گزارش قدس از طرح آمارگيري براي پرداخت نقدي يارانه ها؛ اطلاعات اقتصادي خانوارها در برزخ سود و زيان

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: گزارش قدس از طرح آمارگيري براي پرداخت نقدي يارانه ها؛ اطلاعات اقتصادي خانوارها در برزخ سود و زيان
* فرزانه غلامي

گروه اقتصادي- ميزان درآمد افراد از شغل اصلي، متوسط درآمد 3 ماهه اول سال 87، داشتن يا نداشتن واحد مسكوني و زيربناي آن،

خودروي شخصي، ميزان اقساط ماهانه، حتي داشتن ويلا، مغازه و مواردي شبيه به آن از مهمترين بندهاي فرم جمع آوري اطلاعات اقتصادي خانوار است.
بر اساس اين فرم كه از آغاز مرداد ماه توسط 17/5 ميليون خانوار تكميل مي شود و با توجه به نتايج حاصل از آن قرار است يارانه ها نقدي و در هدفي بزرگتر، هدفمند شود.
از آنجا كه چنين پرسشهايي به عنوان حساس ترين سؤالات اقتصاد هر خانوار- حداقل در جامعه ايراني- مطرح است، بنابراين پاسخگويي به آن نيز نيازمند نوعي صداقت و احساس مسؤوليت از سوي مردم است.
حساسيت ماجرا وقتي بيشتر مي شود كه بدانيم از اوايل انقلاب تاكنون مسؤولان، از هدفمندي يارانه ها سخن گفته و مايل بوده اند يارانه ها به اقشار كم درآمد برسد.
اين در حالي است كه يارانه انرژي و هدفمندي آن بيش از ديگر زمينه ها مورد توجه بوده است و اگر قرار باشد طرح جمع آوري اطلاعات اقتصادي با صداقت و واقع گويي به انجام برسد بي شك گروه قابل توجهي از ايرانيان از يارانه بي بهره خواهند شد و در ازاي آن سهم اقشار آسيب پذير به مراتب افزايش خواهد يافت.

خيلي دقيق نيست
دكتر پدرام سلطاني اقتصاددان و عضو هيأت نمايندگان اتاق تهران در خصوص ميزان تأثير اين نوع آمارگيري در هدفمندي يارانه ها به خبرنگار ما مي گويد: خود اظهاري جامعه آماري فقط در صورتي پاسخ دقيق و واقعي خواهد داشت كه كشور از نظام مالياتي، تأمين اجتماعي و پايگاه اطلاعاتي هوشمند و دقيقي بهره مند باشد.
وي ادامه مي دهد: پر كردن يك فرم با علم به اينكه ممكن است كساني منتفع و گروهي از يارانه محروم شوند به هيچ وجه صادقانه نخواهد بود، بويژه آنكه در كشور ما هيچ كدام از ضرورتهاي گفته شده به شكل نظام مند وجود ندارد.
او با انتقاد از اينكه تاكنون روند رشد و توسعه فرهنگ شهروندي در كشور جدي گرفته نشده است، خاطرنشان مي كند: نتيجه اين سهل انگاري اين شده كه بايد با تأسف بگوييم مثلاً در اروپاي شرقي و كشورهاي اسكانديناوي حكومتها به اظهارات مردم اعتماد دارند و مردم هم به هيچ وجه اطلاعات نادرست ارائه نمي كنند، ولي در كشور ما به خاطر رويكردهاي نادرست اين گونه باب شده كه پنهانكاران از امتياز بهره مند و آنهايي كه صادق هستند متضرر مي شوند.
او اضافه مي كند: به هيچ وجه از منظر دولت به اين طرح نگاه نمي كنم، چون اصولاً با روش خود اظهاري مخالفم و معتقدم اين شيوه فاصله طبقاتي را كم نخواهد كرد و به هدفمندي يارانه ها هم منجر نخواهد شد.
سلطاني نفت و گاز را به منزله انفالي مي داند كه بهره مندي از يارانه آن حق تمام اقشار جامعه است و اينكه دولت چنين حقي را براي خود قائل شود و بخواهد گروهي را از آن محروم كند را به هيچ وجه نمي پذيرد.
او با اذعان به اينكه نفت و گاز در انحصار مالكيت دولتي نمي گنجد، خاطرنشان مي كند دولت نبايد انتظار صداقت از افراد جامعه داشته باشد، در حالي كه به خاطر نبود زيرساختهاي اقتصادي و اجتماعي فاصله طبقاتي به وجود آمده، پس لازم است به جاي اين گونه اقدامهاي تك بعدي، در نظام تأمين اجتماعي، مالياتي و توسعه اقتصادي تجديدنظر كند.
اين اقتصاددان اعتقاد دارد براي هدفمند كردن يارانه ها بهتر است با برنامه ريزي و گام به گام پيش رفت.
سلطاني مي گويد: حذف چند مرحله اي و هوشمندانه يارانه باعث خواهد شد تبعات اين اقدام براي اقتصاد و جامعه به حداقل برسد و بدين ترتيب به صورت خودبخودي يارانه ها به سمت اقشار آسيب پذير سوق پيدا مي كند.
وي ادامه مي دهد: عمل كردن بر اساس اين فرمها باعث مي شود بهره وري نيروي كار در كشور به حداقل برسد؛ زيرا بر اساس آن براي برخي، توقع ايجاد مي شود و آنها انتظار دارند بدون تلاش و فعاليت ماهانه مبلغي در حساب خود داشته باشند و اين در حالي است كه كم بودن ميزان بهره وري در حال حاضر از مشكلات بزرگ اقتصاد كشور است.

هيچ كس مايل نيست
كارشناس ديگري نيز بر ضرورت وجود زيرساخت لازم براي اجرايي كردن طرح اطلاعات اقتصادي تأكيد مي كند و مي گويد: اگر در جهان امروز از خود اظهاري در آمارگيريها استفاده مي شود بدين دليل است كه هر فردي كد مالياتي و شماره بيمه ملي مشخصي دارد كه بر اساس آن تمامي فعاليتهاي او حتي انتقال مالكيت يك خودرو و جابجايي وجوه بانكي ثبت مي شود.
دكتر حسين مهدوي در گفتگو با خبرنگار ما تصريح مي كند: در كشور ما وقتي قرار است براي نخستين بار اطلاعات اقتصادي افراد جمع آوري شود و در حالي كه هيچ كس مايل به اظهار چنين اطلاعاتي نيست ضروري به نظر مي رسد كه در گام نخست و در 2 سال ابتدايي طرح يارانه به تمام اقشار تعلق گيرد. پس از آن به آرامي دهكهاي سه گانه پايين جامعه شناسايي شود.
او از تجربه شكست خورده كد مالياتي در سالهاي قبل ياد مي كند و معتقد است اگر قرار باشد در بحث جمع آوري اطلاعات اقتصادي هم شتابزده عمل شود بزودي اين طرح هم متوقف خواهد شد.
اين اقتصاددان با اذعان به اينكه اظهار مسائل شخصي به هيچ وجه عمل پسنديده و مطلوبي نيست، اضافه مي كند: بهتر است ابتدا به نقدي كردن يارانه ها و سپس به هدفمندي انديشيده شود، چون اقدام ضربتي، باعث مي شود نه آسيب پذيرها شناسايي شوند و نه حتي گروههاي هدف ديگر.
وي مي گويد: گفته مي شود اگر كسي در اطلاعات خود موارد غير واقعي را بيان كند در مراحل بعدي نام او حذف خواهد شد كه اين روش تا حدود زيادي مي تواند به واقعيت نويسي كمك كند، اما از سوي ديگر موجب فرار مردم از طرح و در نتيجه از بين رفتن انگيزه آنان براي پر كردن فرمهاي مدنظر خواهد شد.
او عقيده دارد چنانچه نيت اصلي، هدفمندي يارانه هاست بايد اعتمادسازي لازم صورت گيرد وگرنه نقدي كردن يارانه ها و هدفمندي با استناد به فرمهاي اين طرح به هيچ وجه با شفافيت صورت نخواهد گرفت.
دوشنبه 24 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 130]