پوكى استخوان چيست؟

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: پوكى استخوان یا استئوپوروز يك بيماری‌ است كه در آن استخوان ها شكننده مى‌شوند و با كوچك‌ترين ضربه مى‌شكنند.
اين بيمارى معمولاً قبل از بروز شكستگى علائم چندانى ندارد. در اين بيمارى از دست رفتن كلسيم باعث متخلل‌شدن شدن استخوان مى‌شود. اين وضعيت را از دست رفتن توده استخوانى مى‌نامند.

پوكى استخوان در زنان شايع تر از مردان است.

علل اين امر كمتر بودن توده استخوانى در زنان، طول عمر بيشتر زنان و مصرف كمتر كلسيم به وسيله آنها و نياز به هورمون جنسى زنانه - استروژن - براى محكم نگه داشتن استخوان‌هاى آنها است. اگر مرد ها هم به اندازه زنان عمر مى‌كردند، آنها هم در معرض خطر پوكى استخوان در سنين بالا بودند.

پس از آنكه در ۳۵ سالگى توده كلى استخوان ها به حداكثر مقدار خود رسيد در همه بزرگسالان از دست دادن توده استخوان شروع مى‌شود.

در زنان سرعت از دست دادن توده استخوانى پس از يائسگى، با سقوط ميزان استروژن در بدن، اوج مى گيرد. از آن جايى كه تخمدان ها توليد استروژن را در زنان انجام مى‌دهند، برداشتن تخمدان ها با جراحى به دلايل مختلف در آنها باعث از دست رفت سريع‌تر توده استخوانى مى شود.

علائم پوكى استخوان

ممكن است تا هنگام بروز علائم وخيم متوجه ابتلا خود به پوكى استخوان نشويد. اين علائم شامل شكستگى استخوان ها، كمردرد يا پيدا شدن قوز در ستون فقرات باشد. همچنين در طول زمان ممكن است به علت درهم رفتن مهره ها طول قدتان كوتاه شود.

اين مشكلات هنگامى بروز مى‌كند كه مقدار زيادى از كلسيم استخوان از قبل از دست رفته است.

عوامل آسیب‌پذبری به پوکی استخوان

عوامل مستعدكننده به پوكى استخوان در فهرست زير آمده است. هر چه داراى تعداد بيشترى از آنها باشيد احتمالاً بروز پوكى استخوان در شما بيشتر است:

يائسگى پيش از ۴۸ سال.
جراحى براى برداشتن تخمدان قبل از يائسگى.
دريافت ناكافى كلسيم.
ورزش نكردن به حدكافى.
سيگار كشيدن.
سابقه خانوادگى پوكى استخوان.
چارچوب استخوانى نازك يا كوچك
پوست روشن (نژاد قفقازى يا آسيايى)
پركارى تيروئيد
مصرف طولانى مدت دارو هاى خوراكى كورتونى

آيا به آزمون تراكم سنجى استخوان نياز دارم

در اين مورد با پزشكتان مشاوره كنيد. در بسيارى از زنان مى توان پوكى استخوان (يا خطر ابتلا به آن) را بدون اين آزمون تشخيص داد.

در صورت ضرورت انجام اين آزمون، پزشكان با تجهيزاتى مخصوص «تصويرى» از استخوان ها به دست مى آورند كه تراكم آنها را نشان مى دهد و براساس آن مى‌توانند پوكى استخوان را تشخيص دهند.

نقش درمان جایگزینی هورمونی

درمان جايگزينى هورمون (HRT) تجويز هورمون هاى جنسى زنانه پس از يائسگى در زنان راهى براى پيشگيرى از پوكى استخوان يا جلوگيرى از بدتر شدن آن است.

در HRT شما هورمون هاى استروژن و پروژسترون را همراه هم يا هورمون استروژن را به تنهايى مصرف مى‌كنيد تا با افت استروژن در يائسگى يا هنگام برداشتن جراحى تخمدان ها مقابله شود.

البته بايد خطرات احتمالى ناشى از درمان جايگزينى هورمون نيز توسط پزشك ارزيابى شود. در اين ارزيابى عواملى مانند سابقه بهداشتى شما و سابقه بهداشتى خانواده تان اهميت دارد.

درمان‌های دارویی پوکی استخوان:

كلسى تونين

كلسى تونين (با نام هاى تجارتى كلسيمار يا مياكلسين) هورمونى است كه به پيشگيرى از دست رفتن بيشتر استخوان كمك مى كند و درد استخوانى را در مبتلايان به پوكى استخوان كاهش مى‌دهد.

كلسى تونين را مى‌توان به صورت تزريقى يا اسپرى بينى مورد استفاده قرار داد. شايع‌ترين عارضه جانبى اين دارو تهوع است.

آلندرونيت و ريسندرونيت

آلندرونيت (با نام تجارى فوزاماكس) و ريسندرونيت (با نام تجارى آكتونل) هورمون نيستند، بلكه دارو هايى هستند كه براى پيشگيرى و درمان پوكى استخوان به كار مى‌روند. اين دارو ها خطر شكستگى‌هاى ستون فقرات را با كاهش ميزان از دست رفتن توده استخوانى كاهش مى‌دهند. شايع ترين عارضه جانبى اين دارو ها دل‌آشوبه است.

رالوكسيفن

رالوكسيفن (با نام تجارى اويستا) دارويى است كه با افزايش تراكم استخوان از پوكى استخوان پيشگيرى و آن را درمان مى كند. اين دارو هم هورمونى نيست اما اثرات هورمون استروژن را تقليد مى‌كند. عوارض جانبى اين دارو شامل گرگرفتگى و افزايش خطر لخته شدن خون است.

ترى پاراتايد

ترى پاراتايد (با نام تجارى فورتئو) يك هورمون مصنوعى تزريقى است كه يك بار در روز براى درمان پوكى استخوان تجويز مى‌شود. اين دارو باعث رشد استخوان جديد مى‌شود. عوارض جانبى شايع اين دارو تهوع، سياهى رفتن چشم ها و گرفتگى عضلات ساق پا است.

ميزان نياز روزانه به كلسيم چقدر است

قبل از يائسگى شما به حدود هزار ميلى گرم كلسيم در روز نياز داريد. پس از يائسگى در صورت مصرف استروژن نياز شما به كلسيم هزار ميلى گرم و در صورتى كه هورمون استروژن دريافت نمى‌كنيد ۱۵۰۰ ميلى گرم در روز است.

بهتر است كلسيم را از راه غذا به دست آوريد. فرآورده هاى لبنى كم چربى بهترين منبع دريافت كلسيم هستند. از منابع ديگر كلسيم مى توان به خشكبار، ماهى ساردين و كلم براكلى اشاره كرد.

به عنوان يك راهنماى عملى در نظر داشته باشيد كه يك فنجان شير يا ماست حدود ۳۰۰۰ ميلى گرم كلسيم دارد.

در صورتى كه ميزان كلسيم در مواد غذايى دريافتى شما كافى نباشد پزشكتان ممكن است قرص كلسيم براى شما تجويز كند. قرص كلسيم را در موقع غذا يا همراه با جرعه اى شير بخوريد. ويتامين D يا لاكتوز (قند طبيعى موجود در شير) به جذب كلسيم كمك مى‌كند.

نكاتى براى قوى نگه داشتن استخوان ها

ورزش كردن.
خوردن غذاى متعادل داراى دست كم هزار ميلى گرم كلسيم در روز.
ترك سيگار. سيگار كشيدن پوكى استخوان را بدتر مى‌كند.
مشاوره با دكتر در مورد درمان جايگزينى با هورمون (HRT) يا ساير داروها براى پيشگيرى يا درمان پوكى استخوان.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 162]