چرا بايد كتاب بخوانيم

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: چرا بايد كتاب بخوانيم

هميشه يكي از مطرح ترين مسائل در دومين فصل سال چگونگي پر كردن اوقات فراغت كودكان و نوجوانان است. خانواده ها مي كوشند تا با پايان يافتن امتحانات فرزندان خود را سر كلاس هاي مختلف بفرستند تا به گمان خويش اوقات مفرحي را براي آنها فراهم سازند كه البته اگر پاي درد ودل خود فرزندان بنشينيم قطعاً نظري مخالف نظر والدين خويش خواهند داشت. ثبت نام در كلاس هاي متعدد گرچه براي آمادگي دانش آموز براي شروع سال تحصيلي جديد بسيار مفيد و ارزنده است ولي هيچ گونه تفريح،شادي و نشاطي براي او به همراه ندارد چرا كه همچنان استرس درس خواندن و سر كلاس جواب دادن را براي فرزند تداعي مي كند. متاسفانه در جامعه ما از ميان كلاس هاي متعدد تابستاني با هزينه ها و شهريه هاي مختلف آنچه كه كمتر مورد توجه قرار مي گيرد بحث مطالعه و تاثير شگرف آن بر رشد ذهني و خلاقيت فرزندان است.از آنجا كه فرهنگ مطالعه و كتابخواني در جامعه ما جايگاه خود را به دست نياورده، ايجاد رغبت و عادت به مطالعه در كودكان و نوجوانان كمي سخت تر از مسائل ديگر انجام پذير است و راهكارهاي متعددي را مي طلبد كه مطمئناً خانواده ها بيشترين سهم را در امر آشتي كودكان با كتاب دارند. همانطور كه روانشناسان و كارشناسان علوم تربيتي بارها اعلام كرده اند مطالعه باعث افزايش علم و آگاهي فرزندان، گنجينه لغات و توسعه دايره واژگان شده و زمينه ساز تفكر و خلاقيت به شمار مي رود.

كودكان و نوجوانان از طريق مطالعه با سرزمين ها، زمان هاي مختلف، علوم و هنرهاي گوناگون آشنا شده و قوه تخيل آنان فعال مي شود. بهره گيري از تخيل ضروريت اساسي خلاقيت است. امروزه مطالعه را ابزاري براي آموزش غيرمستقيم راه و رسم زندگي مي دانند كه باعث آشنايي كودكان و نوجوانان با مسائل روز جامعه خواهد شد.به رغم تمامي توصيفاتي كه از فوايد كتابخواني در جامعه مي شود ولي همچنان كودكان و نوجوانان از مطالعه گريزانند و آن را فعاليتي كسل كننده مي دانند كه البته اين موضوع به نوع آموزش خانواده و انتخاب كتاب هاي نامناسب براي كودكان مربوط مي شود. شيوه هاي مختلفي را در راستاي ترويج فرهنگ مطالعه و كتابخواني مي توان به كار گرفت. خانواده اولين جايگاه آموزش است. يكي از كارسازترين شيوه هاي تشويق به مطالعه روش الگويي است. يادگيري به طور غير مستقيم و از طريق مشاهده، موثرترين و پايدارترين نوع يادگيري هاست. والديني كه در منزل مطالعه مي كنند يا اينكه با فرزندانشان به كتابخانه مي روند مناسب ترين الگوي مطالعاتي براي فرزندان به شمار مي آيند. اگر كودك دست پدر و مادر كتاب ببيند، خودش هم با كتاب انس مي گيرد. اگر شما در جمع خانواده اي باشيد كه در سال يك كتاب هم نمي خواند يا اگر بخواند روي صفحات آغازين آن درجا مي زند پس نبايد از فرزندتان توقع مطالعه داشته باشيد و از او بخواهيد به جاي وقت گذراني هاي بيهوده نظير نشستن پاي اينترنت و تماشاي تلويزيون مجله يا كتاب بخواند. فراموش نكنيد قبل از رفتن به مدرسه، مهم ترين الگوي كودك شما هستيد او هر آنچه از شما ببيند در زندگي خود پياده مي كند، اين امر حتي در دوران پس از تحصيل نيز در او به چشم مي خورد چون اولين آگاهي هايي كه كودك به ذهن خود داده را از شما گرفته است. براي بيداركردن ميل به مطالعه در كودكان رازي وجود ندارد ؛ تنها بايد آنها را آزاد بگذاريم تا آنچه را واقعاً دوست دارند انتخاب كنند. بسياري از بچه ها در دوران كودكي در برابر مطالعه بي تفاوت هستند ولي بهترين هديه اي كه والدين مي توانند به كودكان شان بدهند، كمك كردن به آنها در راه كشف و سپس حفظ اشتياق به مطالعه در طول دوران زندگي است.يكي از بهترين راه ها براي تشويق كردن بچه ها به مطالعه، دادن كتاب به عنوان هديه به آنهاست. ثبت نام آنها در كتابخانه هاي عمومي و رفتن هفتگي به مراكز خريد كتاب الگويي در ذهن كودك يا نوجوان مي سازد كه خودخواسته او را مكلف به خريد يا خواندن كتاب مي كند . مطالعه روزنامه ها و مجلات كم اهميت نيستند. بچه ها را مشترك مجلاتي كنيد كه دوست دارند. به خوانندگاني كه با سماجت در برابر مطالعه مقاومت مي كنند اجازه دهيد آنچه را دوست دارند مطالعه كنند و زياد از انتخاب آنها انتقاد نكنيد. يكي ديگر از راه هاي علاقه مندكردن كودكان و نوجوانان به كتاب خواندن خاموش كردن تلويزيون و گردهم آوردن آنها براي خواندن يك كتاب يا اجراي نمايش از روي كتاب است. خاموش بودن تلويزيون باعث مي شود بچه ها به دنبال سرگرمي ديگري براي خود باشند. گرچه اين فعاليت وقت زيادي مي طلبد و با اين شرايط اجتماعي كه والدين مجبور به انتخاب دو شغل براي گذران زندگي هستند ولي اختصاص ساعاتي هرچند اندك در روزهاي تعطيل كمك بزرگي به رشد و اعتلاي شخصيت فرد مي كند. حتي مي توانيد از گروه همسالان و دوستان فرزندتان براي اين كار كمك بگيريد. اواخر دوره كودكي و دوره نوجواني تاثيرپذيري و تقليد از دوستان و همسالان نسبت به ديگران بيشتر است. در اين روش زمينه دوستي فرزندان را با فردي از اقوام و دوستان كه علاقه مند به مطالعه هستند فراهم كرده و با تشويق و ترغيب آنها به مطالعه و كتاب هاي مناسب، موفق به تقويت عادت و افزايش روحيه مطالعه و كتابخواني در آنها خواهيد شد .راه مناسب ديگري كه اين روزها به دليل عجين شدن كودكان با رايانه، كاربرد فراواني دارد خريد كتاب هايي است كه روي CD ضبط شده اند. در ميان راهكارهايي كه براي ايجاد ميل و رغبت به كتابخواني در كودك پيشنهاد مي شود اين را نيز به خاطر بسپاريد، هنگامي كه با كودكان تان بيرون مي رويد از او بخواهيد كتاب ها و مجلاتي را كه برايش جالب است انتخاب كند و اگر شما هم كتاب را از نظر كيفي مناسب تشخيص داديد آن را بخريد و اين كتاب ها را در كتابخانه مخصوص او قرار دهيد.در فرصت هاي مناسب فرزندانتان را تشويق كنيد از روي تصوير كتاب، داستان بگويند و صحبت كنند. هنگامي كه كودك كتابي را دوست دارد و آن را مي نگرد بايد والدين او را تشويق كنند. كودك شما بايد بداند كه تلاشش باعث رضايت شماست. استفاده از مدل نقاشي و خواندن شعر، يكي ديگر از راه هاي علاقه مند كردن كودك به كتاب و مطالعه است. از نظر موضوعي بهتر است كتاب، خنده دار و در ارتباط با داستان هايي پيرامون حيوانات و اسباب بازي ها و موضوعات ملموس باشد. آنها را به مشاركت وا داريد. از كودكانتان بخواهيد تصاوير يك داستان را توصيف كنند. بچه هاي بزرگ تر را تشويق كنيد تا براي برادر يا خواهر كوچك خود كتاب بخوانند. شعر يا آواز گروهي مورد علاقه شان را روي نوار ضبط كنيد و در اختيار آنان قرار دهيد. وقتي بچه ها صداي خودشان را مي شنوند، اعتماد به نفس بيشتري پيدا مي كنند و همين امر آنان را تشويق مي كند تا پيشرفت كنند.در برخورد با كودك و آموزش وي بايد صبور و انعطاف پذير بود. راهنماي فرزند خود باشيد و براي پيدا كردن پاسخ پرسش هاي كودك به او كمك كنيد. بگذاريد فرزندتان شما را در فعاليت هاي آموزشي ياور خود بداند و گام به گام با او پيش رويد. تحميل موضوعات مختلف و عجله در آموزش، باعث تنفر كودك از يادگيري و مطالعه مي شود. در برابر پرسش هاي فراوان كودكان حتي اگر آگاهي كافي داريد بلافاصله جواب ندهيد، سعي كنيد پاسخ سوالات شان را از روي كتاب براي شان بخوانيد و كتاب هاي مناسب را به او معرفي كنيد تا خود به دنبال پاسخ پرسش هايش باشد. بردن فرزندان به كتابخانه و جست وجو در ميان كتاب ها براي يافتن پاسخ پرسش ها به كودكان مي آموزد كه براي كسب دانش و دانستني هاي جديد بهترين مرجع، كتاب است.از ديگر روش هايي كه بيشتر براي علاقه مند كردن كودكان خردسال به كتابخواني پيشنهاد مي شود، قصه گويي براي آنهاست. خواندن قصه با صداي بلند و بازي كردن نقش هاي شخصيت قصه تاثير بسياري در علاقه مند كردن كودكان به قصه خواني و در بلندمدت به كتابخواني خواهد داشت. اگر كودكان را به بيان داستان ها و مطالبي كه خوانده اند تشويق كنيد، طبيعتاً با تمركز و فراغ بال بيشتري به قصه ها گوش خواهند داد. نبايد فراموش كرد كه اصولاً كودكان از حس كنجكاوي بالايي برخوردارند و براي آموختن مطالب جديد و كسب تجارب علاقه زيادي نشان مي دهند و همواره كوهي از سوال با خود دارند كه بايد جواب شان را در اولين فرصت بگيرند، بنابراين داشتن صبر و حوصله براي پاسخگويي به سوالات شان در ترغيب آنها به ادامه روند كتابخواني از اهميت ويژه اي برخوردار است. منبع: www.educational.rai.it
دوشنبه 24 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 391]