حوادث طبيعي غيرقابل پيشگيري، اما كاهش تلفات و خسارات امكان‌پذير

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: حوادث طبيعي غيرقابل پيشگيري، اما كاهش تلفات و خسارات امكان‌پذير
تمام موجودات زنده دنيا ازبدو تولد تا زمان مرگ همواره باحوادث گوناگوني مواجه هستند كه زندگي آنان را تهديد مي‌كند و سالانه تلفات، خسارات و هزينه‌هاي سنگيني را برجاي مي‌گذارد.

به گزارش خبرنگار ايرنا حوادث به دو بخش طبيعي شامل زلزله، سيل، طوفان ، رعد و برق و نظاير آن و حوادث غيرطبيعي نظير تصادفات رانندگي، بعضي آتش سوزي‌ها، جنگ‌ها، انفجارها، سقوط هواپيماها، غرق شدن كشتي‌ها، شيوع بيماري‌ها، برق گرفتگي‌ها، فروريختن بناها و مانند آن‌ها تقسيم مي‌شود.

در اين ميان هرچند كه وقوع بخشي از اين حوادث به ويژه وقايعي كه براثر فعل و انفعالات طبيعي روي مي‌دهند اجتناب ناپذير هستند اما انسان به عنوان اشرف مخلوقات با تدابير خود امكان كاهش خسارات و تلفات آن را دارد و بخش اعظمي از حوادث غيرطبيعي نيز قابل پيشگيري هستند.

كارشناسان به اين نتيجه رسيده‌اند كه حتي وقوع بسياري از حوادث طبيعي نتيجه بي‌تدبيري انسان‌ها، توسعه پيامدهاي زيست محيطي ناشي از توسعه شتاب زده و زياده‌خواهي‌هاي انسان دوران حاضر و بهره‌برداري بي‌رويه و غير اصولي از منابع طبيعي است.

ايجاد گازهاي گلخانه‌اي اولين پيامد نامطلوب آلودگي به واسطه مصرف مواد نفتي براي تامين انرژي است كه سبب از بين رفتن لايه ازن و افزايش دماي كره زمين مي‌شود و به هم خوردن وضعيت اقليمي، خشكسالي، طوفان و سيل‌هاي شديد ، فرسايش خاك، آتش‌سوزي جنگل‌ها و نظاير آن را به دنبال دارد.

پديده زيانبار تغييرات اقليمي در عصر حاضر گريبانگير كشورهاي مختلف شده است و با افزايش دماي كره زمين يخ‌هاي قطبي در حال آب شدن هستند و در صورت ادامه اين روند براثر بالاآمدن سطح آب اقيانوس‌هاو درياها بسياري از كشورها در آينده به زير آب خواهند رفت كه آن هم سبب افزايش مهاجرت‌ها و كمبود آب و غذا خواهد شد.

تخريب منابع طبيعي شامل جنگل‌ها و مراتع كه از پيامدهاي نامطلوب توسعه صنعتي غيراصولي است سبب بروز ناهنجاري‌هاي اقليمي و تغييرات آب و هوايي مي‌شود.

خشكسالي نتيجه تخريب منابع طبيعي و استفاده بدون برنامه از امكانات خدادادي تجديدشونده است و يكي از پيامدهاي ناگوار پديده خشكسالي بروز سيل‌هاي ويرانگر مي‌باشد به ويژه در زمين‌هايي كه منابع طبيعي آن تخريب شده است.

ساكنان استان اردبيل نيز همانند بعضي از نقاط كشورمان همه ساله شاهد وقوع حوادث طبيعي گوناگوني هستند كه تلفات و خساراتي برجاي مي‌گذارد و هر از چند گاهي گستردگي و شدت اين حوادث به اندازه‌اي مي‌رسد كه آن‌ها را براي هميشه در اذهان و نيز تاريخ حوادث طبيعي دنيا ماندگار مي‌كند.

زمين لرزه دهم اسفند ماه سال ‪ ۱۳۷۵‬خورشيدي نمونه‌اي از اين حوادث بود كه با ‪ ۷۶۰‬نفر كشته ، صدها نفر مصدوم ، ويراني ‪ ۲۳‬هزار واحد مسكوني و تلف شدن ده‌ها هزار از احشام به‌همراه چندين ميليارد ريال خسارت به تاسيسات زيربنايي به عنوان يكي از سهمناك‌ترين حوادث طبيعي استان اردبيل در تاريخ ثبت شد.

اين زلزله هشداري بود براي منطقه و باوجود اينكه تلفات سنگين آن دل‌ها را داغدار كرد ، سبب شد كه در ساخت و ساز واحدهاي تجاري و مسكوني روستاهاي ويران شده اصل مقاوم‌سازي رعايت شود.

در پي اين رويداد پس لرزه‌هاي متعدد تا يكسال مردم و مسوولان استان را در برابر خطرات حوادث طبيعي به تكاپو وا داشت اما پس‌از آن و به موازات سكون زمين اين خطرات به‌تدريج به فراموشي سپرده شد.

اين درحاليست كه زنگ خطر سوانح طبيعي در گوشه و كنار استان اردبيل با وقوع حوادثي چون طوفان ، زمين‌لرزه‌هاي خفيف و متوسط ، سرماي شديد ، ريزش سنگين برف ، سيل ، خشكسالي ، آتش‌سوزي جنگل‌ها و مراتع ، رانش زمين ، صاعقه و ريزش تگرگ‌هاي درشت گاه و بيگاه نواخته مي‌شود.

شمال‌غرب ايران بر روي يك گسل قرار دارد كه بخشي از اين گسل در كشور تركيه واقع است كه علاوه بر آن گسل‌هاي فرعي فراواني در اين منطقه وجود دارد.

استان اردبيل از نقاط زلزله خيز ايران محسوب مي‌شود و علاوه بر ده‌ها گسل فرعي و كوچك مي‌توان از گسل‌ها مهم آن به گسل مغان ، امتداد گسل ماسوله در شهر خلخال ، گسل واقع بين نير و سرعين ، گسل آستارا ، و گسل ايردموسي اشاره كرد.

پارسال ‪ ۱۵۳‬فقره زمين لرزه در استان اردبيل با بزرگي دو تا ‪ ۵/۱‬درجه در مقياس امواج دروني زمين " ريشتر "ثبت شد كه كانون همه آن‌ها استان اردبيل بوده است.

حوادث طبيعي كه طي چند ده اخير در استان اردبيل به وقوع پيوسته‌اند نشان مي‌دهند كه شهرستان‌هاي اردبيل ، نير و خلخال از نظر زلزله خيزي ، شهرستان مشگين‌شهر از نظر سيل خيزي ، شهرستان‌هاي خلخال و گرمي از نظر رانش زمين و شهرستان‌هاي اردبيل و مشگين‌شهر از نظر طوفان و سرمازدگي نسبت به ساير نقاط استان استعداد بيشتري دارند هر چند كه اين موضوع وقوع ساير پديده‌هاي ويرانگر طبيعي را در همه نقاط استان منتفي نمي‌كند.

هر چند كه بنياد مسكن انقلاب اسلامي تلاش وسيعي را براي بازسازي و مقاوم سازي منازل روستاييان شروع كرده است اما هنوز وضع بناها در بعضي از نقاط روستايي استان مشابه وضعيت روستاهاي دامنه سبلان قبل از وقوع حادثه زلزله اسفند ماه ‪ ۱۳۷۵‬مي‌باشد.

مدير كل دفتر بازسازي و حوادث غير مترقبه استان اردبيل مي‌گويد : اين استان در رديف ‪ ۱۰‬استان اول ايران از نظر وقوع حوادث طبيعي قرار دارد.

علي اسلامي ، در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود : از سال ‪ ۱۳۷۴‬تا پايان سال گذشته ‪ ۳۲۷‬مورد حادثه از جمله خشكسالي ، زلزله ، سيل ، تگرگ ، رانش زمين ، آتش‌سوزي ، برف و سرمازدگي ، آذرخش ، توفان و سقوط بهمن در اين استان روي داده است.

او گفت : ‪ ۹‬هزار ميليارد ريال خسارت و ‪ ۸۳۱‬نفر كشته در اين مدت آماري است كه ميزان حادثه خيزي در اين استان را نشان مي‌دهد.

وي گفت : در برخي از حوادث طبيعي نظير سيل ، تگرگ و توفان باتوجه به پيش‌بيني‌هاي هواشناسي كه از چند روز قبل در اختيار اين ستاد قرار مي‌گيرد ، نسبت به حفظ آمادگي نيروهاي امدادي و ارگان‌هاي ذيربط اقدام مي‌شود.

وي معتقد است كه فرهنگ جلوگيري و يا كاستن از وارد شدن تلفات جاني و خسارات مالي هنگام بروز حوادث طبيعي در بين مردم بايد نهادينه شود و اين مهم با توجه به رعايت اصل مقاوم‌سازي ساختمان‌ها ، خودداري از قرار گرفتن در مسيرهاي سيل پس از مشاهده علايم وقوع بارندگي‌هاي شديد ، خودداري از قرار گرفتن در فضاي باز هنگام وقوع رعد و برق‌هاي شديد و توفان ، احتياط در افروختن آتش در مناطق جنگلي به‌منظور جلوگيري از سرايت آن و تلاش در حفظ جنگل‌ها و مراتع كه نقش به سزايي در پيشگيري از سيل دارند عملي مي‌شود.

او گفت : طي دو سال گذشته بيشترين ميزان خسارت بر اثر حوادث طبيعي به محصولات كشاورزي استان اردبيل مربوط مي‌شود كه خشكسالي امسال اين خسارت‌ها را تشديد كرده است.

وي افزود : در سال‌هاي عادي حدود چهار درصد از مجموع خسارات وارده براثر حوادث طبيعي در كشور به استان اردبيل مربوط مي‌شود.

اسلامي ، مجموع خسارات وارده بر اثر حوادث طبيعي در كشور را سالانه بين ‪ ۵۰‬هزار ميليارد تا يكصد هزار ميليارد ريال ذكر كرد و افزود : به لحاظ اينكه اين رقم بسيار سنگين است اعتبارات دولتي اختصاص يافته به بخش حوادث غيرمترقبه قادر به جبران خسارات وارده نمي‌باشد.

او گفت : اعتبارات اختصاص يافته به بخش حوادث غير مترقبه كشور ‪ ۱/۲‬كل بودجه كشور را تشكيل مي‌دهد كه آن هم به ناچار براي مواقع ضروري از جمله بروز حوادث بزرگي چون زمين‌لرزه‌ها و طوفان‌هاي مخرب هزينه مي‌شود.

به گزارش خبرنگار ايرنا وي افزود : به همين دليل نهادينه شدن فرهنگ بيمه تاسيسات و محصولات كشاورزي در مقابل حوادث در بين مردم استان اردبيل ضرورت دارد.

‪ ۶۲‬درصد از مجموع ‪ ۴۹۰‬هزار هكتار زمين‌هاي كشاورزي ، ‪ ۲۶‬درصد از مجموع ‪ ۱۹‬هزار هكتار باغ و ‪ ۱۸‬درصد از مجموع ‪ ۶/۵‬واحد دامي استان زير پوشش بيمه قرار دارند.

اسلامي مي‌گويد : سهميه استان اردبيل براي مقاوم‌سازي واحدهاي مسكوني روستايي ‪ ۱۵‬هزار منزل در سال است.

وي گفت : در شهرستان‌ها فرمانداران و در روستاها دهياران به‌عنوان مديران ستاد حوادث غير مترقبه محسوب مي‌شوند و دوره‌هاي آموزشي براي اين افراد از سوي ستاد حوادث استان اردبيل برگزار شده است.

وي افزود : انبارهاي امدادي استان اردبيل همواره از نظر تجهيزات و امكانات به روز مي‌باشند و آمادگي كافي براي كمك رساني در مواقع بروز حوادث طبيعي ويرانگر دارند.

كارشناسان مي‌گويند : امكان وقوع حوادث طبيعي و به ويژه زمين‌لرزه در همه نقاط دنيا يك واقعيت است كه بايد با آن واقع بينانه برخورد كنيم و با آگاهي ، پيشگيري و آمادگي ايمني در برابر زمين‌لرزه را تضمين كنيم.

به اعتقاد آنان براي مقابله با اين پديده‌هاي طبيعي بايد به فكر كاهش عوارض ناشي از آن باشيم و خودداري از احداث ساختمان‌ها روي گسل ، رعايت اصول صحيح در احداث سازه‌ها و مقاوم‌سازي ، نظارت دقيق بر ساخت و سازها و برنامه‌ريزي مناسب شهري از جمله راه‌هاي كاهش عوارض و خسارات ناشي از اين حوادث هستند.

كارشناسان استفاده اصولي از مصالح ساختماني مرغوب ، تعيين محل مناسب احداث بنا، طراحي مقاوم، اجراي صحيح و تعمير و نگهداري ابنيه رااز جمله راه‌هاي اساسي براي تامين ايمني ساختمان‌ها و تاسيسات در برابر زلزله ذكر مي‌كنند.ك/‪۴‬
دوشنبه 17 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 156]