جزیره‌های مصنوعی کشورهای حاشیه، تهدید خلیج فارس

واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: جامعه > محیط زیست - ساخت جزیره‌های مصنوعی توسط کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس رسمی است که به تازگی شدت گرفته است. این کار غیر از آسیب‌های زیست محیطی بر محیط زیست بسته خلیج فارس، ممکن است در آینده تمامیت ارضی سایر کشورها از جمله ایران را نیز به خطر اندازد. پس از اقدامات موفق امارات برای ساختن جزیره‌های مصنوعی در حال حاضر کشورهای دیگری همچون عمان و قطر نیز درصدد خشک کردن آبهای خلیج فارس هستند. اما از آنجا که محیط زیست خلیج فارس یک محیط محدود و بسته است که تنها راه ارتباطی آن با اقیانوس و آبهای آزاد از طریق تنگه هرمز صورت می‌گیرد هر نوع تغییر و تحولی در آن بر اکوسیستم این منطقه تأثیر‌گذار است. امید صدیقی، مدیرکل دفتر اکوبیولوژی دریایی سازمان محیط زیست در این باره می‌گوید: «پروژه‌ای از سوی سازمان محیط زیست تعریف شده که در آن خسارات زیست محیطی خشک کردن دریا بررسی می‌شود.» وی با بیان اینکه این پروژه تا پایان امسال به نتیجه می‌رسد، اضافه می‌کند: «سخت‌ترین بخش این پروژه تهیه تصاویر ماهواره‌ای از سواحل شمالی خلیج فارس که همان آبهای ایران است و سواحل جنوبی آن یعنی آبهای امارات، بحرین، قطر بود که خوشبختانه با موفقیت به اتمام رسید.» به گفته صدیقی تا پایان پروژه نمی‌توان درباره اثرات تخریبی ساخت جزیره‌های مصنوعی اظهار نظر کرد اما به طور کلی می‌توان گفت که چه آسیب‌هایی به محیط زیست خلیج فارس وارد می‌آورد. او در این باره می‌گوید: «آب خلیج فارس از طریق تنگه هرمز هر پنج سال یک‌بار عوض می‌شود بنابراین هر تغییری بر کل اکوبیولوژی خلیج فارس مؤثر است و هر نوع آلودگی در آن بر کل خلیج فارس اثر می‌گذارد.» مدیرکل دفتر اکوبیولوژی دریایی سازمان محیط زیست ادامه می‌دهد: «به طور کلی هرجایی از دریا اگر خاک ریخته شود کل موجودات بسترزی در آن قسمت کشته می‌شوند. علاوه بر آن، کدورت آب تا شعاع چندصد متری بالا می‌رود و باعث از بین رفتن مرجان‌ها، نکتون‌ها و برخی ماهیان دریایی می‌شود چرا که این موجودات به کدورت آب حساس هستند. همچنین نرم تنان هم که با فیلتر کردن آب زندگی می‌کنند به دلیل نبود اکسیژن از بین می‌روند.» کشته شدن برخی آبزیان در این اتفاق بخشی از ماجراست. صدیقی یادآور می‌شود: «ایجاد ساختار مصنوعی با خاکریزی در دریا الگوی جریان آب را تغییر می‌دهد، بدین ترتیب مبادله آب به خوبی صورت نمی‌گیرد و مواد غذایی آبزیان تأمین نمی‌شود.» او با بیان اینکه آسیب‌های زیست محیطی تنها شامل سواحل امارات نمی‌شود، می‌گوید: «خلیج فارس یک محیط بسته است که هر تغییری در آن به کل خلیج فارس برمی گردد و تنها شدت و ضعف آن متفاوت است. بنابراین نباید نسبت به این اقدام ساکت ماند.» تمامیت ارضی در خطر با ادامه ساخت جزایر مصنوعی توسط کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس ممکن است در آینده تمامیت ارضی هشت کشور حوزه خلیج فارس از جمله ایران به خطر افتد. طبق تعریف‌های سیاسی، «آبهای تحت حاکمیت» 12 مایل و «آبهای تحت صلاحیت» 200 مایل از مرز خاکی هر کشور فاصله دارد. بدین ترتیب اگر کشورهای عربی با ساخت جزایر مصنوعی بر بخش خشکی کشور خود اضافه کنند هیچ بعید نیست که در سالهای آینده بیشتر از آنچه حق واقعی خودشان است، طلب کنند. هرچند که مسئولان وزارت امور خارجه کشور معتقدند که «خط منصف» و مرزهای این کشورهای عربی همان مرزهای قبلی است اما هیچ کس از آینده خبر ندارد. درست مانند اینکه امروزه عربها خلیج فارس را خلیج عرب می‌نامند و این نام در بسیاری از محافل غربی و عربی جا افتاده است. غافل از آنکه داریوش اول در 2500 سال پیش در کتیبه بیستون خود در کرمانشاه از این منطقه با عنوان دریای پارس نام برده است. چه باید کرد؟کنوانسیون حفاظت از محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان با حضور هشت کشور ذی‌سهم در کویت قرار دارد. طبق کنوانسیون کویت پروژه‌های بزرگ عمرانی در خلیج فارس باید از نظر زیست محیطی ارزیابی شود و در صورت بی‌خطر بودن اجرا شود. به گفته صدیقی با آنکه ایران از کویت درخواست کرده تا گزارش‌های ارزیابی جزیره مصنوعی نخل را از امارات طلب کند اما گویی هنوز این اتفاق رخ نداده است. بر این اساس ماده 123 کنوانسیون 1982 سازمان ملل درخصوص حقوق دریاها، راجع به دریاهای بسته یا نیمه بسته (خلیج‌فارس یک دریای نیمه بسته به شمار می‌آید)‌ بر این اصل استوار است که دولت‌های ساحلی باید در امور مختلف مربوط به بهره‌برداری از حقوق و انجام تکالیف خود با یکدیگر همکاری کنند و به همین سبب می‌توان گفت اقدام هر کدام از دولت‌های ساحلی برای ایجاد جزایر مصنوعی باید با اطلاع و هماهنگی سایر دولت‌های ساحلی و با توجه به تمام آثار زیست‌محیطی آن انجام شود. خلیج فارس، با مساحتی بیش از 233 هزار کیلومترمربع یکی از بزرگ‌ترین خلیج‌های کره زمین است که دسترسی و بهره‌برداری از منابع آن میان هشت کشور تقسیم شده است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاین]

[مشاهده در: www.khabaronline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 389]