برگزاري اكسپوهاي متعدد باعث رونق اقتصاد هنر مي شود

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: برگزاري اكسپوهاي متعدد باعث رونق اقتصاد هنر مي شود

سرمايه، فرزانه ابراهيم زاده: در حالي كه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بعد از چند سال مقدمات برگزاري دومين اكسپوي هنري را آغاز كرده است؛ سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران قصد دارد با برگزاري همايشي نخستين بازار فروش آثار هنري خود را آذر ماه در تهران برگزار كند.مجتبي آقايي مدير امور تجسمي سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران برگزاري اين همايش را مقدمه اي براي برگزاري بهتر و كم اشتباه تر اكسپوي هنري مي داند: «چرخه اقتصاد هنر، طوري است كه بايد مباني نظري و تئوري آن بررسي شده باشد.

اين پيش نياز از طريق يك كار پژوهشي صورت مي گيرد كه برگزاري همايشي با عنوان «اقتصاد هنر، چالش ها و راهبردها» مقدمه اي براي ورود به اين بحث خواهد بود تا چالش ها و مسائل مربوط به اقتصاد هنر بررسي شود.» او با اشاره به اينكه قرار است از كساني كه در زمينه اقتصاد هنر پژوهشگر و صاحب انديشه هستند دعوت شود تا مطالب خود را ارائه كنند، مي گويد: «اميدوارم حاصل يافته هاي همايش را در اكسپوي بزرگ هنري تهران ببينيم. به عبارتي كار اجرايي را با يك پژوهشي همراه كنيم تا صرفاً يك كار اجرايي نداشته باشيم مضاف بر اينكه در اين حوزه برگزاري اكسپوي كشور ما بسيار جوان است و هنوز كاري انجام نشده است. اميدواريم در بخش تئوري بتوانيم كاري از پيش ببريم. براساس يافته هاي علمي برنامه ريزي هاي لازم براي برگزاري اكسپو انجام خواهيم داد.» به نظر مي رسد شهرداري تهران برنامه ريزي مي كند تا اكسپوي هنري پايتخت در آينده به يكي از بازارهاي رسمي فروش آثار هنري در منطقه مبدل شود. مدير امور تجسمي سازمان فرهنگي هنري در اين باره مي گويد: «شهرداري تهران پتانسيل هاي زيادي براي برگزاري اكسپوي هنري دارد. تعداد زيادي از نگارخانه ها و فرهنگسراها را تحت پوشش خود دارد و موقعيت مناسبي را به وجود مي آورد تا از طريق نگارخانه ها به عنوان واسطه هايي كه آثار هنري را گردآوري مي كنند، شرايط فروش آثار هنري فراهم شود. دورنمايي كه داريم در بحث اكسپو اين است كه سالي يكي، دو اكسپوي جاري داشته باشيم و در بحث اكسپوي منطقه اي نيز در نگارخانه هاي منطقه اي كارهاي اجرايي آن را برگزار كنيم. بر اين اساس در اكسپوهاي منطقه اي آثار هنري منطقه به نمايش گذاشته مي شود.» او به نبود آثار هنري در بطن جامعه اشاره و برگزاري اكسپو را زمينه اي براي آوردن هنر به جامعه معرفي مي كند: «ما سعي كرده ايم ازطريق ايستگاه هاي مترو، معابر، پايانه هاي مسافربري و...آثار هنري را به بطن جامعه ببريم. اميدوارم از اين طريق، برنامه مشتركي ميان ما و سازمان زيباسازي ايجاد شود. آثار هنري درحال حاضر تاثير خيلي زيادي ندارند، مگرآنكه آنها را به بطن جامعه بياوريم.»براساس پيش بيني هاي انجام شده همايش در آبان ماه و اكسپو در آذرماه برگزار مي شود. به گفته آقايي مقالات همايش از مدتي پيش از برگزاري توسط كارشناسان هنري بررسي مي شود و جمع بندي آنها در برگزاري اكسپو به كار گرفته خواهد شد. اين برنامه ريزي در حالي صورت مي گيرد كه همزمان با برگزاري اين بازار هنري در تهران مركز فرهنگي هنري صبا نيز در صدد برگزاري اكسپوي عكس ايران است. وزارت فرهنگ و ارشاد نيز چون سال ها قبل برنامه ريزي هاي خود را براي برگزاري دومين بازار فروش هنري كشور آغاز كرده است اما آقايي برگزاري اين اكسپوها را موازي كاري نمي داند و مي گويد: «اگر بخواهيم اكسپو برگزار كنيم بايد تمام سازمان ها به تقويت اقتصاد هنر بپردازند. مسائلي مانند اكسپوهاي هنري، موضوع هاي ميان بخشي هستند كه همه بايد از آن حمايت كنند. ما قصد رقابت با ديگر سازمان ها را نداريم اما هرچه رقابت در اين حوزه بيشتر باشد، به نفع هنرمندان است.» اما موضوع مهم اين است طي چند سال گذشته و بعد از اكسپويي كه زمستان 83 در تالار وحدت برگزار شد، بخش دولتي بارها تصميم به برگزاري بازار فروش آثار هنري گرفته است، اما اين اتفاق هر ساله به دلايلي كه مهم ترين آنها كمبود بودجه هاي دولتي بود تاكنون ناكام مانده است. در سال 1383 به پيشنهاد موزه هنرهاي معاصر تهران و دفتر امور تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي يك ماده قانوني به قانون بودجه كشور اضافه كردند كه به موجب آن نيم درصد از بودجه هر اداره و وزارتخانه را براي خريد آثار هنري اختصاص دهند. در اين مصوبه آمده بود: «توجه به بند (ه) از تبصره هفت قانون بودجه سال جاري، تمامي دستگاه هاي اجرايي كشور مي توانند نيم درصد از اعتبارات طرح هاي تملك دارايي سرمايه اي خود را براي استفاده از آثار هنري و فرهنگي به منظور تقويت سيماي بناهاي دولتي و احراز هويت اسلامي و ملي در جلوه هاي ظاهري آن اختصاص دهند. همچنين براساس مصوبه شماره 25956/ ت 21691 ه در تاريخ 20/6/1379 هيات وزيران تمام وزارتخانه ها و موسسات دولتي مي توانند تا سقف دو درصد اعتبارات مصوب فصل هزينه هاي سرمايه اي بودجه جاري و شركت دولتي،بانك ها و موسسات انتفاعي تا سقف يك درصد بودجه خود را براي خريد آثار هنري به منظور ارتقا و كيفيت بصري و هويتي بناها اختصاص دهند.» برهمين اساس بود كه وزارت فرهنگ و ارشاد به درخواست هنرمندان اكسپو را براي تشويق وزارتخانه، موسسات دولتي، سازمان ها و نهادهاي وابسته به دولت، بانك ها و شركت هاي خصوصي راه اندازي كرد. در اين رويداد هنري 78 گالري، 750 هنرمند و حدود سه هزار تابلوي بازبيني شده شركت كردند. برنامه ريزي اين اكسپو توسط شوراي منتخبي از ميان 100 گالري دار تهراني به رياست «صادق تبريزي» از پيشگامان هنر معاصر ايران صورت گرفت. گران ترين آثار موجود در آن هفت ميليون و ارزان ترين آنها تا مرز 80 هزارتومان قيمت گذاري شد. اما اين اكسپو نتوانست به اهداف خود دست پيدا كند. تنها وزارتخانه اي كه حاضر به خريدن آثار هنري شد،وزارت صنايع بود. وزارت صنايع و معادن نهادي بود كه بيشترين خريد را از اكسپو داشت. تمام نهادهاي دولتي يك ميليارد تومان خريد كردند كه 500 ميليون تومان آن توسط وزارت صنايع و معادن انجام شد اما وزارت صنايع با وجود آنكه فرصت عرضه و ارائه بخش قابل توجهي از آثار اين اكسپو به خريداران ديگر را گرفت، اكنون از پرداخت هزينه آنها سرباز زد. اين در حالي است كه بخش خصوصي در دو سال گذشته چندين نمايشگاه فروش آثار برگزار كرده است؛نمايشگاه هايي كه بسيار موفق بوده است و بسياري از هنرمندان توانستند آثارشان را بفروشند. نخستين اكسپو عكس ايران با محوريت عكس هنري توسط بخش خصوصي از 23 بهمن ماه86 در هتل استقلال آغاز به كار كرد و تا 14 اسفندماه در نگارخانه هفت هنر به كار خود پايان داد. در اولين اكسپو عكس ايران 300 عكس از 140 عكاس به نمايش درآمد و 61 قطعه عكس از 38 عكاس به مبلغ كلي 50 ميليون تومان فروخته شد كه ارزان ترين عكس 150 هزار تومان و گران ترين عكس به مبلغ پنج ميليون تومان به فروش رسيد. برگزاري اكسپوها و بازارهاي فروش هنري سال هاست در سراسر دنيا به امري عادي بدل شده است. هدف اكسپو در دنيا علاوه بر تثبيت جايگاه تخصصي، حرفه اي و زيبايي شناختي هنري، تداوم حركت در مسير رونق و رشد اقتصاد هنر و حمايت از هنر بخش خصوصي و جذب سرمايه گذاري ها به سمت پشتيباني از طرح ها و آثار هنري و مطرح شدن هنر به مثابه مقوله اي تعيين كننده، درآمدزا، كارآمد و پربازده در چرخه مالي و روند سودبخشي و سرمايه سازي است. نمايشگاه هفت نگاه نيز كه با حضور هفت گالري تهران برگزار شد،يكي ديگر از اكسپوهاي موفق بود كه بخش خصوصي برگزار كرد. نخستين نمايشگاه «هفت نگاه» اسفند 85 در فرهنگسراي نياوران توجه بسيار چشمگيري از سوي خريداران آثار هنري، مردم و رسانه ها برگزار شد كه با قيمت هاي رايج آن روزها، فروش قابل ملاحظه اي نيز با خود همراه داشت. دومين نمايشگاه اين گروه نيز بهمن سال 86 با فروش قابل توجه و شركت مديران هفت نگارخانه آريا، الهه، دي، گلستان، والي، هفت ثمر و ماه مهر و آثاري از 170 هنرمند 170نقاشي، مجسمه، خوشنويسي و خط نقاشي كه در ميان آنها نام هاي شاخص و برجسته اي نظير سيدمحمداحصايي، علي اكبرصادقي، يدالله كابلي، نصرالله افجه اي، گيزلا وارگاسينايي، فرشيد مثقالي، صادق تبريزي، جلال شباهنگي، بهروز دارش، پرويز كلانتري، شيشه گران، سيدجلال الدين خرمي نژاد و... برگزار شد. آقايي كه در گذشته دبير اكسپوي يكي از اكسپوهاي برگزار نشده يعني اكسپوي عكس بوده است؛ علت ناكامي بخش دولتي را در برگزاري اين بازار فروش آثار هنري نگاه متوليانه مي داند: «واقعيت اين است كه براي برگزاري اكسپوها دولت به جاي برگزاري بايد فقط حمايت كند. شايد يكي از دلايلي كه تاكنون برگزار نشده نيز به همين دليل است كه بخش دولتي قصد دارد تا متولي برگزاري اكسپو باشد.» البته به جز اين،او برخي عوامل ديگر نيز در برگزاري و عدم برگزاري اكسپو موثر ذكر مي كند: «اكسپوي عكس قرار بود با محوريت فرهنگسراي نياوران برگزار شود. متاسفانه از روزي كه قرار شد در نياوران برگزار شود، دچار مشكل شد. خود آقاي دكتر ايماني معاون هنري وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي از ابتدا در جريان بودند و آن را پيگيري مي كردند. اين كار با مقداري كم توجهي فرهنگسراي نياوران رو به رو شد و برنامه هايي كه آماده شده بود، اتفاق نيفتاد اما تجربه هاي برگزاري در بخش خصوصي كه نگارخانه ها در هتل استقلال برگزار كردند تجربه بسيار خوبي بود. ظاهراً مركز فرهنگي صبا نيز قصد دارد تا اكسپو برگزار كند.» او برگزاري متعدد بازارهاي هنري فروش آثار را به نفع اقتصاد هنر مي داند اما يادآوري مي كند كه دولت بايد در بخش حمايتي همراه شود: «يكي از بخش هايي كه مصرف كننده اصلي اين اكسپوهاي هنري است خود دولت است. نهادهاي دولتي اگر هزينه اي را براي خريد آثار هنري به عنوان يك كالاي سرمايه اي و نه كالاي هزينه اي اختصاص دهند، بسياري از مشكلات بخش اقتصادي هنر برطرف مي شود. شايد مهم ترين مشكلي كه در زمينه هنري وجود دارد. اين است كه دولت بيشتر نگاه حمايتي دارد. در صورتي كه اگر غيرحمايتي به هنر نگاه شود و بحث سرمايه گذاري مطرح شود بهتر مي توان از آن بهره برد. امروز در دنيا هنر به عنوان وسيله اي براي تحرك بخشي در حوزه اقتصاد ديده مي شود. حوزه اي كه ارزش افزوده بالا دارد و براساس اخبار غيررسمي كه وجود دارد، اقبال سرمايه گذاران به اين بخش بسيار زياد شده است. اين خودش از يك تحرك اقتصادي بسيار خوبي خبر مي دهد. اين موضوع مي تواند به هنر ايران رونق بدهد. شايد اينكه انتظار داشته باشيم دولت بيايد مجري برگزاري اكسپو شود بسيار غلط باشد چون اين موضوع از رونق اقتصادي كم مي كند.» اين صحبت هاي مدير امور هنرهاي تجسمي سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران در حالي است كه شهرداري و مركز فرهنگي صبا به عنوان بخش دولتي وارد عرصه اكسپو شدند. البته آقايي هم اين موضوع را نفي نمي كند: «به هر حال بايد قبول كرد هر كاري كه قرار است آغاز شود دولت بايد حمايت كند. البته بايد مواظب بود اين موضوع در اين ورطه نيفتد كه به صورت موردي و دوره اي انجام شود و بعد رها شود. بايد نوعي برگزار شود كه بتوانند بهر ه لازم را از آن برد. دولت وظيفه دارد زمينه ها و بسترهاي لازم را به وجود بياورد و خودش يك پاي خريد باشد. از سوي ديگر يك اساسنامه و مرامنامه آماده كند كه راه سودجويي هاي فردي را بگيرد. صرف يك كار تشريفاتي ممكن است، جريان هنر را به ورطه اي برساند كه به ضرر فرهنگ و هنر باشد.» بعد از برگزاري نخستين اكسپو وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بارها تلاش كرده است تا اكسپوي ديگري برگزار كند اما در اين امر نيز موفق نبوده است. اين موضوع حتي منجر به حذف اختصاص نيم درصد درآمد بخش دولتي براي خريد آثار هنري شده است.
شنبه 29 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 218]