گل گشت

واضح آرشیو وب فارسی:آفرينش: گل گشت
اصفهان
تاريخچه اصفهان
اصفهان در ميان شهرهاي ايران گوهري يگانه است كه در پي فراز و فرودهاي تاريخي و از پس غبار قرون و اعصار همچنان درخششي ناب و سحرانگيز دارد. چنان تازه و پرطراوت است كه گوئي هم امروز پا به عرصه هستي نهاده و چنان اصيل و ريشه دار كه گوئي همواره بوده.
فرهنگ غني و طبيعت زيباي اصفهان هماهنگي شگفتي دارند چنانكه گوئي بازتاب يكديگرند.
گنبدهاي فيروزه اي ، آسمان آبي را طنين تكرار بخشيده ، گلدسته هاي بلند ، نداي خاموش چنارهاي كهنسال را كه آيه هاي خاكي خداوندند به بانگي رسا نغمه توحيد سرداده و نقش و نگار گل و بوته ها و اسليمي ها ، باغهاي خرم و شاخه هاي پرشكوه را بي خزان و جاودان كرده و جلوه هاي رنگ و نور در كاشي ها ، آفتاب درخشان اصفهان را معناي تازه اي بخشيده است.
اصفهان از ديرباز بخاطر وجود پربركت زاينده رود ، اين سرچشمه حيات ، از كانونهاي مهم زندگي در اين سرزمين بوده است ، چنانچه در تمامي ادوار تاريخي شناخته شده از شهرهاي مهم ايران به شمار ميرفته است.
در دوره هخامنشي آن را گابا يا گي مي ناميده اند كه بعدا به جي تبديل شده و از اقامتگاههاي ويژه پادشاهان و از استانهاي مهم ايران بوده است. در دوره اشكاني نيز اصفهان يكي از چهار ايالت پهله قديم و از مراكز مهم حكومت اشكاني بوده است . قلعه سارويه و گنجينه بزرگ كتاب آن مربوط به همين دوره است. در دوره ساساني اصفهان مركز تجمع سپاهيان و پادگان مركزي ايران بوده است و از همين رو آن را اسپاهان يا سپاهان ناميده اند. اصفهان در سال 21 هجري به تصرف سپاهيان اسلام در آمد و در سده هاي چهارم و پنجم هجري در دوره حكومت ديلميان اصفهان پيشرفت و عمران بسياري يافت ، كتابخانه بزرگي داشت و مهمترين مركز علوم ديني ، ادبي و فلسفي در ايران بود. در همين دوره است كه ابن سينا دانشمند و فيلسوف بزرگ ايران به تدريس مي پردازد و چندي نيز وزارت مي يابد.اصفهان در دوره سلجوقي و صفوي كه بعنوان پايتخت برگزيده شده به اوج شكوه و عظمت خود دست يافت و يكي از بزرگترين و آبادترين شهرهاي جهان بود. در فاصله ميان دوره سلجوقي و عصر صفوي يعني در دوره اوج و شكوفائي دو مصيبت بزرگ نيز بر اصفهان وارد آمد. يكي حمله مغول در قرن هفتم و ديگري قتل عام تيمور در اواخر قرن هشتم . اما اصفهان آنچنان كه در طول تاريخ پرفراز و نشيبش نشان داده بار ديگر از ميان آتش و خاكستر سربرآورد شكوه گذشته را باز يافت .اكنون اصفهان بعنوان يكي از زيباترين شهرهاي جهان با پشتوانه عظيم فرهنگي ، هنري ، صنعتي و اقتصادي خود مورد توجه جهانگردان و ايرانگردان داخلي و خارجي قرارگرفته است.

هنر هاي اصفهان
اصفهان شهر هنر و صنايع دستي است .
قاليبافي
يكي ديگر از هنر هاي دستي اصفهان قالي بافي است. در زمان صفوي اين هنر كه تا قبل از آن در اصفهان نشيب وو فرازهايي را ديده بود به اوج ترقي رسيد. در زماني كه شهر اصفهان به عنوان مركز كشور انتخاب شد هنرمندان و معماران و كاشيكاران و خوشنويسان و صنعتگران بيشماري از اقصي نقاط به اين شهر آمدند. در كارگاه هاي شاهي كه قلمزنان و قلمكارسازان و... در آنها به خلق شاه كارهاي بي نظير مشغول بودند. قالي هاي نفيس ابريشمين و ظريف نيز بافته مي شده و به زودي شهر اصفهان مركز داد وستد قالي هاي گرانبها گرديد.در برخي گزارش هاي جهانگردي و سياحان به قالي هاي نفيس و بي نظيري اشاره شده كه ايوان هاي كاخهايي مانند عالي قاپو و 8 بهشت و چهل ستون و.. بوسيله آنها مفروش شده بود با حمله افغانها در سال 1135 هجري برابر با 1722 ميلادي و سقوط صفويان هنر قالي بافي نيز گرفتار ركود گيرد و طراحان و بافندگان يا در جنگ كشته شدند و يا شهر اصفهان را ترك كردند. پس از جنگ جهاني دوم بار ديگر قالي اصفهان مورد توجه قرار گرفت و طراحان اصفهان شروع به طراحي قاليچه هايي كردند كه در دنياي آن رور و به خصوص اروپا مشترياني داشتند.به زودي فرش اصفهان بار ديگر كورد توجه قرار گرفت و طرح هاي زيباي اسليمي و لچك و ترنج همراه با بافت بسيار مرغوب قالي بافي را در عداد صنايع مهم اصفهان قرار داد. در حال حاضر با آموزش طراحي نقشه در هنرستان هنرهاي زيبا و برخي دانشگا هاي هنر و استفاده از تجربيات اساتيدي مانند مرحوم عيسي بهادري، مرحوم ابو عطا و مرحوم ارچنگ كه از بهترين و مشهورترين طراحان فرش بودند. فرش اصفهان همچنان مشتاقان خود را حفظ كرده است. در نمايشگاه هايي كه براي عرضه فرش هاي ايران تشكيل مي گردد، فرش اصفهان از نظر رنگ و طرح و بافت و كيفيت رنگ ها و ساير موارد در بين شهر هاي ايران جايگاه والايي دارد.
بريان غذاي سنتي اصفهان
اگر اصفهاني هستيد يا به نصف جهان صفر كرده ايد حتما اسم بريان را شنيده ايد. غذايي كه از قديم الايام مخصوص اصفهان بوده و حتي توريست ها هم سراغش را مي گيرند. هم اكنون از طعم اين غداي لذيذ با گذشت زمان و به خاطر مدرن شدن آشپزي كاسته شده اما هنوز هم طرفداران خودش را دارد. بريان خوراكي مابين كباب و گوشت آب پز است. درگدشته بريان تمامي بريان فروشي هاي شهر در يك كارخانه پخته مي شد.در اين كارخانه بعد از تفته شدن تنورهاي وسيع گوسفندهاي بزرگ را در ميان آنها مي آويختند و ته تنور ديگي را تانيمه آب جوش مي گداشتند و درب تنور رمزيور را محكم بيته و از شب تا صبح منتظر مي ماندند.هنگاميكه ديگ را برمي داشتند گوشت از بخار آب مجزا شده و از استخوان سواگرديده بود. آب گوشت و چربي هايش نيز ميان آب جوش رفنه و آبگوشت غليظي به دست مي آمد. آب گوشت را جداگانه مي فروختند و گوشتش را به بريان فروشي مي فرستادند. در آنجا با كارد بزرگ گوشت را ساطور كرده و در مقياس معيني روي كفگيرهاي بيضي شكل پهن كرده اپويه زير آن پاشيده و پس از گرم كردن بريان را روي نان سنگك و يا تافتون كخ به شكل مخصوصي بريده اند وارونه مي كردند.در عصر حاضر به دنبال ساير تحولات بريان اصفهان نيز متحول شده است در بسياري از رستوران هاي برياني گوشت بره را در يك ديگ يزرگ پخته و سپس با چرخ گوشت خرد مي كنند پس از آن گوشت هاي خرد شده را كنار يك سيني بزرگ برروي آتش زغال گرم مي نمايند.
منبع: هفته نامه اصفهان زيبا
چهارشنبه 16 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفرينش]

[مشاهده در: www.afarineshdaily.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 138]