به مناسبت روز جهاني جمعيت تنظيم خانواده، آسايشي براي فردا

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: به مناسبت روز جهاني جمعيت تنظيم خانواده، آسايشي براي فردا
هر ساله به مناسبت روز جهاني جمعيت (يازدهم ژوييه)، هفته‌اي به اين مناسب از ‪ ۲۰‬تا ‪ ۲۶‬تير ماه، نامگذاري مي‌شود. انتخاب اين موضوع به دليل نياز جهاني به برنامه تنظيم خانواده است. جمعيت جهان هر سال ‪ ۷۸‬ميليون تن افزايش مي‌يابد و پيش بيني شده كه تا سال ‪ ۲۰۵۰‬ميلادي از شش ميليارد و ‪۷۰۰‬ ميليون تن فعلي به ‪ ۹‬ميليارد و ‪ ۲۰۰‬ميليون تن برسد، كه بيش از سه برابر جمعيت ‪ ۵۰‬سال پيش خواهد بود.

سازمان ملل برآورد كرده است كه اگر نسبت تولدها بدون تغيير بماند، جمعيت جهان تا سال ‪ ۲۰۵۰‬به حدود ‪ ۱۱‬ميليارد و ‪ ۹۰۰‬ميليون نفر خواهد رسيد.

مخالفان افزايش جمعيت استدلال مي‌كنند كه رشد جمعيت بصورت تصاعدي بيش از رشد مواد غذايي است و اين مساله در آينده موجب بروز قحطي در جهان مي‌شود.

كارشناسان به دنبال تحقق جمعيت متناسب در دنيا هستند، جمعيت متناسب از نظر وسعت، در محدوده‌اي قرار دارد كه تواناييها و خلاقيتهاي بشر در آن شناخته شده و امكان بروز مي‌يابد و مي‌توان سطح زندگي بالايي براي افراد آن فراهم آورد.

براي نيل به اين منظور، كنترل نرخ رشد و تنظيم خانواده، ضروري است.

تنظيم خانواده، بر اساس تعريف سازمان جهاني بهداشت، مشتمل بر اقدامهايي است كه افراد و زوجها را ياري مي‌دهد تا از داشتن فرزند ناخواسته جلوگيري كنند، فاصله بين فرزندان خود را تنظيم كنند، زمان تولد فرزندان را با سن و شرايط ديگر خود تطبيق دهند و آگاهانه درباره تعداد فرزندان خود تصميم بگيرند.

خدماتي كه اين اهداف را ميسر مي‌سازد عبارت از آموزش و مشاوره درباره تنظيم خانواده، تامين وسايل جلوگيري از حاملگي، كمك به كساني كه دچار ناباروري هستند و شناخت روشهاي جلوگيري از حاملگي، كه آگاهي از مزايا و معايب هر روش مي‌تواند زوجها را در زمينه انتخاب مناسب‌ترين روش در پيشگيري از تولدي ناخواسته راهنمايي كند.

در سراسر جهان حدود ‪ ۲۰۰‬ميليون زن خواستار آن هستند كه از حاملگي پيشگيري كنند يا آن را به تاخير اندازند. اما از وسائل پيشگيري موثر استفاده نمي‌كنند، چون به آنها دسترسي ندارند و يا از عوارض جانبي آن بيم دارند و با اعتراض خانواده هايشان روبه رو مي‌شوند.

صندوق جمعيت سازمان ملل متحد، براي تضمين دسترسي همگاني به بهداشت باروري و حق تمامي مردم براي اينكه قادر باشند درباره تعداد و زمان تولد فرزندان خود تصميم بگيرند، فعاليت مي‌كند. ارائه و تامين حمايت همگاني از برنامه تنظيم خانواده، براي انجام اين كار ضروري است.

صندوق جمعيت سازمان ملل متحد با دولت ها، جامعه مدني و ساير كارگزاري هاي سازمان ملل متحد همكاري مي‌كند و در زمينه پيش بيني نيازها، تامين وسايل بهداشت باروري و ايجاد هماهنگي در توزيع آنها، جلب و بسيج پشتيباني و ايجاد ظرفيت تداركاتي هر كشور نقش اساسي را ايفا مي‌كند.

اين صندوق اجراي برنامه‌هاي تنظيم خانواده را در ‪ ۱۴۰‬كشور بر عهده دارد و به بيمارستان‌ها و پايگاه‌هاي بهداشتي كه به ميليون‌ها مرد و زن خدمت مي كنند، وسايل پيشگيري ارائه مي‌دهد.

حدود ‪ ۲۰۰‬ميليون زن در سراسر جهان، بويژه در كشورهاي فقيرتر، هنوز نيازهايي تامين نشده به وسايل پيشگيري موثر دارند. تامين نيازهاي آنان هر سال حدود ‪ ۹/۳‬ميليارد دلار هزينه در بر دارد و مي‌تواند از ‪ ۲۳‬ميليون تولد ناخواسته و برنامه ريزي نشده، ‪ ۲۲‬ميليون سقط جنين اجباري، ‪ ۱۴۲‬هزار مرگ مرتبط با حاملگي (از جمله ‪ ۵۳‬هزار مورد مرگ ناشي از سقط جنين نا امن) و مرگ ‪۱/۴‬ميليون نوزاد جلوگيري كند.

براساس گزارش نمايندگي صندوق جمعيت ملل متحد در جمهوري اسلامي ايران، دسترسي به وسائل پيشگيري، زنان را توانمند مي‌كند و مي‌تواند زندگي آنان را نجات دهد. پيشگيري مي‌تواند هر سال مانع از مرگ ‪ ۲/۷‬ميليون نوزاد شود، فقر را كاهش دهد، از رشد جمعيت كم كند، از فشار بر محيط زيست بكاهد و وجود جهاني با ثبات را محقق سازد.

برخورداري از توانايي برنامه ريزي درباره تعداد فرزندان و زمان بچه دار شدن، حق مسلم بشر است، اما اين حق هنوز بويژه نزد فقيران و افراد كم بضاعت تحقق نيافته است.

انتظار مي‌رود كه در ‪ ۱۵‬سال آينده با فعال شدن جنسي ميليون‌ها جوان، و معمول و پذيرفته شدن خانواده‌هاي كوچكتر در بسياري از كشورها، تقاضا براي برخورداري از امكانات تنظيم خانواده افزايش يابد. برخورداري از توانايي انتخاب زمان حاملگي و تعداد فرزندان، به زنان امكان مي‌دهد كه به يك حق بشري بنيادي خود دست يابند. اعمال اين حق، معمولا به كاهش چشمگير ميزان باروري منجر مي‌شود.

محققان برآورد مي‌كنند كه دسترسي همگاني به برنامه تنظيم خانواده، مي تواند هر سال زندگي حدود ‪ ۱۷۵‬هزار زن را نجات دهد. افزايش فاصله تولدها به حداقل ‪ ۳۶‬ماه مي‌تواند مانع از مرگ يك ميليون و ‪ ۸۰۰‬هزار كودك كمتر از پنج سال شود.

به گزارش صندوق جمعيت ملل متحد، تامين نيازهاي برآورده نشده مربوط به برنامه تنظيم خانواده مي‌تواند در آمريكاي لاتين و حوزه درياي كارائيب تا ‪ ۳۵‬درصد، در كشورهاي عرب و شرق جنوب آفريقا ‪ ۲۰‬درصد و در آسيا و غرب آفريقا ‪ ۱۵‬درصد از باروري كم كند.

با كاهش ميزان باروري، زنان بيشتري به نيروي كار مي‌پيوندند. رشد كمتر و كندتر جمعيت، فشار كمتري بر منابع طبيعي محدود از جمله آب سالم و زمين قابل كشت وارد مي‌كند.

داشتن فرزندان كمتر و سالم تر مي‌تواند از فشار اقتصادي بر خانواده‌هاي كم بضاعت بكاهد و به آنها امكان دهد بيشتر براي مراقبت‌هاي بهداشتي و تحصيلات هر فرزند سرمايه‌گذاري بپردازند و در شكستن حلقه فقر آنها را ياري دهد.

ايجاد ائتلافي گسترده از گروه‌ها و افراد حامي در سطوح جهاني، منطقه اي، ملي و محلي، تامين منابع مالي كافي و مداوم براي ارائه اطلاعات و خدمات مربوط به برنامه تنظيم خانواده، مشاركت مردان در ترويج برنامه تنظيم خانواده، تبليغ و آموزش مزاياي داشتن خانواده‌هاي كوچك تر به مردم از طريق رسانه‌هاي ارتباط جمعي و ... از جمله اقدامات صندوق جمعيت سازمان ملل متحد در زمينه كمك به تنظيم خانواده است.

در زمان حاضر، سن نيمي از مردم كره زمين زير ‪ ۲۵‬سال است. حدود يك ميليارد و ‪ ۸۰۰‬ميليون نفر در گروه سني ‪ ۱۰‬تا ‪ ۲۵‬سال قرار دارند، كه بزرگترين نسل نوجوانان و جوانان را در طول تاريخ تشكيل مي‌دهند و حدود ‪۸۵‬ درصد آنها در كشورهاي در حال توسعه زندگي مي‌كنند.

تصميم‌گيري اين نسل درباره رفتارهاي جنسي و زاد و ولد، در ميزان جمعيت، روند رشد و رفاه آينده كره زمين جنبه حياتي دارد. اگر چه بيشتر افراد در نوجواني به بلوغ جنسي مي‌رسند، اما اين جوانان غالبا به خدمات تنظيم خانواده و آموزش‌هاي مورد نيازشان دسترسي ندارند.

آمار جمعيت در ايران
---------------------- نخستين سرشماري عمومي نفوس و مسكن در ايران در سال ‪ ۱۳۳۵‬اجرا شد، كه در آن زمان جمعيت ايران بيش از ‪ ۱۸‬ميليون نفر سرشماري شد.

در ايران هر ‪ ۱۰‬سال يكبار سرشماري‌هاي عمومي نفوس و مسكن انجام مي‌شود، كه آخرين آن در سال ‪ ۱۳۸۵‬صورت گرفت. در اين سال، جمعيت ايران بالغ بر ‪۷۰‬ ميليون نفر شمارش شد. بر اين اساس، در ‪ ۵۰‬سال گذشته جمعيت كشور بيش از ‪ ۳/۷‬برابر شده و افزايش جمعيت در نقاط شهري بيش از نقاط روستايي بوده است.

در سال‌هاي مورد بحث، جمعيت نقاط شهري هشت و يك دهم و روستايي يك و هفت دهم برابر شده است.

الهام فتحي، كارشناس آمارهاي جمعيت در مورد تعداد جمعيت در ايران مي گويد: متوسط رشد سالانه جمعيت كشور در فاصله ‪ ۱۳۳۵‬تا ‪ ،۴۵‬سه و سيزده صدم درصد بوده كه در فاصله سال‌هاي ‪ ۷۵‬تا ‪ ۸۵‬به يك و ‪ ۶۱‬صدم درصد كاهش يافته است.

فتحي با اشاره به اينكه بيشترين رشد افزايش جمعيت بين دهه ‪ ۵۵‬تا ‪۶۵‬ گزارش شده است
، تصريح مي‌كند: دهه قبل از آن، به خاطر اجراي سياست‌هاي برنامه تنظيم خانواده، رشد جمعيت شهري كم شد. اما در اين سال‌ها (دهه ‪ ۵۵‬تا ‪ (۶۵‬برنامه هاي تنظيم خانواده اجرا نشد و باعث افزايش رشد جمعيت كشور شد. پس از آن در اواخر دهه ‪ ۶۰‬با اجراي اين سياست، رشد جمعيت سير نزولي را طي كرد.

دفتر آمارهاي جمعيت، نيروي كار و سرشماري در مركز آمار ايران، آخرين آمار جمعيت ايران را برحسب سن و جنس و وضع سكونت در آبان ماه ‪ ۱۳۸۵‬اعلام كرد كه بر اساس اين آمار، كل جمعيت مرد و زن در كشور ‪ ۷۰‬ميليون و ‪۴۹۵‬ هزار ‪ ۷۸۲‬نفر بود.

از اين تعداد ‪ ۳۵‬ميليون و ‪ ۸۶۶‬هزار و ‪۳۶۲‬نفر را مرد و بقيه را زن تشكيل داده است. ‪ ۴۸‬ميليون و ‪ ۲۵۹‬هزار و ‪ ۹۶۴‬نفر از جمعيت ياد شده در نقاط شهري و بقيه در نقاط غير شهري ساكن هستند.

براساس اين گزارش برخي كارشناسان جمعيت شناسي احتمال افزايش شديد باروري در سال‌هاي آينده را مطرح مي‌كنند و معتقدند با رسيدن متولدان دهه اول انقلاب به سن باروري، بار ديگر با افزايش زاد و ولد در كشور، مواجه خواهيم شد.

دكتر حبيب ا... زنجاني كارشناس جمعيت شناسي نيز در خصوص روند رشد جمعيت ايران در سال‌هاي آينده، معتقد است كه ايران در آينده پديده ازدحام جمعيت دهه ‪ ۶۰‬را تجربه نخواهد كرد.

به گفته وي بروز پديده ازدحام جمعيت، نيازمند دو پارامتر اصلي است، يكي فزوني تعداد زنان در سن باروري در دو گروه سني ‪ ۲۰‬تا ‪ ۲۴‬و ‪ ۲۵‬تا ‪ ۲۹‬ساله است كه اين پارامتر در كشور وجود دارد و پارامتر ديگر سطح باروري بالا يا حداقل ثابت مانده سطح باروري است.

وي مي‌افزايد: واقعيت اين است كه سطح باروري در ايران بشدت كاهش پيدا كرده است و اين روال در آينده ادامه پيدا خواهد كرد، با اين سطح باروري پايين، فزوني تعداد زنان در دو گروه سني ياد شده نمي‌تواند ميزان زاد و ولد را بشدت افزايش دهد.

اين استاد جمعيت شناسي دانشگاه تهران معتقد است، بر اساس آخرين آمار جمعيت در سال ‪ ،۸۵‬رشد جمعيت كشور برغم اقدامات صورت گرفته در ‪ ۱۵‬سال گذشته همچنان بالاست و متاسفانه براي نيازهاي آتي جمعيت فعلي كشور نيز پيش بيني‌هاي لازم صورت نگرفته است.

وي با تاكيد بر اينكه سياست‌هاي جامع جمعيتي بايستي توام با نگرش به نيازهاي اصلي مردم اعم از مسكن، اشتغال، تحصيل و تامين اجتماعي باشد، رسيدن به توسعه پايدار را نيازمند به سياست جامع و همه جانبه جمعيتي و آمايش سرزمين مي‌داند.
چهارشنبه 19 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 160]