نفير مرگبار كراك در كوچه پس‌كوچه‌هاي شهر

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: نفير مرگبار كراك در كوچه پس‌كوچه‌هاي شهر

آسيب‌ها- فاطمه فنائيان:
«اعتياد به كراك در حال حاضر ۲۶ درصد از معتادان كشور را شامل مي‌شود.»

هومن نارنجي‌ها، مديركل فرهنگي و پيشگيري ستاد مبارزه با مواد‌مخدر كشور در حالي اين خبر را اعلام مي‌كند كه تنها حدود ۳ سال از ورود اين ماده به بازار مي‌گذرد.

در دهه‌هاي اخير بلاي جديدي «وباگونه» دنيا را دربرگرفته؛ مواد‌مخدر صنعتي. همزمان با رشد فناوري، مواد‌مخدر جديد با ظاهري فريبنده‌تر، مصرفي ساده‌تر و البته اعتيادآورتر و پرخطرتر روز به روز جاي خود را در بازار مواد‌مخدر باز مي‌كنند. يكي از آخرين و همه‌گيرترينِ اين مواد، كراك است. صداي شكستني كه در هنگام مصرف «كراك» ايجاد مي‌شود، دليل اين نام‌گذاري است. صدايي كه پژواك شكستن روان آدمي را مي‌ماند؛ صداي هبوط؛ صداي پاي نابودي.

كراك به سبك ايراني!

از قديم در بازار، نام كشورها اعتباري بوده است بر كيفيت اجناس. هر كشوري بنا به توانايي و ويژگي‌هاي اقليمي‌اش كالايي با كيفيتي برتر توليد مي‌كند و نام آن در كنار جنس باقي مي‌ماند. اما اين بار درباره مخدر كراك قضيه‌اي متفاوت رخ داده است. اين ماده هرچند هيچ وقت در ايران توليد نشده و نمي‌شود، اما نوعي از آن كه در كارخانه‌هاي افغانستان و پاكستان توليد مي‌شود، به «كراك ايراني» معروف است. جانشين دبيركل ستاد مبارزه با مواد‌مخدر در اين‌باره مي‌گويد: «بيش از 25 درصد معتادان كشور كراك ايراني مصرف مي‌كنند.» محمدرضا جهاني ادامه مي‌دهد: «كراك ايراني با آنچه در جهان به‌ عنوان كراك شناخته مي‌شود متفاوت است، كراك واقعي از كوكائين ساخته مي‌شود، اما آنچه در ايران به‌عنوان كراك وجود دارد، هروئين خالص و فشرده است.»

دكتر سعيد شهاب‌، متخصص بازپروري و سم‌زدايي هم اعتقاد دارد: «كراكي كه در ايران مصرف مي‌شود، با كراك علمي تفاوت دارد. اين كراك به خاطر تركيبات ويژه، خطر بسياري دارد و فرد مصرف‌كننده را به سرعت به سوي استفاده بالا سوق مي‌دهد كه بيشتر منجر به مرگ فرد مي‌شود.» در حال حاضر كراك به‌ صورت تدخينى در ايران مصرف مى‌شود. با اين حال اخبار حكايت از آن دارد كه مصرف تزريقي اين ماده به‌ويژه در نقاط آسيب‌پذير كشور به سرعت رو به افزايش است. دكتر شهاب در اين‌باره مي‌گويد: «مصرف مستمر تزريقى كراك با توجه به آسيب شديد و پرسرعت جسمى، معتادان را حداكثر ظرف يك سال از پا مى‌اندازد.»
ترياك يا كراك؟

بزرگ‌ترين دغدغه‌ در بحث مبارزه با اعتياد تغيير الگوي مصرف مواد‌مخدر از ترياك به مشتقات آن مانند كراك است. يكي از مهم‌ترين شاخص‌هاي ميزان مصرف مواد‌مخدر گوناگون، ميزان كشف آن توسط نيروهاي انتظامي است.

سردار حسين‌آبادي، رئيس پليس مبارزه با مواد‌مخدر نيروي انتظامي در مورد ميزان كشف كراك مي‌گويد: «سال 85، 30 درصد كشفيات مواد‌مخدر به كراك اختصاص داشت كه اين ميزان در سال گذشته به 70 درصد رسيد.» در واقع حدود 3 سال است كه كارشناسان به شدت نسبت به تغيير الگوي مصرف مواد‌مخدر در ايران از مواد سنتي نظير ترياك، حشيش و هروئين به مواد صنعتي مانند كراك هشدار مي‌دهند. ماده‌اي كه درصد خلوص آن گاهي به 95 هم مي‌رسد و اين يعني مرگ! آنچه امروز منجر به وحشت برنامه‌ريزان مبارزه با مواد‌مخدر شده لبريز شدن بازار از مواد‌مخدر مصنوعي جديد است كه هيچ بويي ندارند و روش استعمال آنان برخلاف ساير مواد‌مخدر بسيار ساده و بي‌دردسر است.

اين روزها حتي شكل و شمايل دلالان و فروشندگان مواد‌مخدر نيز با شكل و شمايل توزيع‌كنندگان ترياك تفاوت اساسي دارد، ديگر لازم نيست كه حتما دنبال يك چهره مشخص با تيپي تعريف شده بگردي كه روي صندلي پارك نشسته و دور و برش را مي‌پايد. اين روزها در گوشه و كنار خيابان‌ها جواناني با ظاهر آراسته و با شكل و شمايلي كاملا طبيعي مشغول فروش انواع كراك و شيشه هستند.

همين تغيير الگوهاي مصرفي است كه موجب شده تا هومن نارنجي‌ها، مديركل فرهنگي و پيشگيري ستاد مبارزه با مواد‌مخدر كشور با ارائه آماري اذعان كند:«تا حدود 3 سال قبل، از هر 100 نفر مراجعه‌كننده به درمانگاه‌هاي ترك اعتياد 5 تا 7 نفر معتاد هروئيني و مابقي مصرف‌كننده ترياك بودند، در حالي كه اكنون بالاي ۷۰ درصد مراجعان را معتادان به هروئين و كراك تشكيل مي‌دهند.»

غفلت خانواده‌ها؛ اعتياد جوانان

معاشرت با دوستان ناباب، وجود معتاد در خانه، بيكاري، اختلافات خانوادگى و همچنين كنجكاوى از عوامل مؤثر مصرف مواد‌مخدر در بين نوجوانان و جوانان عنوان مى‌شود. به همين دليل دكتر سامان فيروزي اعتقاد دارد كه والدين موظف هستند به سؤالات كنجكاوانه فرزندانشان با حوصله جواب دهند و دوستان آنها را كنترل كنند.

اين جامعه‌شناس ادامه مي‌دهد: «پول توجيبى زياد در روي آوردن نوجوان به اعتياد تاثير بسيار زيادى دارد. همچنين قرار گرفتن در جمع دوستان ناباب و عدم‌توانايي نه گفتن او را به سوى مصرف مواد‌مخدر مى‌كشاند. وقتى نوجوانان به مصرف مواد‌مخدر روى مى‌آورند پس از مدتى دچار افسردگى شده و خودشان را از ديگران جدا مى‌كنند. همين رفتار باعث مى‌شود كه محيط مدرسه كم‌كم برايشان خسته‌كننده شده و در نهايت از درس و تحصيل طرد ‌شوند. حتى بسيارى از آنان به‌دليل اينكه فكر مى‌كنند راهى براى بازگشت ندارند دست به‌ خودكشى مى‌زنند. اين عضو هيات علمى دانشگاه آزاد مى‌گويد: «بررسى‌ها نشان مى‌دهد مصرف 4 روز كراك باعث مى‌شود كه اثرات آن به‌مدت 7 سال در فرد باقى بماند و موجب اختلالات حركتي، افزايش هذيان‌گويى و تضعيف حس بينايى و لامسه شود.»

در عين حال، مديركل فرهنگي و پيشگيري ستاد مبارزه با مواد‌مخدر كشور با اشاره به تحقيقي در زمينه اطلاع خانواده‌ها از وضعيت يكديگر تصريح مي‌كند:«۲۲درصد از خانواده‌ها بعد از يك سال، ۲۳درصد بعد از 2 تا 3‌ سال و ۹ درصد بعد از 4 سال متوجه اعتياد عضو خانواده مي‌شوند، يعني به‌طور تقريبي ۵۰ درصد از خانواده‌هاي افراد معتاد بعد از يك تا 5 سال متوجه اعتياد عضو خانواده‌شان مي‌شوند.»

او ادامه مي‌دهد: «حدود ۴۰درصد موارد اعتياد در مهماني‌هاي‌ دوستانه ‌و خانوادگي و ۲۰درصد نيز اعتياد خود را از منزل آغاز مي‌كنند.» اما اين مشكلات تا چه زماني ادامه خواهد داشت؟ وقتي اصلي‌ترين اطلاعات قابل دسترس براي اغلب مردم، وبلاگ نوشته‌ها مي‌شوند، وقتي مي‌شود كراك را در كمتر از يك ساعت خريد، اما براي گفت‌وگو با يك مسئول مبارزه با اعتياد بايد بيش از يك روز منتظر ماند و گاه به نتيجه نرسيد، وقتي در هيچ پژوهش جامع و قابل استناد دانشگاهي درباره كراك وجود ندارد، وقتي از بين صدها تابلوي تبليغاتي مختلف در ميان خيابان‌ها و بزرگراه‌ها، حتي يكي به هشدار درباره خطرناك‌ترين مخدر كشور اختصاص ندارد، مبارزه با كراك مثل جنگيدن در تاريكي است. چه كسي مي‌تواند در تاريكي مطلق به پيروزي دلخوش كند؟

تاريخ درج: 17 تير 1387 ساعت 13:32 تاريخ تاييد: 18 تير 1387 ساعت 00:54 تاريخ به روز رساني: 18 تير 1387 ساعت 00:53
سه شنبه 18 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 185]