معناي ‌اوقات ‌فراغت‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: معناي ‌اوقات ‌فراغت‌
جام جم آنلاين: چنانچه از گروهي از مردم كه به شكل تصادفي برگزيده شده‌اند بپرسيم كه نظرتان درباره اوقات فراغت چيست، پاسخ‌هاي متفاوتي مي‌دهند. عده‌اي ممكن است بر اين باور باشند كه اوقات فراغت مدت زماني است كه پس از انجام كار يا انجام وظايف و مسووليت‌ها باقي مي‌ماند.

عده ديگر ممكن است به فعاليت‌هاي خاصي نظير تماشاي تلويزيون، شركت در فعاليت‌هاي ورزشي، صرف غذا در بيرون از منزل و هزاران نوع فعاليت ديگري كه ممكن است براي آنان جالب باشند، اشاره كنند.

تنوع اين پاسخ‌ها نشان مي‌دهد اوقات فراغت براي افراد مختلف معاني گوناگوني دارد؛ ولي آنچه مسلم است، اوقات فراغت فقط زماني آزاد شده از بار كار نيست؛ بلكه فعاليتي غيراجباري است. فرد در اين اوقات مي‌خواهد كارهايي انجام دهد كه با كمال ميل به آنها علاقه دارد، خواه به منظور استراحت، خواه براي ايجاد تنوع.

كاركردهاي اوقات فراغت‌

يكي از كاركردهاي اساسي اوقات فراغت، رفع خستگي و تامين استراحت فرد است. كار مداوم بدون صرف زماني براي رفع خستگي موجب پايين آمدن بازده عمل مي‌شود، اما هدف از اين اوقات، بطالت نيست، بلكه زماني است كه فرد به تمدد اعصاب مي‌پردازد و حاصل آن افزايش بازده است.

نياز به تفريح‌

پس از انجام كار طي ايامي، آدم نياز دارد اوقاتي را صرف تفريح كند. نقل مي‌كنند كه علي عليه‌السلام در روزهاي جمعه بيرون از شهر مدينه و به قصد تفريح مي‌رفتند. تفريح جنبه‌هاي مختلفي براي افراد مي‌تواند داشته باشد.

در اسلام به تفريحات سالم متعددي اشاره شده است كه مي‌توانند نقش موثري در روح و روان فرد داشته باشند. پيامبر اكرم با اشاره به يك تفريح سالم مي‌فرمايند: مسافرت كنيد تا سلامت بمانيد.

شكوفايي استعدادها

استعدادهاي انسان اگر در زمينه و شرايط مساعدي قرار گيرد به فعل تبديل مي‌شوند. از اين نظر شناسايي اين زمينه‌ها در زندگي فرد بسيار مهم است. اوقات فراغت يكي از اين موقعيت‌هاي بسيار مناسب است كه فرد مي‌تواند با استفاده از آن به شناسايي و تقويت استعدادهاي خود بپردازد. مثلا كسي در اين اوقات به نقاشي يا ديگر كارها مي‌پردازد كه استعداد دارد.

رشد اجتماعي فرد

اوقات فرد علاوه بر تاثيرات فردي كه در شخصيت فرد دارد به رشد اجتماعي او نيز كمك مي‌كند. شركت فرد در شبكه‌هاي اجتماعي، موجب بهبود روابط اجتماعي فرد مي‌شود و به پيشرفت اجتماعي او كمك مي‌كند. بسياري از پيشرفت‌هاي فرد با پيشرفت اجتماعي او پيوند تنگاتنگ دارد. اگر فرد داراي بهترين و ارزنده‌ترين استعداد باشد تا زماني كه آنها را در سطح اجتماعي ارائه ندهد، چندان موفق نخواهد بود.

رهنمودهاي عملي براي استفاده از اوقات فراغت‌

معناي اوقات فراغت به اختيار و آزادي عمل فرد اشاره دارد بنابراين بهتر است فرد در اين اوقات با خيالي آسوده و آزادي عمل كامل، فعاليت مورد نظر را فقط به خاطر خود و دلخواه و حتي بدون توجه به نتايج مادي و غيره انجام دهد. در خصوص پر كردن اوقات فراغت كودكان نيز بايد از تحميل فعاليت دلخواه و مورد علاقه خود به كودكان و نوجوانان پرهيز كنيم. از سرگرمي‌ها و فعاليت‌هاي متنوع استفاده شود، البته نه به صورت فشرده تا موجب خستگي و دلزدگي فرد نشود.

هرچند برخي افراد عمدتا اوقات فراغت را با كارهاي هنري پر مي‌كنند اما اين مساله بستگي زيادي به علاقه و استعداد فرد دارد و چون هدف فرد از برنامه‌ريزي براي اوقات فراغت اجبار نيست، بهتر است با علاقه و استعدادهاي فرد مطابقت داشته باشد.

برخي افراد تمام اوقات فراغت خود را پاي رايانه مي‌گذرانند. اما آنچه توصيه مي‌شود اين كه نبايد ساعات طولاني از وقت افراد و بويژه كودكان و نوجوانان صرف بازي با رايانه شود، زيرا عوارض جسماني، رواني، اجتماعي و فرهنگي زيادي دارد.

صله رحم و ديد و بازديد در اسلام به عنوان يكي از فعاليت‌هاي اوقات فراغت معرفي مي‌شود كه هم آثار مطلوب فردي و هم اجتماعي دارد. در انتخاب فعاليت‌هاي اوقات فراغت از ديگران تقليد نكنيد. افراد از لحاظ ميزان لذتي كه از فعاليت‌ها مي‌برند، متفاوتند. اجازه ندهيد فعاليت‌هاي شما در اوقات فراغت به صورت عادت درآيد كه از فلسفه اساسي برنامه‌ريزي اوقات فراغت ساقط است.

سخن آخر

فراغت به معناي بيكاري نيست، چون در اوقات بيكاري كاري براي انجام دادن نداريد، ولي در اوقات فراغت كارهاي زيادي مي‌توانيد داشته باشيد. هدف از فعاليت‌هاي اوقات فراغت كسب آرامش و تجديد قواي بيشتر است. فرد كاري را نه از روي اجبار و نه به خاطر ماديات انجام مي‌دهد.

پروانه مهاجر
يکشنبه 23 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 91]