پلوتون

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: خشم ستاره شناسان از تغيير تعريف پلوتون

تصوير تخيلي از پلوتون و قمرش کارون
پلوتون، ديگر از سياره هاي منظومه شمسي حساب نمي شود
تصميم اتحاديه بين المللي ستاره شناسان براي خلع عنوان سياره از پلوتون باعث خشم و واکنش شديد برخي ستاره شناسان سرشناس دنيا شده است.

2500 ستاره شناس روز پنجشنبه، 24 اوت، (دوم شهريور) در اجلاس خود در پراگ، پايتخت جمهوري چک، به اين نتيجه رسيدند که پلوتون را نبايد يک سياره به حساب آورد. پيش از اين پلوتون به عنوان نهمين سياره منظومه شمسي شناخته مي شد.

دکتر آلن اشترن، دانشمند ارشد ناسا که هدايت پروژه " افق هاي جديد " به پلوتون را به عهده داشته، در واکنشي شديد اللحن گفته است که اين تصميم مايه شرمساري است.

آقاي اشترن، که در راي گيري شرکت نکرده بود، تعريف جديد پلوتون را رد کرده و گفته که اين تعريف نادرست است.

وي در زمان راي گيري در محل حضور نداشته و راي دادن به صورت الکترونيکي نيز امکان پذير نبوده است، امري که باعث بروز انتقاداتي در ميان ستاره شناسان شده است.

اين دانشمند سرشناس ناسا گفته است که به همراه برخي ستاره شناسان در صدد ارائه درخواستي است تا تعريف پلوتون را به حالت قبلي برگرداند.

در برخي محافل اينترنتي نيز اين تصميم اتحاديه بين المللي ستاره شناسان با تمسخر مواجه شده است.

يک پروفسور دانشگاه هاروارد نيز که رييس کميته اي براي افزايش تعداد سياره ها به 12 سياره بود، وضعيت پيش آمده را ناشي از عصيان ستاره شناساني دانست که اثرات حرکتي و جاذبه اي اجرام آسماني را مطالعه مي کنند.

آقاي گينگريچ گفته است در اين کميته، نظر زمين- اخترشناسان ( دانشمنداني که به بررسي اجرام آسماني در سياره ها و قمرهاي مربوطه مي پردازند) در بررسي تعريف سياره ها مد نظر قرار گرفت و گروه ديگر احساس کردند که چون در مجموع، طرف مشورت قرار نگرفته اند به آنها بي احترامي شده است.

به گفته پروفسور گينگريچ، اين دسته از ستاره شناسان که اثرات حرکتي و جاذبه اي اجرام آسماني را مطالعه مي کنند، به صورت دسته جمعي در جلسه راي گيري شرکت کردند و در غياب ديگر ستاره شناسان، خواسته هاي خود را عملي کردند.

آقاي گينگريچ اين اقدام آنها را به يک شورش و طغيان تشبيه کرده است. به گفته وي، تنها 10 درصد از ستاره شناسان حاضر در پراگ در راي گيري مربوط به خلع عنوان سياره از پلوتون شرکت کرده بودند.

ستاره شناسان حاضر در نشست پراگ، پس از يک هفته جلسات طولاني، تصميم گرفتند که پلوتون را در يک دسته کاملا جديد طبقه بندي کنند و آن را به عنوان يک جرم متفاوت از هشت سياره ديگر تعريف کنند.

اتحاديه بين المللي ستاره شناسان از سال 1919، مرجع رسمي نامگذاري ها در دنياي ستاره شناسي است.

پس از اجلاس روز پنجشنبه از 2500 ستاره شناس حاضر، تنها 424 نفر در پراگ باقي مانده اند.

پلوتون بسيار دورتر و کوچکتر از هشت سياره منظومه شمسي است و کارشناسان مدتها در مورد اين مساله که آيا پلوتون مستحق عنوان سياره هست يا نه اختلاف نظر داشتند.

ستاره شناسان در اين اجلاس پلوتون را در زمره اجرام آسماني شمرده و آن را يک سياره کوچک از نوع "کوتوله هاي يخي" تعريف کردند.

مساله خروج پلوتون از تعريف "سياره هاي" منظومه شمسي زماني حادتر شد که يک جرم ديگر از نوع پلوتون اما بزرگتر به نام "2003 UB313" توسط يک منجم آمريکايي کشف شد.

پلوتون
پلوتون در سال 1930 توسط کلايد تامبا ستاره شناس آمريکايي کشف شد

پلوتون که در سال 1930 کشف شد تنها 2360 کيلومتر قطر دارد و از جهات مختلف از کرات آشناتر مانند زمين، مريخ، مشتري، کيوان يا حتي نپتون (نزديک ترين همسايه پلوتون) متفاوت است.

پس از رصد "2003 UB313" توسط تلسکوپ فضايي هابل معلوم شد که اين جرم آسماني از پلوتون بزرگتر است و قطر آن به 3000 کيلومتر مي رسد.

تصميم جديد اين ستاره شناسان ممکن است در نهايت در کتاب هاي درسي و دانشنامه ها ثبت شود.

منظومه شمسي پس از اين تغييرات شامل هشت سياره يعني تير، ناهيد، زمين، مريخ، مشتري، زحل، اورانوس و نپتون مي شود.

[تصویر: laun8.jpg]