اقتصاد - ديوار كوتاهي به‌نام خشكسالي!؟

واضح آرشیو وب فارسی:ایسکانیوز: اقتصاد - ديوار كوتاهي به‌نام خشكسالي!؟
اقتصاد - ديوار كوتاهي به‌نام خشكسالي!؟

علي فريدوني* : با توجه به اثرات مخرب خشكسالي، مي‌خواستم باز هم در اين‌ خصوص بنويسم ولي چون يكي از فعالان بخش كشاورزي در عرصه رسانه مكتوب از بنده خواست كه در مورد مصاحبه اخير وزير محترم جهاد كشاورزي اعلام نظر نمايم لذا مناسب‌تر ديدم كه آن مطلب و اين پاسخ را در قالب اين وجيزه تنظيم و تقديم نمايم. اميدوارم مورد توجه قرار گيرد.
يكم: مدتي است كه خشكسالي و افزايش قيمت‌هاي جهاني (كه تصادفا ملازم با هم شده‌اند؟!) در فرمايشات اكثر مسوولان محترم دولتي و مخصوصا متوليان بخش‌هاي ذيربط، علت‌العلل بروز مشكلات قلمداد مي‌شود. نمي‌دانم چرا ناخودآگاه به ياد خلبانان مرحومي مي‌افتم كه بعد از سقوط هواپيمايشان، به عنوان مقصر اصلي قلمداد مي‌شوند! به راستي آيا اگر خشكسالي مي‌توانست تكلم كند! اين اتهامات سنگيني را مي‌پذيرفت؟ يا به قول وزير محترم، مسوولان 13 ساله و پنج‌ساله پيشين بخش كشاورزي متهم اصلي هستند و بايد محاكمه شوند!؟ (سخنراني وزير محترم در جمع نمونه‌ها- دنياي سبز شماره 36، 1/4/87) يا آنهايي كه با مقصر خواندن هواشناسي، سالي پرباران و سرشار از نعمت و فراواني را به مردم و مسوولان محترم نظام نويد دادند، متهم هستند؟ (مقابله با خشكسالي؛ از شعار تا عمل- دام كشت و صنعت شماره 101)
دوم: وزير محترم جهادكشاورزي اخيرا طي گفت‌وگويي با رسانه‌هاي گروهي و با استفاده از ادبيات مألوف سال‌هاي اخير (بزرگ‌ترين، اولين‌بار و...) از پيشرفت‌هاي چشمگير بخش كشاورزي در سه ساله اخير سخن گفته‌اند، هرچند كه بسياري از اين موفقيت‌ها نتيجه زحمات پيشينيان است (پيشينياني كه متهم به كم‌كاري و بي‌برنامگي و... هستند!؟) ولي به هر حال باعث افتخار همه شهروندان و فعالان بخش كشاورزي است. با عنايت به دعوت رئيس‌جمهور محترم به نقد دولت (كه حتي به منتقدان جايزه هم داده شد!) و نيز علاقه‌مندي‌ام به تعالي و پيشرفت كشورم و بخش كشاورزي آن و مخصوصا مسووليتي كه موكلينم در نظام مهندسي كشاورزي به عهده‌ام نهاده‌اند، مواردي را به شرح ذيل در اين خصوص مطرح مي‌كنم.
سوم: همانطوري‌كه قبلا گفته‌ام با عنايت به محدوديت و ثابت بودن منابع پايه، آنچه در موضوع خودكفايي گندم مدنظر بوده ارتقا بهره‌وري و ايجاد پايداري نسبي در توليد جهت مقابله با خشكسالي‌هاي شكننده بود و نه دستيابي به خودكفايي و حتي صادرات گندم در سال‌هاي نرمال و ترسالي و ديگر هيچ! (روزنامه خراسان، 25/3/87) شايد يكي از دلايل كسب زودهنگام خودكفايي، علاوه بر مديريت سختكوشانه همراه با تدبير وزير محترم قبلي و پيگيري جدي آحاد مديران صف و ستاد و از جمله مجري طرح گندم (وزير محترم قبلي)؛ وضعيت نرمال بارندگي بود. چه، طبق برنامه 10 ساله قرار بود آبياري تحت فشار توسعه‌يافته، درجه مكانيزاسيون ارتقا يابد و استفاده از بذور گواهي شده همگاني شده و تمامي نهاده‌هاي مورد نياز به موقع تامين شده و تمهيدات لازم جهت پيشگيري از ضايعات از مزرعه، كارخانجات آرد انديشيده شود و... تا نهايتا خودكفايي محقق و در مقابل خشكسالي‌هاي اينچنيني، توليد گندم از نوعي پايداري برخوردار شود نه اينكه شاهد كاهش 70-60 درصدي در توليد و خريد گندم باشيم.
چهارم: به جز عواملي كه بدان اشاره شد، عوامل ديگري نيز در پيدايش اين مسئله موثر بوده است. عواملي كه بارها توسط كارشناسان صاحب نظر و دلسوز گوشزد شد.
چهارم-1:به‌رغم حكم صريح قانون برنامه چهارم، قيمت خريد تضميني گندم اصلا افزايش نيافت!؟ اين در حالي بود كه معاون محترم امور مجلس وقت وزارتخانه طي مصاحبه‌اي با مجله تخصصي دام كشت صنعت (شماره 91) از قول رئيس محترم كميته تطبيق مقررات با قوانين (آقاي حدادعادل) اين تصميم را غيرقانوني دانسته بود! به هر حال همانطوري‌كه پيش‌بيني مي‌شد كشاورزان يا اصلا گندم نكاشتند يا گندم‌هايشان را به‌رغم افزايش نسبي قيمت در سال جاري كه بيشتر از 50 درصد كمتر از قيمت جو و بازار آزاد است!؟ به مرغداران و خريداران آزاد مي‌فروشند (عدم افزايش قيمت تضميني گندم؛ خودكفايي در محاق! شرق 2/3/86) و (پاگير و بلاتكليفي كشاورزان؛ چه كسي پاسخگوست؟! اعتماد 4/6/86)
چهارم-2: تاخير يك‌ماهه در كشت گندم- مخصوصا در استان‌هاي سردسير- به دليل بلاتكليفي يارانه‌هاي كود شيميايي و بذر گواهي شده باعث امتناع كشاورزان از دريافت كود و بذر و نهايتا كشت گندم بدون كود با استفاده از بذور بومي!؟ شد (بحران در بخش كشاورزي، بخشنده، شهروند امروز شماره 47، مورخ 29/2/87) بديهي است كه با اين شرايط كشت و تنش‌هاي سرمايي بي‌سابقه زمستان و گرمايي بهار و كمبود بارندگي و... توليد از 25 ميليون تن سال گذشته با كاهش 6-4 ميليون تني همراه مي‌شود.
پنجم: همه اين مسائل در حالي به وقوع پيوسته كه وزير محترم در مصاحبه‌هاي متعدد از فائق آمدن بر خشكسالي خبر داده و طرح اين نوع موضوعات توسط كارشناسان و مسوولان پيشين را صرفا بهانه‌اي براي توجيه كم‌كاري‌شان دانسته!؟ و كمافي‌السابق از ادامه صادرات گندم در سال جاري خبر مي‌داد!؟ همين خوشبيني‌هاي غيركارشناسي مسوولان محترم ذيربط (اعم از آب و كشاورزي) و اطلاع‌رساني در هنگام به هيات محترم وزيران، منجر به تصميم خريد حداقل دو ميليون تن گندم و يك ميليون تن جو به قيمت گران در اوايل سال جاري شده است. موضوعي كه احتمالا تكرار هم خواهد شد ولي با قيمتي گران‌تر!
ششم: آقاي وزير محترم جهادكشاورزي در موقع اخذ راي اعتماد از مجلس محترم هفتم، قول‌هاي زير را به مردم و مسوولان داده است: خودكفايي سه ساله برنج، يك‌ساله جو، دو ساله ذرت و تا پايان برنامه چهارم (88) دانه‌هاي روغني و نباتات علوفه‌اي، جالب است كه وزير محترم پيشين به دليل مشكلات فني و پيچيدگي خاص خودكفايي روغن، قول داده بود كه در قالب يك برنامه 10 ساله وابستگي روغن به واردات را از بيش از 90 درصد به 30 درصد مي‌رساند! كليه دانش آموختگان كشاورزي بيكار تا دو سال ديگر (86) مشغول به كار مي‌شوند و تسهيلات بانكي نيز تا پايان سال (84) تك رقمي خواهد شد.واردات گوشت قرمز از سال آينده (85) قطع مي‌شود و با توجه به توليد فراوان ميوه‌جات در داخل كشور، اجازه هيچگونه وارداتي را نمي‌دهيم.
هفتم: اينك كه در سال آخر زمامداري دولت محترم نهم هستيم، بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه نه‌تنها اين وعده‌هاي وزير محترم محقق نشده كه بخش كشاورزي در بحران نيز به سر مي‌برد!؟ كه واردات 76/3 ميليون تن شكر (معادل مصرف 6 سال) و 3/2 ميليون تني برنج (بيش از نياز سه سال) كه باعث به خطر افتادن صنايع وابسته و كاهش توليد چغندر از 2/6 ميليون تن در سال 85 به كمتر از دو ميليون در سال جاري از شاخص‌ترين علائم اين بحران است (بحران در بخش كشاورزي، دكتر مهدي بخشنده استاد دانشگاه اهواز، شهروند امروز شماره 49 مورخ 29/2/87)
هشتم: در خاتمه از كليه كساني كه مخاطب اين مقاله هستند متواضعانه استدعا مي‌كنم موضوع را سياسي نكرده- مسئله‌اي كه برخلاف دنيا كه همه چيزش در خدمت اقتصاد است و به هشدارهاي كارشناسي دلسوزان بخش (اعم از دولتي و غيردولتي) عنايت لازم را مبذول فرماييد. وزير محترم نيز بدانند كه نه كسي به دنبال قراردادن آقاي رئيس‌جمهور در مقابل بخش است- كه اتفاقا بنده هم معتقدم دولت نهم و مجلس هفتم بيشترين عنايت را به مسائل روستا و كشاورزي داشته‌اند و بهترين فرصت براي رفع مظلوميت از اين بخش نجيب بوده است ولي استفاده مناسب نشد!- نه احدي به پست ايشان نظر دارند كه خداي ناكرده بخواهند ايشان را هوا كنند!؟ (سخنراني در جمع نمونه‌ها به مناسبت هفته جهاد سازندگي، دنياي سبز شماره 36 مورخه 1/4/87 ) بلكه همه به دنبال اعتلا و پيشرفت كشورمان جهت رسيدن به رتبه اول رشد در منطقه مطابق سند چشم‌انداز 20ساله هستيم.
* عضو هيات علمي و عضو شوراي نظام مهندسي كشاورزي خراسان رضوي
دوشنبه 17 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایسکانیوز]

[مشاهده در: www.iscanews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 108]