واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اولين اجلاس رسمي سه جانبه وزراي امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، تركيه و جمهوري آذربايجان روز شنبه 27 فروردين در شهر اروميه برگزار شد. روساي جمهوري سه كشور 6ماه قبل در نشست سران رژيم حقوقي درياي خزر در باكو، در خصوص برگزاري اين اجلاس سه جانبه توافق كردند و نشست مقدماتي وزراي امور خارجه ايران، تركيه و جمهوري آذربايجان چهار ماه قبل در حاشيه اجلاس اكو در استانبول برگزار شد. سه كشور با توجه به روابط تاريخي ريشه دار، ميراث فرهنگي، تمدني و مناسبات همسايگي در زمينه هاي اقتصادي، سرمايه گذاري مشترك، امور مرزي، حمل و نقل و ترانزيت و امور فرهنگي در صدد گسترش همكاري هاي سه جانبه هستند. علي اكبر صالحي وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، طي سخناني گسترش همكاري با كشورهاي همسايه را از اولويت هاي سياست خارجي نظام جمهوري اسلامي ايران بر شمرد. وي با اشاره به روابط سياسي خوب كشورمان با همسايگان از جمله تركيه، عراق و جمهوري آذربايجان بر ضرورت استفاده از ظرفيت ها و امكانات براي تسهيل رفت و آمدها تاكيد كرد. همچنين، جلسات كارشناسي اجلاس سه جانبه روز شنبه پيش از برگزاري اجلاس وزراي امور خارجه، با حضور كارشناسان مسائل سياسي، اقتصادي و فرهنگي كشورهاي مزبور به منظور آماده ساختن پيش نويس مذاكرات و توافقات قبل از نشست رسمي در اروميه برگزار شد. در اين اجلاس، در زمينه مناسبات منطقهاي و بينالمللي نيز مذاكراتي صورت گرفت. در پايان نشست رسمي بيانيه اي طي هشت بند صادر شد كه با توافق وزراي امور خارجه اين كشورها به امضا طرفين رسيد. وزراي امور خارجه سه كشور در اين بيانيه ضمن تاكيد مجدد بر بيانيه مشترك نشست وزراي خارجه سه كشور در حاشيه اجلاس سران اكو در روز دوم ديماه سال 89 در استانبول كه طي آن تصميم به برگزاري اولين اجلاس سه جانبه وزراي خارجه در جمهوري اسلامي ايران گرفته شد، آمده است: با در نظر گرفتن روابط ممتاز بين سه كشور جمهوري اسلامي ايران، تركيه و آذربايجان كه ريشه در تاريخ و ميراث مشترك فرهنگي و تمدني و روابط همسايگي برادرانه آنها دارد، فرصت هاي بي نظيري براي همبستگي بيشتر آنها فراهم كرده است . بر اساس اين بيانيه، اجلاس بعدي در اكتبر سال 2011(مهر1390) در شهر نخجوان جمهوري آذربايجان برگزار خواهد شد. ** اجلاس سه جانبه؛ از همگرايي اقتصادي تا همگرايي سياسي ------------------------------------------------------------------------ افزايش مبادلات منطقه اي همواره بعنوان يكي از مسيرهاي همگرايي منطقه اي تعريف شده است. در اين چارچوب، همگرايي منطقه اي به عنوان يك استراتژي و در قالب تاكتيك تبادلات اقتصادي و تجاري براي دولت هاي همجوار در يك منطقه از اهميت بسزايي برخوردار است. بر اين مبنا، همگرايي اقتصادي مي تواند ساختاري را ايجاد نمايد كه منجر به همگرايي سياسي ميان كشورهاي شكل دهنده به اين روند شود. برگزاري اجلاس سه جانبه وزراي امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، تركيه و جمهوري آذربايجان به نوعي طرح اين ساختار بر مبناي مشتركات اقتصادي است. در زمان حاضر، روابط سياسي و اقتصادي اين سه كشور در حد بسيار بالايي قرار دارد بطوري كه حجم روابط اقتصادي جمهوري اسلامي ايران با تركيه در سال 2010 (1389) حدود 11 ميليارد دلار و با جمهوري آذربايجان 500 ميليون دلار بود كه البته اين حجم روابط براساس توافقات حاصله به سرعت در حال افزايش است. در اين ميان، نمود گسترش اين روابط را مي توان در حوزه هاي تبادلات گازي و برق ميان سه كشور يافت. همچنانكه در بيانيه نهايي اين نشست بر تقويت رشد و توسعه اقتصادي و ارتقاي سطح رفاه سه كشور، طرحهاي همكاري مشترك در حوزه هاي مختلف تجارت، صنعت، سرمايه گذاري، حمل و نقل، ارتباطات، انرژي، دانش و فناوري و گردشگري، تشكيل كميته سه جانبه اقتصادي با حضور نمايندگان ويژه سه كشور به منظور بررسي امكان انعقاد موافقتنامه تجارت ترجيحي سه جانبه، تسهيل امور گمركي، نوسازي مبادي مرزي، تاسيس شركتهاي مشترك سه جانبه به منظور فعاليت در زمينه هاي مختلف اقتصادي و تجاري اشاره شده است. در حوزه صادرات گاز، جمهوري اسلامي ايران بر اساس قرارداد 23 ساله، سالانه 10 ميليارد متر مكعب گاز طبيعي به تركيه صادر مي كند كه بر اساس همين قرارداد در سال 2010 بطور متوسط روزانه 30 ميليون متر مكعب گاز به تركيه صادر شده است. هم اكنون جمهوري آذربايجان در قالب قرارداد مبادله سالانه حدود 350 ميليون متر مكعب گاز به ايران تحويل ميدهد و ايران نيز به همان ميزان گاز به جمهوري خودمختار نخجوان تحويل ميدهد. همچنين، تبادل برق با جمهوري آذربايجان از سال 1992(1371) شروع شده و فروش برق به اين كشور تا سال 2000 (1379) ادامه يافت. سپس از سال 2001 ميلادي (1380) تبادل انرژي با اين كشور آغاز شد و تاكنون در حدود 4 ميليارد كيلووات ساعت انرژي برق با اين كشور مبادله شده است. مقداري از انرژي وارداتي از جمهوري آذربايجان به منطقه نخجوان ترانزيت مي شود. فروش انرژي به كشور تركيه از سال 1996(1375) تا ماه مارس 2002 (فروردين 1381)صورت گرفته و سپس به درخواست طرف تركيه اي متوقف شد. ترانزيت برق به اين كشور طبق قرداد سه جانبه ايران- تركيه و تركمنستان از طريق خط انتقال 400 كيلوولت از دسامبر 2003 (دي 1382) آغاز گرديده و تاكنون بالغ بر 4/3 ميليارد كيلووات ساعت انرژي برق به اين كشور ترانزيت شده است. در ضمن قرارداد فروش مستقيم برق به اين كشور نيز از سپتامبر2010 (آذر 1389) آغاز گرديده است. حجم مبادلات نشان مي دهد كه مسير همگرايي ميان اين سه كشور مي تواند از همگرايي اقتصادي به همگرايي در حوزه هاي سياسي تبديل گردد. نشانه هاي اين همگرايي سياسي را نيز مي توان در حمايت سياسي تركيه از بيانيه تهران و مشاركت فعال اين كشور در موضوع هسته اي ايران يافت كه در بيانيه اجلاس اخير، اين مشاركت در قالب اين بند بيان گرديده است؛ سه كشور بر اهميت اصل عدالت در تنظيم مناسبات بين المللي و احترام به حقوق قانوني تمامي كشورها براي دستيابي به توسعه، دانش و فناوري از جمله دستيابي به فناوري صلح آميز هسته اي در چارچوب معاهده ان-پي- تي، بدون هرگونه تبعيض و نابرابري، با در نظر داشتن اينكه آژانس بين المللي انرژي هسته اي تنها نهاد راستي آزمايي براي انجام نظارت است، تاكيد مي كنند. در ديگر سو، جمهوري آذربايجان قرار دارد كه اگرچه حجم روابط اقتصادي ميان ايران و اين جمهوري در سطح بالايي قرار ندارد اما با تمهيدات صورت گرفته به نظر مي رسد كه به سرعت در حال افزايش است. براين مبنا، در چارچوب افزايش حجم روابط اقتصادي ميان ايران و جمهوري آذربايجان به دليل ماهيت روابط (برگرفته از مشتركات تاريخي و فرهنگي) مي توان انتظار افزايش همگرايي را داشت. در نهايت، روابط سه جانبه ميان جمهوري اسلامي ايران، تركيه و جمهوري آذربايجان را مي توان نمونه اي از تلاش در جهت منطقه گرايي و همگرايي سه جانبه تصور كرد كه در چارچوب گسترش روابط اقتصادي صورت مي پذيرد. تحقيق**2040**1358
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 490]