شكستن سقف شيشه‌اي

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: شكستن سقف شيشه‌اي

ايران- فاطمه فرجي:
ديرزماني است براين باور كه در سازمان‌ها شمار اندكي بايد فكر كنند و شماري انبوه تنها بايد فرمانبردار اوامر آنان باشند خط بطلان كشيده شده است.

فرهنگ سازمان‌هاي سنتي، پاسدار ارزش‌هايي مانند فرمانبري، همرنگي و تقديس قدرت بود، در حالي كه فرهنگ سازمان‌هاي نوين، خودگرداني، نوگرايي، نوآوري، مسئوليت‌پذيري و خودباوري را پاس مي‌دارد. بسياري بر اين باورند كه آنچه زنان را از بالا رفتن در پست‌هاي مديريت و رهبري در سازمان‌ها بازداشته، وجود پديده‌اي به نام سقف شيشه‌اي است.

سقف شيشه‌اي، مجموعه‌اي از نگرش‌ها و تعصب‌هاي منفي است كه مانع از آن مي‌شود تا زنان و ساير گروه‌هاي اقليت، وراي يك سطح معين در سلسله مراتب سازماني بالا روند. مديريت فردا بر دوش زنان و مردان خودباور است و در اين ميان خودباوري، نيازي است مبرم براي زنان تا اين سقف شيشه‌اي را بشكنند.

براي زناني كه در حال كنار گذاردن وظايف سنتي وابسته به جنيست خود هستند و براي به دست آوردن استقلال فكري و عاطفي در مبارزه‌اند، به تعداد فزاينده‌اي به محل‌هاي كار سرازير مي‌شوند، براي خود كسب و كار مستقلي را آغاز مي‌كنند يا پايگاه‌هايي را كه سابق بر اين تنها به مردان تعلق داشت يكي پس از ديگري تسخير مي‌كنند، خودباوري امري ضروري و گريزناپذير است، مطمئنا، اين تمام آن چيزي نيست كه زنان براي كسب موفقيت در اين مسير لازم دارند، ولي بدون آن نيز قادر نخواهند بود كه در نبرد براي خود شكوفايي پيروزمند شوند.

هم مردان و هم زنان، اگر داراي اعتماد به نفس واقع‌بينانه درباره انديشه و ارزش خود باشند و در خود احساس امنيت كنند، خواهند توانست در مقابل چالش‌ها و موقعيت‌ها به شكل مناسبي واكنش نشان دهند. خودباوري، توان افزا، انرژي‌ز، و انگيزه‌دهنده است و ما را ترغيب به موفقيت مي‌كند و باعث مي‌شود از موفقيت‌هاي خود احساس لذت و غرور كنيم.
خودباوري بالا در جست‌وجوي چالش و انگيزش ناشي از اهداف ارزشمند و والا ست. رسيدن به چنين اهدافي، خودباوري را تقويت مي‌كند. خودباوري ضعيف، صرفا به دنبال ايمني اهداف آشنا و فاقد نياز به كار و تلاش است. محدود كردن خود به اهداف آشناي بي‌نياز از كار و كوشش، در واقع در جهت تضعيف خودباوري عمل مي‌كند.

هرچه خودباوري ما تقويت شود، بهتر براي مقابله با مشكلاتي كه در شغل يا زندگي شخصي‌مان بروز مي‌كند، آمادگي خواهيم داشت و بعد از شكست، سريع‌تر خود را باز مي‌يابيم و انرژي بيشتري براي آغازي دوباره خواهيم داشت. موانع، زناني را كه داراي خودباوري بالاتري هستند، متوقف نمي‌سازد، چرا كه امروزه ميليون‌ها نفر از آنان مشغول به راه انداختن كسب و كار براي خويشتن و يا در حال تلاش براي رشد در شغلشان هستند. همين‌طور يك ازدواج يا ماجراي عشقي ناموفق قادر نخواهد بود كه ضمير يك زن داراي اعتمادبه‌نفس را آنچنان تحريك كند كه از ترس احتمال ناراحتي‌هاي آتي، عليه هرگونه ارتباط با جنس مخالف موضع بگيرد تا جايي كه به قيمت از دست رفتن جواني و شادابي او تمام شود.

هرچه خودباوري ما افزون مي‌شود، جاه‌طلبي ما هم بيشتر مي‌شود و اين جاه‌طلبي لزوما در حرفه شغلي يا جنبه‌هاي مادي نيست بلكه همه جنبه‌هاي زندگي شامل جنبه‌هاي عاطفي، ذهني و روحي را نيز دربرمي‌گيرد.

هرچه خودباوري ما كمتر باشد، آرزوهاي كوچكتري خواهيم داشت و احتمال كمتري براي موفقيت ما وجود خواهد داشت. هر كدام از اين مسيرهاي خودباوري راهنمايي براي نيل به تقويت‌نفس و تمركز بر خويشتن است. هر چه خودباوري ما بيشتر باشد، محرك دروني ما براي بيان عقايدمان قويتر خواهد بود، كه اين خود نشان‌دهنده غناي دروني ماست و هر چه خودباوري ما كمتر باشد، نياز به اثبات وجودمان مهم‌تر جلوه مي‌كند و يا اينكه سعي مي‌كنيم با زندگي مكانيكي و ناآگاهانه خود را به دست فراموشي بسپاريم.

هرچه خودباوري ما بيشتر باشد، روراست‌تر و صادق‌تر بوده و در ارتباطمان انطباق‌پذيرتر خواهيم بود، زيرا كه معتقديم عقايد ما داراي ارزش هستند و بنابراين از ابراز عقايدمان واهمه نداشته بلكه استقبال خواهيم كرد. هر چه خودباوري ما پايين‌تر باشد روابطمان به ميزان بيشتري غبارآلود و حيله‌گرانه خواهد بود، زيرا در مورد انديشه و احساسات خود نامطمئن بوده و نگران واكنش شنونده هستيم. هرچه خودباوريمان بالاتر باشد، بيشتر تمايل به برقراري روابط سازنده داريم تا برقراري روابط ناسالم. اين بدان دليل است كه علاقه به سوي علاقه، كشش دارد و سلامتي مجذوب سلامتي مي‌شود.

صداقت و سرزندگي ديگران براي افرادي كه از سطح مطلوبي از خودباوري برخوردارند، طبيعتا داراي جذابيت بيشتري است تا تهي بودن و وابستگي. زنان و مردان متزلزل و نامطمئن هم جذب يكديگر مي‌شوند و روابط مخربي را ايجاد مي‌كنند. اگر اميد داريد كه به رابطه‌اي شاد با همسر خود دست يابيد، هيچ عاملي مهم‌تر از خودباوري نيست؛ خودباوري شما و ايشان.

براي كسب موفقيت در عشق، هيچ مانعي بزرگتر از اين نيست كه ما درباره خود عميقا احساس كنيم كه قابل دوست داشتن نيستيم. اولين ماجراي عشقي كه بايد در اين جهان با موفقيت به كمال برسانيم، رابطه‌اي است كه با خود داريم و تنها بعد از اين مرحله است كه قادر به عشق ورزيدن هستيم و مي‌توانيم عشق را به درونمان راه دهيم؛ پذيرش اينكه شخص ديگري ما را دوست بدارد.

بدون حصول اين اطمينان، عشق يك شخص ديگر هيچ‌گاه برايمان كاملا واقعي يا متقاعد كننده نخواهد بود و در انديشه مضطرب خود راه‌هاي زيادي براي تحليل يا تخريب آن خواهيم يافت. زماني كه يك زن از سطوح مطلوبي از خودباوري برخوردار است، گرايش به رفتار مناسب با ديگران داشته و همچنين نياز به رفتار خوب از سوي ديگران نسبت به خود دارد. او حد و مرزهايش را به روشني مي‌شناسد و مي‌داند كه چه چيز در رفتار فرد منتخب او قابل قبول و چه چيز غيرقابل قبول است. او رفتار ناپسند را صرفا به دليل اينكه عاشق است، نمي‌پذيرد. او عشق را با لذت مي‌شناسد، نه با رنج و براي عشق به اندازه موفقيت در زندگي شغلي ارزش قائل است.

زناني كه براي ايجاد خودشناسي مثبت در جد و جهد هستند،‌ گاهي اين سؤال را مطرح مي‌كنند كه «آيا خودباوري زنان در نظر مردان مطلوب است؟» پاسخ اين است: «مرداني كه از سطح مطلوبي از خودباوري برخوردارند به خودباوري در يك زن ارزش مي‌نهند. آنها يك موجود وحشت‌زده را به عنوان يك شريك زندگي نمي‌خواهند و زني كه داراي خودباوري است به مردي كه آن‌قدر متزلزل است كه اعتماد به نفس او موجب وحشتش مي‌شود، چه نيازي دارد؟»

مي‌خواهيم تاكيد كنيم كه خودباوري يك تجربه دروني است؛ خودباوري در بطن هستي هر فرد قرار دارد. آن چيزي است كه شخص درباره خود، تفكر يا احساس مي‌كند، نه آن چيزي كه فرد ديگري درباره او تصور مي‌كند. ما مي‌توانيم از عشق خانواده، همسر و دوستان برخوردار باشيم و با اين وجود خود را دوست نداشته باشيم (به خود عشق نورزيم). ممكن است مورد تحسين وابستگان خود قرار گيريم و با وجود اين خود را بي‌ارزش بپنداريم.

مي‌توانيم تصويري از اعتماد به نفس خود نشان دهيم كه تقريبا همه ما را فريب دهد و با وجود اين به صورت پنهاني با حسي از عدم شايستگي بر خود بلرزيم. ما قادريم انتظارات ديگران را برآورده كنيم و با وجود اين، احساس ناكامي كنيم. ممكن است مورد ستايش ميليون‌ها نفر قرار گيريم و با اين وجود هر صبح با احساس بيمارگونه پوچي و مغبوني از خواب برخيزيم. ستارگان مشهور موسيقي راك جهان را در نظر آوريد كه حتي يك روز را هم بدون مصرف موادمخدر نمي‌توانند بگذرانند.

نايل شدن به موفقيت بدون به دست آوردن خودباوري مثبت محكوميت به احساسي شيادگونه است كه مضطربانه، هر آن انتظار رسوايي دارد. تمجيد و ستايش ديگران در ما خودباوري ايجاد نمي‌كند. تحصيل علم، ازدواج، والدين بودن، دارايي‌هاي مادي، كوشش‌هاي بشردوستانه، موفقيت‌هاي جنسي و تحسين همراه با حيرت ديگران نيز هيچ‌يك نمي‌توانند در ما خودباوري ايجاد كنند. اين چيزها گاهي ممكن است به طور موقت باعث شوند كه ما احساس بهتري درباره خود داشته باشيم يا در موقعيت‌هاي ويژه‌اي احساس راحتي بيشتري كنيم، اما راحتي خيال، خودباوري نيست.

زن بودن با حالت انفعالي نه با اعتماد به نفس، با پذيرش و تسليم نه با استقبال، با وابستگي نه خودكفايي، با از خودگذشتگي نه تجليل نمودن خود شناخته مي‌شود. چالش با اين‌گونه نظرات سنتي راجع به زنان و تقويت ديدگاهي كه به توانايي‌هاي زنان به ديده احترام مي‌نگرد، به خودي خود عملي از خود باوري است.

تاريخ درج: 18 تير 1387 ساعت 11:11 تاريخ تاييد: 18 تير 1387 ساعت 11:39 تاريخ به روز رساني: 18 تير 1387 ساعت 11:35
سه شنبه 18 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 274]