مقاله - قانوني يا غيرقانوني؟؛ مسئله اين است

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: اکثر ما آدم‌ها سعی می‌کنیم که شهروند خوبی باشیم. حدود و قوانین را رعایت کنیم و حق کسی را پایمال نکنیم. ولي واقعيت اين است كه دنیای مجازی خیلی اغواگر است و خیلی راحت کاربران را به راه‌های خطا و زیر پا گذاشتن این اصول می‌کشاند. اما دنیای مجازی اینترنت هم برای خودش قوانینی دارد كه تبعاً تخلف از آنها، جُرم محسوب مي‌شود. پس بهتر آن است که همه ما نيز این قوانین را بشناسیم و رعایت کنیم.

---------------------------------------------------------------------------------
قانوني يا غيرقانوني؟
مسئله اين است
دنياي كامپيوتر و ارتباطات
اکثر ما آدم‌ها سعی می‌کنیم که شهروند خوبی باشیم. حدود و قوانین را رعایت کنیم و حق کسی را پایمال نکنیم. ولي واقعيت اين است كه دنیای مجازی خیلی اغواگر است و خیلی راحت کاربران را به راه‌های خطا و زیر پا گذاشتن این اصول می‌کشاند. اما دنیای مجازی اینترنت هم برای خودش قوانینی دارد كه تبعاً تخلف از آنها، جُرم محسوب مي‌شود. پس بهتر آن است که همه ما نيز این قوانین را بشناسیم و رعایت کنیم. در مقاله‌اي كه در پي مي‌آيد، سعي مي‌كنيم به چند مورد از این قوانین و نظارت‌هایی که در دنیای اینترنت و برای کاربران آن جریان دارد، اشاره کنیم. گرچه قوانين كپي‌رايت و مانند آن متأسفانه هنوز در كشور ما به طور كامل رعايت و اعمال نمي‌شود اما دانستن اين قوانين براي هر يك از ما كه در حال يا آينده مي‌خواهيم مطابق عرف و قانون عمل كنيم و از سوي ديگر به حقوق سايبر خود نيز واقف باشيم،‌خالي از فايده نمي‌تواند باشد.

سرزمين غنایم و جرایم
دنیای مجازی اینترنت مانند سرزمین پهناوری است که فرصت‌های بسیاری برای انواع جست‌وجو و فعالیت در اختیار همه کاربران خود قرار می‌دهد. در میان این همه اطلاعات و امکانات نامحدودی که مقابل ماست، خیلی سخت است که اراده و تلاش کنیم تا خودمان را از همه این دردسرها و وسوسه‌هایی که برای انجام انواع کارهای غیر قانونی در مقابل ما وجود دارد، دور نگه داریم. حالا هم که قوانینی آمده و نظارت جدی انجام می‌شود، خیلی سخت می‌توان خود را از چشم این دیوارهای حفاظتی دور نگه داشت.

جرایم و فعالیت‌هایی مثل کپی غیر مجاز فیلم‌ها و نرم‌افزارها به وضوح بر خلاف قوانین هستند و همه می‌دانیم که جرم اصلی آنها نقض حقوق کپی‌رایت و امتیاز انحصاری صاحب طرح و ایده است.
به تدرج که بُعد اقتصادی دنیای دیجیتال رشد کرد و تجارت مجازی هم گسترش یافت، دولت‌های جهان‌اولي دقت بیشتری روی این مسئله کردند و سعي كردند نظارت بیشتری بر اجرای قوانین داشته باشند.

آنها از طریق مراکز خدمات اینترنت و سرویس‌های آنلاینی که به شهروندان و کاربران خود ارائه می‌دادند به تبادل غیر قانونی انواع فایل‌ها و هر نوع نقض حقوق کپی‌رایت که در فضای اینترنت می‌شد، مسلط شده و هر عمل غیر قانونی را ردیابی و متوقف می‌کردند. به عبارتی، این مراکز خدمات و سرویس‌های اینترنتی، نقش پاسبان یا کلانتر را داشتند. حالا این سازمان‌ها قصد دارند تا با حساب و کتاب‌های فنی‌تر و حرفه‌ای‌تر، رد خلافکاران و متجاوزان در فضای اینترنت را هم بگیرند و فعالیت‌های آنها را، مثلاً با ممنوع کردن امکان دسترسی آنان به بعضی سایت‌ها و یا با قطع کردن دسترسی همه آنها به اینترنت، متوقف کنند.

این در مورد حرفه‌ای‌ها بود؛ اما همیشه هم لازم نیست تا یک خلافکار حرفه‌ای باشید تا قوانین دنیای مجازی را به نفع خودتان نادیده بگیرید. با بررسي فعالیت‌های کاربران در اینترنت، پی می‌بریم که شکستن این قوانین تا چه حد وسوسه کننده و آسان است. ضمن اینکه کسی هم نمی‌تواند ادعا کند که در چنین موقعیتی، ندانسته يا ناخواسته کاری را انجام داده و حق دیگران را پایمال کرده است.

برای اینکه قضيه روشن‌تر شود، نگاه عمیق‌تری می‌اندازیم به باید‌ها و نباید‌هایی که در دنیای اینترنت وجود دارند و در میان کشورهایی که تحت قانون کپی‌رایت هستند، اجرا می‌شوند. سعي كرده‌ايم اين فعاليت‌ها را در سه دسته كلي «غيرقانوني»،‌ «قانوني» و «بسته به شرايط» تقسيم‌بندي كنيم. در هر مورد نيز سعي مي‌كنيم به مجازاتي كه طبق قوانين بين‌المللي (در صورت وجود) در نظر گرفته شده، اشاره‌اي داشته باشيم.

حوزه حريم شخصي
سوء استفاده از یک شبکه مجازی خصوصی (VPN) «غیر قانونی»
اکثر این شبکه‌های مجازی خصوصی مربوط به فعالیت‌های تجاری هستند. در این بین، بعضی از شبکه‌های بی‌سیم، ابزار و تجهیزات امنیتی و حفاظتی قوی‌ای ندارند (مثلاً سیستم دیوار آتشین (firewall) آنها خیلی ضعیف کار می‌کند.) این باعث می‌شود همه خیلی راحت به این سایت‌ها و محتوای آنها دسترسی داشته باشند.

در این گونه موارد اگر معلوم شود که پای یک هکر یا متجاوز اینترنتی در میان بوده و او را پیدا کنند، محکوم می‌شود و معمولاً باید جریمه نقدی پرداخت کند. مقدار جریمه‌ای که او بابت این نقض قانون می‌پردازد، بسته به این است که اطلاعات شبکه‌ای که وي به آنها دسترسی پیدا کرده و در اختیار گرفته تا چه حد محرمانه و ارزشمند بوده و با این اطلاعات چه کار کرده و چه طور از آنها به نفع خودش استفاده کرده است.

دسترسی به جزئیات اطلاعات حساب كاربري ديگران در شبکه‌های اجتماعی «غیر قانونی»
تحقیقات اخیري که درباره این موضوع و امنیت شبکه انجام شده نشان می‌دهد که 40 درصد نوجوانان انگلیسی بدون اطلاع صاحبان حساب‌ها وارد پروفایل شخصی آنها در شبکه‌های اجتماعی رایج شده‌اند. در تحقیق دیگری هم اعلام شد که 21 درصد مردم در وب‌سایت‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک و BEBO و MYSPACE گرفتار هکرهایی شده بودند که قصد داشتند به قسمت حساب و اطلاعات شخصی آنها وارد شوند.

هک کردن (به معنای دسترسی غیر مجاز به اطلاعات یک سیستم کامپیوتری) از مواردی است که جرم آن تحت عنوان سوء استفاده‌های کامپیوتری 1990 شناخته می‌شود. نکته مهم و کلیدی این است که آیا شما اجازه استفاده از اطلاعات آن سیستم کامپیوتری را دارید یا نه. اگر شخص یا سازمان از شما خواسته بود که از طرف سازمان یا به نمایندگی از او وارد سیستم شوید، عمل شما غیر قانونی نیست. اما اگر اجازه نداشته باشید، غیر قانونی خواهد بود و مجرم شناخته می‌شوید. پيشنهاد مي‌‌شود برای اینکه اطلاعات حساب خودتان را از چنين اتفاقاتی ایمن نگه دارید، رمز عبورهایی بگذارید که به آسانی قابل حدس زدن نباشد و به طور دایم نرم‌افزار آنتی‌ویروس خود را به روز کنید.

نوشتن نظرهای توهین آمیز و ناراحت کننده «بستگي دارد»
در کشورهای غربی برای مواردی مثل نوشتن و نمایش جملات و عبارت‌های توهین‌آمیز که به نام و آبروی فرد یا شرکتی خدشه وارد می‌کند، قوانین سفت و سختی وجود دارد. پیش از این، عموماً مدعیان، از خبرنگاران و روزنامه‌نگاران و محتوای چیزهایی که آنها چاپ می‌کردند شکایت می‌کردند و تقاضای پیگیری قانونی داشتند تا از نام و آبروی خويش دفاع کنند.

از منظر قوانين بين‌المللي، در مورد شبکه‌های اینترنتی، هرگونه بیان زشت و ناراحت کننده و تهمتی که به صورت نظر (کامنت) در هر فوروم، وبلاگ یا وب‌سایتی نوشته و نمایش داده شود، توهین تلقی می‌شود و نویسنده آن متن، صاحب و گرداننده آن سایت یا وبلاگ و حتي مرکزی که خدمات اینترنت را به آنها ارائه داده است، ردیابی و شناسایی می‌شوند.

پیش از نوشتن و ارسال هر متنی که در دید عُموم قرار می‌گیرد به محتوای چیزی که می‌نویسید دقت کنید. حواس‌تان باشد اگر چیزی بنویسید که حالتی از اظهار تنفر، مسخره کردن یا توهین و تحقیر را از جانب شما برای دیگری داشته باشد یا باعث بدنامی دیگری شود، مطمئن باشید که خیلی زود در دادگاه باید جوابگو باشید که معمولاً هم برای شخص خطاکار خیلی گران تمام می‌شود. یا باید ثابت کنید که آنچه را که نوشته بودید حقیقت دارد و به خوشی از دادگاه بیرون بيایید. یا در غیر این صورت باید در عوض خسارتی که وارد کرده‌اید مبلغ زیادی به شاکی بپردازید. در نگارش خود باید حد انصاف و اعتدال را رعایت کنید؛ صادقانه بنویسید.

البته می‌توانید به عنوان «نظر آزاد (free comment)» صادقانه نظرات خودتان را بگذارید و مثلاً از خدمات‌رسانی یک شرکت گله کنید یا از افراد مشهور و چهره‌های روز انتقادهای درستی داشته باشید. یکی از مزایایی که دنياي مجازی نسبت به جاهايي مثل روزنامه‌ها دارد، این است که محتوای آن برای مدت زیادی باقي نمی‌ماند. اخبار خیلی سريع به‌روز می‌شود و نظرهای قدیمی در لیست، پایین می‌روند و دور از دید قرار می‌گیرند. اگر شما یک وبلاگ دارید، یا یک وب‌سایت یا فوروم را اداره می‌کنید، و نظرهای توهین آمیزی در صفحه شما نمایش داده شوند، باید خیلی زود اين قبيل موضوعات را پیگیری کنید و جلوی آنها را بگیرید.

ویرایش و تغییر محتوای ویکی پدیا «بستگي دارد»
ویکی پدیا یک فرهنگنامه آزاد آنلاین است که اطلاعات آن قابل ویرایش می‌باشد. هر کس که به اینترنت دسترسی دارد، می‌تواند محتوای صفحات این سایت را ویرایش کند و تغییر دهد. اگرچه سایت و گردانندگان آن می‌خواستند که این یک روند سازنده باشد که به گسترش و غنای محتوای این سایت مرجع کمک کند ولی در اين ميان عده‌ای هم همواره هستند كه سوء استفاده می‌کنند و از روی تعصب یا دشمنی خرابکاری‌هایی در محتوای مطالب انجام می‌دهند، آنها را دستکاری می‌کنند و اطلاعات غلط مي‌دهند.

این تارنما در مقابل چنین رفتارهایی بسیار آسیب‌پذیر است و برای اینکه این موارد کمتر اتفاق بیفتد و کلاً از بین برود، مسئولان سایت اخطار داده‌اند که اگر کسی به قصد خرابکاری یا سوء استفاده محتوايي را ویرایش کند یا تغییر بدهد، بر اساس سیاست انحصاری سایت، کاربران را از روی آدرس IP که وارد کرده‌اند، شناسایی و آنها را پیدا می‌کنند.

حتي اخیراً مقامات ارشد قضایی انگليس به مسئولان این سایت دستور داده‌اند که آدرس IP فردی را فاش کند که گویا نامه‌های اخاذی می‌فرستاده و اطلاعات اشتباهی روی صفحه‌های ویکی پدیا می‌گذاشته و باعث گمراهی کاربران می‌شده است. با این حال که مرکز ویکی پدیا خارج از انگلستان است، اما انگليسي‌ها گفته‌اند که اين سایت تحت لواي قوانین حقوقی آن کشور است و بر اساس آنها عمل می‌کند. این یعنی هیچ‌کس نمی‌تواند اطلاعات اشتباهی را بنویسد و با خیال راحت فرار کند. بدون شک او را شناسایی و پیدا خواهند كرد.

استفاده از تصویر و عكس اشخاص در محيط آنلاین «قانونی»
واقعيت اين است كه در حوزه بين‌الملل برای استفاده از عکس اشخاص حتماً لازم نیست از آنها اجازه بگیرید. اما مواظب باشید که چه طور و کجا از عکس استفاده می‌کنید (مثلاً اگر آنها را در فیس‌بوک و flickr پخش می‌کنید). چون این مورد هم تحت قوانین کپی‌رايت محافظت می‌شود كه مهم‌ترین آن حفظ امنیت کودکان است.

بسیاری از افراد نگران هستند که غریبه‌ای به حریم خصوصی‌شان تجاوز کند. اگرچه هر کشوري برای حریم خصوصی افراد، قوانین جداگانه‌ای برای خود دارد، اما طبق قانون اساسی، اغلب آنها حق دارند که حریم خصوصی زندگی شخصی‌شان حفظ شود. قوانین دیگری هم هست كه بر محرمانه ماندن این اطلاعات نظارت می‌کند.

مثلاً سازمان دولتي ICO در سال 1998 به شرکت گوگل دستور داد در تصاویری که از خیابان‌ها و مراکز عمومی، برای تبلیغات یا هر چیز دیگری، روی شبکه به نمایش می‌گذارد، باید تصویر صورت اشخاص و بچه‌ها محو شود. در واقع، اینکه در خیابان از کسی عکس بگیرید اصلاً غیر قانونی نیست، اما زمانی که آن را روی شبکه اینترنت می‌گذارید امکان دارد که این آدم‌ها شناسایی شوند؛ پس موضوع به بخش حفاظت اطلاعات و حریم شخصی افراد مربوط می‌شود (که البته کار اصلی این بخش هم حفظ و پیگیری اطلاعات شخصی و نمایش آلبوم‌های آنلاین نیست.)

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 225]