آشفته بازار انتخاب رشته‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: آشفته بازار انتخاب رشته‌
جام جم آنلاين: با اعلام نتايج اوليه كنكور 87، از امروز رقابت داوطلبان وارد مرحله جديدي مي‌شود. انتخاب مناسب‌ترين رشته، مجوز ورود به دانشگاه است؛ پس عجيب نيست اگر در برابر جمعيت 800 هزار نفري مشتاقان ورود به دانشگاه، سازمان سنجش، وزارت آموزش و پرورش، كلاس‌هاي كنكور، دانشگاه‌ها، كلاس‌هاي تقويتي و جبراني و حتي مراكز زيرزميني براي مشاوره بسيج شده‌اند، اما آيا بر اين بازار داغ انتخاب رشته نظارتي مي‌شود، آيا تعرفه ارائه خدمات ساماندهي شده است و آيا تمام اجزاي اين بازار قابل اعتماد است؟

از امروز انتخاب رشته تحصيلي در دانشگاه‌ها، به طور متوسط بيش از 5/1 ميليون نفر از جمعيت كشور را درگير مي‌كند، 800 هزار داوطلب همراه با والدينشان فرصت دارند تا با كمك مشاوران تحصيلي به انتخاب رشته‌اي بپردازند كه بر اساس نمره، رتبه و علاقه شخصي در دانشگاه پذيرفته شوند، اما تجربه نشان داده است كه اين انتخاب هميشه بدرستي انجام نمي‌شود.

بنابه گفته‌هاي برخي داوطلبان در سال‌هاي گذشته، انتخاب رشته نادرست منجر شده كه داوطلبي با رتبه مناسب از ورود به دانشگاه باز بماند، اما داوطلبي با نمره كمتر تنها به دليل انتخاب درست در دانشگاه پذيرفته شود بنابراين داوطلبان از امروز مرحله حساسي را آغاز خواهند كرد، حساسيت اين مقطع تا آنجاست كه از ابتداي تابستان امسال تاكنون، روساي سازمان سنجش آموزش كشور بارها نسبت به حضور داوطلبان در موسسات انتخاب رشته نامعتبر هشدار داده و داوطلبان را به استفاده از خدمات خود فراخوانده‌اند.

تاكنون بارها گزارش‌هايي منتشر شده كه نشان مي‌دهد برخي موسسات و كلاس‌هاي آمادگي كنكور، داراي استانداردهاي آموزشي و وجاهت قانوني نيستند. اين موسسات با وجود اعلام اسامي همچنان به فعاليت خود ادامه مي‌دهند و نيز براي جذب مشتري بيشتر به تبليغات رسانه‌اي و محيطي (بيلبوردها)‌ مي‌پردازند. اين روزها همين موسسات كه برخي حتي مجوز هم ندارند، وارد گود انتخاب رشته براي داوطلبان شده‌اند.

«سال گذشته رتبه‌ام 9700 بود... در رشته تجربي... نتوانستم در رشته‌اي قبول شوم؛ اما دوستم با رتبه 10 هزار قبول شد.» يكي از داوطلبان‌آزمون سراسري سال 86 با ذكر اين تجربه، ادامه مي‌دهد: گفته بودند قبولي شما صددرصد تضميني است، حتي قرار بود هزينه ارائه خدمات انتخاب رشته را بعد از قبولي بپردازم، اما با گذشت يك جلسه، بخش عمده هزينه 25‌هزار توماني را گرفتند و بعد هم كه رد شدم، از پذيرش ادعاي تضمين صددرصد قبولي من شانه خالي كردند.

اين تجربه بارها از سوي داوطلبان كنكور در سال‌هاي گذشته تكرار شده است. يكي ديگر از همين افراد مي‌گويد: سال گذشته به 3 موسسه مراجعه كردم، يكي گفت؛ 8 هزار تومان، يكي گفت؛ 25هزار تومان و ديگري گفت؛ 40 هزار تومان.

ما كه نفهميديم علت اين همه اختلاف چيست؟ براي يك مشاوره در انتخاب رشته چرا قيمت‌ها تا اين حد متفاوت است؟

مروري بر قيمت‌ها

موسسه الف: ساعتي 8 هزار تومان (اگر گروهي بياييد تخفيف هم مي‌دهيم)

مشاوره در منزل 25 هزار تومان‌

موسسه ب: هر جلسه مشاوره 30 تا 40 هزار تومان.

انتخاب رشته كامپيوتري 5 تا 10 هزار تومان.

موسسه ج: چون مدير موسسه پي برد كه با خبرنگار صحبت مي‌كند، گفت: ما رايگان انتخاب رشته مي‌كنيم، در حالي كه كارشناس همان موسسه رقم بيش از 20 هزار تومان را براي مشاوره حضوري در منزل عنوان كرده بود.

موسسه د: منشي اين موسسه حتي از ارائه قيمت به صورت تلفني طفره رفت و گفت تنها حاضر است حضوري اطلاعات بدهد.

در حال حاضر انتخاب رشته تحصيلي به دو صورت كامپيوتري، مشاوره (يا تلفيقي از اين دو)‌ صورت مي‌گيرد.

در شيوه كامپيوتري موسسات نرم‌افزاري را شامل اطلاعاتي از معيارهاي پذيرش قبول‌شدگان سال گذشته در اختيار دارند كه بر مبناي آن رتبه، نمره و تراز فرد مراجعه‌كننده را مي‌سنجند و احتمال قبولي او را در رشته معين اعلام مي‌كنند، اما در روش مشاوره (مشاوره در موسسه و منزل)‌ كه هزينه بيشتري دارد كارشناس مشاوره و داوطلب علاوه بر معيار رتبه و نمره و تراز، به صورت چهره به چهره به تبادل اطلاعات درباره علاقه، شرايط زندگي، وضعيت مالي، شغل آينده و ... مي‌پردازند.

اين همان شيوه‌اي است كه موسسات خصوصي، روش انتخاب رشته سازمان سنجش را فاقد آن مي‌دانند.

سينا تهرانيان، كارشناس گروه آموزش ارشاد در اين باره مي‌گويد: بايد بپذيريم كه سازمان سنجش حجم زيادي از اطلاعات نرم‌افزاري را درباره معيارهاي انتخاب رشته داوطلبان در اختيار دارد، اما اين به تنهايي كافي نيست؛ چون بايد معيارهايي مثل استعداد و توان و علاقه خود هم در انتخاب رشته لحاظ شود و اين امر فقط از طريق مشاوره حضوري امكان‌پذير است.

با اين كه مشاوره حضوري يكي از بهترين شيوه‌هاي انتخاب رشته است، اما نبود متخصصان مشاور و فعاليت‌هاي برخي موسسات بدون مجوز در اين عرصه منجر به بي‌اعتمادي داوطلبان كنكور به خدمات بخش خصوصي شده است.

به عنوان مثال در حال حاضر بعضي از مراكز تحت عنوان كلاس خصوصي به ارائه خدمات انتخاب رشته روي آورده‌اند كه نه مجوز فعاليت دارند و نه از وجود كارشناسان خبره و مطلع بهره‌مندند.

از سوي ديگر، اين موسسات تعرفه واحد و مشخصي براي انتخاب رشته ندارند، معيارهاي دقيقي را براي مشاوره ارائه نمي‌كنند و اطلاعات آماري و نرم‌افزاري آنها اغلب ناقص است.

چرا سازمان سنجش؟

اما با توجه به امكانات بالاي سازمان سنجش و هزينه ارزان انتخاب رشته از سوي اين سازمان، انتظار مي‌رود كه استقبال از اين سازمان بيش از ديگر موسسات باشد.

ابراهيم خدايي، معاون فني و آماري سازمان سنجش به خبرنگار ما مي‌گويد، مقوله انتخاب رشته بارها اعلام شده كه مقوله حساسي است. بارها داوطلباني را مشاهده كرده‌ايم كه از موسساتي گله مي‌كنند كه تخصص ندارند، ولي قول صددرصد مي‌دهند كه داوطلبان در دانشگاه پذيرفته مي‌شوند. به نظر ما در اين گونه موسسات علاقه و استعداد داوطلبان ناديده گرفته مي‌شود و در اين چند سال ما به دليل انتخاب نادرست رشته توسط داوطلبان و ورود افراد به رشته‌هايي كه هيچ علاقه‌اي به آن ندارند، شاهد افزايش تغيير رشته، انصراف و حتي اخراج دانشجويان بوده‌ايم؛ سوال اينجاست موسسات پول‌هاي كلاني مي‌گيرند و به وعده‌هايشان عمل نمي‌كنند، چرا ما با توجه به اطلاعاتي كه داريم، آن را رايگان در اختيار داوطلبان قرار ندهيم؟!

وي مي‌افزايد: در سال‌هاي گذشته گاهي موسساتي تا 100 هزار تومان از داوطلبان مي‌گرفتند و انتخاب رشته مي‌كردند كه اتفاقا چون مبناي اين انتخاب درست نبود، با مشكلاتي روبه‌رو شدند. بسياري از اين موسسات براي كارهاي ديگري مثل آموزش مجوز دارند و من پيشنهاد مي‌كنم به جاي انتخاب رشته، داوطلبان را با رشته‌ها و دانشگاه‌ها آشنا كنند تا به اين ترتيب به آينده داوطلبان آسيب نرسانند.

بنابراين در روزهاي آينده (حداقل تا 15‌مردادماه)‌ بازار انتخاب رشته در مراكز مختلف داغ است. به نظر مي‌رسد علاوه بر گزينش بهترين و معتبرترين مركز براي انتخاب رشته لازم است تا داوطلبان به نكاتي نيز توجه كنند.

كليدهاي طلايي در انتخاب رشته‌

در انتخاب رشته خود با توجه به استعداد، توانايي، علاقه و شناخت تصميم بگيريد.

طبق نمره و رتبه‌تان و با واقع‌بيني انتخاب رشته كنيد. انتظار بالاي شما و ديگران ممكن است فرصت‌ها را بسوزاند، كه شايد براحتي به دست نيايد.

قبل از انتخاب رشته با خانواده و مشاوران آگاه مشورت كنيد.

قبل از انتخاب رشته درباره موقعيت جغرافيايي و جايگاه علمي دانشگاه و رشته مورد نظرتان مطالعه كنيد.

هرگز به انتخاب كامپيوتري اكتفا نكنيد، تنها از آن كمك بگيريد.

براساس علاقه رشته‌ها را اولويت‌بندي كنيد.

امكان ادامه تحصيل در برخي رشته‌ها مقدور نيست ، در انتخاب اين گونه رشته‌ها دقت كنيد.

در صورتي كه مجاز به انتخاب رشته در هر يك از رشته‌هاي دانشگاه پيام نور يا غيرانتفاعي هستيد رشته‌هاي اين دانشگاه را هم انتخاب كنيد.

رشته شبانه و پيام نور شهر خود يا شهر نزديك را انتخاب كنيد، چون سهميه اختصاص يافته براي شما بيشتر است و نيز امكانات خوابگاهي در دانشگاه‌هاي شبانه وجود ندارد.

با توجه به سهميه قطب، استان و ناحيه شهر خود انتخاب رشته كنيد، زيرا تقريبا 70 درصد سهميه اختصاص يافته به اين مناطق مربوط به شماست.

در انتخاب رشته‌هاي كارداني و شهر دور دقت كنيد. در صورت قبولي و انصراف 2 سال از كنكور محروم مي‌شويد.

داوطلباني كه مجاز به انتخاب رشته در دوره روزانه‌اند، حق انتخاب رشته‌ در دانشگاه‌هاي شبانه و نيمه‌حضوري را دارند.

و بالاخره در نحوه گزينش، شرايط پذيرش دانشجو و شرايط خاص بعضي رشته‌ها به موارد زير توجه كنيد: گرايش خاص برخي رشته‌ها/ جنس پذيرش/ ظرفيت/ گزينش خاص دانشجو/ نوع سهميه/ تعهد بعد از تحصيل/ امكان تغيير رشته و ....

كتايون مصري
دوشنبه 7 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 517]