چالش بر سر قدرت در كشور آفريقايي زيمبابوه (3وپاياني)

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: چالش بر سر قدرت در كشور آفريقايي زيمبابوه (3وپاياني)
تهران-خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا): عده اي بر اين باورند كه بهترين گزينه براي برون رفت از چالش هاي موجود در زيمبابوه تشكيل دولت وحدت ملي است.

زمزمه هاي تشكيل دولت وحدت ملي در طول سه ماه اخير چندين بار به گوش رسيد و در 26 تيرماه يعني پنج روز از وتوي طرح تحريم غربي هاي در شوراي امنيت سازمان ملل توسط چين و روسيه روزنامه گاردين از طرح پيشنهادي "تابو امبكي" رييس جمهور آفريقاي جنوبي خبر داد كه بر اساس آن "رابرت موگابه" 84 ساله همچنان رييس جمهور زيمبابوه باقي بماند ولي قدرت واقعي در دست رهبر اپوزيسيون به عنوان نخست وزير خواهد بود.
اين روزنامه به نقل از يك منبع ارشد حزب اصلي مخالفان دولت زيمبابوه، جنبش تغييرات دمكراتيك (DMC) به رهبري "مورگان تسوانگيراي" نوشته بود كه رابرت موگابه تا زمان مذاكره بر سر تدوين يك قانون اساسي جديد و برگزاري انتخابات تازه در پست رياست جمهوري خواهد ماند.
بر اساس طرح امبكي، تنها ميانجي جامعه توسعه جنوب آفريقا (سادك) در حل بحران زيمبابوه كه پيش از اين نيز چندبار تلويحا به آن اشاره كرده بود و اين بار بطور رسمي مطرح شد، دولت فعلي تا زمان برگزاري انتخابات جديد يك دولت انتقالي خواهد بود. البته تاكنون هيچ گزارشي از واكنش منفي رابرت موگابه نسبت به اين طرح منتشر نشده است.
خبرگزاري فرانسه روز 16 تيرماه به نقل گاردين نوشته بود كه يك منبع حزب مخالفان موگابه پذيرش طرح امبكي را منوط به پذيرش رسمي دور نخست انتخابات رياست جمهوري آن كشور دانست كه گرچه تسوانگيراي در آن به حد نصاب آرا نرسيده بود ولي بيشتر از موگابه راي آورده بود.
به گفته اين منبع حزب جنبش تغييرات دمكراتيك، اين حزب بقاي موگابه در پست رياست جمهوري را به شرطي پذيرفت است كه وي راه را براي نوشتن يك قانون اساسي جديد كه شامل همه اصول اساسي جنبش تغييرات دمكراتيك باشد و همچنين برگزاري انتخابات تازه هموار كند.
طبق قانون اساسي اوليه زيمبابوه از زمان كسب استقلال اين كشور از انگليس در سال 1980، "كنعان بانانا" اولين رئيس جمهور و "رابرت موگابه" نخستين نخست وزير آن بودند اما در سال 1987 با تصويب قانون اساسي جديد پست نخست وزيري حذف شد و از آن زمان موگابه تنها رييس جمهور بلا منازع همچنان بر مسند قدرت ماند.
*** سابقه موضوع گفتگو ميان طرفين دعوا در زيمبابوه و ارائه طرح جديد
مشابه چنين طرحي را اتحاديه آفريقا كه امبكي نيز عضوي فعال در آن است درست پس از برگزاري اجلاس اين اتحاديه در شرم الشيخ مصر مطرح شد و در قطعنامه پاياني اجلاس نيز آمده بود.
طرح اين موضوع در قطعنامه اجلاس كه موگابه نيز پس از برگزاري مراسم تحليف ششمين دوره رياست جمهوري خود در آن شركت كرده بود، هم بر اهميت آن افزود و هم يك طرح پيشنهادي از سوي همه همنوعان قاره سياه براي حل بحران مشابه به راه حل و فصل بحران كنيا است البته با اين تفاوت كه اين طرح كمي جانبدارانه براي موگابه تنظيم شده بود.
طرح سازش در تقسيم قدرت توسط امبكي به عنوان يك كشور همسايه متاثر از بحران زيمبابوه و نماينده سادك داراي ابعاد خاصي است ولي طرح اتحاديه آفريقا به عنوان نماينده 54 كشور اين قاره تاثير راهبردي خاص خودش را دارد، چرا كه آن اتحاديه مي توانست راه هاي ديگري را براي حل اين بحران داخل قاره اي پيشهناد كند و لي سرانجام به ارايه اين طرح رسيد.
ناگفته نماند اتحاديه آفريقا در پي همين تقاضا ها و اعتراضات داخلي و بين المللي و تصميم دول غربي به سركردگي آمريكا براي اعمال تحريم هاي جديد عليه دولت موگابه بود كه تصميم گرفت براي تشكيل يك دولت وحدت ملي در زيمبابوه چاره جويي كند.
با توجه به تحولات زيمبابوه در سطح منطقه برخي بر اين باورند كه براي رهبران كشورهاي آفريقايي حتي اين امكان فراهم بود و بعيد نبود كه تحت فشارهاي بين المللي براي "بازنشستگي افتخار آميز" موگابه به دليل مشكلات قلبي اش به او فشار بياورند و به او يك حساب چند ميليون دلاري(آمريكا) هديه دهند تا او همچون ثروتمندان در تبعيد و يا در خانه باشد.
البته شايد گروهي معتقد باشند كه اعزام يك سياست مدار با جيب پر به تبعيد روش خوبي نباشد، اما براي همدلي با موگابه در واپسين لحظه ها چاره اي وجود ندارد چون راه هاي ديگر نيز به خشونت و جنگ داخلي خواهد انجاميد و جان مردم بي گناه را در معرض خطر قرار خواهد داد.
گرچه كشورهاي غربي راه تحريم را عليه زيمبابوه پيشنهاد كردند ولي رهبران آفريقايي از اعمال تحريم ها و به انزوا كشاندن موگابه خود داري كردند و در نهايت ديديم كه روسيه و چين نيز طرح غربي ها را 21 تيرماه در شوراي امنيت وتو كردند.
اتخاذ چنين تصميمي از سوي خود افريقايي ها بسيار مهم است چون همين رهبران آفريقايي كه در كشورهاي غربي نيز دوست دارند و يا با غربي ها در جنگ عليه گروه هاي تروريستي همكاري مي كنند و نقش استراتژيك پيشبرد اهداف غربي ها را در سطح بين الملل بر عهده دارند اين بار هيچ وقعي به خواسته غربي ها نگذاشتند و به همين دليل هم جاي تعجب نبود كه رهبران آفريقايي به درخواست غربي ها براي محكوم كردن رييس جمهور زيمبابوه در اجلاس سران كشورهاي آفريقايي در شرم الشيخ مصر توجهي نكردند و يا بعضي از همين سران كشورهاي آفريقايي حتي موگابه را بسيار گرم در آغوش گرفتند.
*** نقش امبكي و اصرار وي براي ارايه طرح دولت اتحاد ملي
امبكي بر طرح دولت اتحاد ملي پافشاري كرد تا اينكه سرانجام با لغو تحريم ها عليه موگابه از سوي مخالفان دولت و دول غربي از سوي مخالفان خودش در آفريقا جنوبي و زيمبابوه به مماشات و همكاري با موگابه متهم شده بود، چهارشنبه 12 تير موضع گيري اتحاديه اروپا را كه صرفا دولتي تحت رهبري "مورگان چانگيراي" را در زيمبابوه به رسميت مي شناسد، مردود دانست.
وي حتي پس از برگزاري اجلاس اتحاديه آفريقا در مصر در رد اين موضع اتحاديه اروپا به راديوي آفريقاي جنوبي گفته بود كه تشويق گروه هاي زيمبابوه يي به گفت وگو، تعامل و تشكيل دولتي فراگير، تنها راه پيشرفت زيمبابوه است و ما حامي گفت وگو و همكاري گروه هاي سياسي زيمبابوه براي يافتن راهي براي حل و فصل چالش هاي موجود هستيم.
امبكي براي رسيدن به هدف خود براي تشكيل اين دولت وحدت ملي، حتي در راه ميانجيگري براي بحران زيمبابوه دچار بحران داخلي و خارجي نيز شده است. وي از يك طرف در داخل و خارج و حتي در زيمبابوه به برقراري رابطه اي نزديك با دولت موگابه متهم بود و هست.
از آنجايي كه بالا گرفتن بحران زيمبابوه موجب هجوم بيش از سه ميليون زيمبابوه اي به آفريقا جنوبي شد خود مردم آفريقاي جنوبي مهاجران زيمبابوه اي را عامل ناامني در كشورشان و كاهش فرصت ها شغلي مي دانند. آنها با حمله به مهاجران زيمبابوه اي باعث مرگ ده ها تن از آنها شده بودند به حدي كه ارتش و پليس اين كشور وارد عمل شده بودند .
در همين ارتباط رهبر حزب مخالف "اتحاد دمكراتيك" آفريقاي جنوبي در 23 ارديبهشت خواستار كناره‌گيري تابو امبكي، رييس جمهور كشورش از قدرت شده بود.
به گزارش ايرنا به نقل از خبرگزاري "ساپا"ي آفريقاي جنوبي، خانم "هلن زيله" يكي ديگر از افرادي بود كه رييس جمهوري آفريقاي جنوبي را مسوول اصلي بحران انرژي در اين كشور كه به زيمبابوه صادر مي شود دانست .
شرايط تناقض آميز براي امبكي همچنان گذشت تا اينكه پايگاه اطلاع رساني "روماندي" به نقل از مطبوعات انگليسي زبان پيشنهاد رييس جمهوري آفريقاي جنوبي براي حل بحران در زيمبابوه و باقي ماندن "رابرت موگابه" در مقام رياست جمهوري اين كشور و نيز انتصاب "مورگان تسوانگيراي" نماينده حزب مخالف دولت به نخست وزيري اين كشور را روز دوشنبه 17 تير ماه منتشر كرد.
امبكي در اين پيشنهاد همچنين با به رسميت شناختن دور نخست انتخابات رياست جمهوري زيمبابوه در ماه مارس (فروردين ماه)، اعلام كرد كه آن انتخابات پس از مذاكره ميان دو حزب حاكم "زانو- پي اف" و حزب مخالف مجددا برگزار شود.
برپايه اين گزارش، مطبوعات بريتانيا با بزرگ جلوه دادن اهميت پيشنهاد امبكي در به رسميت شناختن دور نخست انتخابات زيمبابوه كه طي آن تسوانگيراي با كسب 47.9 درصد آرا از رابرت موگابه پيشي گرفته بود، هيچ اشاره اي به پاسخ رابرت موگابه به اين پيشنهاد نكردند.
رابرت موگابه پيش از اين بارها جنبش تغيير دموكراتيك را به طرفداري از بريتانيا متهم كرده بود و تابو امبكي نيز روز 15 تير در حالي با موگابه ديدار و پيشنهاد خود را مطرح كرده بود كه تسوانگيراي كه پيشتر خواهان مداخله وي در بحران سياسي انتخاباتي اين كشور بود با تحريم هرگونه مذاكره ميان احزاب، در اين ديدار شركت نكرد.
*** پيش بيني و ارائه پيشنهاد براي حل بحران زيمبابوه:
از آنجايي كه اوضاع در زيمبابوه بسيار پيچيده شده است و پيدا كردن راه حل ديپلماتيك جدي كه قابل پذيرش هر دو حزب باشد بسيار حياتي است؛ از سوي ديگر زيمبابوه كنوني صحنه بازي قدرت مداران خارجي و داخلي باقي خواهد ماند، لذا براحتي نمي توان ثبات وضعيت خاص سياسي را برايش پيش بيني كرد.
براي آينده زيمبابوه دو بي نهايت قابل پيش بيني است، يكي اقدام مداخله نظامي از سوي هژموني غرب و ديگري تشكيل دولت وحدت ملي كه به نوعي با آغاز روند اصلاحات در اين كشور شبيه آنچه كه در كنيا گذشت، تحقق خواهد يافت.
به اعتقاد تحليل گران امروز يكى از فرضيات بارز براي آينده در صفحه سياست زيمبابوه طرح تشكيل دولت وحدت ملى است چون مرور تحولات منطقه اي و بين المللي حكايت از آن دارد كه بيش از اينكه اوضاع داخلي اين كشور بخواهد با پيروزى موگابه و يا رهبر حزب مخالف به سر انجام رسد، اغلب رهبران منطقه درصدد بررسى تعيين دولت وحدت ملى هستند كه در اين صورت موگابه رياست مطلق اين دولت را در دست خواهد داشت.
به همين منظور، پيش بيني مى شود در اين حالت كه دور از ذهن هم نمى تواند باشد موگابه با برخورداري از حق تغيير قانون اساسي در يك دوره انتقالى، ايجاد تغييراتي تدريجي در اين قانون را بپذيرد و طبق پيشنهاد نيروهاي ميانجي پست نخست وزيري را كه در دو دهه قبل از قانون اساسي كشور حذف شده بود بار ديگر احيا كند، قدرت را به نرمى هرچه تمامتر ميان احزاب كشور از جمله حزب زانو- پى اف و تغييرات دمكراتيك تقسيم كند و به اين شكل با احترام از قدرت كناره گيري خواهد كرد تا شخصيت كاريزماتيك قبلي را نيز تا حدودي در ميان دوستان خود حفظ كند.
كشورهاي ضد استعماري و دوست آفريقا و زيمبابوه نيز مي توانند با انجام رايزني هاي جدي ميان خود و طرف هاي مدعي در زيمبابوه زمينه صلح و ثبات را در آن كشور فراهم آورند چون در غير اين صورت قدرت هاي استعماري كهنه و نو براي رسيدن به اهداف خود در آن كشور همچنان دست اندازي خواهند كرد، همانگونه كه همواره در گوشه و كنار جهان براي رسيدن به اهداف خود بيكار نبوده و نيستند.
** به نظر مي رسد در صورتي كه موج روزافزون تنش ها و درگيري هاي سياسي در زيمبابوه بزودي خاتمه نيابد و جامعه بين الملل نيز تصميم جديدي براي مداخله نظامي در اين كشور بگيرد كه البته اين اقدام همانگونه كه در عراق و افغانستان گذشت تنها به بهانه اقدامات بشر دوستانه خواهد بود، در اين صورت سازمان هايي چون اتحاديه آفريقا، سادك و سازمان ملل مي توانند اقدام نظامي را تقبيح ولي نمي توانند آنرا شبيه به آنچه كه در عراق اتفاق افتاده است متوقف كنند.
چون در طول اين بحران در يك سال اخير بارها شاهد طرح موضوع حمله نظامي به اين كشور از سوي دول غربي و حتي به پيشنهاد مخالفان دولت در خود زيمبابوه نيز بوديم كه چنانچه از بروز آن حتي با تغيير به اجبار دولت جلوگيري نشود مي تواند سرآغاز بسياري فجايع انساني در اين كشور و يا كشورهاي همسايه آن باشد.
چيزى كه فهم آن در تضادها و كشمكش هاى غربي ها با چين و روسيه و نيز كشورهاي كمتر توسعه يافته و يا درحال توسعه مهم است اين است كه بخش كليدى اين تلاش ها هدفش تغيير رژيم در اين كشور ها است.
غربي ها براي تحقق اين هدف، كار خود را از نشر اطلاعات جهت دار در رسانه ها و اعمال نفوذ در شبكه نيرو هاى اپوزيسيون شروع مى كنند تا از اين طريق بتوانند مشروعيت حاكميت را تضعيف و در نهايت با اقناع و توجيه افكار عمومي داخلي و بين المللي طرح براندازي نظام هاي ضد دولت هاي خودكامه غربي را عملي كنند.
خاورم**1378**1431
دوشنبه 7 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 171]