سياست - ان‌شاءالله اگر خدا كمك كند...

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: سياست - ان‌شاءالله اگر خدا كمك كند...

سياست - ان‌شاءالله اگر خدا كمك كند...

محمدرضا يزدان‌پناه:در حالي‌كه سه حزب جديد رايحه خوش خدمت، نوانديشان ايران اسلامي و حزب اسلامي ايران زمين در نوبت ورود به ساختار حزبي جناح راست هستند، مسوولان ارشد جامعه اسلامي مهندسين و در رأس آنها محمدرضا باهنر اعلام كردند كه به‌دنبال تشكيل يك حزب فراگير در ميان اصولگرايان هستند تا مجموعه اين جريان را زير يك چتر واحد جمع كنند. براي آگاهي از چند و چون اين مسئله، عملي بودن آن و اقدامات انجام شده تاكنون با غلامحسين اميري قائم‌مقام جامعه اسلامي مهندسين به گفت‌وگو نشستيم كه در پي مي‌خوانيد:

چه نيازي به تشكيل يك حزب فراگير در درون اصولگرايان آن‌هم در شرايط كنوني بود كه جامعه اسلامي مهندسين به صرافت اين امر افتاد؟
سابقه احزاب در كشور ما به انقلاب مشروطه بازمي‌گردد. اما احزاب ما از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامي يا وابسته به حكومت بودند يا وابسته به خارجي‌ها. اين مسئله باعث شده كه ذهنيت مردم ايران نسبت به احزاب مساعد نباشد، اما واقعيت اين است كه تفكر حزبي و تشكيلاتي ريشه در آموزه‌هاي بزرگان شيعه دارد. هم قرآن، هم احاديث و هم سيره عملي پيامبر بزرگوار اسلام و ائمه نيز حاكي از اعتقادات ايشان به حركت جمعي است. قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران هم نگاه ويژه‌اي به تحزب و فعاليت تشكيلاتي دارد. خود مرحوم شهيد بهشتي كه نايب رئيس مجلس خبرگان قانون اساسي بودند نيز بنيانگذار حزب اسلامي در ايران هستند كه در حزب جمهوري اسلامي متشكل شده بود. پس از انحلال حزب جمهوري اسلامي تفكري در كشور ما به وجود آمد كه در ظاهر با تحزب مخالفت مي‌كرد اما در واقع يك تشكيلات سياسي بود.
اين تفكر مربوط به كدام جريان بود؟
همان جرياني كه امروز به اصلاح‌طلبان مشهور است.
منظور شما اين است كه اصلاح‌طلبان در دهه 60 داراي تشكل سياسي و حزب بودند اما با تحزب مخالفت مي‌كردند؟!
بله، دقيقا همين‌طور است!
من شخصا حتي يك حزب سياسي اصلاح‌طلب در دهه 60 را به ياد ندارم كه رهبرانش با تحزب مخالف بوده باشند! به جز مجمع روحانيون مبارز كه تمام اعضاي آن از ابتدا عضو يك تشكيلات سياسي روحاني (جامعه روحانيت مبارز) بودند ولي هرگز اثري از مخالفت با تحزب در آثار و سخنان به‌جا مانده از آنها ديده نمي‌شود. اين جريان به‌طور كلي در دهه 60 به‌نام جناح چپ معرفي مي‌شد كه علت آن‌هم اعتقادش به مسائلي مانند اقتصاد دولتي بود.
در دهه 60 هنوز واژه جناح چپ شناخته شده نبود! در آن هنگام جريانات سياسي را با عنوان سنتي يا غيرسنتي از يكديگر تفكيك مي‌كردند. مجمع روحانيون مبارز در سال 66 و با تاييد امام تشكيل شد. پس از آن هم بود كه خط امام به نفع يك گروه خاص مصادره شد در صورتي كه خط امام يك تعريف خاص دارد. حضرت امام همه جا مي‌فرمودند پشتيبان ولايت فقيه باشيد اما آيا اين مسئله در گفتار و رفتار ما انعكاس دارد؟ به‌هر حال پس از حزب جمهوري اسلامي ما به علت نداشتن يك تشكيلات سياسي حرفه‌اي و شمول هزينه‌هاي زيادي پرداخت كرديم.
اين هزينه را چه كسي پرداخت كرد؟
هم جامعه و هم نظام. به‌عنوان مثال نقش‌آفريني جدي احزاب در انتخابات باعث مي‌شود تعداد ثبت‌نام‌كنندگان تا اين حد زياد نباشد. زيرا وقتي كسي در انتخابات ثبت‌نام مي‌كند و به هر دليلي رد صلاحيت مي‌شود اين مسئله به‌هر حال براي نظام هزينه دارد. البته تمام نظام‌هاي سياسي براي تاييد‌صلاحيت داوطلبان انتخابات مكانيسم‌هايي دارند اما در عين حال استكبار از اين مسائل براي تبليغات دروغ خود مانند نبودن آزادي در كشور استفاده مي‌كند. انتخابات حزبي و وجود تشكيلات سياسي حرفه‌اي اين آفت‌ها را كاهش مي‌دهد. از سوي ديگر احزاب قدرتمند ناظر رفتار حاكمان هستند به شرط اينكه به‌دنبال سهم‌خواهي از حاكميت نباشند.
آيا چنين حزبي تاكنون در مجموعه جناح راست وجود نداشته كه اكنون براي ايجاد آن احساس نياز شده؟
ما به‌عنوان جامعه اسلامي مهندسين كه از سال 66 در حال فعاليت هستيم احساس مي‌كنيم در شرايط كنوني وظايف سنگيني را برعهده داريم. طبق اساسنامه جامعه تنها اين مهندسان هستند كه مي‌توانند به عضويت ما در بيايند. اين نقيصه بايد برطرف مي‌شد تا نخبگان ديگر رشته‌ها نيز مانعي براي عضويت نداشته باشند. ما گفتيم چرا نبايد كاري بكنيم كه همه بتوانيم با هم فعاليت كنيم. اين بود كه در چشم‌انداز مصوب جامعه اسلامي مهندسين تاكيد كرديم كه اين حزب بايد در آينده به تشكلي فراگير از نخبگان و فرهيختگان تبديل شود. حزب بايد اعضاي خود را آموزش الهي بدهد و مراقب رفتار آنها در محيط كار و جامعه باشد.
الان به‌جز جامعه اسلامي مهندسين، احزاب فعال ديگري مانند موتلفه اسلامي در ميان اصولگرايان وجود دارند. پرسش اين است كه آيا اين احزاب پاسخگوي نيازهايي كه شما مي‌گوييد نبودند كه حالا نياز به تشكيل يك حزب فراگير باشد؟
احزاب هم مانند اشخاص سلايق خاص و متفاوتي دارند. احزاب با توجه به ديدگاه‌هاي فكري و بينشي تشكيل مي‌شوند. جامعه اسلامي مهندسين ضمن اينكه براي تمام تشكل‌هاي اصولگرا احترام قائل است ولي در تحليل‌هاي خود به اين نتيجه رسيده كه مي‌توان در اين جريان، حزبي به‌وجود آورد كه هم فراگير باشد و هم براي نظام مفيد باشد. البته مانعي براي عضويت اعضاي ديگر احزاب در تشكل جديد وجود ندارد. لذا ما چارچوبي دور حزب جديد نكشيده‌ايم كه مانع ورود ديگران باشد. در عين حال بايد تاكيد كنيم كه كارنامه 20 ساله گذشته جامعه اسلامي مهندسين آنقدر شفاف و قابل دفاع است كه افراد مختلف مي‌توانند با تحليل آن، قضاوت كنند. بنابراين اگر خدا به ما توفيق دهد مي‌توانيم با كمك افراد موثر نظام و لطف الهي، حركتي را در راستاي فعاليت تشكيلاتي و حزبي انجام دهيم كه ماندگار باقي بماند.
شما اشاره كرديد كه يكي از اهداف جامعه اسلامي مهندسين براي تشكيل حزب فراگير جديد، كمك به برگزاري انتخابات حزبي در كشور است، اما اين در حالي است كه در چند انتخابات اخير، كانديداهاي چند حزب براي شركت در انتخابات به‌صورت دسته‌جمعي ردصلاحيت شده‌اند. فكر نمي‌كنيد كه اين مسئله با انتخابات حزبي در تناقض باشد؟
حزب در ايران بايد الهي باشد، در خط ولايت حركت كند و هدفش پاسداري از ارزش‌هاي انقلاب و آرمان‌هاي امام و مقام‌معظم رهبري باشد. اين حزب يك چارچوب‌هاي مشخصي دارد. حزبي كه چنين چارچوب‌هايي دارد، اعضاي آن نيز به اين ارزش‌ها پايبندند. در قانون اساسي تاكيد شده كه كانديداها بايد به ولايت فقيه و اسلام التزام عملي داشته باشد. طبيعي است كسي كه اين مسائل را قبول نداشته باشد، ردصلاحيت مي‌شود.
اگر شما مي‌گوييد احزابي وجود دارند كه به اصول قانوني پايبندي ندارند چرا به يك‌باره نهادهاي مسوول آنها را منحل نمي‌كنند؟
تعريفي كه از احزاب در دنيا وجود دارد فقط مختص به حضور در انتخابات نيست. احزاب مي‌توانند در حوزه‌هاي ديگر و با رعايت خط قرمزها فعاليت بكنند.
كجاي دنيا اينگونه است كه يك حزب فقط اجازه داشته باشد در حوزه اجتماعي فعاليت بكند ولي امكان حضور در انتخابات را نداشته باشد؟ اگر اينگونه باشد كه ديگر تفاوتي ميان حزب با NGO نيست.
در هر صورت اين بستگي به اساسنامه، مرامنامه و اعضاي احزاب دارد! تعريف احزاب در چارچوب قانون است.
كار اصلي احزاب در تمام جوامع دموكراتيك، حضور در انتخابات براي كسب قدرت است. چگونه مي‌توان اين حق طبيعي را از احزاب در ايران سلب كرد؟
احزاب مي‌توانند براي‌ برون‌رفت از اين وضعيت، اعضايي را جلب كنند كه شاخصه‌هاي قانوني را داشته باشند تا در انتخابات ردصلاحيت نشوند. به‌عنوان مثال مگر آقاي مجيد انصاري در انتخابات اخير ردصلاحيت شد؟
اولا كه آقاي انصاري يك استثنا است ثانيا هم ايشان عضو آن احزابي كه تمام اعضايشان رد صلاحيت شده‌اند، نيست.
همين الان اصلاح‌طلبان 80 نماينده در مجلس دارند حتما اين عده شرايط و صلاحيت قانوني را داشتند كه الان در مجلس هستند. در تهران هم اصلاح‌طلبان 30 كانديدا داشتند.
ولي اين افراد تقريبا هيچ كدام عضو احزاب نبودند.
جرياني كه بودند، يعني به نوعي حزبي! حزب بي‌تعريف!
بگذريم! آيا به نظر شما در شرايط كنوني بسترهاي مناسب براي تشكيل يك حزب فراگير در ميان اصولگرايان وجود دارد؟
بايد تلاش كرد تا اين زمينه را به‌وجود آورد.
پس وجود ندارد.
بايد فوايد حزب را تبيين كرد. اگر بستر لازم به‌وجود بيايد، مردم هم اعتماد مي‌كنند. جامعه ايران نه‌تنها از تحزب و تشكيلات گريزان نيست بلكه به آنها اعتماد هم دارد. انتخابات اخير مجلس اين موضوع را ثابت كرد. پس اين وظيفه احزاب است كه از اين اعتماد استفاده كنند.
در درون خود اصولگرايان چطور؟ الان احزاب زيادي در اين جريان فعال هستند كه اختلافات زيادي با هم دارند. با وجود چنين اختلافاتي چگونه مي‌توان از تشكيل حزب فراگير صحبت كرد؟
اصولگرايان اختلاف سليقه دارند ولي در اصول اختلافي نيست. تمام اصولگرايان به چهار اصل اسلام، امام، انقلاب و رهبري اعتقاد دارند. در اين ميان اختلاف‌سليقه و فكر قابل قبول و حتي قابل احترام است.
اجازه دهيد من به‌طور شفاف بپرسم كه آيا امكان دارد حزبي در ميان اصولگرايان تشكيل شود كه هم موتلفه در آن حضور داشته باشد، هم جمعيت ايثارگران، هم جامعه اسلامي مهندسين و هم رايحه خوش خدمت؟
شايد در آينده به آن حد از رشد برسيم كه جريان اصولگرا به يك حزب واحد تبديل شود. ما هم آرزو مي‌كنيم اين ايده‌آل رخ دهد.
پس ايده‌آل است نه عملي؟
ايده‌آل است اما مي‌توان به سمت آن حركت كرد.
واكنش ديگر احزاب و تشكل‌هاي اصولگرا از طرح حزب فراگير چگونه بوده است؟
من واكنش منفي مشاهده نكردم.
ولي من ديدم.
مثلا كدام حزب؟
به‌عنوان مثال جمعيت آبادگران جوان و خود موتلفه
من نشنيدم. اگر هم باشد همه در اظهارنظر آزادند. خود آقاي بيادي يك تشكيلات سياسي دارد و نمي‌تواند بگويد با تشكيل حزب فراگير مخالف است.
يعني احزاب ديگر اصولگرا حتما بايد عضو حزب جديد شوند؟
نه! نظر افراد براي ما محترم است. شايد اين اختلاف به نتيجه خوبي منجر شود.
اگر قرار نيست كه تمام اصولگرايان وارد اين حزب جديد شوند پس ديگر اطلاق واژه فراگير به آن چه معنايي دارد؟
ما كه نگفتيم تمام اصولگرايان عضو اين حزب شوند.
پس ديگر فراگير نيست.
...
براي تشكيل حزب جديد، با كدام يك از احزاب يا شخصيت‌هاي اصولگرا مذاكره شده است؟
ان‌شاءالله حزب كه تاسيس شد و موسسانش مشخص شدند، اسامي هم معلوم مي‌شود.
نام نمي‌بريد؟
فعلا نه!
جايگاه آقاي لاريجاني در اين حزب چيست؟
آقاي لاريجاني يك فرد تشكل‌گرا است. ايشان در كنگره اخير جامعه اسلامي مهندسين به صراحت اعلام كردند با آنهايي كه با تحزب و تشكيلات مخالفند، مخالفند. اما بايد از خود ايشان پرسيده شود كه در جريانات حزبي در كجا قرار مي‌گيرند.
در صورت تشكيل اين حزب، تكليف جامعه اسلامي مهندسين چه مي‌شود؟
جامعه پس از تشكيل اين حزب منحل نمي‌شود بلكه اعضاي آن مي‌توانند عضو حزب جديد شوند. اختيار با خودشان است. جامعه اسلامي مهندسين 20 سال سابقه دارد و از جايگاه مناسبي برخوردار است.
با توجه به اينكه آقاي باهنر، پيگير تشكيل اين حزب است و ايشان رئيس ستاد انتخاباتي آقاي لاريجاني در انتخابات گذشته رياست جمهوري بودند، يك تحليل وجود دارد كه حزب جديد در صورت تشكيل قرار است از كانديداي اصولگراي مقابل آقاي احمدي‌نژاد حمايت كند. اصرار جامعه اسلامي مهندسين به تشكيل اين حزب قبل از انتخابات آينده هم اين گمانه را تقويت مي‌كند.
به اين شكل نيست! من خبري در اين مورد نشنيده‌ام و فكر نمي‌كنم اينگونه باشد.
پس هدف از تشكيل اين حزب چيست؟
ما رسالت‌هايي را براي خود تعريف كرده‌ايم كه در آينده با مردم و صاحب‌نظران مطرح مي‌كنيم.
الان يك‌سالي مي‌شود كه اخبار زيادي درباره تشكيل احزاب جديد در ميان اصولگرايان به گوش مي‌رسد ولي هيچ‌كدام آنها به مرحله عمل نرسيده است. آيا اين حزب جديد هم به سرنوشت قبلي‌ها دچار مي‌شود؟
ان‌شاءالله كه خداوند كمك كند و اين اتفاق نيفتد.
موج اخير حزب‌گرايي در جناح راست در حالي است كه طيفي از روحانيون و چهره‌هاي بانفوذ اين جريان مانند آيت‌الله مصباح‌يزدي كه نقش ايدئولوگ دولت نهم را برعهده دارد، با اصل تحزب مخالفند و تشكيلات سياسي را يك مقوله غيرالهي مي‌دانند. اين تناقض چگونه قابل حل است؟
من تاكنون مخالفت قاطعانه‌اي با مسئله تحزب مشاهده نكرده‌ام اگر هم باشد مي‌توان با گفت‌وگو و منطق برطرفش كرد.
آيا براي تشكيل حزب جديد با شخص احمدي‌نژاد صحبت شده تا نظر دولت هم در اين خصوص لحاظ شود؟
ما با ديد دولتي به سمت ايجاد تشكيلات حزبي نرفته‌ايم.
پس دنبال موافقت دولت نيستيد...
حزب اگر خوب عمل كند و فراگير باشد، دولت هم حمايت مي‌كند.
چهارشنبه 2 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 158]