يادداشت شمس تبريزى كجاست

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: يادداشت شمس تبريزى كجاست
سايرمحمدى
شمس تبريزى پير و مراد جلال الدين محمد مولوى، از مفاخر بزرگ فرهنگ و زبان ادبيات فارسى، كسى كه مرشد و مولاى مولاناى جوان شد و او را از هفت وادى عرفان به سير و سلوك واداشت تا به مقام عارف كبير و عالم خرابات نايل آيد و با خلق مثنوى معنوى به عنوان نمادى از تجلى فرهنگ ايرانى - اسلامى ميراثى گرانقدر براى همه نسل هاى آينده به جا گذارد.
اما ما فرزندان اين آب و خاك شايد نتوانستيم ميراث داران نام و آثار نياكانى چون او باشيم و به همين خاطر شاهد آنيم كه كشور همسايه - تركيه - او را و بسيارى ديگر از مفاخر زبان و ادبيات فارسى را منتسب به خود معرفى كند و در اين باره به تبليغات جهانى بپردازد و براى خود و كشورشان اعتبار جهانى كسب كند. چنان كه ديگر همسايگان ادعايى از اين دست نسبت به نظامى و مولوى و... و ديگر قطب هاى زبان و فرهنگ فارسى ابراز و اعلام داشته اند. در حالى كه همه اين چهره ها با فرهنگ و زبان اين كشورها بيگانه اند. در همين راستا مدتى است كه مسئولان فرهنگى تركيه نشانى مدفن شمس تبريزى را در قونيه مى دهند. شايد قصور و سكوت متوليان فرهنگى ما در دوران گذشته سبب شد كه آنها بر چنين ادعايى پاى فشارند.
هفته گذشته كتابى به بازار آمد تحت عنوان «تاريخ عثمان پاشا» كه شرح يورش عثمانى به قفقاز و آذربايجان و تصرف تبريز (۹۹۶ ـ ۹۹۳ قمرى) است. اين كتاب به قلم ابراهيم رحيمى زاده چاوشى و ترجمه دكتر نصرالله صالحى از سوى انتشارات طهورى چاپ و منتشر شده است.
نويسنده به عنوان شاعر و مورخ در جريان قشون كشى عثمانى به تبريز خود همراه سپاه و عساكر عثمانى حاضر و ناظر تمام رويدادها بوده و زمانى كه به حوالى تبريز و حومه مى رسند، ضمن شرح جغرافياى منطقه و بناهاى تاريخى آن چنين روايت مى كند:
«در شانزدهمين روز ماه مبارك كه چهارشنبه بود، در محلى به نام «اواجق باشى» يك سلطان معروف به نام چالاپ وردى خان همراه با اولاد و اتباع خود آمده و عرض عبوديت نموده و به هجده نفر از افرادش خلعت خاقانى پوشانيده و خواسته هايشان برآورده شد. در هجدهمين روز در آبادى «خوى» منزل شد پسر محمدحسن بيگ، سنجاق بيگ خوى شده و تمام رعايا و برايا از مهابت و ترس عساكر روم پا به فرار گذاشتند. اكنون مرقد حضرت شمس تبريزى، نور الله مرقده، در خوى است. شكر و سپاس خداى را كه زيارت آن مرقد شريف ميسر شد.». (تاريخ عثمان پاشا - ص ۱۰۶)
اين بهترين سند و مدركى است بر صحت نظر ما و رد ادعاى مسئولان فرهنگى تركيه كه يك نفر از مورخان و شاعران كشور خودشان حدود ۴۵۰ سال پيش آن را مكتوب كرده است. دكتر نصرالله صالحى مترجم اين كتاب در پانوشت صفحه ۲۲ اين كتاب مى نويسد: اين آگاهى از وجود مرقد شمس تبريزى در شهر خوى حائز اهميت تاريخى و فرهنگى زيادى است. زيرا شمارى از محققان معاصر تركيه مدعى شده اند كه مرقد شمس در قونيه است. دكتر محمد امين رياحى نيز در سال ۷۵ در يكى از مجلات فرهنگى - ادبى طى مقاله اى تحت عنوان «تربت شمس كجاست » سعى كرد با استناد به برخى منابع فارسى به هرگونه شك و شبهه راجع به محل تربت شمس را پاسخ دهد.
كتاب «تاريخ عثمان پاشا» شامل سه متن تاريخى است كه متن اول به قلم ابوبكربن عبدالله در شرح تهاجم عثمانى به قلمرو صفويان در قفقاز و تصرف اين مناطق است.
دومين متن نامه عوض افندى از دمير قاپو (دربند) به عثمان پاشاست.
متن سوم، گزارش مشروح يورش عثمانى به آذربايجان و تصرف تبريز به فرماندهى عثمان پاشا به قلم شاعر و مورخ همراه او ابراهيم رحيمى زاده چاوش است.
مجموعه اين سه دستنوشته منحصر به فرد را شخصى به نام يونس زيرك از كتابخانه وين گردآورد و در سال ۱۹۸۲ ميلادى براى نخستين بار در تركيه منتشر شد.
سه شنبه 1 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 211]