واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: جاذبه هاي گردشگري آذربايجان شرقي ; چشم انتظار مسافران تابستاني (1 )
اشاره :
سرزمين آذربايجان همسنگ تاريخ و دروازه خاور مهد تمدن و فرهنگ و نامي پرآوازه در تاريخ ايران است آذربايجان را تاريخ با پس كوچه هايش با هنگامه هاي پايمردي و با شيران روز و زاهدان و پارسايي شب هاي دراز و سرد يلداييش مي شناسند.
اين ثروت عظيم به جاي مانده از تاريخ و تمدن ايراني اسلامي را بايد رفت و ديد و شناخت از همه مهمتر بايد آن را شناساند.
متاسفانه تاكنون براي شناساندن اين ميراث كهن از ناحيه هيچ نهاد و مقام مرتبطي در شان و جايگاه آن آنطور كه شايد و بايد اقدامي صورت نپذيرفته است .
آذربايجان با اين همه جاذبه هاي طبيعي و مناطق حفاظت شده و مناطق باستاني و ديدني و صنايع دستيش همچنان مظلوم مانده و شاهد اين مقوله مقايسه آماري گردشگران خارجي و داخلي سفر كرده به اين استان با ديگر استانهاي كشورمان است .
اين استان داراي جاذبه هاي گردشگري فراوان و در برخي موارد بكر و دست نخورده است كه از معروفيت جهاني برخوردار است ولي در داخل كشور تقريبا در گمنامي تاسف باري به سر مي برد و ناشناخته مانده و حتي بعضا ساكنان خود استان نيز از وجود نفايس غني تاريخي كه خود را در قالب قلعه ها بناها كوهها و منابع طبيعي نشان مي دهند غافل مانده اند.
جا دارد مسئولين آذربايجان شرقي تكان خورده و براي ارائه تصويري جذاب از جذابيت هاي تاريخي و طبيعي و ديدنيهاي اين استان فعاليتها و سرمايه گذاريهاي جدي تري نشان دهند كه متاسفانه تاكنون به ندرت مي توان اثري از اين همت عالي و فعاليتهاي برنامه ريزي شده و دايمي در اين راستا را مشاهده كرد.
طبيعت سحرانگيز آذربايجان شرقي
ارسباران
اين منطقه حفاظت شده در كناره هاي جنوبي رود ارس واقع شده و بدليل برخورداري از طبيعت دل انگيز و زيبائي هاي طبيعت زيستگاه يكي از نادرترين پرندگان جهان به نام « قره خروس » به شمار مي رود و داراي 215 گونه پرنده و 29 گونه خزنده و پنج گونه دوزيست و همچنين 48 گونه پستاندار و 17 گونه ماهي شناخته شده است .
از ديگر زيبايي هاي مسحور كننده ارسباران تغيير دايمي مناظر و جايگزيني مناسب و متناوب چشم اندازهاي مرتعي و جنگلي در سراسر سطح اين منطقه است .
البته اهميت منطقه ارسباران تنها به دليل ويژگيهاي خاص اكولوژيكي و تواناييهاي زيست محيطي آن نبوده بلكه ميراث تاريخي و فرهنگي اين منطقه نيز خود داستان درازي دارد.
وجود آثار تاريخي به ويژه قلعه هاي متعدد از زمانهاي گذشته در ارسباران نشان از دلاوريها و پايمردي انسانهايي است كه در اين منطقه زندگي كرده اند.
يكي از قلعه هاي مزبور در روستاي « تاتار » در بخش شمالي منطقه قرار دارد كه از صخره سنگها ساخته شده است همچنين در روستاي « ونيق » ساختماني وجود دارد كه از نظر تاريخي و معماري داراي اهميت زيادي بوده و به شخصي به نام « طومانيانس » نسبت داده مي شود. اين ساختمان كه به صورت قصر و قلعه جنگي است در دو طبقه ايجاد شده و امروزه به عنوان پاسگاه محيط زيست از آن استفاده مي شود.
بناي زيباي ديگري نيز در روستاي « آينالو » وجود دارد كه از نظر تاريخي هم دوره ساختمان ونيق بوده و به گفته مردم محلي در زمان هاي نه چندان دور از آن به عنوان انبار غله استفاده مي شده است .
كيامكي
منطقه كيامكي به دليل داشتن چشم اندازها و مناظره طبيعي نظر علاقه مندان به طبيعت را جلب مي كند . اين پناهگاه با 96 هزار و 952 هكتار مساحت در شمال غربي استان و 50 كيلومتري شمال شهرستان مرند واقع شده است .
كيامكي در سال 1352 به عنوان منطقه حفاظت شده به تصويب رسيده و دو سال بعد به پناهگاه حيات وحش كيامكي ارتقا يافت .
منطقه كيامكي به دليل اختلاف ارتفاع زياد در يك محدوده و تفاوت هاي اقليمي متفاوت داراي فصول رويشي گياهان متنوع است در حالي كه در اواخر زمستان و اوايل بهار در حاشيه رودخانه ارس درختان به گل نشسته اند ارتفاعات جنوبي كيامكي در همان زمان پوشيده از برف مي باشد كه خود بستري براي جذب گردشگر محسوب مي شود.
همچنين در اوايل بهار به دليل رويش لاله هاي رنگارنگ در دامنه هاي « كنتال » و قلعه « علي بيگ » به صورت مزرعه هاي لاله منطقه كيامكي دامن خود را براي پذيرايي مسافران گسترده است .
از مهمترين زيستگاه هاي پناهگاه هاي حيات وحش كيامكي ميتوان به مناطق ييلاقي جنوب آن اشاره كرد كه در برگيرنده ارتفاعات مهمي بوده و زيستگاه حيوانات وحش و چراگاه احشام دامداران محلي مي باشد زيستگاه هاي آبي پناهگاه حيات وحشي كيامكي به طور عمده در حاشيه رودخانه مرزي و زيباي ارس واقع شده و در فصول مختلف سال پذيراي پرندگان مهاجر آبزي و كنار آبزي است .
از آثار باستاني پناهگاه حيات وحش كيامكي مي توان به قلعه « علي بيك » در ارتفاعات كنتال و آسياب خرابه و ييلاق قره چي اشاره كرد. كور قلعه سي از يادگارهاي دوره اشكانيان و امام زاده شعيب و امامزاده سيدمحمد در روستاي نوجه كهر و حمام عباس ميرزاي وليعهد در روستاي كردشت قلعه آتش بيگ . كليسا خرابه يا كليساي سن استپانوس در پاي كوه قلنج زيارتگاه زاويه از ديگر آثار تاريخي و سياحتي ارزشمند پناهگاه حيات وحش كيامكي هستند.
منطقه شكار ممنوع سهند
منطقه شكار ممنوع سهند اگر چه از نظر فراهم آوري شرايط زيستگاه براي برخي از گونه هاي حيات وحش وآبزيان و نيز برخورداري از شرايط بالقوه تفرجگاهي حايز اهميت فراواني است اما اعتبار آن بيشتر به خاطر منابع آب فراوان و وسعت و غناي مراتع آن مي باشد.
سهند را به دليل پوشش گياهي زياد به خصوص چمن و گل و مرتع عروس كوهستان هاي ايران مي نامند چرا كه سطح تمام منطقه كوهستاني پوشيده از انواع گل و گياه به ويژه لاله است .
دامنه رشته كوه سهند در بهار گلزاري بي بديل بوده و دره هاي آبرفتي همراه با روستا و باغات آباده آن در اين فصل منظره هاي دلنوازي را به وجود مي آورد.از زيستگاه مهم منطقه شكار ممنوع سهند مي توان از رودخانه « ليقوان » نام برد كه زيستگاه گونه حمايت شده ماهي « قزل آلاي خال قرمز » مي باشد.
از گونه هاي شاخص جانوري منطقه شكار ممنوع سهند مي توان قوچ و ميش ارمني را به عنوان گونه هاي در حال انقراض و همچنين خرس قهوه اي « قره قولاغ » گربه وحشي گرگ روباه و شغال را نام برد. كبك معمولي كبك چپل بلدرچين باقرقره و انواع پرندگان شكاري از گونه هاي مهم پرنده هاي شكار ممنوع سهند در استان محسوب مي شوند.
منطقه شكار ممنوع يكانات
منطقه شكار ممنوع « يكانات » در شمال غربي شهرستان مرند از شمال به جلفا از شرق به منطقه حفاظت شده « مراكان » از غرب به پناهگاه حيات وحش كيامكي و از جنوب به روستاهاي مغول يكان يكان عليا و روستاي يامچي محدود است .
وسعت منطقه شكار ممنوع « يكانات » 58 هزار و 800 هكتار بوده و اهميت آن به دليل ارتباط بيولوژيك با پناهگاه حيات وحش كيامكي ومنطقه حفاظت شده مراكان و نيز قرار گرفتن در مسير گذار قوچ و ميش ارمني است .
اين منطقه از سال 1363 به عنوان منطقه شكار ممنوع تحت حفاظت قرار گرفته و گونه هاي جانوري شاخص آن شامل قوچ و ميش ارمني گرگ و پلنگ مي باشد.
گونه هاي گياهي شاخص منطقه شكار ممنوع يكانات شامل پوشش هاي مرتعي و انواع گراس گون شوروو درمنه مي باشد.
منطقه شكار ممنوع قره قشلاق
اين منطقه بعد از تالاب « قوري كل » مهم ترين تالاب آذربايجان شرقي محسوب مي شود.
وجود انواع گياهان آبزي و كنارآبزي شناخته شده بعنوان محل زادآوري و زمستان گذراني پرندگان مهاجر و نيز زيستگاه پرندگان نادر از جمله « ميش مرغ » برخي از ويژگيهاي منحصر به فرد منطقه شكار ممنوع در قره قشلاق مي باشد.
منطقه شكار ممنوع « قره قشلاق » كه در اصل يك تالاب ارزشمند است با 48 هزار هكتار وسعت در جنوب شرقي درياچه اروميه و در قسمت شمالي دشت « مياند » واقع شده است .
اين تالاب از سال 1364 به دليل برخورداري از قابليت هاي بالاي زيستگاه براي زمستان و تابستان گذراني پرندگان در دسته هاي انبوه و واقع شدن در مسير مهاجرت پرندگان آبزي و كنارآبزي به عنوان منطقه شكار ممنوع تحت حفاظ قرار گرفت .
منطقه شكار ممنوع « قره قشلاق » يك اكوسيستم ويژه و منحصر به فرد با چشم اندازهاي طبيعي و زيبا آبگيرها و مانداب هاي شاخص يكي از زيستگاه هاي بسيار مناسب براي گونه هاي مختلف پرندگان مي باشد.
با توجه به شرايط ويژه حاكم بر منطقه و تلاقي آب شور درياچه اروميه با آب هاي شيرين مصب رودخانه هاي محدوده تالاب اكوسيستم بارزي براي پرندگان در اين منطقه شكار ممنوع به وجود آمده است .
همجواري با پارك ملي درياچه اروميه و ارتباط اكولوژيك با آن موجب شده كه بيشتر گونه هاي پرنده اي موجود در پارك ملي براي تغذيه به منطقه شكار ممنوع « قره قشلاق » روي آورند.
از گونه هاي شاخص پرنده در تالاب « قره قشلاق » مي توان به « ميش مرغ » « غاز خاكستري » و « عروس غاز » اشاره كرد.
پوشش گياهي موجود در منطقه شكار ممنوع قره قشلاق و جزاير آن به طور عمده از نوع « هالوفيت » بوده و « گز » به عنوان گونه غالب گياهي در تمامي سطح منطقه و كنار آبگيرها به چشم مي خورد.
اسماعيل هدايتي ـ خبرنگار روزنامه جمهوري اسلامي
يکشنبه 30 تير 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 979]