نگاه طرح آشتى دو ملت در مديترانه

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: نگاه طرح آشتى دو ملت در مديترانه
گروه بين الملل ـ بنفشه غلامى: داستان جنگ و صلح شمال و جنوب، داستانى هميشگى و تكرارى است كه هر بار تنها طرفين آن تغيير مى كنند. اين بار نيز شخصيت هاى اول اين قصه را شمال و جنوب قبرس يعنى بخش هاى ترك نشين و يونانى نشين اين جزيره كوچك در دل مديترانه تشكيل مى دهند و البته پشت هر كدام از آنها كشورهايى پهناور و قديمى همچون تركيه و يونان قرار دارند كه از سال ۱۹۷۴ به اين سو بر سر مسئله اين جزيره استراتژيك مديترانه درگير رقابتى فرساينده شده اند و پس از ۴ دهه شايد تنها جبر زمان است كه طرفين متخاصم شمال و جنوب قبرس را ترغيب مى كند تا پاى ميز مذاكره بنشينند و طرح اتحاد را ميان خود و آشتى را بين ساكنان دو سوى جزيره بررسى كنند.
روز جمعه رهبران دو بخش قبرس، يعنى ديمتريس هريستوفياس رئيس جمهور بخش جنوبى و محمدعلى طلعت، رئيس جمهور بخش شمالى در حضور نماينده ويژه سازمان ملل پاى ميز مذاكره نشستند. ۲ ساعت مذاكره نفس گير آنها نويد بخش وحدت در جزيره بود و سرانجام دو طرف به اين توافق رسيدند كه مذاكرات وحدت را از سوم سپتامبر امسال (۱۳ شهريور) شروع كنند.
دو بخش قبرس براى رسيدن به اين توافق راهى طولانى را پيموده اند. راهى كه نقطه شروع تنش ها در آن، سال ۱۹۷۴ است. در اين سال آتن كه خواستار پيوستن جزيره قبرس به يونان بود، به احزاب مخالف اين كشور كمك كرد تا طى كودتايى ماكاريوس را سرنگون كنند. اما تركيه به مدد حضور ترك هاى ساكن شمال قبرس به اين جزيره حمله كرد و در سال ۱۹۷۵ حكومتى قومى را در اين منطقه برقرار كرد و بين دو بخش شمال و جنوب ديوارى فرضى ايجاد شد. از آن زمان به بعد اتحاديه هاى بين المللى بخش ترك نشين اين جزيره را تحت تحريمى اقتصادى قرار دادند. پس از اين نيز تنش هاى نظامى بين شمال و جنوب و در واقع تركيه و يونان مانع تحقق هر توافق صلح بين طرفين مخاصمه بود.
در تمام اين سال ها آنچه كه در مجامع بين المللى رسميت داشت حكومت بخش جنوبى يا يونانى تبار بود. لكن از سه سال پيش به اين سو اوضاع در جزيره آرام- آرام تغيير كرد همانطور كه حاكميت تركيه نيز اندك- اندك چرخش تاريخى خود را آغاز كرد.
سه سال پيش يعنى در بهار سال ۲۰۰۵ محمدعلى طلعت به جاى رئوف دنكتاش اولين رئيس جمهورى بخش شمالى قبرس كه از سال ۱۹۸۳ اين مسند را داشت، نشست. دنكتاش با وجود تلاش هاى بين المللى براى ايجاد وحدت بين دو بخش قبرس بشدت خواهان ادامه وضع موجود بود. همان طور كه تاسوس پاپا دوپولوس رئيس جمهور بخش جنوبى كه تا ماه فوريه ۲۰۰۸ رهبرى قبرس را در دست داشت، خواهان چنين چيزى بود. به همين جهت نيز چون سران هر دو طرف خواهان جدايى بودند، طبعاً شكل گيرى انديشه وحدت غيرممكن بود. لذا همه منتظر يك رويارويى سياسى ماندند تا اين كه طلعت در انتخابات ۳ سال پيش به پيروزى رسيد و حكومت بخش شمالى را در دست گرفت. اين اتفاق در پرتو ظهور تفكرى تازه در آنكارا به وقوع پيوست كه اسلام گرايان به ارمغان آوردند. دولت اردوغان از ابتدا سخن از صلح و اتحاد زد و در اين ميان، طلعت كه از حمايت كامل رجب طيب اردوغان برخوردار شد مواضع متعادل ترى را پيشه كرد حتى پس از آن كه كوفى عنان طرح وحدت را در قبرس ارائه داد، او با تبليغات وسيعى كه انجام داد توانست نظر مساعد مردم را جلب كند تا در همه پرسى براى اين مسئله شهروندان قبرس واژه سبز «آرى»را بر برگ هاى رأى ثبت كنند. با آن كه رأى «نه» بخش جنوبى مدتى اين آرمان را به تأخير انداخت اما تب صلح طلبى در جزيره فروكش نكرد.
در حال حاضر مى توان حدس زد كه خيز دوباره دوستان اردوغان در بخش ترك نشين قبرس ريشه در دو منشأ دارد.
نخست اين كه بخش جنوبى قبرس عضو اتحاديه اروپا است و از همه مواهب و مزاياى اين امر برخوردار است.در صورت وحدت دو بخش قبرس ساكنان شمالى جزيره نيز از اين مزايا، برخوردار خواهند شد.
دليل دوم آنجا است كه تركيه كه سال ها است تمايل به پيوستن به اتحاديه اروپا دارد، يكى از موانع موجود بر سر راه خود را در قبرس مى بيند. حزب حاكم تركيه كه تاكنون همه موانع را براى پيوستن به اتحاديه اروپا از سر راه برداشته، نمى خواهد به دليل اين زخم كهنه قومى، آرزوها و فرصت تاريخى پيوستن به اروپا را از دست بدهد. بنابراين رجب طيب اردوغان در سه سال اخير تحرك بسيار براى ايجاد وحدت در قبرس به خرج داده است.
اما آخرين قطعه پازل وحدت قبرس ماه فوريه به دست آمد. زمانى كه پاپادوپولوس كنار رفت و هريستو فياس به جاى او نشست. كسى كه خواهان ايجاد صلحى پايدار در جزيره و خواهان تشكيل كشورى فدرالى است. او و طلعت قصد دارند در ادامه مذاكرات خود به خواسته جمعى ساكنان دو سوى قبرس مبنى بر برچيدن يكى از آخرين نمادهاى جنگ سرد جامه عمل بپوشانند. در صورت اتحاد اين دو پاره مديترانه اول زخم كهنه جدايى دو ملت التيام مى يابد ثانياً تركيه مى تواند يك گام ديگر به اتحاديه اروپا نزديك شود.
يکشنبه 6 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 84]