خداحافظ رفيق بد

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: قصه از کجا شروع شد؟

آن سرخ‌پوستاني كه براي اولين بار، چيزي شبيه سيگار را به آتش كشيدند و نفس‌هايشان را با آن مسموم كردند، مسلما نمي‌دانستند چه آتشي روشن مي‌كنند و چه جماعتي را از نفس مي‌اندازند. هنوز 10 سال از آن تاريخ نگذشته بود كه دانشمندان اسپانيايي طي تحقيقات مفصلي دريافتند كه سيگار پر است از مواد سمي و سرطان‌زاي مختلف. پزشكان تا كنون 4560 ماده سمي و 60 ماده سرطان‌زا را در سيگار شناسايي كرده‌اند.

طبق تازه‌ترين آمار سازمان جهاني بهداشت، حداقل 40 درصد از مرگ و ميرهاي قلبي و 5/12 درصد از كل مرگ و ميرهاي جهان، زير سر همين قاتل كوچك است! پزشكان هشدار مي‌دهند كه به طور متوسط در هر 10 ثانيه يك نفر به علت مصرف سيگار در گوشه‌اي از دنيا جان خود را از دست مي‌دهد و پيش‌بيني مي‌شود كه تا سال 2025 نيز رقم مرگ‌ومير سالانه سيگاري‌ها به 10 ميليون نفر برسد. اما همين آمار تأكيد مي‌كند كه در سراسر جهان، حداقل 1.100.000.000 نفر به سيگار اعتياد دارند. البته اعتياد به سيگار نيز از نظر سازمان جهاني بهداشت، تعريف كاملا مشخصي دارد: «هر كس كه تا اين لحظه از عمرش 100 نخ سيگار كشيده باشد يا هر كس كه در طول يك هفته، لااقل 6 نخ سيگار بكشد، به سيگار اعتياد پيدا كرده است.»

از آن‌جا كه بر طبق آمار، اغلب سيگاري‌ها قبل از 18 سالگي شروع به سيگار كشيدن مي‌كنند، مناسب‌ترين شيوه براي مواجهه با اين بحران اجتماعي، پيشگيري اوليه در دوران نوجواني است. روان‌پزشكان مي‌گويند نوجواناني كه مقاومت در برابر فشارهاي اجتماعي را آموخته و از عواقب سوء سيگار كشيدن نیز مطلع با‌شند، به مراتب كمتر از بقيه نوجوانان، زندگي خود را به آتش مي‌كشند.

بوی سیگار، عطر اراده

از هر 10 نوجواني كه همين امروز سيگار را مي‌گذارند روي لب‌هايشان و شروع مي‌كنند به پُك زدن‌هاي هوسي، لااقل 4 نفرشان سيگاري‌هاي قهاري می‌شوند كه تا آخر عمرشان هم به سمت و سوي ترك سيگار نمي‌روند. روان‌پزشكان مي‌گويند كه بيشتر سيگاري‌ها تا قبل از 18 سالگي، اولين سيگارشان را آتش مي‌زنند و بنابراين بهترين شيوه براي مواجهه با اين بحران اجتماعي، پيشگيري اوليه در همان دوران نوجواني است. اما اگر این پیشگیری اولیه اتفاق نیفتاد و کار از کار گذشت، باز هم دنیا به آخر نمی‌رسد. ترک سیگار خیلی آسان‌تر از آن چیزی است که مارک تواین می‌گوید: «ترک سیگار خیلی آسان است و من بارها این کار را کرده‌ام!» این شوخی مارک تواین را نشنیده بگیرید و باور کنید که هر آدمی اگر اراده کند، می‌تواند سیگار را یک بار و برای همیشه ترک کند.

گام اول

اولین قدم در ترک هر عادتی این است که آن عادت را خوب بشناسید. میزان اعتیادتان به سیگار را می‌توانید با استفاده از تست‌های استانداردی که میزان وابستگی به نیکوتین را معین می‌کند، به آسانی بفهمید. هر شخص سیگاری در ساعات مشخصی از روز یا در موقعیت‌های خاصی، به سیگار پناه می‌برد. هوشیار باشید و بیبنید چه عواملی، میل به سیگار را در شما بیدار می‌کنند. آن عوامل و آن موقعیت‌های خاص را شناسایی کنید. این‌طوری می‌توانید ماهیت چنین موقعیت‌هایی را بهتر درک کنید و خودتان را برای چنین مواقعی آماده کنید.

یک هفته قبل از شروع برنامه ترک سیگار، دفترچه‌ای تهیه کنید و بهانه‌هایی را که باعث شده تا در آن هفته سیگار روشن کنید، به دقت در آن دفترچه یادداشت کنید. علت، محل و زمان سیگار کشیدنتان را حتما در آن قید کنید و بنویسید که متعاقب سیگار چه احساسی داشته‌اید. سپس بنویسید که در چه شرایطی ممکن است بعد از ترک سیگار، هوس کنید دوباره سیگاری روشن کنید. پیش‌بینی کنید که در آن شرایط چه چیزی می‌تواند به عنوان جایگزین سیگار عمل کند. سپس به انگیزه‌هایی که باعث شده است فکر ترک سیگار به سرتان بزند دقت کنید و از آن‌ها یادداشت بردارید. در ادامه بنویسید که از ترک سیگار چه منافعی نصیبتان خواهد شد. تمام این‌ها را با جزئیات کامل در همان دفترچه، یادداشت کنید.

قدرت اراده

ترک سیگار، اراده می‌خواهد. اراده هم محصول یک بسترسازی مناسب است. سعی کنید به این سؤالات، صادقانه پاسخ بدهید: چرا می‌خواهم سیگار را ترک کنم؟ آیا این دلایل را شخصاً به دست آورده‌ام یا شخص دیگری (پزشک، خانواده، دوست و ...) برایم استدلال کرده است؟ برای موفق شدن باید به دلایل خود اعتماد داشته باشید. این دلایل می‌تواند هم منفی باشد هم مثبت. منفی مثل این که بگویید: «نمی‌خواهم به خاطر سیگار، جوان‌مرگ شوم!» مثبت مثل این که بگویید: «می‌خواهم بدون خس‌خس سینه و تنگی نفس فوتبال بازی کنم.» فهرستی تهیه کنید و تمام دلایل منفی‌ و مثبتی را که برای ترک سیگار دارید یادداشت نمایید، حتی اگر آن دلیل، دلیل خیلی کوچک و بی‌اهمیتی باشد؛ هرچه بیشتر، بهتر. این فهرست را همیشه دم دست داشته باشید تا با مرور آن انگیزه‌‌تان بیشتر و بیشتر شود. بعضی از دلایل مشترکی که همه ممکن است برای ترک سیگار داشته باشند، عبارتند از:

سیگار برای سلامت جسم و روحم خطرناک است و من نمی‌خواهم در جوانی عمرم را تباه کنم، می‌خواهم سرحال و قبراق باشم، از نظر مالی برایم به صرفه است که سیگار را ترک کنم، آدم‌های غیر سیگاری هنگام برقراری روابط اجتماعی بهتر و زودتر پذیرفته می‌شوند، نمی‌خواهم دیگر دهانم، بدنم، مویم و لباسم بوی سیگار بدهد، یکی از بستگانم اخیراً به دلیل ابتلا به سرطان ریه از دنیا رفته است و من نمی‌خواهم این اتفاق برای من بیفتد، نمی‌خواهم به هیچ چیزی وابسته باشم؛ حتی سیگار، سیگار نفسم را تنگ می‌کند و به قلبم فشار می‌آورد و . . .

چی به جای سیگار؟

اگر سال‌ها است که سیگار می‌کشید و از این کار لذت می‌برید، احتمالاً پس از ترک سیگار، علاوه بر مشکلات جسمی، دچار نوعی خلأ عاطفی هم خواهید شد. پس لازم است برای زندگی بعد از سیگار‌تان هم برنامه‌های جدیدی داشته باشید. تغییراتی در برنامه‌های روزمره‌تان به وجود بیاورید؛ ورزش‌های جدید، فعالیت‌های اجتماعی متنوع، امتحان‌ کردن غذاهای جدید، موسیقی متفاوت، تهیه لباس جدید، تغییر وضع ظاهری مثل تغییر نوع آرایش موی سر و . . . باید با این تغییرات احساس کنید که ترک سیگار از شما آدم دیگری ساخته است. نکته اصلی این است که شما باید روز به روز دامنه تجارب و فعالیت‌هایتان را گسترده‌تر کنید تا بتوانید تمرکزتان را از مسأله ترک سیگار دور کنید. یادتان باشد که قرار نیست شما کسی یا چیزی را از دست بدهید. برعکس، شما دارید چیز جدید و ارزشمندی همچون زندگی سالم و بی‌دردسر را به دست می‌آورید.

همه چیز تحت کنترل

داستان شرطی‌سازی پاوولف را شنیده‌اید؟ او پیش از غذا دادن به سگ‌ها، زنگی را به صدا درمی‌آورد. بعد از مدتی، تنها به صدا درآوردن زنگ هم باعث می‌شد تا بزاق سگ‌ها ترشح شود. به همین نسبت، شما در ضمیر ناخودآگاهتان عادت کرده‌اید که در زمان‌های معین، موقعیت‌های خاص یا در پاره‌ای از اماکن، سیگار روشن کنید. به عبارت دیگر، شما طی سال‌های اعتیادتان، نسبت به سیگار به نوعی شرطی شده‌اید. هنگام ترک سیگار باید در نظر داشته باشید که مدت زمانی طول می‌کشد تا این شرطی‌شدن، اثرش را از دست بدهد. باید بدانید که گاهی اوقات ما در باورمان سیگار را بیش از آن‌چه که هست، قدرتمند می‌پنداریم و فراموش می‌کنیم که سیگار به هیچ عنوان این قدرت را ندارد که چیزی را عوض یا اوضاع را بهتر کند. به قول فروید: «سیگار فقط و فقط یک سیگار است، همین و بس. » با این حال، برای این‌که بتوانید سیگار را برای همیشه کنار بگذارید باید ذهنی متمرکز و قدرتمند داشته باشید. تداعی‌های ذهنی که از سیگار در ذهنتان ایجاد شده، تا مدت‌ها بعد از قطع وابستگی به نیکوتن هم در درونتان وجود خواهد داشت. باید به خودتان یادآوری کنید که همه چیز در کنترل شما است و ذهنیت مثبتی را که از همان اولین روزهای بعد از ترک ایجاد می‌شود، پیوسته حفظ کنید. هرچه باشد، قرار است که از این به بعد شما در مقام یک فرد «غیر سیگاری» از زندگیتان لذت ببرید.

از سه روز تا سه هفته

سیگار کشیدن یک عادت بد نیست، بلکه یک اعتیاد پیچیده است. می‌دانید نیکوتین سیگار، اثرات اعتیادآورش را چگونه اعمال می‌کند؟ با تغییراتی که در 2 ماده شیمیایی موجود در مغز به وجود می‌آورد: دوپامین و نورآدرنالین. فقط 7 ثانیه بعد از اولین پُکی که به سیگار می‌زنید، مقدار زیادی از نیکوتین یک‌جا به مغز می‌رسد و «یورش نیکوتینی» آغاز می‌شود. اگر سیگاری‌ها این اولین پک را (به اشتباه) لذت‌بخش توصیف می‌کنند، فقط به این دلیل است که یورش نیکوتینی، اشتیاقی را که درست بعد از اتمام آخرین سیگار در مغز شکل گرفته است، ارضا می‌کند و این همان چرخه اعتیاد است که در سیگاری‌ها خیلی زود شکل می‌گیرد. اکثر سیگاری‌ها به خوبی به یاد دارند که اولین نخ‌های سیگاری که کشیدند اصلا لذت‌بخش نبوده است. آن‌ها معمولاً آن‌قدر بر این کار اصرار کرده‌اند تا بالاخره این چرخه اعتیاد در وجودشان شکل گرفته است. آن‌چه سیگاری‌ها به عنوان لذت ناشی از سیگار از آن یاد می‌کنند، در واقع چیزی نیست مگر اطفاء میل به نیکوتین که از کشیدن آخرین نخ سیگار در وجودشان باقی‌ مانده است. اما جای نگرانی نیست، چرا که اگر سیگار را کنار بگذارید، نیکوتین علی‌رغم ذات اعتیادآورش، تنها 48 ساعت در بدنتان باقی خواهد ‌ماند. اگر بخواهید سیگار را یک دفعه کنار بگذارید، علایم قطع مصرف فقط در دو سه روز اول شدید خواهد بود و تدریجاً ظرف دو تا سه هفته به کلی از بین خواهد رفت. اما اگر این کار را به تدریج انجام دهید، می‌توانید با استفاده از جایگزین‌های نیکوتین، شانس موفقیت خود را تا دو برابر افزایش دهید.

از همان روزی که. . .

از همان روزی که سیگار را قطع می‌کنید، اتفاقات خوبی در زندگیتان رخ می‌دهد؛ راحت‌تر نفس می‌کشید، خطر ابتلایتان به انواع بیماری‌های خطرناک کاهش می‌یابد، رگ‌های خونی‌تان بازتر می‌شود و گردش خونتان بهبود می‌یابد، با خروج مونواکسید کربن از بدنتان سطح انرژی و توان فعالیتتان افزایش می‌یابد، خون‌رسانی پوستتان بهتر و رنگ چهره‌تان باز می‌شود، شانس باروری‌تان بیشتر می‌شود، محیط زندگی و کارتان تمیزتر و سالم‌تر می‌شود، اثری از سوراخ و جای سوختگی در لباس‌هایتان باقی نمی‌ماند، دیگر اطرافیانتان را معذب نمی‌کنید و آن‌ها را در معرض انواع بیماری‌ها قرار نمی‌دهید، پولی را که خرج سیگار می‌کردید می‌توانید پس‌انداز کنید، طعم غذاها برایتان بهتر می‌شود، جذابیتتان برای دیگران افزایش می‌یابد، بدن و لباستان دیگر بوی کهنگی سیگار را نمی‌دهد، اعتماد به نفس و خودباوریتان بیشتر می‌شود و با افزایش سطح انرژیتان احساس سرزندگی خواهید کرد.

بازگشت به زندگی

و حالا ببینید که بلافاصله پس از ترک سیگار، چه اتفاقاتی در بدنتان می‌افتد:

20 دقیقه بعد:‌ فشار خون و ضربان قلب به حالت عادی برمی‌گردد و خون‌رسانی به دست و پا بهبود پیدا می‌کند.

8 ساعت بعد: سطح اکسیژن خون به حد طبیعی برمی‌گردد و خطر ابتلا به حمله قلبی کاهش می‌یابد.

یک روز بعد: مونواکسید کربن ناشی از سیگار از بدن دفع می‌شود و ریه‌ها کم‌کم خلط و چرک را از خود خارج می‌کنند. یادتان باشد که اگر یک روز بعد از ترک، دوباره هوس کشیدن آن را کردید، نفس عمیق بکشید و آب زیاد بخورید.

دو روز بعد: دیگر نیکوتین خونتان قابل اندازه‌گیری نیست. حس چشایی و بویایی رو به بهبود می‌گذارد. طی این روز و روز بعد علایم قطع مصرف به اوج می‌رسد. پس زیاد آب بخورید و مصمم و متمرکز باقی بمانید، چرا که این علایم به زودی تمام خواهد شد.

سه روز بعد: این روز احتمالاً بدترین روزتان است. علایم قطع مصرف اوج می‌گیرد. یادتان باشد که این علایم گذرا هستند. پس سرتان را با چیزی گرم کنید (ورزش، کتاب، نوشتن، تلفن و . . .)‌ و آب زیاد بخورید. سه هفته دیگر تمام این علایم به خاطرات می‌پیوندد. پس بی‌خیال گذشته شوید و چشمتان به آینده باشد.

چهار روز بعد: ممکن است بدخُلق شوید و احساس بی‌قراری کنید. بدنتان درست مثل گرسنه‌ای که غذا می‌خواهد، به نیکوتین احتیاج دارد. مقاومت کنید. تا می‌توانید آب بخورید و حتما یک میان وعده مناسب، دم دستتان باشد. بروید بیرون قدم بزنید. اگر سری هم به باشگاه و سالن‌های ورزشی بزنید، بد نیست.

پنج روز بعد: خیلی راحت‌تر نفس می‌کشید. پوستتان روشن‌تر شده و چشم‌هایتان برق سابقش را پیدا کرده است. احساس می‌کنید که انرژیتان زیاد شده. سعی کنید از این روز هر روز، دو نوبت، یک‌بار صبح و یک‌بار شب، تمرین‌های ریلکسیشن انجام دهید.

یک هفته بعد: الگوی خوابتان به شکل عادی بازگشته است. ممکن است سرفه‌ها یا سینه صاف کردن‌هایتان بیشتر از قبل شده باشد. منطقی است. ریه‌ها دارند قطران و باقی‌مانده‌های مزاحم این چند سال را جارو می‌کنند و بیرون می‌ریزند.

دو هفته بعد:‌ عروق خونی در سراسر بدنتان بازتر و بازتر می‌شوند و اوضاع گردش خونتان بهبود چشمگیری پیدا می‌کند. پیاده‌روی و ورزش کردن برایتان آسان‌تر شده است.

3 تا 9 ماه بعد: مشکلات تنفسی، سرفه، تنگی نفس و خس‌خس سینه به حد زیادی مرتفع شده است. کارآیی ریه‌ها بین 5 تا 10 درصد افزایش یافته است.

5 سال بعد: خطر ابتلا به حمله قلبی به نسبت وقتی که سیگار می‌کشیدید، 50 درصد کاهش یافته است.

10 سال بعد: خطر ابتلا به سرطان ریه به نسبت وقتی که سیگار می‌کشیدید، 50 درصد کاهش یافته است. حالا شما به اندازه یک فرد غیرسیگاری در خطر ابتلا به حمله قلبی قرار دارید.

اجازه بی‌اجازه

وقتی سیگار را ترک می‌کنید، موقعیت‌های زیادی برایتان پیش می‌آید که وسوسه‌تان می‌کند تا سیگاری بگیراید و ... (و باز هم همان آش و همان کاسه!). اما این موقعیت‌ها دشمنان شما هستند و دشمنانتان را هم هر چقدر که بهتر بشناسید، بهتر می‌توانید تدبیرشان کنید:

بی‌حوصلگی: بی‌حوصلگی فقط و فقط یک حالت روحی است و سیگار کشیدن هم نمی‌تواند هیچ تغییری در آن ایجاد ‌کند؛ جز این‌که فقط مدتی از وقتتان را به عنوان یک کار و سرگرمی پر کند و در واقع، مشغول‌ نگه‌تان دارد. پیشاپیش به فکر این دقایق باشید و برای این لحظات، برنامه‌ای از پیش طراحی شده در نظر بگیرید.

آسودگی خاطر: خیلی‌ها پنج، شش هفته پس از ترک سیگار، درست وقتی که علایم قطع مصرف را به خوبی پشت سر گذاشته‌اند، در دام یک آسودگی خاطر کاذب می‌افتند و با این تصور که دیگر اعتیادی به سیگار ندارند و یک نخ سیگار هیچ اثری روی آن‌ها نخواهد داشت،‌ دوباره سیگار روشن می‌کنند. مواظب باشید! این آسودگی خاطر خیلی خطرناک است. یادتان باشد که چیزی به نام «فقط یک نخ» وجود ندارد. نه پیش از این و نه بعد از این. مبادا تمرکز ذهنی‌تان را از دست بدهید. قرار بر این است: سیگار بی سیگار.

عبور از بحران

تمام سيگاري‌ها در مسيرِ تلاش براي ترك سيگار معمولاً از مراحل مشتركي عبور مي‌كنند: فكر كردن درباره ترك، تصميم‌گيري قاطع، اقدام به ترك و همچنان پابرجا ماندن و روي نياوردن مجدد به سيگار.

اكثر كساني كه سراغ ترك سيگار مي‌روند، معمولاً در همين مرحله آخر به مشكل برمي‌خورند و قبل از ترك درازمدت، ‌اين مراحل را 3 تا 4 بار تكرار مي‌كنند.

از ميان عواملي كه انگيزه‌هاي مناسبي براي ترك سيگار به وجود مي‌آورند، مي‌توان به اين موارد اشاره كرد: ترس از كاهش مقبوليت اجتماعي به دليل استعمال دخانيات، افزايش نگراني در خصوص عواقب بهداشتي و نگراني‌هاي اقتصادي مثلا به دليل افزايش قيمت. در آن روي سكه هم البته عواملي وجود دارند كه منجر به مصرف مجدد سيگار پس از ترك آن مي‌شوند: ولع نيكوتين، افزايش وزن، فشارهاي اجتماعي و اقدام به مدارا با احساسات منفي و تعارضات بين فردي.

ارزيابي، مداخله و پيگيري پزشكي

تدابير پزشكي براي ترك سيگار معمولاً در 3 مرحله صورت مي‌گيرد: ارزيابي، مداخله و پيگيري.

در مرحله ارزيابي، اطلاعاتي درباره وضعيت سلامت بيمار جمع‌آوري مي‌شود: سابقه اعتياد او به نيكوتين، سابقه ترك سيگار و ميزان علاقه‌اش براي ترك مجدد سيگار. اگر بيمار قصد ترك نداشته باشد، بايد خطرات مصرف سيگار را يك به يك به او گوشزد كرد تا او براي اقدام به ترك سيگار كاملا مصمم شود.

كمك پزشكان در اغلب موارد عبارت است از آموزش، مشاوره و درمان جايگزيني نيكوتين. آمارها نشان مي‌دهند كه هم آدامس‌هاي حاوي نيكوتين و هم چسب‌هايي كه از طريق پوست،‌ نيكوتين را به بدن مي‌رسانند، ميزان ترك سيگار را افزايش مي‌دهند. نيكوتين پوستي، ميزان ترك سيگار را دو برابر می‌کند و بنابراين براي اكثر سيگاري‌ها مي‌تواند درمان دارويي مناسبي محسوب شود. البته صلاحديد پزشكان براي انتخاب نوع درمان، بسيار مهم است؛ مثلاً وقتي كه بيمار سيگار مي‌كشد، نبايد از درمان جايگزيني نيكوتين استفاده كرد. احتمال موفقيت با هر يك از روش‌هاي ترك، زماني بيشتراست كه درمان‌گر به نگراني‌هاي خاص فرد مثل افزايش وزن توجه نشان مي‌دهد و به او كمك مي‌كند تا براي اجتناب از عود، به روش‌هايي عملي دست يابد.

در مرحله پيگيري، پيشرفت درمان ارزيابي و با مسأله عود برخورد مي‌شود. عود را نبايد شكست تلقي كرد، بلكه بايد آن را بخشي از روند دوره‌اي درمان به حساب آورد كه نهايتا به ترك سيگار منجر مي‌شود. بحثهاي جلسات پيگيري نيز ممكن است در مورد ساير روش‌هاي ترك يا ارجاع بيمار به يك متخصص ترك سيگار باشد.

ترك اعتياد و استمداد از روان‌پزشكان

«سم‌زدايي»، ركن اساسي در زمينه ترك اعتياد است و «متادون» يكي از معروف‌ترين داروهايي است كه روان‌پزشكان براي ترك اعتياد توصيه مي‌كنند. متادون مي‌تواند همان اثرات سرخوشي ناشي از مصرف مواد مخدر را با وابستگي كمتر ايجاد كند. اما كم كردن تدريجي ميزان مصرف اين دارو بايد لزوماً زير نظر پزشك متخصص انجام گيرد تا از بروز عوارض احتمالي جلوگيري شود. كلونيدين هم يكي ديگر از داروهايي است كه گه‌گاه مي‌تواند جايگزين متادون شود. داروي ديگري كه معمولاً براي ترك هروئين به كار مي‌رود، نالتروكسن است كه در 30 درصد موارد، موجب ايجاد تنفر از هروئين مي‌شود. در ترك كوكائين (اگرچه بسيار دشوار و شايد غيرممكن است) از داروهايي مانند بروموكريپتين، آمانتادين، زايمكس و كارمازپين استفاده مي‌شود. اما تا هنوز و هميشه، همچنان مؤثرترين استراتژي براي ترك اعتياد، مصمم شدن فرد معتاد براي اين منظور و خروج او از محيط آلوده قبلي است.

چرا مردم سیگار می کشند؟

خلق را تقلیدشان بر باد داد

ميليون‌ها انسان در سراسر جهان سيگار مي‌کشند و اين کار را همه روزه و به دفعات مکرر انجام مي‌دهند، اما چرا؟

بيشتر مردم مصرف سيگار را در سنين نوجواني و به خاطر تقليد از والدين يا ساير افراد سيگاري يا تقليد از مدل‌هاي سيگاري شروع مي‌کنند. نوجوانان اغلب به خاطر کسب احترام و پذيرش از طرف گروه‌هاي همسالان سيگار مي‌کشند. به اين ترتيب نيمي از افرادی که در نوجواني سيگار را تجربه کرده‌اند آن را به عنوان عادت در دوران بزرگسالي نيز ادامه داده‌اند. پس به نظر مي‌رسد که در سيگار يک‌سري عوامل برانگيزاننده وجود داشته که باعث مي‌شود علي‌رغم طعم ناخوشايند سيگار، واکنش‌هاي فيزيولوژيک مشکل‌آفريني که فرد اولین بار به هنگام استعمال سيگار و نيکوتين با آن روبه‌رو مي‌شود و دانش گسترش‌يافته امروزي که مي‌گويد استعمال تنباکو علت سرطان و ساير بيماري‌هاي تهديدکننده سلامتي است، مردم به مصرف آن ادامه ‌دهند.

طبق نظر انجمن سرطان آمريکا (ACS) انگيزه استعمال سيگار در 6 مقوله قابل ذکر است:

1- تحريک: برخي افراد مي‌گويند سيگار به آن‌ها کمک مي‌کند که صبح‌ها زودتر از خواب بيدار شوند تا بتوانند انرژي جسمي‌شان را سازمان دهند و اغلب بيان مي‌کنند که مصرف سيگار باعث بالا رفتن ظرفيت‌ هوشي‌شان مي‌شود!

2- به دست گرفتن سيگار: بعضي از افراد صرفاً از به دست گرفتن سيگار و متعلقات آن همچون فندک لذت مي‌برند و به همين دليل آن را مصرف مي‌کنند.

3- آرامش لذت‌بخش و تمدد اعصاب: بعضي از سيگاري‌ها اظهار مي‌کنند که به خاطر لذت، سيگار مي‌کشند. مصرف سيگار اين افراد را به آرامش و لذت واقعي مي‌رساند و غالباً براي تقويت کردن ساير احساسات لذت‌بخش نظير احساساتي چون چشيدن غذا و نوشيدن نوشابه‌هاي مختلف آن را استعمال مي‌کنند؛ هر چند که مصرف سيگار جوانه‌هاي چشايي را ضعيف مي‌کند.

4- کاهش احساسات منفي: حدود يک‌سوم سيگاري‌ها مي‌گويند که سيگار را به خاطر اين‌که به آنها کمک مي‌کند تا به طور موقتي با استرس، عصبانيت، ترس، اضطراب يا فشار مقابله کنند، مصرف مي‌نمایند.

5- علاقه داشتن (جذابيت): بعضي از مردم به مصرف سيگار علاقه دارند و هيچ توضيح ديگري هم براي توجيه اين عادتشان ندارند و علي‌رغم اثرات تنش‌زايي که ممکن است از مصرف سيگار کسب نمايند، نياز مکرري به آن پيدا مي‌کنند.

6- عادت: بعضي از سيگاري‌ها فقط به خاطر عادت آن را روشن مي‌کنند (مي‌کشند). اين افراد لذت جسمي يا روان‌شناختي چنداني از استعمال سيگار به‌دست نمي‌آورند و اغلب آن‌ها بدون اطلاع از اين‌که آيا واقعاً طالب سيگار هستند يا نه، آن را مي‌کشند. وجه تمايز افراد سيگاري با افراد غيرسيگاري که باعث گرايش آن‌ها به مصرف سيگار مي‌شود را در عامل استعداد بيولوژيکي براي نيکوتين، تنوع شخصيتي، ويژگي‌هاي جامعه‌شناختي و محيطي و نياز جهت مقابله با استرس عنوان کرده‌اند. در تحليل‌هاي نهايي، استعمال سيگار يا هر نوع عادت شبيه آن، که رفتاري تهديدکننده و مضر براي سلامتي است، موضوعي شخصي محسوب می‌شود. در مورد مصرف سيگار هم اين انتخاب مي‌تواند در نهايت انتخابي مهلک باشد که غالباً هم همين‌طور است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 315]