خواص شقاقل

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: شقاقل
اسم من شقاقل است و به فارسى به من ((زردك ریگى )) و همچنین ((زردك ریش بزى )) مى گویند. ریشه من پر گره بوده و موقعى كه آنرا از خاك در مى آورند، جدار آن چسبنده و پر رنگ است ، و عنوان زردك ریگى من به علت همین موضوع است ، من سیخك ندارم و مغز و ریشه من یكنواخت بوده ، سفید رنگ و به كلفتى انگشت و دراز بوده و طعمى شیرین دارم ، ساقه هاى من هم با زردك فرق دارد، و داراى گره زیاد بوده ، و بر روى هر گره برگى مى روید و چون این برگها مانند ریش بز از هم فاصله دارند مرا در فارسى و فرنگى ((ریش بزى )) لقب داده اند - میوه بوته من آبدار و سیاه رنگ و به اندازه یك نخود است .
ریشه من سنگین و دیر هضم است ، ولى وقتى كه با شكر و عسل به صورت مربا در بیایم ، هضم من آسان شده و به راحتى خورده مى شوم .
در بین حیوانات ، خرس به خوردن من علاقه زیاد دارد و از این جهت به من ((خرس گیاه )) هم مى گویند.
غیاث الدین جزایری

از آنجایى كه ایرانیان قدیم در گیاه شناسى - پزشكى - دارویى و بالاخره غذاشناسى پیش قدم بوده اند، براى كلیه اصطلاحات علمى واژه اى مخصوص داشته اند و و این زبان برخلاف تصور بعضى ها بسیار وسیع و دامنه دار است ، متاءسفانه در اثر یك سلسله پیش آمدهاى ناگوار این اصطلاحات علمى فراموش شده ، و جاى خود را به لغات خارجى داده است ، یكى از این اصطلاحات علمى همین هویج است ، اگر از شما بپرسند كه شلغم یا چغندر و كلم میوه اند یا سبزى ، جوابى ندارید، ولى اگر به لغت نامه هاى قدیم مثل برهان قاطع مراجعه نمایید با كمال تعجب مشاهده خواهید نمود كه نوشته است هویجى است كه آنرا در آش مى ریزند و از این رو باید در نظر داشته باشید كه در زبان فارسى به كلیه ریشهاى خوراكى مثل انواع زردك - شلغم - چغندر - سیب زمینى - شیرین بیان - كلم سنگ و غیره ، هویج مى گویند و نام همانطور كه در سطر اول گفتم ، زردك و گزر مى باشد كه اعراب آنرا معرب كرده جزر نام گذارى كرده اند.
در بین سبزیها و گیاههایى كه داراى منافع زیاد مى باشند و به عنوان یك ماده خوراكى در آشپزى بكار مى روند، مصرف من و گزر زیادتر است . ما را هم خام مى خورند و هم پخته ، و چون فصل معینى نداشته و همیشه در بازار پیدا مى شویم ، معادل مصرف نان خریدار داریم و با اینكه شیرین هستم ، هیچگاه فاسد نشده - ترش و تند و تلخ و گس نمى شویم . ما در را در تمام آش ها - سوپ ها و انواع خوراكیهاى ایرانى و فرنگى مى توانید بریزید و از منافع سرشار ما بهره مند شوید، با ماها مربا و كمپوت هم مى توانید تهیه كنید و پوره ما را هم به كودكان خود بخورانید، برادر من گزر از قدیم در بیابان هاى ایران بطور خودرو به عمل مى آمد، و اكنون هم در اطراف ارومیه ((دربند)) تبریز - مرند - چالوس - دره هریرود - بلوچستان - مكران و لرستان دیده مى شود، و با این وصف عنوان هویج فرنگى به او دادن دور از انصاف و حقیقت است !
ما انواع و اقسام زیاد داریم . نمونه هاى كوتاه - بلند - باریك - با سیخك - بدون سیخك . با رنگ هاى گوناگون از سرخ آتشین گرفته تا زرد طلایى و بنفش ظاهر مى شویم . انواع ما وقتى وحشى بوده ، و در بیابان و سرزمین هاى سخت و شخم نشده به عمل مى آیند، سفت و سخت بوده ، و سیخك میان آنها از چوب سخت تر است و به همین جهت براى انسان قابل مصرف نبوده و به درد علوفه مى خورند. ولى همینكه از صحرا به بستان آمدیم ، و ما را در زمین هاى شخم شده پرورش دادند، نرم و شیرین شده ، و سیخك ما نیز از حالت چوبى خارج شده ، قابل مصرف شدیم و اكنون هم هر قدر زمین زراعتى ما پوك تر باشد بهتر مى توانیم رشد كرده و شیرین تر و آبدارتر شویم .
ما دوست جگر - زیادكننده نور چشم بوده ***** را زیاد مى كنیم و بر تعداد نطفه مى افزاییم و آنرا براى تربیت جنین آماده مى سازیم . كسانى كه مى خواهند خون كهنه از بدنشان رخت بربسته ، مبتلایان به مرض قند، چربى خون ، صفراوى مزاجها، و آنهایى كه نمى خواهند در رشدشان اختلالى پیدا شود و همچنین زنان باردارى كه آرزوى فرزند سالم و قوى زیبا دارند، مادرانى كه مى خواهند شیرشان زیاد شود، بدو شك غذایى بهتر از خانواده زردك پیدا نخواهند كرد. ما ادرار را زیاد مى كنیم ، با چربى خون كه دشمن سرسخت جوانى است ، مى جنگیم و رنگ چهره را باز مى كنیم ، و براى مبتلایان به اسهال ، غذاى خوبى هستیم . قند ما نه تنها براى بیماران مبتلا به مرض قند ضرر ندارد، بلكه به علت داشتن انسولین گیاهى ، درمان این مرض هستیم ، ما قوه كشش عضلات را زیاد مى كنیم ، و براى بیماران كلیوى و مبتلایان به بادیامان (نفریت ) دارویى بهتر از ما وجود ندارد.
ما در تنظیم عادت ماهانه بانوان نقش بسیار موثرى داریم . ضمنا ما در تسكین درد سوختگى و آفتاب زدگى بسیار مؤ ثر است . تبهاى عفونى معدى و روده اى ، دل دردهاى كهنه ، دل درد اطفال و پیچش شكم كودكان ، با خوردن ما تسكین پیدا مى كند. مخلوط آب ریشه ما با شیر براى نرم كردن سینه بسیار نی*****ت ، و خلط را از بین مى برد. به كسانى كه صدایشان گرفته است ، و مبتلایان به تنگ نفس و اختلالات ریوى توصیه كنید كه حتما به سراغ ما دو برادر بیایند. به كودكانى كه داراى معده اى كار بهتر است یك وعده سوپ و یك وعده سوپ و یك وعده شیر مادر بدهید - آب مخلوط ما با كمى عسل و آب لیمو یك نوشابه مفرح و گوارا است .
در تركیب ما هشتاد و هفت درصد آب زنده كه به آسانى جذب یاخته هاى بدن مى شود و وجود دارد. بین یك تا دو گرم درصد مواد سفیده اى و یك ماده فسفردار یعنى آنچه در زرده تخم مرغ است داریم و همین ماده است كه غذاى ((غدد)) شده و آنها را تقویت مى نماییم ، و نیز به علت همین اكسیر گرانبهاست كه نیروى جنسى و جسمى و روحى را افزایش ‍ مى دهیم .
ما داراى جوهرى هستیم كه در كبد تبدیل به ویتامین ((آ)) مى شود، و با كمك این ماده مى توانیم مقاومت مخاط و پوست را در برابر امراض جلدى زیاد كنیم ، و از بثورات جلدى و اگزما و جوش غرور جلوگیرى نماییم . ویتامین ((آ)) عامل رشد است ، كمى این ویتامین سبب مى شود كه دهانه زخمها دیر بسته شود. شما براى رفع این نیازها مى توانید از ما دو برادر استفاده كنید. مشروط بر اینكه ، كبدى سالم داشته باشید، و در غیر اینصورت در اثر زیاده روى در خوردن ما دچار زردى و یرقان خواهید شد. ما زردك ها به علت داشتن ویتامین هاى ((آ)) و ((د)) اثر نیكویى در ساختمان غدد داشته و مصالح خوبى براى نوسازى یاخته ها هستیم ، به اطفالى كه مى خواهند دندان در بیاورند، تا مى توانید از سوپ ریشه ما بخورانید و یك تكه از ما را به عنوان بازیچه به دست آنها بدهید و سعى كنید كه آنرا در دهان برده و با كمك آرواره ها آنرا بجوند و به این ترتیب هم خارش لثه ها از بین رفته و هم در آمدن دندان را آسان مى نماید.
یكى دیگر از مواهب طبیعى كه در نهاد ما به ودیعت گذاشته شده است ، میزان آهن است كه در من زردك هستم ، چند برابر گزر مى باشد. علاوه بر آهن ما داراى املاح سدیم - منیزیم - و كلسیم هستیم .
براى استفاده از آب ما، براى اینكه به طبع شما گوارا و مطبوع باشد و بوى علف ندهد، من به شما توصیه مى كنم كه همیشه آب ما را گرفته ، چند قطره آب لیمو به آن اضافه كرده و مدتى در یخچال یا جاى خنك بگذارید تا عوامل زنده اى كه همراه با ریشه ما هستند میزان قند و صمغ آنرا بالا برده ، نوشابه اى خوش بو و خوش طعم به شما تحویل دهند.
علاوه بر ریشه بذر ما نیز در طب قدیم مقامى والا داشته و آنرا در كتب پزشكى به نام ((دوقو)) ذكر كرده اند و فرنگى ها به آن ((دوكو)) مى گویند. این بذر خواص ما را چندین برابر داشته و داراى چند نوع هورمون ، مخصوصا هورمون مردانه استروژن است كه داروسازان در بدر به دنبال آن مى گردند - این تخم مسقط جنین و بالاخره مانع باردارى است و براى جلوگیرى از ازدیاد نفوس مى تواند نقش مؤ ثرى داشته باشد. ضد غش ‍ و مدر است در طب قدیم جهت درمان سرفه - سینه در مزمن ، زیاد تجویز مى شد. خوردن آن ضد گاز و نفخ معده است - سنگ هاى كلیه و مثانه را خرد مى كند. زایمان را آسان مى نماید. سستى و درد مفاصل را درمان مى كند. براى سوزش معده و دل درد اطفال و استسقاء و شكم هاى طبلى داروى بسیار مفیدى است و حال اجازه بفرمایید عنان سخن را بدست برادر خوانده ام شقاقل داده ، سخن را كوتاه نمایم .

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 494]