سياست - احتمال تجديدنظر ايران در روابط با سوريه

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: سياست - احتمال تجديدنظر ايران در روابط با سوريه

سياست - احتمال تجديدنظر ايران در روابط با سوريه

نازنين خسرواني:«حسين شريعتمداري» مديرمسوول «كيهان» ديروز در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق‌الاوسط» چاپ لندن درباره از سرگيري گفت‌وگوهاي سوريه و اسرائيل به مقامات دمشق هشدار داد. شريعتمداري گفت: «در صورتي كه سوريه به توافقنامه صلح با اسرائيل برسد و اين رژيم را به رسميت بشناسد، تغييرات اساسي در روابط تهران و دمشق ايجاد خواهد شد.» از زمان از سرگيري مذاكرات ميان اسرائيل و سوريه كه با ميانجيگري تركيه انجام مي‌شود، مقامات جمهوري اسلامي ايران از موضع‌گيري منفي عليه دمشق خودداري كرده‌اند. منوچهر متكي وزير امور خارجه ايران در زمان آغاز مذاكرات اسرائيل و سوريه در يك موضع‌گيري اعلام كرده بود كه ايران از سوريه براي بازپس‌گيري جولان حمايت مي‌كند و اسرائيل در شرايطي قرار دارد كه مجبور به تخليه جولان است. اما حسين شريعتمداري مديرمسوول روزنامه كيهان كه تحليل‌هاي وي معمولا نزد ناظران سياسي قابل اعتناست و همواره بازخوردهايي در پي دارد، نخستين كسي است كه به صراحت از ايجاد تغيير در روابط ايران و سوريه سخن گفته است. اظهارات شريعتمداري را شايد بتوان هشداري به سوريه تلقي كرد. شريعتمداري گرچه در اين مصاحبه مي‌گويد كه نظر شخصي خود را بيان مي‌دارد، اما در عين حال بر اين نكته نيز تاكيد مي‌كند كه «معتقدم ملت ايران نيز چنين نظري دارند.» به گزارش خبرگزاري فارس، شريعتمداري در اين مصاحبه گفته است: «ايران هرگز رژيمي به نام اسرائيل را در منطقه به رسميت نمي‌شناسد و از مذاكره كشورهاي اسلامي مثل تركيه و سوريه با آن نيز احساس رضايت نمي‌كند. او هرگونه مقايسه بين مذاكرات غيرمستقيم سوريه و رژيم اسرائيل با ميانجيگري تركيه با مذاكرات حماس با تل‌آويو با ميانجي مصر براي رسيدن به آتش بس و همچنين مذاكرات اين رژيم با حزب‌الله از طريق آلمان براي تبادل‌اسرا را رد كرده و گفته كه «مذاكرات حزب‌الله با اسرائيل از طريق آلمان براي تبادل‌اسرا و نيز مذاكرات حماس با تل‌آويو براي رسيدن به آتش‌بس، با مسئله مذاكرات سوريه با اسرائيل از طريق تركيه متفاوت است.» شريعتمداري، خاطرنشان كرد: «حزب‌الله مثل ايران رژيم اسرائيل را در منطقه به رسميت نشناخته است. تبادل‌اسرا كاملا با مسئله مذاكرات صلح متفاوت است. حماس نيز همچون حزب‌الله اسرائيل را به رسميت نشناخته و توافق ‌آتش‌بس به معناي پذيرش و به رسميت شناختن اسرائيل نيست.» او در پايان اين گفت‌وگو تصريح كرد «در صورتي كه سوريه با اسرائيل توافقنامه صلح امضا كند اين به معناي به رسميت شناختن اسرائيل است و اين به تغييرات در ماهيت روابط ايران و سوريه مي‌انجامد.» اسرائيل و سوريه پس از هشت سال، گفت‌وگوهايي را به منظور دستيابي به صلح و بازگرداندن بلندي‌هاي جولان به سوريه به طور مستقيم و غيرمستقيم با وساطت تركيه آغاز كرده‌اند. آغاز اين مذاكرات روابط ايران و سوريه را در هاله‌اي از ابهام فروبرده است. اعتراض به مذاكرات اسرائيل و سوريه تنها نسبت به رسميت شناختن يا نشناختن رژيم اسرائيل از سوي سوريه نيست، بلكه شرط اسرائيل براي بازپس دادن جولان موضوعي است كه نگراني‌هايي را براي ايران، حماس و حزب‌الله لبنان ايجاد كرده است. اسرائيل يكي از شروط صلح با سوريه و پس دادن بلندي‌هاي جولان را تجديدنظر اين كشور در روابطش با تهران و قطع حمايت از حماس و حزب‌الله اعلام كرده و سوريه نيز پيشنهاد بازپس دادن جولان را در مقابل يك صلح پايدار ميان دو كشور رد نكرده است. با وجودي كه سوريه در آغاز اين مذاكرات اعلام كرد كه حاضر نيست بر سر روابط خود با ديگر كشورها با اسرائيل به مصالحه بپردازد اما با اظهارات اخير شريعتمداري و ادامه روند مذاكرات ميان اسرائيل و سوريه ممكن است چنين بنمايد كه سوريه براي بازپس‌گيري جولان شرط اسرائيل را پذيرفته است. بلندي‌هاي جولان، كه از نظر نظامي موقعيتي مهم دارد، در جريان جنگ سال 1967 اعراب و اسرائيل به تصرف ارتش اسرائيل درآمد و از آن زمان تاكنون در اشغال اين كشور است. آغاز مذاكرات ميان اسرائيل و سوريه و تلاش براي برقراري صلح ميان دو كشور در صورت تحقق مي‌تواند سوريه را يك گام از ايران دور كند؛ اقدامي كه طبيعتا از سوي ايران چندان مورد پسند نيست.

سابقه روابط
روابط ايران و سوريه پس از انقلاب همواره روندي رو به رشد داشته است. دو كشور اين همكاري‌ها را «استراتژيك» مي‌خوانند اگرچه سوريه تاكنون در مجامع بين‌المللي از حاميان ايران بوده و از حقوق هسته‌اي ايران دفاع كرده است. اين كشور در نهادها و مجامع بين‌المللي همواره به نفع ايران راي داده است. سوريه تحت رهبري حافظ اسد، پدر رئيس‌جمهور فعلي، در زمان جنگ ايران و عراق، تنها كشور عربي بود كه تا پايان جنگ در كنار ايران ماند و از اين كشور حمايت كرد. در آن زمان، دولت حزب بعث در سوريه، كه تحت تسلط شيعيان علوي بود و با دولت حزب بعث در عراق رقابتي ديرينه داشت، به جاي حمايت از يك كشور عربي، به طرفداري از ايران پرداخت و از جمله لوله انتقال نفت عراق از طريق سوريه را قطع كرد. ايران نيز در مقابل از لحاظ اقتصادي به سوريه ياري رسانده و نفت خود را به بهاي اندكي در اختيار سوريه قرار داده است. دو كشور از سوي آمريكا بارها به دخالت و تلاش براي بي‌ثباتي در عراق، لبنان و مناطق فلسطيني متهم شده‌اند؛ اتهامي كه از سوي ايران و سوريه رد شده است. ايران و سوريه در بسياري از مسائل منطقه‌اي و بين‌المللي اشتراك‌نظر دارند. در مورد مسئله فلسطين، دو كشور خواهان پايان اشغال سرزمين‌هاي فلسطيني از سوي اسرائيل و تامين حقوق فلسطينيان از جمله آوارگان فلسطيني هستند. دو كشور از گروه‌هايي مانند حماس در مناطق فلسطيني حمايت مي‌كنند كه از سوي اسرائيل، آمريكا و اتحاديه اروپا به عنوان گروهي تروريستي شناخته مي‌شود. در مورد عراق، هر دو كشور خواهان پايان يافتن حضور نظامي آمريكا در اين كشور هستند و مي‌گويند كه ادامه حضور اين نيروها باعث شده تا ناآرامي‌ها در عراق ادامه يابد. در لبنان نيز ايران و سوريه متهم به دخالت در اوضاع داخلي و تلاش براي بي‌ثبات كردن دولت فواد سنيوره، نخست‌وزير اين كشور هستند كه مورد حمايت آمريكا و كشورهاي اروپايي است. اين اتهام از سوي هر دو كشور رد شده است. اگرچه ايران و سوريه روابط نزديك و مستحكمي داشته‌اند، اما غرب همواره تلاش داشته تا سوريه را از حلقه دوستان ايران دور كند. از زمان آغاز مذاكرات اسرائيل و سوريه حماس و حزب‌الله لبنان نيزهمچون ايران هيچ‌گونه موضع‌گيري منفي عليه سوريه نداشته‌اند. شيخ حسن نصرالله رهبر حزب‌الله لبنان اخيرا در گفت‌وگويي در اين رابطه گفت كه اطمينان دارد سوريه هرگز از مواضع خود عقب‌نشيني نخواهد كرد. «خالد مشعل» رئيس دفتر سياسي حماس نيز در سفر اخير خود به ايران كه خردادماه صورت گرفت، در پاسخ به اين سوال كه «آيا حماس از مذاكرات سوريه و اسرائيل احساس خطر مي‌كند يا خير؟» گفت: اطمينان دارد سوريه هيچ افراط و تفريطي در مورد فلسطين روا نمي‌دارد اما نبايد به اسرائيل اطمينان كرد. حماس نيز همچون ايران معتقد است كه «اسرائيل ضعيف‌تر از آن است كه گامي عليه سوريه بردارد.»
نااميدي آمريكا از مذاكرات سوريه و اسرائيل
در اين ميان آمريكا همواره از آغاز مذاكره ميان اسرائيل و سوريه ابراز نارضايتي كرده و معتقد است كه گفت‌وگو با سوريه بي‌فايده است. در آخرين واكنش نسبت به اين مذاكرات نيز روز گذشته جان بولتون نماينده سابق آمريكا در سازمان ملل، نسبت به مذاكرات سوريه و اسرائيل ابراز نااميدي كرد و گفت كه ديپلماسي فرانسه و مذاكرات سوريه با رژيم اسرائيل، هيچ‌يك نمي‌تواند دمشق را از رابطه نزديكش با ايران دور كند. جان بولتون نماينده سابق آمريكا در گفت‌وگو با پايگاه اينترنتي وورلد نت‌ديلي با متهم كردن سوريه به حمايت از تروريسم و ايجاد ناآرامي در لبنان گفت كه نمي‌تواند بفهمد چرا در حالي كه سوريه به حمايت از تروريسم، ايجاد بي‌ثباتي در لبنان و حفظ يك اتحاد نظامي نزديك با ايران ادامه مي‌دهد ايهود اولمرت نخست‌وزير رژيم صهيونيستي به گفت‌وگو با اين كشور ادامه مي‌دهد. بولتون گفت: من واقعا درك نمي‌كنم چرا اولمرت در اين گفت‌وگوها شركت مي‌كند؛ اسرائيل بايد رژيم سوريه را منزوي كرده و براي جايگزيني آن تلاش كند؛ اين گفت‌وگوها روابط ايران و سوريه را قطع نخواهد كرد. نماينده سابق آمريكا در سازمان ملل در ادامه گفت: ديپلماسي صرف، ايران را از سوريه جدا نخواهد كرد. من نمي‌توانم دليل مذاكراتي كه موجب اعتبار و طول عمر حزب بعث (به رهبري بشاراسد رئيس‌جمهور سوريه) مي‌شود را درك كنم. وي با تكرار اتهام‌هاي آمريكا مبني بر وجود تاسيسات هسته‌اي پنهاني در سايت الكبار سوريه گفت كه بايد تحقيقاتي انجام گيرد تا مشخص شود آيا ايران در حمايت از اين سايت دخالت داشته يا خير.
سه شنبه 25 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 175]