زنجبیل

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: زَنجـِبیل یا زنجفیل یا شنگویر[۱] یک گیاه خوراکی، ادویه و گیاه دارویی است.

زنجبیل از گیاه زرد رنگ دارای رگه‌های بنفش با نام علمی Zingiber officinale بدست می‌آید. اگرچه معمولا" از زنجبیل به عنوان ریشه آن گیاه نام برده می‌شود ولی در اصل قسمت مورد استفاده گیاه ساقه متورم شده زیرزمینی آن است که "ریزوم" نام دارد.

پیشینه
زنجبیل از زمانهای دور مورد استفاده بوده وهنوز هم درطب سنتی چین نقش مهمی را ایفا می‌کند. در ایران باستان نیز این گیاه با نام ژنگویر شناخته شده بود و کاربرد داشت و از ایران و کشورهای عربی به سوی غرب سفر کرد. در غرب پزشکی یونانی به نام "دیوسکوریدس" اولین بار در قرن اول میلادی استفاده طبی زنجبیل را ثبت کرد، گرچه قرنها قبل از آن این گیاه آروماتیک از کشورهای خاور دور به اروپا صادر می‌شد، تا زمان قرون وسطی، به عنوان یک ماده اولیه آشپزی در اروپا کاملاً شناخته شده بود.

امروزه این گیاه در بیشتر مناطق استوایی کشت می‌شود. متخصصان طب هندی آیورودا از آن به عنوان داروی جهانی نام می‌برند؛ این امر نه تنها به خاطر خواص ضد قارچی، ضد باکتری آن است، بلکه به خاطر اثر تسکین بخش آن بر روی دستگاه گوارش هم هست، که اینها باعث شده هندیان بیش از 2000 سال زنجبیل را مصرف کرده‌اند ویکی از بهترین شفا بخش‌های طبیعی برای درمان بیماری‌های مسافرت، حالت تهوع و سرگیجه در غرب مطرح کرده و برخلاف بعضی داروهای مرسوم این بیماری‌ها هیچ عوارض جانبی منفی ندارد.

در پژوهشی که در دانمارک انجام شد به 40 نفر از دانشجویان نیرو دریایی یک گرم پودر زنجبیل و به 40 نفر دیگر مقداری دارونما داده و مشاهده شد زنجبیل به مرتب در کاهش دفعات استفراغ و از بین بردن عرق سرد موثر بوده. بعضی کارشناسان، زنجبیل را برای درمان تهوع صبحگاهی دوران حاملگی توصیه می‌کنند. البته لازم به تذکر است در این خصوص همیشه با پزشک مشورت نمایید.

[ویرایش] ادویه‌ای آرامبخش

ریزوم خوراکی زنجبیلمطالعات نشان داده‌اند که زنجبیل می‌تواند باعث جلوگیری از تهوع ناشی از عمل جراحی و شیمی درمانی شود، مطالعات بالینی در لندن انجام شد نشان داد مصرف یک گرم پودر زنجبیل در جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی به اندازه داروهای آرام‌بخش مرسوم موثر است. خاصیت گرم کنندگی و فعال کنندگی زنجبیل آن را به عنوان شفابخش خانگی معرفی کرده.

اگر به کشیدگی عضله دچار شده اید، گلودرد دارید و یا از بیماری مسافرت در رنج هستید برای خود یک تونیک زنجبیل درست کنید و میل نمائید تا به قدرت شفا بخش فوق العاده آن پی ببرید. زنجبیل فواید فراوانی برای سلامتی دارد. مطلب ما درباره ساقه گرد پیچ خورده‌ای است که گاهی برای غذا سرخ کردنی از آن استفاده می‌شود.

زنجبیل را می‌توان به آب گرم اضافه کرد و در مواقع سرمازدگی پاها را در آن قرار داد. در مواقع دندان درد می‌توان آن را جوید و هنگام گلو درد از غرغره آن استفاده کرد. همچنین برای درمان سرماخوردگی آن را به آب گرم، لیمو و عسل افزود .اگر علاقه‌ای به استفاده از این محلولها ندارید می‌توانید آن را پس از خرد کردن برای تسکین سردرد به ناحیه پیشانی بمالید ؛ روغن زنجبیل را می‌توان با روغنهای دیگر رقیق کرده و برای تسکین دردهای ناشی از کشیدگی ماهیچه آسیب دیده روی آن ماساژ داد تا گردش خون را بهبود بخشیده و باعث تسکین درد شود."

دلیل معجزه‌گر بودن زنجبیل اجزای تشکیل دهنده اصلی زنجبیل شامل نشاسته، اسانسها مانند زینجیبرن (zingiberen) که به زنجبیل بوی خاص مید هد، و رزین است. به نظر می‌رسد بیشتر ارزش درمانی زنجبیل به واسطه ترکیبات ادویهای آن یعنی جینجرول‌ها (Gingerols) است که طعم تند و سوزاننده آن ناشی از آنهاست، اگرچه هنوز طرز عمل آن مشخص نیست.

کاربردهای دیگر زنجبیل:

زنجبیل تازه را برای سرماخوردگی و آنفولانزا بکارببرید.
زنجبیل خشک شده را جهت درمان سرگیجه و تهوع مصرف کنید.
قرص آن را برای درمان آرتریت و مشکلات گردش خون مورد استفاده قراردهید.
توجه داشته باشید که مصرف زنجبیل در افراد دچار زخم معده و یا زخم دوازدهه و یا هم‌زمان با مصرف داروهای ضد انعقاد - که می‌تواند برای رقیق شدن خون شوند - اکیداً منع شده است.همچنین در مورد استفاده از گیاهان دارویی، بویژه اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید یا باردار هستید با پزشک خود مشورت کنید.

همانطور که گفتیم زنجفیل جزو گیاهان دارویی با اهمیت بوده و دارای خواص متعددی از جمله ضد تهوع و مقوی قلب و ضد لخته شدن خون، ضد باکتری، آنتی اکسیدان و ضد سرفه، ضد سموم کبدی، ضد التهاب، ادرارآور، محرک و کاهش اسپاسم و محرک سیستم ایمنی، ضد نفخ و افزایش ترشحات روده‌ای معدی، پایین آورنده کلسترول خون و محرک هضم غذا است. در واقع استفاده‌های متنوعی از زنجفیل در جهان معمول گشته که کاربردهای جدید از قبیل پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ، کم اشتهایی، بی اشتهایی روانی و حتی مشکلات روماتیسم و در صنعت مواد غذایی همچنین به عنوان چاشنی می‌توان برشمرد. در چین از ریشه و ساقه زنجفیل به عنوان آفت کش برای دفع شته و هاگ‌ها و قارچ‌ها استفاده می‌شود. با توجه به میزان متغیر اسانس زنجفیل که ارزش دارویی زنجبیل وابسته به آن است انواعی که بالاتر از ۵/۱ درصد اسانس داشته باشد ارزش دارویی دارند، بنابر این در صورتی که زنجفیل کهنه باشد و یا به صورت پودر به مدت طولانی مصرف شود کم کم رایحه آن کم شده و ارزش دارویی آن کاهش می‌یابد. از انواع زنجفیل می‌توان انواع هندی، آفریقایی و جامائیکایی که دارای ارزش بالاتری بوده نام برد و نوع ژاپنی از ارزش کمی برخوردار است به طوری که نوع ژاپنی برای استفاده دارویی توصیه نمی‌شود.فرآورده‌های مختلفی در نقاط مختلف جهان در دسترس است که شامل پودر، محلول الکلی، اسانس و عصاره تازه این گیاه است. میزان مصرف آن تا سه گرم در روز بلامانع است، البته این میزان ممکن است به صورت ۳-۲ نوبت مصرف شود.(مثلاً سه نوبت یک گرمی) اما به عنوان ضد تهوع می‌توان یک جا از ۲ گرم آن استفاده کرد. مقادیر مصرف زیاد زنجفیل ممکن است با داروهای قلبی، داروهای ضد انعقاد و دیابت تداخل نماید. همچنین مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود و حتی دیده شده که مصرف بالای زنجفیل ممکن است باعث اختلالات سیستم عصبی مرکزی شود.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 255]