معماي نقص فني تايتانيك آسمان

واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی:
معماي نقص فني تايتانيك آسمان

آيا ايرباس A380 كه غول پيكرترين هواپيماي جهان است هم سقوط مي‌كند؟ جام جم آنلاين: حدود يك قرن پيش و در چنين روزهايي دنيا مبهوت حادثه‌اي شده بود كه هيچ كس حتي تصور آن را به خواب هم نمي‌ديد. كشتي تايتانيك در حالي كه بيش از 2200 مسافر را با خود حمل مي‌كرد پس از برخورد با كوه عظيم يخ در عرض چند ساعت غرق شد. هيچ كس تصور نمي‌كرد تايتانيك روزي غرق شود. يك قرن از آن روزها مي‌گذرد و چيزي نمانده بود اين تراژدي غمبار اين بار و البته در آسمان تكرار شود. يك فروند ايرباس A380 ـ غول‌پيكرترين هواپيماي دنيا‌ـ هفته پيش از سنگاپور به هوا برخاست، اما به دليل نشت روغن در سيستم موتور، مجبور به فرود اضطراري شد تا اين پرسش مطرح شود كه آيا حتي پيشرفته‌ترين و غول‌پيكرترين هواپيماي مسافربري دنيا كه تنها 2 سال از عمر آن مي‌گذرد، مي‌تواند سقوط كند؟ و آيا اصولا ابعاد و ارقام نجومي در يك سازه مي‌تواند تضميني براي بي‌نقص ماندن آن باشد؟ طراحي و ساخت ايرباس A380 نتيجه رقابت شانه به شانه‌اي است كه سال‌هاست ميان دو غول صنعت هوانوردي جهان يعني ايرباس و بوئينگ وجود دارد. ساخت هواپيماي مسافربري مطمئني با ظرفيت بيش از 500 يا 600 مسافر بيش از يك دهه بود كه روياي مهندسان و طراحان اين دو شركت بزرگ را تشكيل داده بود تا اين‌كه ايرباس موفق به ارائه A380 شد. اين هواپيما مي‌تواند با حداكثر سرعت 1060 كيلومتر بر ساعت پرواز كرده و در عين حال برد پروازي 15‌هزار‌كيلومتري آن هم با حداكثر مسافر يعني بيش از 500 نفر داشته باشد. اين هواپيما تنها در فرودگاه‌هايي كه باند عريضي دارند قابل نشست يا برخاست است از اين رو فرودگاه‌هايي‌كه از اين هواپيما پذيرايي مي‌كنند معمولا از پيشرفته‌ترين و مدرن‌ترين فرودگاه‌ها در نوع خود هستند. زمان بارگيري كامل، پياده كردن مسافران، تميز كردن محيط داخلي، انجام سرويس‌هاي ديگر و سوار كردن مسافران براي پرواز بعدي اين هواپيما در چنين فرودگاه‌هايي تنها 90 دقيقه طول مي‌كشد. از آسانسور گرفته تا تالارهاي پذيرايي، سالن سينما و صندلي‌هايي كه به هر شكلي در مي‌آيند همه چيز حكايت از به كارگيري مجموعه‌اي از فناوري‌هاي نوين در يك اژدهاي غول‌پيكر است. اين تعبيري است كه بسياري از مسافراني كه در فرودگاه‌ها و از روي زمين لحظه بلند شدن A380 را ديده‌اند براي توصيف اين هواپيما به كار مي‌برند. اما همين ابرسازه هوايي چند روز پيش فاصله زيادي با سقوط نداشت.پنجشنبه 4 نوامبر (13 آبان)، يك فروند هواپيماي ايرباس A380 متعلق به خطوط هواپيمايي شركت Qantas Airways استراليا از سنگاپور به هوا برمي‌خيزد، اما پس از چند دقيقه به دليل نقص فني عجيبي كه با جدا شدن بخشي از سيستم موتوري آن همراه است به ناچار در فرودگاهي در همان كشور فرود اضطراري انجام مي‌دهد. آزمايشات اوليه نشان از آن دارند كه نشت روغن در سه موتور قدرتمند اين هواپيما موجب بروز اين نقص فني شده‌اند. اين موتورها ساخت شركت رولز رويس هستند كه در نوع خود از پيشرفته‌ترين سيستم‌هاي موتوري مخصوص هواپيماها به شمار مي‌آيند. اين شركت جداي از برندي است كه به طراحي و ساخت خودروهاي لوكس مي‌پردازد. در حقيقت شركت سازنده اين موتورها يكي از باسابقه‌ترين شركت‌هاي طراح و سازنده سيستم‌هاي هوا فضا در دنيا به شمار مي‌آيد. در اين حادثه بخشي از سيستم موتوري اين هواپيما از آن جدا و در حوالي جزيره باتام اندونزي سقوط كرد با اين حال هواپيما فرود اضطراري موفقيت‌آميزي داشت كه طي آن آسيبي نيز به مسافران و خدمه پرواز وارد نشد. اما از همان زمان تا به اكنون نگراني در چشمان مديران ارشد اين شركت هواپيمايي، مسافران و حتي ساير خطوط هواپيمايي كه از اين هواپيماي غول‌پيكر استفاده مي‌كنند بخوبي ديده مي‌شود. پس از بررسي‌هاي بيشتر مشخص شده است كه نشت روغن در بخش توربين اين هواپيما موجب اختلال در عملكرد 3 موتور قدرتمند آن شده است. نشت روغن آنقدر زياد بوده است كه مديرعامل شركت هواپيمايي Qantas Airways آن را فراتر از ميزان مجاز عنوان كرده است. پرسشي كه اكنون و از دل صحبت‌هاي وي مطرح مي‌شود موجب شده تا طي روزهاي اخير گروهي متشكل از مهندسان شركت انگليسي رولز رويس و مهندسان اين شركت هواپيمايي تمامي قطعات سيستم موتوري ايرباس A380 آسيب‌ديده را مورد بررسي موشكافانه قرار دهند: چگونه مي‌شود كه 3 موتور جديد و فوق مدرني كه براي يك هواپيماي نو و با عمر كمتر از 2 سال ناگهان و همزمان با هم دچار نقص فني مي‌شوند. اين در حالي است كه پروژه طراحي و ساخت اوليه اين هواپيماها كه گفته مي‌شود تنها امارات سفارش خريد بيش از 40 فروند از آنها را به شركت ايرباس داده است بيش از 7 ميليارد دلار بوده است. پس از وقوع اين حادثه بود كه تمامي 6 فروند ايرباس A380 شركت Qantas Airways حداقل براي 72 ساعت از سرويس‌دهي به مسافران خارج شدند تا سيستم موتوري آنها به دقت مورد بررسي قرار گيرد. موتورهايي كه براي تمامي ايرباس‌هاي A380 ساخته مي‌شوند در شركت رولزرويس طراحي و ارائه مي‌شوند. اين موتورها تحت عنوان Trent 900 شناخته مي‌شوند كه براي طراحي آنها چند هزار ساعت زمان صرف كار با سيستم‌هاي پيچيده رايانه‌اي و بررسي عملكرد آنها در قالب مدل‌هاي 3 بعدي رايانه‌اي شده است. اما نگراني كه اين حادثه به همراه داشته است موجب شد تا شركت‌هاي شناخته شده‌اي همچون لوفت هانزا و سنگاپور ايرلاينز كه آنها نيز از اين هواپيماي غول‌پيكر در خطوط پروازي خود استفاده مي‌كنند، آنها را براي چند روز از مدار سرويس‌دهي خارج كنند. كارشناسان پاسخ معماي نقص فني در اين هواپيما را به ديسك گم شده سيستم موتوري آن مربوط مي‌دانند. آنها مي‌گويند بايد آن را پيدا كرد و با بررسي دقيق آن پرده از اين ماجرا برداشت. بوئينگ 747 ايرباس A380 را به مبارزه مي‌طلبد پيش‌بيني‌هاي ايرباس نشان مي‌دهد تا 20 سال آينده خطوط هواپيمايي سراسر جهان به بيش از 1500 تا 1600 فروند هواپيماهاي مسافربري غول‌پيكر نياز دارند. طراحي ايرباس A380 نيز دقيقا در راستاي همين پيش‌بيني بوده است، اما اين هواپيما چندان هم بي‌رقيب نيست. بوئينگ 747 كه اتفاقا از بسياري از جهات بر غول ايرباس برتري دارد چند سالي است كه در سفرهاي بين قاره‌اي و بسيار طولاني به كار گرفته مي‌شود و تاكنون مورد خاصي نيز درباره نقص فني آن به ثبت نرسيده است. 4 سال پيش يعني در سال 2006 و در جريان برگزاري نمايشگاه سيستم‌هاي هوانوردي‌در‌آريزوناي آمريكا بوئينگ 747 رونمايي شد و از آن زمان تا ‌اكنون بشدت مورد توجه شركت‌هاي هواپيمايي قرار داشته است. بوئينگ 747 گرچه در مقايسه با ايرباس A380 ابعاد و ظرفيت حمل مسافر كمتري دارد، اما اگر با معيارهاي اقتصادي و مصرف سوخت مورد بررسي قرار گيرد حرف اول را مي‌زند به طوري كه برآورد شده است مصرف سوخت آن در مقايسه با ايرباس A380 تا 20 درصد كمتر به ازاي هر پرواز است. گذشته از اين موارد بوئينگ 747 تقريبا در تمامي فرودگاه‌هاي شناخته شده جهان قابل نشستن و برخاستن است اما ايرباس A380 به دليل غول‌پيكر بودن تنها قابل استفاده در شمار اندكي از فرودگاه‌هاي جهان است. اين مشكل تا به آنجا اهميت داشته است كه ايرباس هزينه نجومي بيش از 80 ميليون دلار صرف ايجاد تغييراتي در باندهاي پروازي 18 فرودگاه شناخته شده جهان كرده است. البته نبايد از كنار برگ‌هاي برنده اين غول جديد آسمان‌ها نيز بي‌تفاوت عبور كرد. ايرباس A380 بيشترين برد پروازي در ميان ساير اعضاي خانواده خود را دارد و گرچه جثه به ظاهر عظيمي دارد اما سروصداي بسيار اندكي توليد مي‌كند. بسياري از كارشناسان بر اين باورند كه بوئينگ با ارائه بوئينگ 747 جايي براي خودنمايي ايرباس A380 باقي نگذاشته است و شايد حادثه اخير برگ برنده ديگر براي بوئينگ به شمار آيد. مسافراني كه اين روزها سوار بر ايرباس A380 مي‌شوند اين پرسش را در ذهن مطرح مي‌كنند كه آيا به رغم غول‌پيكر بودن هواپيما و بهره‌گيري از پيشرفته‌ترين تجهيزات و امكانات رفاهي و آسايشي امكان بروز نقص فني و سقوط احتمالي آن وجود دارد؟ مهدي پيرگزي / جام‌جم

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: نیک صالحی]

[مشاهده در: www.niksalehi.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 242]