واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: لكنت زبان و راه هاي درمان آن
علل فيزيكي
و عقب ماندگي ذهني
يكي از علل مي تواند فلج مغز باشد در فلج مغزي ضايعه در قسمت هايي از مغز ايجاد مي شود كه كنترل عضله هاي بدن را بر عهده دارند و مغز به وسيله آن قسمت ها حركات مربوط به اندام هاي گويايي را هدايت مي كنند. در حدود 70درصد از مبتلا يان به فلج مغزي اشكال در توليد صدا، اشكال زباني به اختلا ل صوت و لكنت زبان دارند. در نوع اسباتيك فلج مغزي عضله ها ناگهان سفت و محكم مي شوند. صداهاي گفتاري به صورت انفجاري يا مبهم و نامبهم بيرون مي آيند و عدم كنترل عضله ها سبب دشواري حركت لب ها و زبان مي شوند و داراي اختلا ل هايي مانند توليد صداهاي نوك زباني، بيشتر صداها را در كلمه حذف مي كنند و زبانشان حركات محدودي دارد. تنفس آن ها كوتاه و صدايشان در حال محو شدن است دومين علل شكاف كام و لب مي باشد كه اين نقيصه مادرزادي است و در ساختمان توليد صدا تاثير مي گذارد كه بايد در همان آغاز كودكي ترميم شود و اگر ترميم به خوبي صورت نگيرد ممكن است منجر به ناهنجاري هاي توليد صدا شود.
اختلا لا ت عاطفي و
نارسايي هاي تكلمي
گاهي اوقات تاخير در زبان منشا عاطفي و هيجاني دارد و اين نوع اختلا ل معمولا به دليل هيجانات شديد و ضربه يا شوك هاي عاطفي در كودك عارض مي شود. اين قبيل اختلا لا ت تكلمي را گاهي نيز لا لي يا عاطفي يا سكوت مرضي مي گويند. احتمال وجود دارد اين گونه نارسايي هاي تكلمي در ميان كودكاني كه در محيط پرتشنج قرار دارند بيشتر است.
در مواقع زيادي اختلا ل تكلمي كودك خود يك نشانه بارز و علا مت قابل توجهي از اضطراب و تعارضات دروني است.
اختلا لا ت دستگاه شنوايي
و نارسايي هاي تكلمي
نارسايي هاي تكلمي كه منشا آن اختلا لا ت شنوايي هستند متاثر از حداقل 3 ويژگي خاص است كه عبارتند از سن وقوع نقص شنوايي، ميزان و نوع اختلا ل شنوايي. اگر وقوع اختلا ل شنوايي به ميزان ضعيف قبل از سن به سخن آمدن كودك باشد موجب تاخير در صحبت كردن طبيعي مي گردد ولي اگر بعد از رشد طبيعي كودك در صحبت كردن باشد ممكن است چندان تاثيري در صحبت كردن نداشته باشد. اگر وقوع اختلا ل شنوايي به ميزان متوسط يا خيلي زياد قبل از يادگيري زبان باشد تاثير بسيار شديدي بر رشد طبيعي زبان كودك مي گذارد.
نقش مهم ترس
اسمايلي بلا نتون معتقد است كه عوامل رواني سبب بروز لكنت مي شوند بدين ترتيب كه ترس باعث مي شود قشر مغز نتواند كنترل خود را بر اندام هاي گفتاري اعمال كند و لكنت زبان ريشه در مسائل و مشكلا ت عاطفي دارد و به صورت نشانه هاي فيزيكي و اختلا لا ت زباني تظاهر مي كند. اغلب گفته مي شود كه لكنت مانند توده يخ شناوري است قسمتي كه در بالاي آب قرار دارد كه مردم مي بينند و مي شنوند قسمت كوچك تر آن است. قسمت بزرگتر آن شامل شرم ترس و گناه و تمام احساساتي است كه هر زمان سعي كرده ايد جمله ساده اي را بيان كنيد و نتوانسته ايد تماما زير سطح آب قرار دارد.
اكثرا لكنتها سعي مي كنند قسمت پايين اين توده شناور را پنهان نگه دارند تا خود را شخصي با گفتار عادي نشان دهند اين كار فقط قسمت پائين توده را بزرگتر مي سازد.
بهبودي از لكنت زبان
اضطراب و فشار عاطفي همواره لكنت را تشديد مي كند به همين دليل هدف بسياري از توصيه هاي درماني از لكنت زبان كودكان اين است تا آنجائي كه مقدور است تلا ش نماييد اضطراب و فشارهاي عاطفي را كاهش دهيد موفقيت وقتي حاصل مي شود كه بتوان منشا و منبع اضطراب را باز شناخته و متوجه آن شد.
بسياري از كودكاني كه دچار لكنت هستند اگر اضطراب و فشار از بين برود بدون برنامه درماني خاص و ويژه به طور خود به خودي لكنت شان برطرف مي شود. امروزه روش هاي تازه تري براي كنترل تنفس، كنترل حنجره، زبان، لب ها و فك مورد استفاده قرار مي دهند و به فرد لكنتي ميآموزند كه سرعت صحبت را كم و آهسته كند ودر بين صحبت كردن نفس عميق بكشد. در شيوه اي ديگر كه جريان هوا ناميده مي شود توصيه مي شود تا نفس عميقي بكشد و اجازه بدهد در هنگام صحبت كردن هوا بيرون بيايد.
پياژه عقيده دارد كه كودك را بايد در موقعيت هايي قرار داد كه او در آن ها فعال باشد و ابتكار به خرج دهد. نقش بازي درمانگر را قادر مي سازد كه موقعيت هايي به وجود آورد كه در آن مواقع امكان كشف و پيدا كردن ساختارهاي رفتاري وجود داشته باشد. از طريق نقش بازي فرد لكنتي مي تواند ببيند كه اعضاي ديگر گروه (غير لكنتي ها) چگونه اند چه كساني آشفتگي ها و احساسات مشابه او را دارند و چه كساني همانند او به موقعيت ها و گفتارش واكنش نشان مي دهند مي بايست به شخص لكنتي اعتماد به نفس داده شود كه از طريق مختلف انجام مي شود، مانند: دادن هديه مورد علا قه اش در هنگام صحبت كردن او.
فرد لكنتي چنان احساس مي كند كه گويي لكنت به عنوان عامل خارجي به آنها واقع مي شود نه اين كه لكنت حالت و عملي است كه آنها انجام مي دهند.
روش هاي اصلا ح
لكنت زبان
1- روش زباني يا بياني يا تلفظي
براي كودكان 7 سال به بالا مي باشد در اين روش تمرين هاي مربوط به رها ساختن عضلا ني جلوگيري از گير و فشار از اهميت بسزايي برخوردار است.
2- روش دو جانبه يا مكمل
بيشتر براي كودكان 3 تا 7 سال استفاده مي شود و هدف آن پرورش دو گانه اي از قدرت و صحت تفكر و قدرت و صحت بيان است. به كودك ميآموزند افكار خود را صريح و روشن دريابد و به زبان جاري كنند.
3- روش روان درماني: كه براي سنين پائين ثمر بخش نيست.
4- روش دارو درماني: با استفاده از داروهاي آرام بخش، تنش ها و اضطراب و هيجانات عاطفي كه يكي از عوامل لكنت مي باشد را تقليل مي دهند.
5- رفتار درماني: براساس نظريه مدافعان اين روش در اين است كه يكي از علل لكنت زبان كودك رفتارهاي سازش نايافته يا ناهنجار اوست. لذا در اين روش سعي بر اصلا ح رفتارها و بالطبع تقليل لكنت است.
عوامل موثر
در درمان لكنت زبان
1) احساسات و هيجانات
لكنت يك اختلا ل پيچيده رواني و حركتي است كه داراي ابعاد فيزيولوژيكي و رواني است. مكانيسم صحبت كردن از يك تعادل خيلي ظريف برخوردار است لذا نفس لكنت كردن از نظر احساسي و عاطفي روي فرد تاثير مي گذارد و در بعضي از شرايط و موقعيت ها فرد لكنتي دچار دستپاچگي و شرمساري بشود زيرا از احساسات عجز و ناتواني خجالت، حقارت، افسردگي و بعضي از خود بي زاري رنج مي برد.
2) تنش، تنش زدايي و آرامش رواني حركتي
اگر كسي بتواند با تمرينات ورزشي و استفاده از شيوه هاي تنش زدايي اضطراب خود را افزايش دهد مفيد خواهد بود.
صحبت كردن آرام وآهسته و راحت و سنجيده موجب برقراري ارتباط آرام تر با ديگران مي شود.
3) بي توجهي به پديده لكنت يا فراموشي عمدي.
نقش پدران و مادران
در درمان لكنت زبان
اصلا ح كردن گفتار و رفتار كودك و منبع دائمي او ممكن است در عواطف او اختلا ل هايي ايجاد كند عدم علا قه يابي تفاوتي نسبت به گفتار و رفتار كودك نيز ممكن است تاثير مشابهي داشته باشد. پدر و مادر و مربي كودكان زير 7 سال مي توانند از گرفتار شدن كودك به لكنت زبان پيشگيري كنند يا اختلا ل زبان و گفتار او را كاهش دهند.
بايد براي اين گونه كودكان در محيط خانه جو آرامي پديد آورد و با آن ها صحبت كرد تا احساس كنند كه آن ها را هم مانند ديگر كودكان دوست دارند. بهترين پدران و مادران آن هايي هستند كه در مورد مشكلا ت كودك صبر، احترام، درك و توجه و همدردي دارند. كودك را بايد طوري بار بياورند كه بهترين دوست آن ها باشد.
براي كودك خود تجارب خوشايندي از صحبت كردن فراهم كنند براي آن ها قصه بگويند يا كتاب بخوانند بدون شك بايد از به كار بردن يك اصطلا ح خاص بپرهيزند و سعي كنند كه به كودك خود به عنوان يك لكنتي نگاه نكنند. اوليا مي بايست نارواني گويايي كودك را بپذيرند و پيرامون آن مطالعه كنند. توانايي آن ها در برخورد صحيح با لكنت زبان مي تواند زمينه مثبتي را فراهم كند كه بر روي فرزند خود كار كنند.
بهترين راه براي اصلا ح فرزندانتان داشتن وقت كافي براي آن هاست. صبر و حوصله معلم بسيار مهم است او بايد به كودك فرصت بدهد به راحتي آن چه را مي خواهد بگويد و از هر گونه شتابزدگي، تمسخر و استهزاي كودك دوري نمايد.
شنبه 5 مرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مردم سالاری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 388]