هفت خوان شاداب سازي مدارس

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: هفت خوان شاداب سازي مدارس

عمومي- فاطمه فنائيان:
طولاني بودن فاصله ميان زمان ارائه تا اجرايي شدن طرح‌ها، انگار برايمان عادت شده است.

عادت كرده‌ايم ايده‌اي را، چه خوب و چه بد، بشنويم و بعد از مدتي به فراموشي سپرده‌شدنش را نظاره‌گر باشيم. براي مثال بيش از 10 سال است كه مسئولان آموزش و پرورش هر از گاهي، مسئله استتار مدارس دخترانه و به‌تبع آن راحت بودن دانش‌آموزان در مدارس را مطرح مي‌كنند، اما به سرعت و احتمالا به خاطر ترس از مواجهه با موانع موجود در راه اجراي طرح، آن را به فراموشي مي‌سپارند.

اين بار نيز مديركل دفتر امور زنان وزارت آموزش و پرورش اعلام كرده به‌زودي طرح شاداب و بهينه‌سازي مدارس دخترانه با جديت دنبال مي‌شود. اين در حالي است كه طبق گفته مشاور رئيس سازمان نوسازي و تجهيز مدارس آموزش و پرورش، هنوز نه بودجه‌اي به اين كار اختصاص يافته و نه برنامه‌ريزي دقيقي براي انجام اين امر صورت گرفته است.

قفل ناگشودني اعتبارات

تامين اعتبار شايد مهم‌ترين چالشي است كه در راه اجراي چنين طرح‌هايي وجود دارد. با تصويب مجلس، 25 صدم درصد بودجه هر سازمان به امور بانوان تعلق مي‌گيرد. به جز اين، تنها از منابعي چون اعتبارات مناطق و كمك خيران مي‌توان براي اجراي طرح بهينه و شاداب‌سازي مدارس دخترانه استفاده كرد.

افسانه فروزان‌فر، كارشناس امور بانوان سازمان آموزش و پرورش شهر تهران، درباره جمع هزينه‌هاي طرح شاداب‌سازي كه تاكنون صرف شده است، مي‌گويد: «رقم دقيقي از اين مبالغ در اختيار نداريم؛ چون مدارس به‌تدريج از اعتبارات مناطق، خيران و بودجه‌هاي دولتي استفاده كردند تا توانستند فعاليت‌هايي را در اين زمينه انجام دهند. هنوز هم هيچ بودجه سازماني تعريف شده‌اي به طرح بهينه و شاداب‌سازي مدارس تعلق نگرفته است.»
او كه نبود اعتبار را يكي از موانع اصلي پيشرفت اين طرح مي‌داند، ادامه مي‌دهد:«اجراي طرح شاداب‌سازي مستلزم اعتبار بالايي بود و جايي در برنامه‌ها نداشت. تنها هر سازماني بنا به اعتقاد و توان خود در آن هزينه مي‌كرد.»

فروزان‌فر همچنين مي‌افزايد:«ما از سازمان نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس خواستيم كه مدارس جديد را محيط محور بسازند؛ به اين شكل كه حياط در مركز باشد و ساختمان در اطراف آن، هر چند كه آنها ابتدا قبول كردند، اما بعد گفتند كه ما مدارس را جنسيتي نمي‌سازيم، چرا كه امكان و اعتبار آن وجود ندارد؛ خلاصه اين موضوع را نپذيرفتند.»

با اين وجود حائري‌زاده، مشاور رئيس سازمان نوسازي مدارس در امور بانوان اظهار مي‌كند:«سازمان نوسازي آمادگي دارد تا تغييرات لازم را در زمينه اجرايي كردن طرح بهينه و شاداب‌سازي مدارس انجام دهد، چرا كه مدارس ما به‌ويژه مدارس دخترانه، از لحاظ فضا مناسب نيستند و بايد فكري به حالشان كرد.»

فرهنگ‌سازي با چاشني نشاط

اهداف اصلي طرح بهينه و شاداب‌سازي، تحكيم بنيادهاي اعتقادي دختران، التزام منطقي آنها به حجاب و ارتقاي سطح جسماني و رواني دانش‌آموزان براي افزايش كيفيت آموزشي مدارس عنوان شده است.

فروزان‌فر درباره تحكيم بنيادهاي اعتقادي دختران دانش‌آموز و التزام منطقي آنها به حجاب مي‌گويد: «تعدادي از دانش‌آموزان تنها به خاطر مدير و معاونان، ملزم به حفظ حجاب در مدرسه هستند؛ در حالي كه بيرون از مدرسه برخلاف اين عمل مي‌كنند و اعتقاد صحيحي نسبت به حجاب ندارند، بنابراين بايد بدانند كه اين مقوله كجا بايد رعايت شود. در واقع بخش زيادي از زندگي دانش‌آموزان در مدرسه مي‌گذرد و با وجود اينكه نامحرمي در مدارس وجود ندارد آنها بي‌هيچ دليل موجهي مجبورند حجاب خود را به‌طور كامل رعايت كنند.»

ارتقاي سطح جسمي و رواني دانش‌آموزان از ديگر اهداف اين طرح است. براي مثال با اجراي اين طرح مي‌توان نظارت كاملي بر بهداشت موي سر دانش‌آموزان داشت؛ زيرا در حال حاضر آنها با به سر داشتن دائم مقنعه مي‌توانند بدون رعايت بهداشت، موهاي خود را بپوشانند.

همچنين در اين طرح تامين نيازهاي روحي و رواني دختران دانش‌آموز در نظر گرفته شده است؛ چرا كه دختران دوست دارند در محيط ديده شوند و براي جلوگيري از هر گونه انحراف آنها، بايد به اين نيازشان توجه كرد.مهري سويزي، مديركل دفتر امور زنان وزارت آموزش و پرورش نيز در اين زمينه مي‌گويد:«محرم‌سازي مدارس دخترانه مي‌تواند در شناسايي جايگاه حجاب و تفاوت قائل شدن دختران دانش‌آموز ميان محرم‌ها و نامحرم‌ها بسيار مفيد باشد.» او ادامه مي‌دهد:«اگر دختران دانش‌آموز در مدرسه استتار شده، نيازمند استفاده از مقنعه نباشند، علاوه بر تمرين حفظ حجاب مي‌توانند در فضايي كه در آن فرهنگ‌سازي كاملي انجام شده با نشاط‌تر از پيش به فعاليت بپردازند.»

هرمز كياسالار، كارشناس امور آموزشي و تربيتي در اين رابطه مي‌گويد: «از مزاياي مهم اجراي اين طرح امكان ايجاد فضا براي ورزش دختران دانش‌آموز در فضاي باز است. امكان انجام ورزش‌هايي مانند واليبال، بسكتبال، فوتبال و... در مدارس دخترانه مي‌تواند عاملي براي ايجاد محيطي شاد، پرتحرك و پرنشاط براي دختران باشد؛ فضايي كه تاكنون دختران دانش‌آموز ما از آن محروم بودند. اين مسئله به‌ويژه در مناطق مركزي و جنوبي شهر كه دختران آن كمتر امكان استفاده از فضاهاي ورزشي را دارند، مشهودتر است.»
كياسالار اين مسئله را نقض آشكار حقوق انساني آنها مي‌داند و اميدوار است تا با اجراي صحيح طرح‌هايي چون شاداب‌سازي مدارس بخشي از اين حقوق تضييع شده به صاحبانشان بازگردد.

گام اول؛ عبور از سد عادت

تعبيرهاي غيركارشناسانه راجع به چنين طرح‌هايي، همواره يكي از مشكلات اساسي پيش رو است. فروزان‌فر با گلايه از نقدهاي غيرمنصفانه‌اي كه از بدو پيشنهاد طرح شاداب‌سازي مدارس مطرح شده است، مي‌گويد:« تفهيم نادرست طرح و مشخص نبودن اهداف آن موجب شد تا هر شخصي از آن يك تعبير و تفسيري داشته باشد، عده‌اي مي‌گويند با اين طرح مي‌خواهند حجاب را از سر دانش‌آموزان دختر بردارند يا تعداد ديگري مي‌گويند كه قصد دارند محيط مدرسه را به زندان تبديل كنند.

به هر شكل هر كسي از زعم خود برداشتي را از اين موضوع دارد.» البته اين نكته را نيز نبايد فراموش كرد كه تغييرات فرهنگي در آداب و رسومي كه براي جامعه دروني شده، بيشتر با مخالفت‌هاي شديد روبه‌رو مي‌شوند. الهام صادقي، جامعه‌شناس و كارشناس‌ارشد مطالعات زنان با اشاره به اينكه فرهنگ حجاب در تار و پود جامعه ايراني تنيده شده است، مي‌گويد: «در مكان‌هايي مانند مدرسه‌هاي دخترانه- با وجود اينكه تمام كادر مدرسه خانم هستند- هيچ دليل شرعي در مورد حفظ حجاب وجود ندارد، با اين وجود، به‌دليل عادت شدن اين مسئله با هر تغييري در اين روند مخالفت مي‌شود.»

وي ادامه مي‌دهد: «با اين همه با رشد سطح فرهنگي جامعه به‌ويژه در ميان خود دانش‌آموزان و نتايج جديدي كه در مورد مزاياي آزادي پوشش دختران در مدارس به دست آمده، روز‌به‌روز نياز به فراهم كردن امكانات سخت‌افزاري اجراي چنين طرح‌هايي بيشتر احساس مي‌شود.»

هر چند فراهم كردن امكانات سخت افزاري كه صادقي اشاره مي‌كند، ممكن است زمان‌بر باشد يا به منابع مالي ويژه‌اي نياز داشته باشد كه فراهم نيست، اما به‌نظر مي‌رسد كه لازم است هر چه سريع‌تر به‌صورت گام‌به‌گام نسبت به طرح شاداب‌سازي مدارس دخترانه اقدام شود. مي‌توان ابتدا به اجراي جزئياتي پرداخت كه حتي اگر فاصله زيادي با سطح استاندارد و ايده‌آل داشته باشد، دو پيامد بسيار مهم خواهد داشت؛ نخست آنكه در حد توان باعث ايجاد فضاي شاداب‌تري در مدارس دخترانه مي‌شود و ديگر آنكه راه را براي گام‌هاي بعدي هموار مي‌كند.

تاريخ درج: 30 تير 1387 ساعت 14:53 تاريخ تاييد: 30 تير 1387 ساعت 15:18 تاريخ به روز رساني: 30 تير 1387 ساعت 15:17
يکشنبه 30 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 152]