتصاد و به منظور جلوگيري از تشديد تورم ناشي از سرعت و تعدد دفعات گردش پول، بهتر است اقدام به ايجاد ثروت‌هاي ملي پايدار به روش مشروح در فوق نمايد تا نسل حاضر و آيندگان از ثمرات آن بهره گيرند و افزايش ثروت ملي و توسعه اقتصادي و رشد بنيان‌هاي اقتصادي كشور به مصداق نظرات رياست كل محترم بانك‌مركزي كه اعلام داشته‌اند: «چنانچه قدرت اقتصادي كشور بهبود يابد، بديهي است ارزش پول ملي كشورمان نيز افزايش خواهد يافت» حاصل گردد و به تبع آن بتوان اقتصاد كشور را به نحو صحيح مديريت نمود و به اهداف بلندمدت كشور براي رسيدن به قدرت اقتصادي اول منطقه، جامه واقعيت پوشاند.
پنجشنبه 17 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 298]