گفت وگو با محمدهادي نژادحسينيان برنامه مدون براي نفت و گاز نداريم

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: گفت وگو با محمدهادي نژادحسينيان برنامه مدون براي نفت و گاز نداريم
بازنشسته نشدم، بازنشانده شدمگروه اقتصادي، رويا خالقي؛ مصاحبه با محمدهادي نژادحسينيان رئيس سابق هيات مذاكره كننده ايراني در خط لوله صلح و دبيركل مجمع مجالس آسيايي در شرايطي كه قرارداد خط لوله موسوم به صلح كه از دلايل بازنشستگي او و خداحافظي از طبقه 13 وزارت نفت است از اين نگاه كه هنوز اين قرارداد به امضا نرسيده جالب توجه است اگرچه مدت زيادي وقت صرف گرفتن اين مصاحبه شد و او در اين مدت بارها در گفت وگو با سايت هاي داخلي فرضيه تخفيف به دو كشور همسايه را مطرح كرد و حتي چند روز پيش يك بار ديگر با ارائه فرمول از هديه ايران به شهروندان هند و پاكستان گفت اما اعتماد از اين نگاه كه چرا ايران با داشتن ذخاير گازي نقشي در بازار هاي جهاني ندارد باب گفت وگو با محمدهادي نژادحسينيان را باز كرد و در ادامه دلايل افشاي فرمول قيمت را از او در شرايطي كه محرمانه است جويا شد اگرچه او معتقد است درگيري 100 كارشناس از 3 كشور نمي تواند مهر محرمانه بر اين فرمول زند و تاكيد مي كند مردم ايران ظاهراً نبايد از فرمول اطلاع داشته باشند اما وقتي بحث به بازنشستگي مي رسد هنوز جملاتم تمام نشده مي گويد بازنشانده نه بازنشسته و سپس مي افزايد؛ اين گونه كه شنيدم مشرف زنگ زده به آقاي رئيس جمهور و گفته رئيس تيم مذاكره كننده شما انعطاف لازم را ندارد و كار به نتيجه نمي رسد و پاسخ مي شنود چهار ماه به اين تيم فرصت مي دهيم اگر به نتيجه نرسيد خودمان جلسه مي گذاريم و تصميم نهايي را اتخاذ مي كنيم بعد از اين مذاكرات بين روساي جمهور دو كشور ديگر هند و پاكستان به مذاكرات با ما اهميت نمي دادند و اين سخنان حسن ختام بحث در مورد دلايل بركناري رئيس سابق هيات مذاكره كننده ايراني بود كه جايش را به حجت الله غنيمي فرد سپرده تا شايد بتوان صلح را به ارمغان آورد اگرچه غنيمي فرد قوياً تخفيف را رد مي كند. خط لوله كشيده مي شود تا نويدبخش صلح در منطقه باشد اما نه تنها صلح حاصل نشد بلكه دستاورد اين مذاكرات تاكنون به تصميم گيري همسايگان براي ايران در مورد اينكه چه كسي مذاكره كند يا نكند ختم شد.---- چرا ايران با داشتن حجم عظيمي از ذخاير گاز هيچ جايگاهي در بازار جهاني ندارد؟به نظر من چند دليل مي توان براي آن ذكر كرد. نخست آنكه برنامه مدوني براي نفت و گاز و به طور كلي انرژي كشور تنظيم نشده است و اينكه در كدام بازار و با چه شرايطي بايد حضور داشته باشيم مشخص نيست. به عنوان مثال براي مدتي سياست دولت اين بود تا وقتي كه ما نفت و گاز براي صادرات داريم اجازه عبور نفت و گاز هيچ كشوري را از داخل خاك ايران ندهيم. اين سياست سبب شد عبور بعضي خطوط لوله ها كه مي توانست منافع ايران را تامين كند اجرايي نشود. دوم آنكه مصرف داخلي گاز متاسفانه بي رويه است و رشد آن بيشتر از رشد توليد داخلي است. آنچه الان بنظر من مي رسد اين دو مورد است.- شما فرموديد ما سياستي براي نفت و گاز كشور نداريم. از چه زماني اين سياست وجود نداشت؟ من عرض كردم سياستي تنظيم نشده است. - يعني هيچ وقت ايران براي ذخاير عظيم نفت و گاز خود سياستي نداشته است؟ظاهراً، يادم نيست كه چنين سياستي مدون و برنامه ريزي شده باشد.- بدون سياست مدون ايران با اين همه نفت و گاز چه مي كند؟ بدون سياست، همين كاري كه تا به حال كرده، از حجم عظيمي از ذخاير طبيعي استفاده لازم را نكرده است. - كشوري با موقعيت ايران مثل روسيه كه هم نفت دارد و هم گاز، بسيار تاثيرگذار در بازار جهاني است. در واقع آنها براي خريداران نفت و گاز خود تصميم مي گيرند در حالي كه اين موضوع براي ايران بالعكس است. دليل عمده آن چيست؟اين موضوع به همان سياست مدون برمي گردد. اگر سياست مشخص باشد مي توان به نحو مطلوب از امكانات كشور استفاده كرد اما اگر نباشد... به عنوان نمونه تركيه بارها اعلام كرد من آماده خريد گاز از ايران و صادرات آن به بازار اروپا هستم اما ايران مخالفت كرد و دليل مخالفت اين بود كه تركيه نبايد صادركننده گاز ايران به اروپا شود بلكه بايد منتقل كننده آن باشد. البته اين موضوع منافع بلندمدت براي تركيه داشت و از برخي جنبه ها براي ايران خوشايند نبود اما بايد اين موضوع مورد تجزيه و تحليل كارشناسانه قرار مي گرفت و حالت هاي مختلف پيشنهاد تركيه مورد بررسي قرار مي گرفت تا نقاط ضعف و قوت آن مشخص شود. براي داشتن سياست مدون و برنامه ريزي همه اين مسائل مورد بررسي قرار مي گيرد تا منافع كشور به بهترين وجه تامين شود حالا ان شاء الله كه وزارت نفت اين كار را انجام دهد.- اين سياست ها را چه كساني يا چه ارگاني بايد براي نفت و گاز تدوين كنند؟قاعدتاً معاونت برنامه ريزي نفت بايد آن را انجام و پس از آن به تصويب دولت و شوراي امنيت ملي برساند.- آيا شما موافق بوديد كه ايران گاز را در اختيار تركيه براي صادرات قرار دهد؟ شايد تركيبي از خواست هر دو راه حل عملي بود. مثلاً ايران اجازه صادرات گاز خود از خاك تركيه به يونان را مي گرفت و در مقابل اجازه ترانزيت گاز تركمنستان به تركيه را هم تا سقف معيني مي داد. - يعني معتقد بودند خودمان مستقيماً به يونان گاز بفروشيم و نيازي به واسطه نيست؟ مخالفت با ترانزيت گاز تركمنستان از خاك ايران بود و معتقد بودند طرف ما بايد يونان باشد نه تركيه. چون عقيده داشتند تركيه گاز را با قيمت ارزانتر از ما مي خرد و گرانتر به يونان مي فروشد البته احتمال چنين كارهايي هست اما بايد با وضعيت موجود مقايسه كنيم كه ما برنامه يي براي صادرات داريم يا خير و اينكه چگونه بايد خود را به بازارهاي جهاني وصل كنيم به هر حال يك راه آن اين است كه از طريق تركيه گاز را به يونان بفروشيم- جواب سوالم را نگرفتم آيا شما موافق بوديد؟ترك ها تا آنجا كه ذهنم ياري مي كند موافقت خود را با عبور خط لوله گاز ايران از داخل خاك تركيه اعلام كردند اما در مقابلش شرطي را عنوان كردند كه اجازه عبور خط لوله گاز تركمنستان از خاك ايران به تركيه داده شود كه اين موضوع مورد موافقت وزارت نفت قرار نگرفت. من طي نامه يي خواستار تعيين تكليف اين موضوع شده و نوشتم هيچ ايرادي ندارد ما اجازه عبور خط لوله گاز تركمنستان را از ايران بدهيم و حق ترانزيت دريافت كنيم و ضمناً در اين پروژه سهيم باشيم و اجازه صادرات بيشتر را به اروپا داشته باشيم و بتوانيم در آنجا مشتري پيدا كنيم و ليكن جوابي براي اين سوالات و تصميم گيري نهايي نيامد و مذاكرات باقي ماند و فكر نمي كنم در حال حاضر هم به نتيجه يي رسيده باشد. - اين مذاكرات براي زمان وزارت آقاي هامانه بود؟ بله. - چرا آقاي هامانه مخالف بودند؟من مطمئن نيستم نظر وي چه بود، سياست اين گونه بود و از قبل وجود داشت و تغييري نكرد.- چه كسي به اين نتيجه رسيد؟ يعني اين سياست از بيرون به مجموعه وزارت نفت ديكته مي شد؟نه. اين سياست فكر نمي كنم از بيرون به وزارت نفت ديكته شده بود حالا از چه زماني اين سياست و در زمان كدام وزير و بر اساس تصميم شوراي امنيت كه براي سال ها پيش بود اتخاذ شده و چنين تصميمي گرفتند من اطلاعي ندارم كه ريشه تصميم گيري از كجا بوده اما سياست نانوشته اين بود. - آقاي دكتر شما علاقه خاصي به تركيه داريد يعني دوست داشتيد يا حجم گاز صادراتي به تركيه افزايش پيدا كند يا گاز ايران از طريق تركيه به كشورهاي اروپايي برود و آنقدري كه به تركيه علاقه داشتيد به هند و پاكستان علاقه يي نداشتيد؟نه اين گونه نيست. حقيقت اين است كه خوشحال بودم گاز ايران به مناطق محرومي مثل هند و پاكستان برود و كمكي به مردم اين مناطق شود. اگرچه از نظر اقتصادي و سياسي شايد اروپا براي ما شرايط بهتري داشت و ليكن يك مساله مطرح بود و آن اينكه وقتي هند و پاكستان قيمت مناسب را نمي پذيرفتند و در مقابل پيشنهاد 9دلاري ما قيمت 4 دلاري را مطرح مي كردند در اين شرايط منطقي بود كه ما گاز را به قيمت مناسبي كه كشورهاي ديگر خواهان آن بودند بفروشيم تا هند و پاكستان متوجه شوند ما حاضر به ارزان فروشي نيستيم و گاز را به قيمت مناسب مي فروشيم نمونه اش تركيه كه حاضر به پرداخت مناسب قيمت گاز بود و از همه لحاظ آماده تر بود و خب بازار اروپا از بازارهاي اطراف ما بهتر و قيمت ها مناسب تر بود اينها همه دلايل محكمي بود كه نسبت به صادرات گاز به اروپا از طريق تركيه سريع تر اقدام مي كرديم. راه ديگر انتقال گاز نيز نوبوكو است كه تركيه هم در آن تصميم گيرنده است ضمن اينكه غربي ها نيز علاقه يي به خريد گاز از طريق خاك اوكراين و از روسيه با توجه به مشكلات پيش آمده در دو سال گذشته ندارند. مجموع اين عوامل نشان دهنده اين است كه تركيه شرايط خاصي داشت كه مي توانست به حل بقيه مشكل ها نيز كمك كند. - يعني زماني كه ما براي قيمت با هند و پاكستان چانه زني مي كرديم تركيه حاضر بود رقم پيشنهادي ما به هند و پاكستان را بدون چانه زني بخرد؟بله همان قيمتي كه در حال حاضر گاز را مي خرد.- پس چه اصراري براي فروش گاز به هند و پاكستان وجود دارد؟ما اصراري به فروش گاز در آن مقطع به آنها نداشتيم. ما اصرار داشتيم گاز را به قيمت مناسب بفروشيم. - وقتي آنها حاضر نشدند بپذيرند چرا مذاكرات ادامه پيدا كرد در حالي كه مشتري براي گاز ايران در ديگر نقطه وجود داشت؟بله. من هم نظرم اين بود كه بايد قراردادهاي اروپا را فشار مي آورديم و سريع تر به نتيجه مي رسانديم و آنها متوجه مي شدند خريدار براي گاز ما وجود دارد اما اين تصميم گرفته نشد و مورد قبول مقامات بالا نبود. - آقاي دكتر اما ماهيت بازار نفت و گاز به گونه يي است كه قيمت نفت و گاز در مناطق مختلف متفاوت است مثلاً روسيه گاز را با كيفيت مشابه اما با قيمت هاي مختلف مي فروشد آيا اين قاعده در زمينه هند و پاكستان صدق نمي كرد؟اين موضوع براي 4 الي 5سال پيش معتبر بود كه نحوه قيمت گذاري گاز در مناطق مختلف متفاوت بود يعني وقتي مي خواستي گاز را به كشوري بفروشي بايد گاز با ساير حامل هاي انرژي رقابت مي كرد. مثلاً با زغال سنگ، نفت كوره، گازوئيل اما در حال حاضر اين گونه نيست گاز قيمت بين المللي پيدا كرده و در هر جاي دنيا قيمت گاز تقريباً يكسان است مثل نفت، اختلاف قيمت بر سر كيفيت، دور يا نزديك بودن به بازار مصرف است.در حال حاضر هر كشوري مي خواهد گاز مصرف كند بايد پول آن را پرداخت كند و مشكلات داخلي ارتباطي به فروشنده ندارد چون بازار، بازار فروشنده شده در حالي كه پيش از اين بازار خريدار بوده و آن چه خريدار مي خواست تعيين مي كرد اما در حال حاضر بايد خريدار شرايط فروشنده را بپذيرد. - اما در حال حاضر قيمت وست تگزاس اينترمدييت با قيمت برنت با كيفت نزديك به هم 3 الي 4دلار اختلاف فروخته مي شوند؟خوب. به كيفيت و محل نفت و دوري و نزديكي بستگي دارد. - براي بازاري مثل گاز چنين چيزي صادق نيست؟كم كم چنين فضايي بر اين بازار نيز حاكم مي شود مثلاً هند و كره جنوبي ال ان جي قطر را تقريباً با يك قيمت خريداري مي كنند و دليلي براي ارزان فروشي به يكي و گران فروشي به ديگري وجود ندارد اما در مورد فروش گاز به هند و پاكستان واقعيت اين است كه تخفيف عمده يي در نظر گرفته شده و زياد هم هست البته اين تخفيف بيشتر به نفع شركت هاي نفت و گاز هند و پاكستان است مثل گيل اما مطمئنم اين شركت ها گاز را به قيمت بين المللي خواهند فروخت. حتي اگر در حال حاضر نفروشند قطعاً سال دوم و سوم به قيمت بين المللي مي فروشند چون تحت فشار بانك جهاني و صندوق بين المللي پول مجبور به حذف يارانه سوخت هستند. اگر روزنامه هاي هند و پاكستان را ببينيد مرتب اين بحث هاي روز است مثلاً در پاكستان برق از روش هاي مختلف توليد مي شود مثلاً از طريق زغال سنگ، نفت كوره و گاز كه قيمت هاي سوخت آنها متفاوت است و اين امر باعث شده برخي از شركت ها سود زيادي ببرند و در مقابل برخي سود كمتري و حتي ضرر كنند و همه جا بحث اين است چرا بايد اختلاف قيمت در مصرف سوخت وجود داشته باشد لذا اين تخفيف ايران به جيب شركت هاي هند و پاكستان مي رود و به مردم اين كشورها هيچ كمكي نمي كند. - آقاي دكتر چرا شما موضوع تخفيف را مطرح كرديد در حالي كه مذاكره كنندگان فعلي معتقدند هيچ تخفيفي داده نشده است؟ روزنامه هاي دو كشور فرمول قيمت را در روزنامه هايشان نوشتند.- شما فرمول قيمت را مي دانيد؟بله. - اما محرمانه است؟ظاهراً براي مردم ايران محرمانه است وگرنه هندي ها گفتند و روزنامه هايشان چاپ كردند. - يعني شما به فرمول چاپ شده روزنامه هاي هندي استناد مي كنيد و تخفيف 32 درصدي را مطرح كرديد؟آن موقع 32 درصد بود اما در حال حاضر بيش از 50 درصد است. - يعني ايران براي فروش گاز 50 درصد به هند و پاكستان تخفيف مي دهد؟اگر فرمول توافق شده مورد قبول واقع شود بله. -50 درصد را هم طبق فرمول آنها مي گوييد يا منابع اطلاعات شما منابع رسمي ايران است؟خير، منابع رسمي ايران نيست. - اما طبق گفته رئيس هيات مذاكره كننده فعلي سه كشور توافق كردند كه جزييات فرمول قيمت را تنها با تاييد مقامات مذاكره كننده سه كشور عنوان كنند. بله شايد توافق كردند اما روزنامه هاي هند از وزير نفت اين كشور اين موضوع را نقل كردند و كسي اين فرمول منتشر شده را تكذيب نكرد. - با تخفيف 50 درصدي يعني ايران گاز را با چه قيمتي مي فروشد؟طبق آن فرمول و با قيمت نفت 120دلار حدود 9 دلار در هر ميليون btu گاز را مي فروشد در حالي كه قطري ها در معامله اخير گاز را 22 دلار فروختند. - اما حتي با اين تخفيف 50 درصدي باز هم نتيجه يي عايد كشور نشد؟ حتماً هند و پاكستان منتظرند تخفيف بيشتري بگيرند.- قيمت مدنظر هند و پاكستان با توجه به اينكه شما هم مذاكرات طولاني را با آنها پشت سر گذاشتيد چه قيمتي است؟ما وقتي قيمت 9 دلار را مطرح كرديم آنها بالا ترين قيمتي كه مطرح مي كردند 4 دلار بود.- يعني در حال حاضر هم مي خواهند گاز رابا قيمت 4 دلار از ايران بخرند؟حتماً وگرنه مذاكرات اينقدر ادامه پيدا نمي كرد. - اما در آن مقطعي كه شما مذاكره مي كرديد قيمت نفت حدوداً 60 دلار بود؟طبق فرمول پيشنهادي ما با قيمت نفت 60 دلار، قيمت گاز حدود قيمت تركيه مي شد اما هند و پاكستان حدود 4 دلار را كه تقريباً نصف بود قبول داشتند.- اما بند بازنگري در قيمت در قرارداد وجود دارد؟آن بند مي گويد اگر بازارهاي جهاني نفت و گاز با تغييرات عمده يي روبه رو شد كه با قيمت هاي توافقي تفاوت عمده داشت طرفين مي توانند ادعا كنند كه قيمت گاز بايد بالا يا پايين بيايد اما اگر در حال حاضر ايران گاز را به يك سوم قيمت بفروشد، دو سال ديگر نمي تواند ادعا كند كه قيمت گاز يك دوم شود چون با اين شرايط قيمت گاز در بازارهاي جهاني به يك سوم قيمت رضايت داده است. توافق اوليه يك معيار براي بررسي مجدد است. اگر در حال حاضر قراردادي حول و حوش قيمت جهاني بسته شود و پس از آن قيمت گاز بيش از نفت شود و در نتيجه قيمت جهاني به مراتب بيشتر از فرمول مورد توافق باشد در آن صورت مي توان ادعا كرد كه ما در آن مقطع طبق قيمت جهاني گاز را فروختيم و الان 10 درصد زير قيمت جهاني است كه قابل رسيدگي و بررسي است. به نظر من اين بند به هيچ وجه عاملي براي توجيه فروش گاز به قيمت پايين نمي تواند باشد. - به هر حال در قرارداد به جز فرمول قيمت و بند مرور آن، بند برداشت نيز هست. اين بند چقدر مي تواند قيمت پايين گاز را توجيه كند؟ من اطلاعي از آن چيزي كه نهايي شده ندارم اما اين موضوع در قراردادهاي مختلف متفاوت است. - آقاي نژادحسينيان موضوع بركناري شما ديگر از تب و تاب خبري افتاد و در اين شرايط بهتر مي توانيد در اين زمينه صحبت كنيد، چرا مدير امور بين الملل وزارت نفت پيش از بازنشستگي طبقه 13 وزارت نفت را ترك كرد؟من بازنشسته نشدم، بازنشانده شدم. بايد از ديگران كه اين كار را كردند بپرسيد. - يك طرف اين بحث شما بوديد و قطعاً بي اطلاع نيستيد.من فكر مي كنم اصرار داشتند اين قرارداد هر چه زودتر امضا شود و فكر مي كردند ما قيمت بالا مي گوييم تا اين قرارداد امضا نشود.- يعني فكر مي كردند شما علاقه يي به امضاي اين قرارداد نداريد؟بله و مي گفتند وقت كشي مي كنيم. - تنها مشكلي كه شما به نتيجه نمي رسيديد قيمت بود؟به نتيجه هم مي رسيد اما اينگونه كه شنيدم مشرف زنگ زده به آقاي رئيس جمهور و گفته رئيس تيم مذاكره كننده شما انعطاف لازم را ندارد و كار به نتيجه نمي رسد و آقاي رئيس جمهور گفته چهار ماه به اين تيم فرصت مي دهيم اگر به نتيجه نرسيد خودمان جلسه مي گذاريم و تصميم نهايي را اتخاذ مي كنيم. بعد از اين مذاكرات بين روساي جمهور دو كشور، ديگر هند و پاكستان به مذاكرات با ما اهميت نمي دادند. - آقاي دكتر چرا شما بعد از بركناري، موضوع تخفيف به هند و پاكستان را مطرح كرديد كه به نظر برخي از كارشناسان يكي از دلايل بركناري وزيري هامانه بود؟تا وقتي من سركار بودم توافقي بر سر قيمت نشد. ما حدود هشت دلار و آنها چهار دلار را مطرح مي كردند. بعد از بازنشاندگي من مديركل بين الملل شركت نفت از طرف وزير وقت مذاكرات را سرپرستي كرد و در همان ابتداي كار فرمول جديد را پذيرفت كه به جاي هشت دلار 93/4 دلار بود. وقتي من موضوع تخفيف را مطرح كردم آنها تكذيب كردند. آنها متاسفانه خلاف گفتند و در واقع همه راست را به مردم نگفتند. وقتي من اعلام كردم تخفيف داده اند، گفتند اولاً قيمت پايه يي وجود نداشت كه ما تخفيف بدهيم اما ما بر سر يك فرمول توافق كرديم كه بر اساس قيمت نفت عدد آن نيز متفاوت است. خب اين راه گم كردن براي مردم بود يعني آن فرمولي كه قبلاً داده بوديم تقريباً قيمت فروش گاز به تركيه مي آمد. آن فرمول مشخص است و رسماً به دو طرف داده شده بود، فرمول جديدي هم كه موافقت كردند مشخص است براي هر قيمت نفت، قيمت گاز در مي آيد و مشخص است بيش از 30 درصد تخفيف دادند. - فرمولي كه زمان شما به توافق رسيديد مگر محرمانه نبود كه اعلام كرديد؟مساله يي كه صدها نفر كارشناس و كارمند سه كشور مي دانند چگونه محرمانه مي ماند. تمام حرف هايي كه ما در جلسات هند مي زديم چند ساعت بعد در روزنامه هندي درج مي شد و وقتي به آنها اعتراض مي كرديم آخر چه جلسه يي كه سريع اخبارش منتشر مي شود، مي گفتند تقصير ما نيست.- اما من يادم است زماني كه شما راساً مذاكرات را اداره مي كرديد چندين بار خبرنگاران از شما فرمول را جويا شدند اما جوابي نداديد. در واقع مهر محرمانه بر آن زديد و قيمت گاز را اعلام نكرديد.خب ما داشتيم مذاكره مي كرديم يعني حين مذاكره بر سر قيمت بوديم و نمي خواستيم پيش از توافق اعلام كنيم اما اينها توافق كردند.- اما توافق نهايي نكردند.قرارداد را پاراف كردند و وقتي پاراف مي كنند يعني به نتيجه يي رسيده اند و آن را قبول دارند. - اما به نتيجه براي اعلام رسمي آن نرسيدند و در واقع شما معتقديد آنها مي خواستند بدون اطلاع مردم گاز بفروشند؟اين كار شدني نيست. اصولاً يك عده معتقدند مردم نبايد از اعداد و ارقام اينگونه قراردادها باخبر شوند. اما از طرفي اين تيپ اطلاعات با توجه به اينكه تعداد زيادي افراد درگير تصميم گيري آن هستند مخفيانه باقي نمي ماند. آنها كه به اين اطلاعات نياز دارند آنها را مي خرند. لذا اين موضوع كه اطلاعات پخش نشود عملي نيست اما يك بحث اين است كه به صورت رسمي اعلام نشود و اين موضوع عملي است مثلاً تركيه مي گويد قيمت گاز ايران گران تر از گاز روسيه است. ما خواستار مدرك مي شويم اما چون موضوع قرارداد بين دو كشور محرمانه است آنها نمي توانند اعلام كنند چون اگر چنين كنند روس ها شكايت مي كنند. بنابراين در عين حال كه هم ما و هم روس ها و هم تركيه از قيمت گاز مطلع هستيم طوري عمل شده كه مورد استناد قرار نگيرد و حرف ها به صورت شفاهي مطرح است. اين موضوع را مي شود دولت ها رسماً اعلام نكنند اما اينكه تكذيب شود و آن را دروغ عنوان كنند به نظر من اين بي توجهي به افكار عمومي است چون مردم مي خواهند خبردار شوند كه گاز با چه قيمتي به هند و پاكستان فروخته شده است.
يکشنبه 16 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 239]