درآمدي بر توصيه‌هاي حضرت علي(ع) به مردم‌داري

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: درآمدي بر توصيه‌هاي حضرت علي(ع) به مردم‌داري
گروه خبرنگاران افتخاري / جمشيد غضنفري: امام علي عليه‌السلام در تمام نامه‌ها، فرمانداران و استانداران خود را نسبت به حقوق اجتماعي مردم، و باز پس گرفتن حق محرومان از ستمكاري سفارش مي‌كرد. از نظر اخلاق اجتماعي، مسؤلان نظام را به مردم‌داري، ابراز محبت و لطف نسبت به رعيت و مردم دستور مي‌‌داد.
حضرت علي(ع) به مالك اشتر نوشت:

خلاق رهبري (روش برخورد با مردم)

«و اشعر قَلبكَ الرّحمةَ للرّعيّة، و المحبة لَهم، و اللُطف بهم، ولا تَكوننَّ عَليهم سَبُعاً ضارياً تَغتنمُ اَكلهُم، فانّهم صِنفانِ: اِمّا اخٌ لكَ في الدّينِ، او نَظيرٌ لك في الخَلقِ، يَفرطُ مِنهمُ الزّلل، و تَعرِضُ لهُمُ العِللُ، و يوتي علي ايديهم في العَمدِ و الخَطا، فَاعطهِم مِن عَفوكَ و صَفحِكَ مِثلَ الّذي تُحبُّ و تَرضي اَن يُعطيكَ اللهُ مِن عَفوهِ و صَفحهِ.

فَانّكَ فَوقَهُم، و وآلي الامرِ عليكَ فَوقلكَ، و اللهُ فَوقُ مَن وَلّاكَ! و قَد استَكفاكَ اَمرَهُم، وَ ابتلاكَ بِهم.

«مهرباني با مردم را پوشش دل خويش قرار ده، و با همه دوست و مهربان باش.

مبادا هرگز، چونان حيوان شكاري باشي كه خوردن آنان را غنيمت داني، زيرا مردم دو دسته‌اند، دسته‌اي برادر ديني تو، و دسته ديگر همانند تو در آفرينش مي‌باشند، اگر گناهي از آنان سر مي‌زند، يا علت‌هايي بر آنان عارض مي‌شود، يا خواسته و ناخواسته، اشتباهي مرتكب مي‌گردند، آنان را ببخشاي و بر آنان آسان ‌گير، آنگونه كه دوست داري خدا تو را ببخشايد و بر تو آسان گيرد.

همانا تو از آنان برتر، و امام تو از تو برتر، و خدا بر آن كس كه تو را فرمانداري مصر داد والاتر است، كه انجام امور مردم مصر را به تو واگذارده، و آنان را وسيله آزمون تو قرار داده است.»(1)

حضرت اميرالمومنين علي عليه‌السلام در نامه 27 به محمد بن ابي بكر، شيوه‌هاي مردم‌داري و رعايت حقوق اجتماعي انسان‌ها را اينگونه تذكر مي‌دهد:

اخلاق اجتماعي

«فاخفض لهم جناحك، و الن لهم جانبك، وابسط لهم وجهك، و آس بينهم في اللّحظة و النّظرة، حتّي لا يطمع العظماء في حيفك لهم، و لا يياس الضعفاء من عدلك عليهم، فان الله تعالي يسائلكم معشر عباده عن الصّغيرة من اعمالكم و الكبيرة، و الظاهرة و المستورة، فان يعذب فانتم اظلم، و ان يعف فهو اكرم؛ «با مردم فروتن باش، نرمخو و مهربان باش، گشاده‌رو و خندان باش، در نگاه‌هايت، و در نيم نگاه و خيره شدن به مردم به تساوي رفتار كن، تا بزرگان در ستمكاري تو طمع نكنند، و ناتوان‌ها در عدالت تو مايوس نگردند، زيرا خداوند از شما بندگان درباره اعمال كوچك و بزرگ، آشكار و پنهان پرسش مي‌كند، اگر كيفر دهد شما استحقاق بيش از آن را داريد، و اگر ببخشد از بزرگواري اوست.»( 2)

********************************************************************

پي‌نوشت‌ها:

1- نامه 53/8 نهج‌البلاغه معجم المفهرس مولف، كه برخي از اسناد آن به اين شرح است:

- تحف العقول، ص 126: ابن شعبه حراني (متوفاي 380هـ)

- دعائم الاسلام، ج 1 ص 350: قاضي نعمان (متوفاي 362هـ)

- نهاية الارب، ج 6 ص 19: نوبري شافعي (متوفاي 732هـ)

- فهرست نجاشي، ص 7: نجاشي (متوفاي 450هـ)

- فهرست، ص 37: شيخ طوسي (متوفاي 460 هـ)

- تاريخ دمشق، ج 3، ص 289، ح 1311 و 1314: ابن عساكر شافعي (متوفاي 573 هـ)

- بحارالانوار، ج 17، ص 68 و ج 72 ص 96: مجلسي (متوفاي 1110 هـ)

2- نامه 27 نهج‌البلاغه معجم المفهرس مولف، كه برخي از اسناد آن به اين شرح است:

- كتاب الغرات، ج 1، صص 230 و 223 و 235 و 249: ابن هلال ثقفي (متوفاي 283هـ)

- تحف العقول، ص 176 و 177: ابن شعبه حراني (متوفاي 380 هـ)

- كتاب مجالس، ص 260م 31، ح 3: شيخ مفيد (متوفاي 413 هـ)

- كتاب امالي، ص 24- 25 م اول ح 31/31: شيخ طوسي (متوفاي 460 هـ)

- بشارة المصطفي، ص 44: طبري شافعي (متوفاي 553 هـ)

- مجموعه ورام، ص 19 و 497: شيخ ورام (متوفاي 605 هـ)

- تاريخ طبري، ج 3، ص 556، سنه 36: طبري شافعي (متوفاي 310 هـ)

منبع: امام علي عليه السلام و مسايل حقوقي، محمد دشتي.
جمعه 28 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]