مديرعامل ايران‌خودرو در گفت‌و گو با «دنياي اقتصاد» مطرح كردانتقاد از تثبيت قيمت‌ها در بازار خودرو

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: مديرعامل ايران‌خودرو در گفت‌و گو با «دنياي اقتصاد» مطرح كردانتقاد از تثبيت قيمت‌ها در بازار خودرو
عكس:حميد‌جاني‌پور حميدرضا بهدادبازديد برخي مسوولان و اعضاي تحريريه روزنامه دنياي اقتصاد از شركت ايران‌خودرو فرصت مناسبي بود تا هم از نزديك با روند توليد در اين شركت آشنا شده و هم با منوچهر منطقي مديرعامل آن به گفت‌و‌گو نشسته و به مسائل و حاشيه‌هاي اخير بزرگ‌ترين خودروساز خاورميانه بپردازيم.

مسائلي از قبيل كاهش توليد ايران‌خودرو طي سه ماه ابتدايي سال جاري و در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته، فروش زمين‌هاي اين شركت و همچنين بحث ادغام خودروسازان داخلي از جمله مباحث مطرح‌شده در اين زمينه بود كه منطقي براي هر كدام توضيحاتي ارائه كرد.
ضرر 1000ميلياردي ايران‌خودرو
نگاهي به آمار توليد ايران‌خودرو طي سه ماه ابتدايي سال جاري به خوبي گوياي افت توليد اين شركت است. كاهش توليد محصولاتي نظير پژو روآ، پژو 405، پژو 206 و سمند طي اين دوره زماني نه تنها تاثير مستقيم بر بازار گذاشت بلكه سير صعودي قيمت‌ها را نيز رقم زد.
هرچند كه مسوولان ايران‌خودرو در واكنش به اين موضوع، شدت آن را انكار كرده و حتي در برخي مواقع به‌رغم وجود آمارهاي رسمي سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران درباره توليد خودرو، كاهش توليد بعضي خودروها را هم منكر مي‌شدند.
اين در حالي بود كه وزير صنايع و معادن چندي پيش به طور رسمي اعلام كرد كه وزارت صنايع فرمان كاهش توليد را براي خودروسازها طي سه ماه ابتدايي امسال صادر كرده، تا بدهي آنها به قطعه‌سازان بيش از اين انباشته نشود.
مديرعامل ايران‌خودرو نيز در واكنش به كاهش توليد روآ اظهار كرده بود به دليل كم‌شدن حاشيه سود اين خودرو كاهش توليد آن در دستور كار شركت قرار گرفته است. اما منطقي اين بار در جمع اعضاي هيات تحريريه دنياي اقتصاد دلايل جامع‌تر و كامل‌تري را در قبال بحث افت توليد قابل‌توجه بزرگ‌ترين خودروساز خاورميانه ارائه داد. وي با اشاره به اينكه كمبود نقدينگي علت اصلي كاهش توليد سه ماه ابتدايي امسال در شركت متبوعش بود گفت: نگاهي به جريان نقدينگي شركت در سال گذشته از عدم‌تامين منابع مالي به نحو مناسب حكايت مي‌كند.
وي افزود: ما طي سال 86 ‌بايد مبلغي مشخص را به قطعه‌سازان مي‌پرداختيم كه به دليل كمبود نقدينگي انجام اين مهم ميسر نشد و توليد شركت تحت‌تاثير آن قرار گرفت. مديرعامل ايران‌خودرو با تاكيد بر اينكه جمع طلب‌هاي اين شركت به همراه ضررهايي كه از بابت مسائل مختلف دامن‌گير ايران‌خودرو شده به حدود هزار ميليارد تومان مي‌رسد تصريح كرد: ما در اجراي برنامه‌هاي ستاد تبصره 13 سابق بيشترين نقش و عملكرد را داشتيم اما حالا كه پولمان را از اين ستاد طلب مي‌كنيم به ما مي‌گويند برويد از گمرك تاييديه بگيريد. كه اين كار حدود چهار ماه طول خواهد كشيد.
وي ادامه داد: ايران‌خودرو همچنين به ازاي گازسوز كردن هر محصولش به طور متوسط 2/1ميليون تومان هزينه كرده و هم‌اكنون مجموع طلبش از شركت گاز خودرو حدود 70ميليارد تومان است.
اين گفته منطقي در حالي است كه بنابر ادعاي مسوولان سازمان بهينه‌سازي ميزان يارانه در نظر گرفته شده براي گازسوز كردن هر خودرو توليد داخل، 625هزار تومان است. مديرعامل ايران‌خودرو در اين زمينه تاكيد كرد: ما در زمينه گازسوز كردن محصولاتمان، به روز عمل كرده و كيت‌هاي نسل چهارم را كه هزينه آنها حدود 350دلار بيشتر از كيت‌هاي نسل اول است روي خودروهاي توليدي سوار مي‌كنيم كه اين كار، نقطه قوت ما در عرصه استفاده از تكنولوژي روز دنيا، به حساب مي‌آيد.
نگاهي به آمار استفاده از اين نوع كيت‌ها نشان‌دهنده آن است كه يارانه در نظر گرفته شده براي دوگانه‌سوز كردن خودروهاي ما، نصف هزينه‌اي است كه ايران‌خودرو در اين زمينه صرف مي‌كند به نحوي كه با يك حساب سرانگشتي مي‌توان گفت شركت از اين بابت نيز مبلغي حدود 260ميليارد تومان ضرر كرده است. اين گفته منطقي نيز در شرايطي است كه هم‌اكنون محصولات دوگانه‌سوز ايران‌خودرو و حتي سايپا، قيمتي فراتر از بنزين‌سوزها دارند و اين موضوع به نحوي هزينه‌هاي اضافي احتمالي را جبران مي‌كند.
مديرعامل ايران‌خودرو همچنين از محقق نشدن 50ميليارد ديگر نيز حكايت كرد و گفت: به لحاظ آنكه ما در بخش صادرات، آمار نسبتا مناسبي داريم بنابراين مشمول مشوق‌هاي صادراتي مي‌شويم اين در حالي است كه دولت اين مشوق‌ها را كه حدود 50ميليارد تومان برآورد مي‌شود هنوز به ما پرداخت نكرده است.
ثبات قيمت‌ها، ثبات مشكل‌ها
حدود 6سال است كه وزارت صنايع سياست ثبات قيمت‌ها را در صنعت خودروسازي كشور اعمال مي‌كند و اين موضوع همواره مورد اعتراض خودروسازها بوده است. چرا كه آنها معتقدند اين ثبات، سبب شده، اختلاف قيمتي نسبتا شديد ميان قيمت نمايندگي و بازار به وجود آيد و گراني در اين زمينه حاصل شود. اما مديرعامل ايران‌خودرو از جنبه ديگري نيز به اين موضوع پرداخت.
وي گفت: ثبات قيمت‌ها آن هم در شرايطي كه قيمت مواد اوليه در سطح جهاني روندي رو به رشد را طي مي‌كند، سبب شد، تا ما نتوانيم هزينه‌ها را متناسب با اين شرايط تعديل كنيم و حتي برخي محصولاتمان به حاشيه ضرر رسيده است.
منطقي ادامه داد: با توجه به اين شرايط، نقدينگي شركت تعديل پيدا مي‌كند. يعني 10 واحد هزينه مي‌كنيم و 8 واحد به دست مي‌آوريم و اين مساله هم حدود 70ميليارد تومان به ما ضرر زده است. مديرعامل ايران‌خودرو همچنين با اشاره به افزايش شديد نرخ يورو در ماه‌هاي پاياني سال گذشته گفت: 106ميليارد تومان نيز در اين باب متضرر شديم.
وي در ادامه افزود: با توجه به از دست دادن حاشيه سود بازار به دليل ثبات قيمت خودرو، 400ميليارد تومان ديگر هم ضرر كرديم كه وقتي جمع اين ارقام(ضررها) را در نظر بگيريم، عدد عظيمي (1000ميليارد) به دست مي‌آيد و اين عدد عظيم وقتي در مكانيزم شركت جاري نشود و يا به صورت طلب بماند، بالاخره خود را جايي نشان خواهد داد.
به هر حال براي متعادل كردن هزينه‌ها بايد حول و حوش 1000ميليارد تومان به سيستم شركت تزريق مي‌شد، كه چنين نشد.
قطعه‌سازان نقدينگي بالايي مي‌خواهند
طي چند سال اخير حساب و كتاب‌هاي مالي ميان خودروسازان و قطعه‌سازان به چالش و حتي بحراني بزرگ تبديل شده و در اين ميان ايران‌خودرو به لحاظ تنوع محصول، بيش از سايپا در اين بحران نقش داشته است. به نحوي كه هم‌اكنون بيش از 60درصد از بدهي 1000ميلياردي خودروسازها به قطعه‌سازان، به ايران‌خودرو مربوط مي‌شود و همين موضوع يكي از دلايل كاهش توليد اين شركت به حساب مي‌آيد.
منطقي نيز به اين موضوع اشاره كرد و گفت: در گذشته قطعه‌سازها از منابع مختلفي گشايش اعتبار مي‌كردند و براي تهيه مواد اوليه از خارج در ابتدا بخشي از پول را مي‌دادند و مابقي را نيز سال بعد مي‌پرداختند در حالي كه هم‌اكنون بايد في‌الفور تمام پول را پرداخت كنند و اين موضوع نقدينگي بالايي را مي‌طلبد. مديرعامل ايران‌خودرو افزود: طبق محاسبات انجام شده، ما طي 3 ماه ابتدايي امسال پول بيشتري در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته به قطعه‌سازها پرداخت كرديم اما در عوض توليدمان كمتر شده است كه اين موضوع از نياز آنها به نقدينگي بيشتر حكايت مي‌كند و نشان مي‌دهد كه خود قطعه‌سازها نيز با پولي كه امسال به آنها داده‌ايم نمي‌توانند مانند سال گذشته قطعه توليد كنند.
محدوديت هم داريم
ورود مسائل سياسي به عرصه اقتصادي كشور و تاثير آن روي رابطه شركت‌هاي ايراني با كمپاني‌هاي خارجي و همچنين محدوديت‌هاي بانكي و عدم گشايش LCها، نيز از جمله مواردي است كه كارشناسان امر از آن به‌عنوان موضوعي تاثيرگذار بر صنعت كشور ياد مي‌كنند. در اين ميان صنعت خودروسازي كشور نيز به لحاظ آنكه براي تامين قطعات نيازمند شركت‌هاي خارجي است از بازي‌هاي سياسي بي‌نصيب نمانده و خودروسازها و قطعه‌سازها نيز گاهي تلويحا به آن اشاره دارند. مديرعامل ايران‌خودرو در اين زمينه گفت: سابقا برخي اقلام و قطعه‌ها را به طور مستقيم و بدون واسطه از منابع خارجي دريافت مي‌كرديم اما در‌حال‌حاضر اين پروسه به طور غيرمستقيم و با واسطه انجام مي‌شود كه در نهايت طولاني شدن سيكل كاري و توليد را در پي دارد. البته تعداد اين قطعات محدود بوده و ما نيز به واسطه پايگاه‌هاي بين‌المللي كه داريم اين مشكل را برطرف خواهيم كرد.
كاهش توليد را جبران مي‌كنيم
مديرعامل ايران‌خودرو در ادامه گفته‌هاي خود با اشاره به اينكه كاهش توليد شركت متبوعش در فروردين امسال، سير صعودي و در ارديبهشت كاهش يافته، تاكيد كرد: افت توليد ما در خرداد بسيار كمتر شد و طي ماه جاري و ماه آينده سعي در متعادل كردن آن داريم. در واقع هدف ما اين است كه ماه به ماه فاصله (GAP) افت توليد را كمتر كنيم. و در نهايت به تعادل برسيم. اين گفته منطقي در شرايطي است كه ايران‌خودرو طي 3 ماه ابتدايي سال‌جاري و در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته كاهش توليد 12درصدي را تجربه كرد و اين كاهش توليد دامان برخي محصولات پرفروش اين شركت نظير پژو 206 و پژو 405 را نيز گرفت. همچنين ارزان‌ترين محصول ايران‌خودرو هم يعني پژو روآ با چنان كاهش توليدي در بازه زماني مذكور روبه‌رو شد كه شايعه توقف توليد آن نيز بر سر زبان‌ها افتاد. اين در حالي است كه به گفته مديرعامل ايران‌خودرو، كاهش توليد برخي محصولات اين شركت، عمدي و در راستاي تنظيم سبد توليد بوده است.
منطقي در اين زمينه تاكيد كرد: ما در سياست تنظيم سبد محصولات خود، آنهايي را كه حاشيه سودشان بيشتر است با افزايش توليد مواجه كرده و خودروهايي را نيز كه مانند پژو روآ به حاشيه ضرر رسيده‌اند، كاهش توليد داده‌ايم.
منطقي با بيان اينكه ايران‌خودرو به‌رغم كاهش توليد طي سه ماه ابتدايي امسال و در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته، 29درصد نقدينگي بيشتري را به دست آورده گفت: ما به لحاظ آنكه داراي محصولات وسيع و متنوعي هستيم، مي‌توانيم با افزايش توليد محصولاتي كه حاشيه سودشان بالا است، نقدينگي بيشتري ايجاد كنيم.
تجديدنظر در نحوه تامين قطعات
اين روزها بحث صرفه‌جويي در مصرف انرژي به موضوعي جهاني تبديل شده و كشور ما نيز با وجود دارا بودن منابع عظيم انرژي، به تدريج در حال ارائه راهكار و به‌كارگيري قوانيني درخصوص بهينه كردن مصرف انرژي در كشور است. در اين بين صنعت خودروسازي نيز به عنوان يكي از مصرف‌كننده‌هاي بزرگ انرژي به حساب مي‌آيد.
منطقي با اشاره به كاهش 10درصدي مصرف انرژي در شركت متبوعش مي‌گويد: ما از قديم داراي كميته انرژي در شركت بوده و همواره ميزان مصرف بخش‌هاي مختلف كارخانه را محاسبه مي‌كرديم و در حال حاضر نيز به دنبال راهكارهاي جديد براي كاهش هرچه بيشتر انرژي هستيم.
وي افزود: در برخي بخش‌ها مانند قطعات ريخته‌گري به‌رغم راندمان پايين مصرف انرژي بالا است به نحوي كه توليد اين قطعات كه در گذشته مزيت به حساب مي‌آمد هم‌اكنون به صرفه نيست.
وي با تاكيد بر اينكه مي‌توان در روش تامين اين نوع قطعات تجديدنظر كرد گفت: البته اين تجديدنظر، روي قيمت‌ها تاثير مي‌گذارد كه بخشي از آن را مي‌توانيم كنترل كنيم و بخش ديگرآن در، دست ما نيست.
فروش زمين‌هاي ايران‌‌خودرو
اين روزها شركت ايران‌خودرو با مشكلات مالي بسياري دست و پنجه نرم مي‌كند به طوري كه مسوولان اين شركت مدتي است به صرافت فروش زمين‌هاي ايران‌خودرو افتاده‌اند تا به اعتقاد كارشناسان، بخشي از هزينه‌هاي مورد نيازشان را بدين واسطه تامين كنند. اين در حالي است كه منطقي در اين زمينه با اشاره به اينكه موضوع فروش زمين‌هاي ايران‌خودرو به گونه‌اي كه مطرح مي‌شود، نيست، گفت: در واقع ما به دنبال ايجاد ارزش افزوده هستيم و قبول هم دارم كه فروش زمين‌ها بدترين روش ممكن براي تحقق اين هدف است. اما به هر حال مجمع عمومي شركت در سال 85 به ما تكليف كرد تا دارايي‌هاي غير مولد را به مولد تبديل كنيم و ما نيز ساده‌ترين روش يعني همين فروش زمين‌ها را انتخاب كرديم.
ادغام ظاهر قشنگي دارد
حدود يك سال از ‌طرح پيشنهادي مهرداد بذرپاش مديرعامل سايپا مبني بر ادغام خودروسازان مي‌گذرد. طرحي كه وي آن را تنها راه نجات صنعت خودروسازي كشور عنوان كرده و به‌رغم تاكيد وزير صنايع و معادن مبني بر لزوم بسته شدن پرونده ادغام، هنوز هم به اجراي آن اصرار دارد. اما مديرعامل ايران‌خودرو كه تاكنون به صورت بي‌پرده در خصوص طرح پيشنهادي بذرپاش اظهارنظر نكرده بود، اين بار كمي شفاف‌تر نظر خود را در مورد ادغام خودروسازان داخلي بيان كرد.
وي با اشاره به اينكه ادغام تنها ظاهر قشنگي دارد، گفت: بحث ادغام، بحثي جذاب به حساب مي‌آيد و همگان فكر مي‌كنند اگر ايران‌خودرو و سايپا را روي هم بريزيم، اتفاقات بسيار جالبي خواهد افتاد. در حالي كه فرآيند ادغام بسيار پيچيده بوده و به اين سادگي‌ها نيست.
وي افزود: اينطور نيست كه اراده كنيد دو خودروساز بزرگ كشور را رويهم بريزيد و نتيجه مثبتي از آن حاصل شود.
مديرعامل ايران‌خودرو در ادامه تاكيد كرد: اگر تمام ادغام‌هاي صورت گرفته در ايران را بررسي كنيد دو اتفاق در همه آنها رخ داده است؛ اول آنكه همواره جزء كوچك‌تر كه اتفاقا بخش تكنولوژيكي‌تر نيز بوده، از بين رفته و دوم آنكه ارزش افزوده، از دست رفته است.
منطقي ادامه داد: در عين حال كه برخي در قبال طرح ادغام آن را اقدامي مناسب مي‌دانند، به اعتقاد بنده اين كار به دليل پيچيدگي بسيارش، اگر توسط افراد كم‌تجربه انجام شود قطعا ضررش بيشتر از سود آن خواهد بود.
وي همچنين با تاكيد بر اينكه ايران‌خودرو و سايپا به لحاظ آنكه هر دو زير چتر حمايت سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران هستند، عملا از جنبه مديريتي در يكديگر ادغام‌اند،گفت: اگر قرار بود اتفاق خاصي در طرح ادغام رخ دهد، همين حالا هم كه خودروسازها از لحاظ مديريتي در يكديگر ادغام هستند، رخ مي‌داد كه نداده است. از طرفي ادغام صور مختلفي دارد و الزامي نيست كه دو شركت را روي هم بريزيم، به هر حال مي‌توانيم منابع‌مان را كنار يكديگر گذاشته و با هم پيش برويم.
منطقي در عين با تاكيد بر اينكه نمي‌گويم با ادغام مخالفم يا موافق، افزود: حرف بنده اين است كه اگر اين طرح با مديريت صحيح انجام نشود، مسلما نتيجه‌اي كه به دست مي‌آيد، با هدف يكي نبوده و مانند معماري ساختماني مي‌ماند كه اگر برنامه‌ريزي، دقت و مهارت در آن نباشد ممكن است پي را جاي سقف بگذاريم و سقف را در زيرزمين!
قابل توجه پروفسورها!
برخي كارشناسان در طي شش سالي كه از مديريت منطقي در ايران‌خودرو مي‌گذرد، همواره به طرح‌ها و پروژه‌هاي انجام شده در اين شركت انتقاد داشته و معتقد بودند بزرگترين خودروساز خاورميانه به گسترش برند شركت‌هاي خارجي تبديل شده است كه پروژه‌هاي مانند پژو 206 صندوق‌دار و پژو 405 SLX جزو اين موارد قرار مي‌گيرد. به اعتقاد اين دسته از كارشناسان ايرن‌خودرو بايد روشي ملي‌گرايانه را در طراحي و توليد محصول پيشه كرده و راه خود را از ساير خودروسازان داخلي جدا كنند اين در حالي است كه منطقي ظاهرا به اين گفته‌ها اعتقادي ندارد.
وي در اين زمينه گفت: در دنيا دو روش بنگاه‌داري موجود است يكي روش سود و زيان و ديگري روش نگاه به آينده. كه ايران‌خودرو راه دوم را كه اتفاقا سخت‌تر است و كسي دنبال آن نمي‌رود را برگزيد.
وي ادامه داد: مديران پيرو روش اول تنها به اين فكر مي‌كنند كه دو سال كار كرده و كارنامه‌اي درخشان را از خود به جا بگذارند و پس از آن هر مدير ديگري كه آمد كار و روش خودش را دنبال كند در حالي كه اين روش غلط بوده و ما اگر مي‌خواهيم به توسعه برسيم بايد براي هفت سال آينده‌مان نيز برنامه‌ريزي كنيم.
مديرعامل ايران‌خودرو با بيان اينكه در دوران مديريت خود در اين شركت اشتباهي استراتژيك كرده گفت:‌ اشتباه بنده اينجا بود كه روي آينده سرمايه‌گذاري كردم. در واقع ما الان در حال كم كردن بخشي از بار و هزينه‌هاي آينده هستيم تا آيندگان، آينده روشني داشته باشند. هرچند كه در نهايت اشتباهات صورت گرفته به حساب ما نوشته مي‌شود.
مديرعامل ايران‌خودرو همچنين درباره هزينه‌هاي صرف شده براي طراحي محصولاتي چون پژو 206 صندوق‌دار گفت: اگر سبد محصولات ما را نگاه كنيد متوجه خواهيد شد كه ايران‌خودرو طبق استاندارد محصولات مورد نياز دو تا سه سال‌ آينده را نيز طراحي و توليد كرده است. منطقي با بيان اين كه برخي از كارشناسان (پروفسورها) مي‌گويند مشخص نيست ايران‌خودرو براي طراحي 206 صندوق‌دار چقدر هزينه كرده گفته‌اي غيركارشناسي است، ادامه داد: اين درست كه ما با 200ميليارد هزينه اين محصول را طراحي كرده و به توليد صنعتي رسانديم ولي اگر اين هزينه مثلا 80ميليارد بود ديگر امكان توسعه محصول وجود نداشت.
شما مي‌توانيد با هزينه‌هاي كمتر محصولي را طراحي كنيد ولي مطمئنا در ادامه به جايي نخواهيد رسيد.
صادرات خودرو توجيه ندارد!
اما در حالي كه همواره صادرات به عنوان موضوعي در جهت رشد و توسعه صنعت به حساب مي‌آيد منطقي به صادرات خودرو در شرايط فعلي اعتقادي ندارد.
وي در اين زمينه تاكيد كرد: با توجه به بازار پركشش ايران، صادرات خودرو هيچ توجيهي ندارد.مديرعامل ايران‌خودرو افزود: در اين بازار مي‌توان هر محصولي را فارغ از درست يا غلط بودن طراحي و توليد آن عرضه كرد و اگر هم بخواهيم ايراد كار را برطرف كنيم آن قدر فضاسازي زياد است كه نمي‌توان نواقص را از يكديگر تفكيك كرده و برطرف ساخت.
پانزده روز يكبار شايعه بركناري‌ام را مي‌شنوم
مديرعامل ايران‌خودرو از آن دسته مديراني است كه معمولا يكي دو ماه يك بار شايعه رفتن وي از ايران‌خودرو به گوش مي‌رسد.
اين در حالي است كه خود وي بازه زماني اين شايعه را پانزده روز يك بار مي‌داند.
وي در اين زمينه گفت: بنده هر پانزده روز يك بار شايعه بركناري‌ام را مي‌شنوم و آن را نه تكذيب و نه تاييد مي‌كنم! به هر حال يك مدير يا مي‌تواند كار كند يا نمي‌تواند!
منطقي افزود: قسمتي از منبع اين شايعات شما (رسانه) هستيد و قسمتي ديگر هم ديگران!
دوشنبه 31 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 303]