آيت الله حاج شيخ علي پناه اشتهاردي ـ استاد پارسايي

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: آيت الله حاج شيخ علي پناه اشتهاردي ـ استاد پارسايي
(متولد : 1340 هـ . ق )
(وفات تيرماه 1387 هـ . ش )
ث حبيب الله سلماني آراني
مقدمه :
در سده هاي اخير از دارالمومنين اشتهارد علما و دانشمندان ديني ناموري برخاستند كه چون ستارگاني فروزان در آسمان علم و دين درخشيده اند . از جمله اين اعلام بزرگاني نظير آخوند بزرگ : آقا ملا محمد حسن اشتهاردي آقا ملا علي احمد شاه بختي (1345 ق ) آقا ملا محمد مهدي اميني (1342 ق ) آقا ملا ابوالحسن ملا محمد اسماعيل امامي ميرزا حبيب الله عسگري (1373 ق ) حاج شيخ يحيي تقوي (1378 ق ) و فرزندش حاج شيخ حسين تقوي (1421 ق ) آقاي سيد عبدالله برهاني (1397 ق ) شهيد حاج شيخ غلامرضا سلطاني (1364 12 1 ) و شهيد مفقود الاثر شيخ حسن سليماني وعده ديگري كه در حوزه هاي علميه اشتهارد و قم به تحصيل اشتغال دارند. از ميان آنان مرحوم آيت الله حاج شيخ علي پناه اشتهاردي از چهره هاي شاخص و مقبول علما و مراجع بوده و در زهد و تقوا زبانزد حوزويان و در تدريس و تحقيق ميان مدرسان و محققان سابقه اي درخشان دارد . (1 )
تولد و خاندان
علي پناه فرزند يوسف در هفتم محرم سال 1340 قمري (1301 شمسي ) در خانواده اي متدين و ساده زيست در يكي از محله هاي اشتهارد متولد شد. شغل پدرش آرايشگر (سلماني ) و مادرش خانه دار و تبار هر دو از مردمان مومن و ساده زيستي بودند كه از راه كار و كارگري زندگي خود را اداره مي كردند.
علي پناه نه ماهه بود كه پدر را از دست داد و مادرش مسئوليت تربيت او و ديگر فرزندانش را برعهده گرفت . مادر براي گذراندن امور زندگي و امرار معاش روزانه با آسياي دستي براي مردم آرد تهيه مي نمود و با دستمزد آن مخارج خود و بچه هايش را تامين مي كرد.
تحصيلات ابتدايي و مقدماتي
او در شش سالگي به مكتب خانه محله فارچي آباد زادگاهش رفت و در دو سال قرآن خواندن را آموخت . سپس تحصيلات ابتدايي را تا 11 سالگي ادامه داد و با تشويق روحاني محل حاج شيخ يحيي تقوي به فراگيري مقدمات دروس حوزوي روي آورد.
تحصيلات سطوح و خارج
در سال 1320 شمسي كه هجده بهار از عمر آقاي اشتهاردي گذشته بود وارد قم شد . بقيه كتابها و متون درسي رايج سطح و به دنبال آن سطح عالي را ادامه داد و متون فقه و اصول را نزد استادان مشهور وقت فراگرفت و از درس اخلاق امام خميني (1409 ق ) بهره هاي فراوان برد .
با اتمام سطوح عالي در درس خارج فقه و اصول آيات عظام و مراجع بزرگ شركت كرد. او سالها در درس خارج عمومي و خصوص آيت الله حاج آقا حسين بروجردي ـ1380 ق ) حاضر شد و قبل از رحلت ايشان در حلقه دروس آيات عظام سيد محمد رضا گلپايگاني سيد محمد حجت (1372 ق ) سيد محمد تقي خوانساري (1371 ق ) سيد صدرالدين صدر ـ1373 ق ) امام خميني و بعد از رحلت آيت الله بروجردي درس اصول شيخ الفقها آيت الله شيخ محمد علي اراكي (1415 ق ) و ... حاضر شد . از ديگر آموخته هاي وي در اين دوره چنين گفته مي شود :
آقاي اشتهاردي از همان سال ورود به قم (1320 ش ) تدريس دروس سطح را آغاز كرد . او روزانه با تدريس چند درس از متون فقه و اصول چند دوره كتابهاي سطح را به پايان رساند و شاگردان بسياري را از دانشهاي خود بهره مند ساخت . او پس از رحلت استاد بزرگوارش آيت الله العظمي بروجردي براي مدتي تدريس سطح خارج را شروع كرد و همزمان از سوي آيت الله العظمي گلپايگاني به عنوان يكي از ممتحنين طلاب در دروس سطح انتخاب شد و در هياتي كه بدين منظور برگزيده شده بودند فعاليت كرد.
درس اخلاق
آيت الله اشتهاردي سالها در ايام تحصيل حوزه شبهاي پنج شنبه پس از اقامه نماز جماعت مغرب و عشا در مدرسه فيضيه و صبح پنجشنبه ها در بيت قديمي امام خميني و ايام ماه رمضان در بيت رهبري ساعتي را به تدريس اخلاق اختصاص داد. در اين ساعت مشتاقان فراواني گرد او جمع و از مواعظ تذكرات اخلاقي و نصايح او بهره مند ميشوند. او دربيان خود با بهره گيري از آيات و روايات اخلاقي به ذكر الگوهاي تربيت اسلامي پرداخته و از معلمان بزرگ اخلاق و عرفان ياد مي كند.
سفرهاي تبليغي
آقاي اشتهاردي در دوران جواني و پس از آن سالها در ايام تبليغي براي تبليغ و گاه تدريس به شهرهاي مختلف سفر مي كرد. او بارها براي ارشاد و تبليغ به زادگاهش اشتهارد مي رفت . سفرهاي تبليغي زيادي هم به شهرهاي تفرش ترخوران زرين شهر و تهران داشته است . او براي مدتي در تويسركان اقامت گزيد و با طلاب حوزه آن جا ضمن انس و الفت تبليغاتي هم داشت . قريب دو سال ساكن خرم آباد لرستان شد و ضمن تبليغ و ارشاد به تدريس كتابهاي درسي براي طلاب حوزه آنجا همت گماشت و در اين مدت كار عمده تحقيقات پيرامون كتاب مدارك « العروه الوثقي » را نيز انجام داد.
آيت الله اشتهاردي از سوي مراجع تقليد در گذشته و معاصر سفرهاي بسياري براي حج تمتع به عربستان كرده و در بعثه آنان به انجام وظايف محوله پرداخته است .
آيت الله اشتهاردي از جمله شاگردان امام خميني بود و با ايشان ارتباط نزديك داشت . در روزهاي تعطيلي حوزه و هرگاه حوادثي پيش مي آمد بيشتر به منزل امام مي رفت . وي از آغاز نهضت تا پيروزي انقلاب اسلامي در صحنه هاي گوناگون از امام و نهضت پشتيباني مي كرد.
ويژگيهاي آيت الله اشتهاردي
آيت الله اشتهاردي داراي فضايل اخلاقي ويژه اي بود. همين محاسن باعث ممتازي او شد. وي از معدود عالمان عاملي بودكه از لحاظ زهد و تقوي در بين همه اقشار حوزوي مقبول و نزد علما و اساتيد داراي جايگاه خاصي بود.
زهد و وارستگي
همه كساني كه آيت الله اشتهاردي را ديده و يا مي شناختند و يا با او هم سخن بودند شاهد روح تواضع و فروتني وارستگي و بي تكلفي او بوده اند. منزل مسكوني اش در يكي از كوچه هاي فرعي خيابان صفائيه است . روزانه مسافت بين منزل و حرم مدرسه فيضيه و محل درسش را پياده طي نموده و سر به زير و مشغول ذكر بود. اگر ناشناسي او را مي ديد احساس هيچ تفاوت بين او و يك طلبه عادي نميكرد. در برخوردها خوش خلق و متبسم و در معاشرتها خوش سخن و شاد و پوشاكش هميشه ساده و تميز و معمولي بود. از ديگر نشانه هاي زهد و تواضع او قناعت به تدريس دروس سطح و جوابگويي به مسائل شرعي بود.
عزت نفس و مناعت طبع
آيت الله اشتهاردي از دوران نوجواني تا زمان حيات به خاطر تامين امور مادي به كسي متوسل نشد و از موقعيت خود و ديگران استفاده نكرد. زماني كه در زادگاهش بود كار ميكرد و درس مي خواند. وقتي هم كه به قم آمد و مشغول تحصيل شد از محل دريافت شهريه اندك و گاه با خواندن نماز استيجاري و تبليغ در ايام ماه مبارك رمضان و محرم روزگار گذراند و با تدريس تاليف و كارهاي پژوهشي و تحقيقي امرار معاش مي كرد.
آقاي اشتهاردي به خاطر داشتن همين خوي پسنديده در مشي و منش فكري خود مستقل بود و آنچه را كه وظيفه شرعي تشخيص مي داد اظهار مي كرد.
ارادت و اخلاص به اهل بيت (ع )
آيت الله اشتهاردي از ارادتمندان اهل بيت بود. او اين ارادت و اخلاص را در ضمن درسها و مجالس با نقل احاديث آنان ابراز مي كرد. در محافل و مجالسي كه به عنوان تولد و يا سوگواري امامان (ع ) تشكيل مي شد حاضر شده و عقيده داشت كه اينگونه مجالس بركات فراوان معنوي در پي دارد. چنگ زدن به دامان اهل بيت (ع ) و پيروي از آنها را باعث نجات از گردابهاي هلاكت و گمراهي دانسته و توسل به آنان را براي برآورده شدن نيازهاي مادي و معنوي سفارش مي كرد.
آثار علمي
آيت الله اشتهاردي در دوران تحصيل و تدريس اقدام به خلق آثار قلمي مفيد و ارزنده كرده و براي استفاده محققان آثارش را به صورت تقريرات دروس خارج فقه و اصول استادان يا تعليقه و حاشيه بر نوشته هاي فقهي و اصولي اعلام و مراجع يا تاليفات مستقل نگاشته است و تعداد آن ها به 80 جلد كتاب و رساله مي رسد .
برخي از اين آثار به زيور طبع آراسته شده و بعضي خطي است .
الف : تقريرات
1 ـ تقريرات درس خارج فقه آيت الله بروجردي : شامل مباحث « صلاه الجمعه » « الغصب » « الضمان » « ارث الزوجه » و منجزات مريض » در 2 جلد.
2 ـ تقريرات درس خارج اصول آيت الله بروجردي : حاوي مباحث « مشتقات » تا « حجيت الاجماع » از كتاب « كفايه الاصول » در 2 جلد
3 ـ تقريرات درس خارج فقه آيت الله گلپايگاني : از مباحث « صلاه الجمعه » و مقداري از كتاب « الصوم » كه پس از تحرير مفقود شده است .
4 ـ تقريرات درس خارج اصول امام خميني : شامل بخشي از مباحث كتاب « كفايه الاصول » و به صورت خطي است .
ب : تعليقات
1 ـ حاشيه بر تفسير « القرآن و العقل » آقا نورالدين حسيني عراقي
2 ـ تعليقه بركتاب فقهي « القروه الوثقي » آقا سيد محمد كاظم يزدي
3 ـ تعليقه بركتاب وسيله النجاه » سيد ابوالحسن اصفهاني
4 ـ تعليقه بركتاب « ايضاح الفوايد في حل اشكالات القواعد »
5 ـ تعليقه بركتاب « روضه المتقين » علامه محمد تقي مجلسي
6 ـ تعليقه بر كتاب « مجمع الفوائد والبرهان في شرح ارشاد الاذهان » مقدس اردبيلي
7 ـ تعليقه بركتاب « كشف الرموز » حسن ابن ابي طالب اليوسفي الاذبي معروف به « فاضل آبي »
ج : تاليفات
1 ـ تعليمات اخلاقي
2 ـ رسالتان مجموعتان
3 ـ فتاواي « ابن جنيد »
4 ـ جزوات « وظايف مجلس خبرگان » « مجلس شوراي اسلامي » « برخي از دستاوردهاي انقلاب اسلامي » و « غربگرايي چرا »
5 ـ چهل حديث از هر معصوم
6 ـ لغات القرآن الماخوذه من تفسير مجمع البيان
7 ـ كتاب هفت ساله چرا صدا در آورد
8 ـ مدارك العروه الوثقي
دوشنبه 24 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 130]