از صفا تا فدك 11

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: از صفا تا فدك 11
دوشنبه 20 خرداد 87 « روز فدك » بود . تا آن روز تصوير روشني از اينكه « فدك » كجاست و چه خصوصياتي دارد در ذهن ما وجود نداشت . اين را ميدانستيم كه بعد از فتح خيبر در سال هفتم هجري و شكسته شدن ستون فقرات يهود اهالي فدك به اين نتيجه رسيدند كه بدون درگيري تسليم شوند و همراه با اين اقدام فدك را نيز به پيامبر اكرم هبه كردند و ايشان هم به فرمان خدا (وآت ذالقربي حقه ـ سوره اسرا آيه 26 ) آنرا به حضرت فاطمه زهرا بخشيدند كه درآمد آن خرج ضعفاي بني هاشم مي شد و بعد از رحلت حضرت رسول غصب شد و توسط خلفاي بني اميه و بني عباس هم دست به دست گشت و گاهي به اولاد حضرت فاطمه برگردانده شد و باز هم پس گرفته شد اما اينكه در حدود هزار سال اخير با چه سرنوشتي مواجه شد مشخص نبود.
آيت الله هاشمي رفسنجاني در سفرهائي كه به عربستان داشتند معمولا علاوه بر زيارت و ديدارها و گفتگوها از يك يا چند منطقه تاريخي كه نقشي در شكل گيري حوادث صدر اسلام داشتند يا ارتباطي با هويت اسلامي كشور عربستان و يا با تاريخ اقوامي كه سرگذشت آنها در قرآن آمده دارند بازديد بعمل آورده اند . در سفر اول (1376 ) طائف و منطقه اي كه منسوب به قوم ثمود است مورد بازديد ايشان قرار گرفت و به شرق عربستان كه محل زندگي اكثر شيعيان اين كشور مي باشد نيز رفتند و با شيعيان ديدار كردند. در سفر دوم (1384 ) به آبارعلي ينبع و بدر رفتند و در اين سفر كه سفر سوم بود فدك در برنامه بود .
شب دوشنبه كه مهمان آقاي عمري و شيعيان مدينه بوديم وقتي آقاي عمري متوجه شد كه قرار است آقاي هاشمي رفسنجاني و همراهان فردا به فدك بروند گفت در آنجا چيزي وجود ندارد كه شما ببينيد. اين سخن قدري موجب ترديد شد بطوري كه آقاي هاشمي رفسنجاني بعد از اين مهماني و هنگامي كه در نيمه شب عازم زيارت حرم حضرت رسول بوديم موضوع را با همراهان در ميان گذاشتند و نظرخواهي كردند كه سفر به فدك كه قرار است فردا باشد انجام شود يا نه نظرها عموما مثبت بود و سرانجام تصميم اين شد كه اين سفر انجام شود.
ساعت 7 5 صبح دوشنبه 20 خرداد عازم فدك شديم . از آزاد راه « قصيم » كه مدينه را به رياض وصل مي كند حدود يكصد كيلومتر به طرف شرق رفتيم و از آنجا به جاده اي وارد شديم كه در جهت شمال به استان « حائل » مي رود. تقريبا همين مقدار هم در جاده « حائل » به طرف شمال رفتيم و بعد وارد جاده اي شديم كه به طرف غرب يعني به طرف مدينه مي رفت . در مجموع بعد از طي مسافتي حدود 260 كيلومتر در ساعت 10 5 به شهري رسيديم كه برپيشاني دروازه ورودي آن نوشته بود « الحائط ترحب بكم » شهر حائط به شما خوش آمد ميگويد. زير اين جمله هم كلمه « فدك » نقش بسته بود يعني اين شهر كه اكنون حائط نام دارد نام اصلي آن « فدك » است منطقه اي بين استان حائل و استان مدينه .
اين شهر دو قسمت دارد قسمت شرقي كه جديد ساخت است و شامل ادارات و خانه هاي مسكوني نوساز مي باشد و قسمت غربي كه نخلستان ها خانه هاي قديمي چشمه ها و آثار تاريخي در آن به چشم ميخورند. فدك همين قسمت قديمي است . راهنماها آقاي هاشمي و هيئت همراه را مستقيما به همين قسمت غربي بردند.
در لحظه ورود يك پيرمرد كه ميگفت تا دو سال قبل رئيس امر به معروف و نهي از منكر همين شهر بود كه بازنشسته شده ولي باز هم به دعوت مسئولان شهر با آنها همكاري مي كند جلو آمد و ضمن خوش آمدگوئي مشغول توضيح دادن شد. او گفت : اين منطقه « وادي فاطمه » نام دارد به اين نخلستان ها ميگوئيم « بساتين فاطمه » اينجا مسجدي هست كه نامش « مسجد فاطمه » است و چشمه هائي در اين نخلستان ها وجود دارند كه اهالي به آنها مي گويند « عيون فاطمه » .
اين جملات همه ي ما را به وجد آورد و چهره آقاي هاشمي رفسنجاني كاملا نشان ميداد كه با ديدن اين صحنه و شنيدن اين مطالب تكان خورده و شگفت زده شده است . با اينكه قرار بود فقط نيمساعتي در فدك بمانيم و به مدينه برگرديم آقاي هاشمي رفسنجاني به فرماندار كه جز مستقبلين بود گفتند بگوئيد ناهار تهيه كنند ما تا ظهر در اينجا ميمانيم و از پيرمرد راهنما خواستند هيئت را براي ديدن مسجد و چشمه ها و قسمت هائي از نخلستان ها راهنمائي كند.
مسجد چون در قسمت قديمي قرار داشت تقريبا متروكه بود اكثر چشمه ها به دليل خشكسالي و همچنين حفر چاه هاي نيمه عميق توسط اهالي خشك شده بودند غير از دو چشمه كه يكي از آنها با آب قابل توجهي جاري بود و ديگري مرطوب بود ولي به دليل عدم رسيدگي و لايروبي نشدن جاري نبود. نخل ها هم بيشترشان سرپا بودند و تعدادي هم خشك شده بودند. آقاي هاشمي رفسنجاني وقتي به كنار چشمه جاري رسيدند با اشتياق زايدالوصفي با كف دست يك جرعه از آن نوشيدند و به توصيه راهنماي اهل محل و بعضي همراهان كه ميگفتند چون اين آب بهداشتي نيست از آن نخوريد اعتنائي نكردند و گفتند اين كمال بي سعادتي است كه تا اينجا بيائيم و از آب چشمه فدك نخوريم .
كار بسيار ابتكاري و جالبي كه آقاي هاشمي رفسنجاني در فدك انجام دادند اين بود كه در كنار همين چشمه روي تپه كوچكي ايستادند و درحاليكه دوربين هاي تلويزيوني مشغول فيلم برداري بودند از پيرمرد راهنما كه « عبدالرحمن آل جابر » نام داشت درباره نام منطقه نام نخلستان ها نام چشمه ها نام مسجد و ساير خصوصيات پرسيدند و عبدالرحمن هم به همه سئوالها جواب داد جواب هائي كه در همه آنها نام فدك موج ميزد و در جواب اين سئوال كه اينجا مال چه كسي بود هم گفت فدك ملك شخصي پيغمبر بود كه آنرا به دختر خود فاطمه بخشيد. او در صحبت هايش اينرا هم گفت كه اينجا تا يكصد سال قبل تحت حكومت خاندان آل جابر كه منهم از همين خاندان هستم بود ولي از آن زمان به دست آل سعود افتاده . او وقتي به اين جمله رسيد نگاهي به ماموران و مسئولان حاضر در صحنه انداخت و اين جمله را هم اضافه كرد كه : البته آل سعود بحمدالله رفتار خوبي با ما دارند...
پشت بام مسجد فاطمه چشم انداز خوبي به نخلستان هاي فدك داشت . همانجابه حاج خسرو وركاني عكاس روزنامه گفتم از اين بلندي عكس هائي از صحنه هاي دوردست بگيرد و او هم كه از ديدن فدك هيجان زده شده بود تا توانست عكس گرفت . همان بالا كه بوديم يكي از مسئولان فرهنگي شهر آمد و ضمن معرفي خود براي جواب دادن به سئوال ها اعلام آمادگي كرد. از او پرسيدم چرا نام اين شهر حائط است گفت : تا حدود يكصد سال قبل براي محافظت در برابر دزدان و اشرار اطراف اين منطقه به وسعت 6 كيلومتر در 6 كيلومتر ديوار كشيده شده بود كه هنوز قسمتي از ديوارها موجود است . به همين دليل نام « حائط » كه به معناي ديوار است روي اين شهر مانده است . او درباره نام اصلي گفت : مردم اين منطقه اينجا را به نام فدك مي شناسند و اين نام همچنان بر سر زبانهاست .
بعد از صرف ناهار ـ كه حاضري بود ـ و خواندن نماز ظهر و عصر در بلديه در قسمت شهر جديد ساعت يك بعد از ظهر عازم مدينه شديم درحالي كه همه احساس مي كرديم بعد از قرن هاي متمادي يكبار ديگر « فدك » به دست آمده است . همينقدر كه فدك را بعد از اينهمه مدت پيداكرده ايم به اين معناست كه آنرا به دست آورده ايم و اين واقعه مقدمه ايست براي احيا فدك .
درباره موقعيت مكاني فدك با توجه به مسيري كه ما پيموديم و با توجه به فاصله 180 كيلومتري كه خيبر تا مدينه دارد مي توان به اين نتيجه رسيد كه آنچه در تاريخ درباره تسليم شدن اهالي فدك بعد از فتح خيبر آمده و نشان دهنده نزديكي مكاني فدك با خبير مي باشد درست است . زيرا مسير نيم دايره اي كه ما براي رفتن به فدك پيموديم موقعيت مكاني آنرا در شرق خبير ترسيم مي كند جائي كه بطور طبيعي و ميان بر بايد حدود 80 كيلومتري شرق خيبر باشد .
نكته جالب توجه اينست كه اهالي عربستان حتي نسل كنوني منطقه ميدانند جائي به نام فدك وجود دارد هرچند درباره شناسنامه فدك و تاريخ آن اطلاع چنداني ندارند. اين نكته هنگامي براي ما جالب تر شد كه وزير همراه آقاي هاشمي رفسنجاني و ساير همراهان سعودي ايشان بعد از بازگشت به مدينه از ايشان به خاطر اينكه سبب آشنائي آنها با مسائل مربوط به فدك و تعلق آن به دختر پيامبر اكرم شدند تشكر كردند.
ادامه دارد
$ـ$
اطلاعات اجمالي درباره تاريخ تحولات مربوط به فدك قبلا در روزنامه جمهوري اسلامي 87 3 5 صفحه 14 مقاله « مقدمه اي براي احيا فدك » و همچنين 87 4 8 صفحات 11 و 12 متن خطبه نماز جمعه آيت الله هاشمي رفسنجاني به چاپ رسيده است .
يکشنبه 30 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 337]