روان سازي مسير اطلاع رساني

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: روان سازي مسير اطلاع رساني
نقش و جايگاه رسانه هاي گروهي را بازتعريف كنيم
بخش دوم
روزنامه نگاري بدون هيچ تعارف يك حرفه پرتنوع و تحرك است. همين دو مشخصه ذاتي اين شغل شايد در كمتر حرفه ديگري وجود داشته باشد و همين مشخصات هم در اذهان مردمي متبادر مي شود و اين كه كارمان خلاصه و كلاسه شده در همين كادرهاي خبري و گزارشي است. در حالي كه ممكن است بطور مثال براي يك خبر يا تهيه يك شماره گزارش، روزها و هفته ها و ساعت ها وقت صرف شود چرا كه دسترسي به برخي منابع خبري چندان سهل و سريع نيست و اين شرايط استرس بار همواره وجود داشته و دارد. پر كردن يك منبع خبري از نوع اداري و فرصت گفت وگوي نيم ساعته يك مقام و مدير ذيربط با موضوع مورد پيگيري، گاه چنان وقت مي برد كه فرصت بهره مند شدن آن به لحاظ سرعت كار و چاپ، سوخت مي شود... همكاري تنگاتنگ مسئولان در هر حوزه با خبرنگاران و گزارشگران، پيش از آن كه راه اندازي كار و تحقق پاسخگويي به ما باشد، راه بندان جريان خبرهاي غيرموثق مي شود. دستيابي به منابع خبري و انعكاس آن در مطبوعات، اداي وظيفه نسبت به پرسش و نيازهاي مردم است...
يك خبرنگار يا گزارشگر به تنهايي يك كار خبري و گزارشي را كه تشكل كارش از انشعابات گوناگون شكل مي گيرد، انجام مي دهد اما هنگامي كه ماحصل تلاششان چاپ و در سطح جامعه توزيع مي شود، با انواع افكار و سلايق روبرو مي شود. اين اتفاق در ذات كارمان است و يك تفاوت شاخص با ساير مشاغل است. اما سويه ديگر و مهم محصول كار، دستيافت به منابع خبري علي الخصوص براي گزارشگر است...
وحدت جامعه
و مصلحت كشور را حفظ كنند
«حسن اسناوندي» كنار اتاقك نزديك در پارك نشسته و روزنامه مي خواند. پهلويش مي نشينم روي زمين. سر مي گرداند با نگاهي كه انگار غافلگير شده باشد. درباره وظايف خبرنگار و مطبوعات از او مي پرسم، درخشش ديدگانش آن نگاه اوليه را مي شويد. مي گويد:«وظيفه اول خبرنگار اطلاع رساني، و بعد پيگيري موضوعات و مسائل است تا در اثر انعكاس آن، وضعيت مثلا بخش صنعت، اقتصاد، فرهنگ، بيكاري و... را مسئولان بدانند و شيوه هاي رفع مشكلات به كار گرفته شوند.» او اما درباره نوشتن و قلم زدن، حرف هايي دارد: «كسي كه قلم در دست مي گيرد، كار بسيار سنگين و مهمي دارد. اين قلم همان «نون و القلم و...» كلام الله است كه رسول اكرم«ص» فرمودند كه خيلي مهم است به نفع مردم مستضعف، زحمت كشان و قشرهاي پايين قلم زده شود. قلم نبايد در اختيار سرمايه دار باشد، براي حفظ آزادي، پيشرفت و جاذبه هاي كشور و تاريخ است. اين كه چه بسا افراد خون دل ها خوردند و زحمت ها براي آباداني و آزادي كشور كشيده اند، قلم بايست نيز اين موارد را تحرير كند. در هر رشته و موضوعي، قلم اولين حرف را مي زند. اين همه روزنامه داريم به شرطي كه كار و قدر و حريت شان برخلاف جهت ملت و كشور بنا شد و خواست اكثر ملت را مورد توجه قرار بدهند.» شور و هيجان گفتارش هر لحظه بيشتر از پيش مي شود. روزي 5-4 تا روزنامه مي خواند. تقريبا مي شود گفت كهنسال است اما خيلي شفاف از كليات مباحث روز مي گويد و همينطور توصيه گونه حرفش را ادامه مي دهد: «خبرنگار يك طرفه به جامعه نگاه نكند. اگر عيب و ايرادي در كارها باشد، باز بايد مصلحت وحدت كشور و جامعه را حفظ كند. وحدت جامعه خيلي مهم است. ما خيلي بها و خون براي حفظ اين كشور داديم.»
فعاليت متعهدانه
«خبرنگاران امروزه نسبت به فهم موقعيت و مسئوليت حساس خود، جامعه و كشور الزاما مي بايد شناخت دقيق و شم قوي و كامل اطلاع رساني داشته باشند. بر اين مبناي ضروري در اطلاع رساني و انتقال اخبار و گزارشات هم بايد حساسيت هاي لازم را مدنظر داشته باشند به خصوص در مقاطعي كه كشور مورد هجمه هاي سياسي تنگ نظران خود محور عوامل خارجي قرار مي گيرد بسيار كاربرد موثر در ساختارهاي مدني، يگانگي اهداف ملي و مناسبات محق كشور بر مي تابانند و به رغم وجود افكار متفاوت در جامعه- كه طبيعي است- حول محور خاستگاه مردم و نظام گام برداشته شود.»
اين روايت گونه اي از بخشي از نظرات «رضا جعفرزاده» مدير روابط عمومي سازمان هواپيمايي كشوري درباره ارزيابي او از موقعيت كنوني مطبوعات است.
وي خبرنگاران و نمايندگان رسانه هاي خبري را وكلاي مردم و افكار عمومي مي خواند و آنان را نيز تريبون هاي خوانا و پرقدرت ترين پيام رسانان جامعه و اقشار مردم تلقي مي كند كه قادرند حلقه واسط بين مردم و دستگاه هاي اجرايي باشند.
وي خبرنگاران را همچنين نيروهاي مخلص ذكر مي كند كه در مقاطع مختلف توانسته اند امانتداران واقعي رسانه ها باشند. به گفته اين مدير، خبرنگاران رسالت بسيار سنگيني بر دوش خود دارند. به اين لحاظ در مقاطعي مي توانند مسائل كتمان شده جامعه را شفاف سازي و مطرح كنند. همين طور در برهه هايي جزو پيشكسوتان عرصه مقاومت، معنويت و مبارز همچون شهيد صارمي بوده و هستند. از سوي ديگر در عرصه هاي خارجي به عنوان سفيران فرهنگي جامعه خود بوده و باشند.
«جعفرزاده» همچنين با بيان اين كه خبرنگاران در طول تاريخ- روزنامه نگاري- هويت اطلاع رساني را به نام خود ثبت كرده اند و همواره نيز توانسته اند در عرصه هاي مختلف جزو بيدارترين و مطلع ترين افراد در متن مسائل جاري جامعه تلقي شوند، مي افزايد: «يك خبرنگار متعهد علاوه بر اين كه مي بايد در بعد معنوي اصيل ترين پيام ها را به عنوان واقعيات به افكار عمومي منتقل كند، در ابعاد اقتصادي، سياسي و... هم مي بايست با نگاهي كارشناسي، تحليلگر سياستمداران و دولتمردان به واسطه نمايندگي بحق مردم، باشند. خبرنگار متعهد كسي است كه نسبت به انتشار اخبار غيرواقعي، حساسيت و واكنش داشته باشد و رسالت اطلاع رساني خود را در جهت پويايي و بيداري افكار جامعه در ابعاد گوناگون برتاباند.»
فكر هر انسان متاثر از بازتاب محيط است كه به صورت بيان و ادراك متظاهر و سپس به صور گوناگون متجلي مي شود. آثار هنري، ادبي، تصويري، كتاب و... و روزنامه ها و... اين پديده ها كه فرايند انعكاس حول و اطراف انسان است از رهگذر منابع و وسايل مورد نياز به ظهور مي رسند. روزنامه نگاري هم نياز به منابع توليدي خبري دارد. از سر خيال و رويا كه نمي شود پاسخگوي جامعه شد. ناچار و طبيعتا بايد سراغ منابع موثق رفت تا خرد خرد خبر و گزارش جمع آوري كرد اما كار پرمسئوليت و سرشار از استرس و التهاب و سريع كاري روزنامه نگاري و دسترسي سريع به منبع خبري ظاهرا در جامعه ما- شايد- اغلب زمان مثل دو قطب ناهمخوان بوده است. منابع خبري چندان روي خوش و قول عمل كارساز برنمي تابانند. كانال هاي زياد هم كه زده بشود و روزنه اي گشوده بشود، جناب مديركل، رئيس، معاون و... بيشتر جلسه دارند... خلأ ابزارها و منابع را بايد پذيرفت نتيجه اش نفوذ حرف و حديث هاي بي مايه و قاعده در جامعه مي شود... يادم رفت كه قرار ندارم در اين سري گزارش از مشكلات حرفه مان چيزي بنويسم...
سد منابع خبري
نفوذ اخبار نادرست
«اطلاع رساني صحيح مانع از انتشار بسياري از شايعات در جامعه مي شود در اين حال به منظور استمرار جريان و هدايت آگاه سازي جامعه لزوما مي بايد منابع خبري روابطي تنگاتنگ با مطبوعات داشته باشند ليكن اغلب اوقات چنين ارتباطي از سوي دستگاه هاي اجرايي و پاسخگو، اتفاق نمي افتد. اين مسئله اما در موقعيتي از زمان همچنان لاينحل مانده است كه عصر ارتباطات در همه جوامع اين فرصت را از منابع خبري در بلوكه كردن خبرهاشان گرفته است...» از
«برات الله صمدي راد» مدرس علوم ارتباطات اجتماعي، درباره موقعيت كنوني مطبوعات در زمينه اطلاع رساني مي پرسم. او پاسخ مي دهد: «يكي از مشكلاتي كه با آن مواجه هستيم، اين است كه بعضي از روابط عمومي و سازمان ها خيلي اطلاع مدار نيستند و معمولا اگر تلاشي براي گرفتن اطلاعاتي از سايه روشن هاي كاركرد تشكيلات متبوع شان از آن ها صورت نگيرد، آنان زياد تمايل به ارائه خبر ندارند و حتي مانع توزيع خبر و پذيرش خبرنگاران مي شوند. اين خلأ باعث مي شود برخي اخبار نادرست و ناصحيح در جامعه و افكار عمومي رواج پيدا كند و لذا تحقق آن جريان آگاهي موثق و اطلاع مداري لازم صورت نمي گيرد. اين اتفاق در شرايطي است كه با ظهور و گسترش ابزارهاي نوين اطلاع رساني، ديگر چيزي به نام اطلاعات مكتوب- همچون چند دهه هاي پيش- نمي ماند و نمي شود اطلاع رساني را بلوكه كرد.- هر آن اراده شود- جريان آزاد اطلاعات در دسترس همگاني قرار مي گيرد. بنا به اين واقعيت، بهتر است وزارتخانه ها، سازمان ها و به طور كلي تشكيلات دولتي و غيردولتي به عنوان منابع خبري، همكاري نزديك تر با خبرنگاران و گزارشگران در جهت اطلاع رساني به موقع، صحيح و جامع داشته باشند تا از شكل گيري اخبار غيررسمي در جامعه جلوگيري شود و اطلاع رساني شفاف انجام شود.»
«صمدي راد» در تعريف خود از خبرنگار، مي گويد :خبرنگاران به نوعي عوامل آگاهي بخش در جامعه هستند. آن ها مي توانند با تلاش هاي توليدي- خبري شان اخبار لازم را به افكار عمومي منتقل كنند. اين تلاش مانع از شكل گيري خيلي از شايعات مي شود و اخبار درست در جامعه رواج پيدا مي كند. به خاطر همين شيوه اطلاع رساني و تبعات مثبت آن، ضروري است شركت ها، وزارتخانه ها، دولتمردان ، مؤسسات و... به عنوان منابع خبري با خبرنگاران ارتباط تنگاتنگ داشته باشند و با ارائه اخبار و پاسخ دادن به سؤالات محور چند و چون كارهاي زيرمجموعه شان با مطبوعات همكاري كنند تا خبرنگاران به سهل و در يك فضاي صميمانه جريان اطلاع رساني به جامعه را بهتر و بيشتر هدايت كنند.
محوريت خبر خاستگاه مردم و نظام
«جعفرزاده» در ارزيابي خود از جامعه مطبوعات، چنين مي گويد: «به اعتقاد من خبرنگاران در جوامع امروزي بايد نسبت به درك موقعيت خود، جامعه و كشورشان اطلاع كافي و جامع داشته باشند. با اين توضيح، خبرنگاران جامعه ما لازم است در انتقال مطالب، اخبار و گزارش ها نسبت به مصالح كلي كشور حساسيت ويژه اي را خرج كنند به خصوص در مقاطعي كه كشور مورد تهديدهاي عوامل خارجي قرار گرفته و مي گيرد، حساسيت هاشان بسيار كاربرد دارد.
لذا توجه و پويايي خبرنگاران بايد به گونه اي تعريف شود كه علي رغم وجود افكار متفاوت در جامعه، حول محور خاستگاه مردم و نظام باشد و باتوجه به توانايي هاشان كه وصف آن رفت، مي بايد در انسجام وحدت همگاني نقش مؤثري ايفا كنند تا كشور و مردم براساس لازمه حفظ موقعيت و مسئوليت، در برابر ناملايمات و تنش ها، مقاومت كنند.»
پنجشنبه 17 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 116]