جهان - تركيه و سوريه در مسير بهبود روابط

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: جهان - تركيه و سوريه در مسير بهبود روابط
جهان - تركيه و سوريه در مسير بهبود روابط

ايليا جزايري: بيش از يك سال است كه به‌رغم ميل و خواست ايالات متحده آمريكا، روابط ميان تركيه و سوريه گرماي خود را بازيافته است. و كشور در پاييز 1998 در آستانه رودررويي نظامي قرار گرفته بودند. ريشه آن بحران بزرگ حمايت آن موقع مقام‌هاي سوري از عبدالله اوجالان رهبر حزب كارگران كردستان تركيه بود در خاك‌هاي خود، حزبي كه تركيه، اتحاديه اروپا و سازمان ملل متحد آن را سازماني تروريستي به شمار مي‌آورند.

پس از توافق دو كشور، اوجالان از خاك سوريه اخراج شد و پس از چندماه بعد از خارج شدن از سفارت يونان در كنيا، دستگير شد. او پس از محاكمه به اعدام محكوم شد اما پس از آن اين حكم به زندان ابد كاهش يافت. با پايان يافتن اين ماجرا، روابط ميان تركيه و سوريه روز به روز بهبود يافت و به سوي نزديكي بيشتر حركت كرد. دو كشور در ژوئيه 2004، تنها چهار سال پس از بحران بزرگ، دو معاهده همكاري‌هاي نظامي امضا كردند. از ديگر نشانه‌هاي گرمي روابط دو طرف، انتقادهاي شديد عبدالله گل وزير امور خارجه وقت تركيه به تحريم‌هاي سياسي و اقتصادي ايالات متحده عليه سوريه است كه به بهانه دست داشتن اين كشور در بحران‌هاي لبنان اعمال مي‌شد. سوم تعداد سفرهاي بلندپايه مسوولان دو كشور است به ويژه سفر بشاراسد رئيس‌جمهور سوريه در ششم ژانويه 2004 به تركيه كه اولين سفر رئيس‌جمهوري سوريه به تركيه به شمار مي‌آيد. در آن هنگام مواضع ديپلماتيك تركيه در قبال سوريه و حمايت‌هايي كه از اين كشور مي‌كرد، خشم رهبران آمريكايي را برانگيخت. در فوريه 2005 موضع «اريك ايدمن» سفير آمريكا در آنكارا، عكس‌العمل‌هاي خشمگين مقام‌هاي ترك را برانگيخت. سفير با اعلام مخالفت خود با سفر احتمالي نجدت سزر به دمشق، از دخالت در مسائل داخلي تركيه، ابايي نكرد. اين‌بار موج خشم بسيار شديد بود، سفير سمت خود را از دست داد و هيچ‌چيز مانع سفر رئيس‌جمهور تركيه به سوريه كه آن هنگام از سوي جامعه بين‌الملل در انزوا قرار داشت، نشد. تمام اين اتفاق‌ها، نشاني‌اي است از بازگشت واقعي گرما به روابط دو كشور؛ مسئله‌اي كه مي‌توان به‌طور ويژه آن را در ديدگاه مشترك درباره مسائل بين‌الملل و منطقه‌اي يافت. تركيه و سوريه بارها خواستار پايان يافتن جنگ عراق و تشكيل دولتي منتخب مردم در اين كشور شدند؛ دولتي كه نماينده تمام طبقه‌هاي جامعه عراقي است. آنها همچنين با تاكيد بر تماميت ارضي عراق، درباره مسئله كردها، مواضع نزديكي اعلام كردند. درباره پرونده كردها، آنكارا از حمايت صريح دمشق برخوردار شد به ويژه آن هنگام كه پارلمان تركيه در 17 اكتبر، اجراي عمليات نظامي در مرزهاي جنوبي خود را عليه نيروهاي حزب كارگران كردستان كه در كوه قنديل پنهان شده‌اند، تصويب كرد. همچنين ورود ارتش تركيه به شمال عراق در فوريه 2008 و مبارزه با شبه‌نظاميان پ.ك.ك نظر مثبت سوريه را به همراه داشت. شايد يكي از نقاط اوج روابط دو كشور، وساطت تركيه ميان سوريه و اسرائيل در مذاكرات صلح باشد؛ مذاكراتي كه چنانچه به نتيجه برسد، سوريه مي‌تواند به آرزوي چند دهه خود در بازپس‌گيري بلندي‌هاي جولان از اسرائيل، دست‌يابد. پرواضح است كه دو كشور از بهبود روابط خود سود مي‌برند. آنكارا روابط گرم با سوريه را راهي براي بهبود چهره خود نزد افكار عمومي جهان عرب مي‌داند، به ويژه كه سوريه در نظر بسياري از مردم عرب، آخرين سنگر مقاومت ميان دولت‌هاي عربي است كه در معرض تهديدهاي آمريكايي- اسرائيلي قرار دارد. سوريه نيز با توجه به فشارهاي روزافزون دولت بوش به آن، با بهبود روابط خود با تركيه از امتيازهاي استراتژيك اين رابطه سود مي‌برد. نزديكي با آنكارا مي‌تواند دمشق را از سرنوشت اسف‌باري كه رهبران ايالات متحده براي آن آرزو مي‌كنند، دور نگه دارد.
در زمينه اقتصادي نيز بهبود روابط باعث برقراري چند معاهده و سرازير شدن آب از سرچشمه‌هاي تركيه به سوريه شد. در مارس 2008، تركيه، سوريه و عراق تصميم گرفتند هياتي مشترك براي حل اختلاف‌هاي آبي درباره تقسيم آب‌هاي رود فرات تشكيل دهند؛ مسئله‌اي كه پيش‌تر بحران‌ها و تنش‌هايي را باعث شده بود. سوريه و تركيه همچنين چند معاهده در زمينه همكاري‌هاي گمركي، بهداشتي و انرژي امضا كردند به گونه‌اي كه هدف اعلام شده، رسيدن ارزش قراردادها و معاهده‌ها در كوتاه‌مدت به دو تا سه ميليارد دلار است.
يکشنبه 6 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 339]