دويدن با پاي اراده

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: دويدن با پاي اراده

دويدن كه كار سختي نيست، فقط دو پا مي‌خواهد، همين! اتفاقاً در مورد موضوع همين دو پاست؛ دو پايي كه مي‌توانست با نبودنش، روياي حركت را از او بگيرد. اما اين روزها او 21 سالگي‌اش را در حالي پشت‌سر مي‌گذارد كه با دو پاي مصنوعي، خود را براي مسابقات دووميداني المپيك 2008 پكن آماده مي‌كند.‌

دو پاي مصنوعي در حالي اسكار را همراهي مي‌كنند كه در سوي ديگر، پاي رقيبان درهمين روزها ورزيده‌تر مي‌شوند تا با اسكار به يك ميدان رقابت بروند. اين بازي بدون شك يك برنده دارد: او از همين حالا بر سكوي قهرماني اراده ايستاده است. براي همين، شايد مدال طلا، نقره و برنز در تقدير از حركت اسكار ناچيز باشند...‌

* يك داستان متفاوت‌

داستان زندگي مانند داستان بسياري از انسان‌هاي ديگر، مقدمه‌اي دارد چون زاده شدن. حتي شكل به دنيا آمدن او و بيماري مادرزادي‌اش كه منجر به قطع دو پاي او از ناحيه دو زانو شد هم مي‌توانست تكرار زندگي بسياري ديگر از انسان‌هايي باشد كه معلوليت خود را به عنوان ناتواني پذيرفته اند.

اما داستان زندگي اسكار وقتي قابل توجه مي‌شود كه بداني او ناتواني را نپذيرفت، بلكه به دنبال هدف خود راه افتاد، يا بهتر است بگويي تا به امروز دويد.‌

اسكار با دو پاي مصنوعي تا به حال ركورددار دوميداني در پارالمپيك بوده، برنده يك مدال برنز و يك مدال طلا در رقابت‌هاي دوي 100 و 200 متر پارالمپيك شده و دو عنوان قهرماني در رقابت‌هاي جام جهاني دو ميداني و يك مدال طلاي رقابت‌هاي قهرماني بزرگسالان آفريقاي جنوبي را هم به دست آورده است و حالا با گذر از دست‌اندازهاي ترديد ديگران، خود را براي رقابت در المپيك پكن آماده مي‌كند.‌

اسكار در نظر دارد پس از ناتالي دوتويت، ورزشكار پارالمپيكي در مسابقات شناي آب‌هاي آزاد، دومين معلولي باشد كه در رقابت‌هاي المپيك شركت مي‌كند. او در اين باره مي‌گويد:‌

ـ روي ابرها راه مي‌روم... يقينا تلاش‌هاي زيادي انجام داديم تا دادگاه عالي ورزش را متقاعد كنيم كه در اين پرونده دشوار، حق را به ما بدهد. من اين فرصت را خواهم داشت تا در رقابت‌هاي المپيك 2008 پكن به ميدان بروم اما اگراين اتفاق روي ندهد، در المپيك 2012 لندن به خواسته ام خواهم رسيد. اين موضوع براي من حقي است كه نبايد از آن محروم شوم.‌

* چيتا

پاهاي مصنوعي اسكار موسوم به چيتا، توسط شركتي ايسلندي از فيبر كربن قابل ارتجاع ساخته شده است.

به اعتقاد منتقدان، اين پاها به اسكار امتيازي ويژه در رقابت با دوندگان سالم مي‌دهد. ادعاي آنها اين است كه پاهاي تيغ شكل او اين امكان را مي‌دهد تا اسكار با قدم‌هايش مسافت بيشتري را بپيمايد. در عين حال عقيده دارند پاهاي چيتا در هر قدم انرژي بيشتري را به او برمي‌گرداند، بدون اين كه اثري از خستگي را ظاهر كند.

در واقع اين پاها مثل پاهاي عادي، تحت تاثير اسيد لاكتيك كه در اثر خستگي در عضلات ترشح مي‌شود، قرار نمي‌گيرند. به همه اين انتقادات بايد ادعاي پرفسور رابرت گيلي، استاد دانشگاه ميامي هم اضافه كرد كه مي‌گويد:‌

ـ پاهاي مصنوعي اسكار، تنها 80 درصد فشار ناشي از انرژي جذبي را به زانوهاي او برمي گرداند، در حالي كه اين فشار در ورزشكاران عادي به 240 درصد مي‌رسد.‌

‌ همين مساله بود كه اسكار را به واكنش وا داشت:‌

ـ اگر فدراسيون بين المللي دو ميداني(‌‌IAAF) ، شواهدي پيدا كرد كه من مزيتي نسبت به بقيه دارم، آن وقت دويدن را كنار خواهم گذاشت، چون نمي‌توانم با مزيتي ناعادلانه در مسابقات شركت كنم.‌

اين انتقادها در حالي صورت مي‌گيرد كه اسكار ادعا مي‌كند پاهاي مكانيكي او مقابل باد و باران دچار مشكل مي‌شود. باد، پاهاي او را كه مقاومت چنداني ندارد، از مسير منحرف مي‌كند و در باران هم روي پيست جا مي‌اندازد. در عين حال اين دونده آفريقاي جنوبي ادعا مي‌كند پاهاي مكانيكي او هنگام شروع، شتاب كمتري نسبت به پاهاي معمولي دارد.‌

* مسير نه چندان هموار

در ژوئن 2007، فدراسيون بين‌المللي دو ميداني، قانوني وضع كرد كه طي آن ، با اين حال اين فرصت به اسكار داده شد تا در رقابت‌هاي رم شركت كند تا حركاتش در نظر گرفته شود.‌

در نوامبر 2007 پروفسور گرت پيتر بروگمان آلماني، تحقيقاتش را روي پاهاي مصنوعي دونده آفريقاي جنوبي آغاز كرد. تحقيقات اين پروفسور آلماني نشان داد پاهاي چيتا 25 درصد انرژي كمتري نسبت به پاهاي معمولي در سرعتي مشابه صرف مي‌كنند.

در عين حال اين پاها 30 درصد كار مكانيكي كمتري نسبت به پاهاي معمولي براي ايستادن و حركات عمودي انجام مي‌دهند. ‌

پروفسور بروگمان، در دسامبر 2007 در گفت وگو با روزنامه دي ولت، اسكار را داراي مزيت قابل توجهي نسبت به ساير رقيبان دانست و گفت كه فكر نمي كرده اين پاها تا اين حد آشكارا نسبت به پاهاي معمولي برتري داشته باشند.

پيرو همين ادعا بود كه كميته بين المللي دو ميداني ،حضور اسكار را در تمامي رقابت‌هاي عادي ممنوع اعلام كرد.‌

‌ ، مدير برنامه‌هاي اين دونده، شكايتي را به دادگاه داوري ورزش(‌‌CAS) برد. او اين شكايت را براساس ادعاي كارشناسان امريكايي كرد كه اعتقاد داشتند پاهاي مزيت حساب نمي شوند و همه مزايا و معايب آن در گزارش پروفسور بروگمان گنجانده نشده است. بنابراين ‌ ‌CAS راي فدراسيون بين‌المللي دو ميداني را نقض و اعلام كرد كه اسكار مي‌تواند در رقابت‌هاي المپيك امسال شركت كند.‌

* يك چهره جهاني‌

در سال 1999، مجله تايم در ويژه نامه اي، 100 فرد تاثيرگذار قرن بيستم را انتخاب كرد. مسئولان اين مجله از سال 2004 تصميم گرفتند كه سالانه اين كار را ادامه دهند و اشخاص تاثيرگذار هر سال را برگزينند.

آنها تاكيد كردند كه همه افرادي كه در ليست 100 نفره قرار مي‌گيرند، از جهت مثبت انتخاب نمي‌شوند، بلكه در مواردي، افرادي كه با اعمال منفي خود جهان را به عقب برده‌اند نيز در ليست جاي مي‌گيرند.‌

به همين دليل در سال‌هاي اخير، در كنار چهره هايي چون جورج بوش، هيلاري كلينتون، كاندوليزا رايس، اپرا وينفري، بيل‌گيتس، اسكار پيستوربوس دونده آفريقاي جنوبي نيزجاي گرفت. بنابراين سال هاست كه اسكار جزء چهره‌هاي مثبت جهاني است و حضور او در مسابقات مختلف، حساسيت‌هاي ويژه‌اي را نسبت به بازي او و نتايج آن بازي به دنبال داشته است.‌

اما اولين تجربه او براي شركت در رقابتي به عظمت المپيك، در حالي كه مسابقات پارالمپيك در فاصله زماني كوتاهي پس از آن برگزار مي‌شود، اين بار توجه جامعه ورزشي و جامعه معلولان جهان را بيش از پيش نسبت به اسكار جلب كرده است. ‌ اين كه اسكار در اين مسابقات و در كنار افرادي كه ويژگي‌هاي برابري با او ندارند قرار است به رقابت بپردازد، موضوع نشست‌ها و سمينارهاي مختلفي در سراسر جهان است كه از همين حالا اسكار و اين حركت او را از ابعاد مختلف مورد بحث و بررسي قرار مي‌دهند.‌

دانشكده توانبخشي دانشگاه علوم پزشكي ايران نيز در حالي كه تقريبا دو ماه به آغاز المپيك پكن باقي مانده، با الهام از تلاش اسكار براي حضور در رقابت‌هاي المپيك، اخيرا سميناري را با عنوان با حضور جمعي از استادان و دانشجويان برگزار كرد.‌

* نياز به فرصت‌هاي برابر

بسياري از برنامه‌هاي ملي و بين‌المللي در راستاي رفع تبعيض ميان افراد معلول و غيرمعلول همه در يك كلام خلاصه مي‌شوند: ‌

‌

دكتر محمد كمالي، استاديار و رئيس مركز تحقيقات سنجشي دانشكده توانبخشي دانشگاه علوم پزشكي ايران، سخنان خود را با اشاره تاريخي به بحث معلوليت آغاز مي‌كند:‌

ـ محوريت برخورد معلولان در دوره باستان، حذف آنها از جامعه بود.

به اين ترتيب كه كودكان معلول با آگاهي والدين از معلوليت‌شان، به اشكال مختلف چون طعمه حيوانات وحشي شدن، از بين مي‌رفتند، اما با ظهور اديان و شكل گيري چارچوب‌هاي اخلاقي در جامعه، نحوه برخورد با معلولان بهتر شد؛ به اين ترتيب كه با ايجاد نوانخانه هايي، افراد معلول به دور از جامعه نگهداري مي‌شدند.

اين روند تا جنگ جهاني دوم و افزايش تعداد معلولان بازمانده از جنگ ادامه يافت تا همزمان با پيشرفت‌هاي پزشكي و ايجاد مراكز توانبخشي تلاش شد افراد معلول با بهبود عملكرد، در جامعه حضور يابند.

اين تلاش‌ها تا سال 1980 ادامه پيدا كرد تا اين كه بحث ادغام اجتماعي افراد معلول و غير معلول مطرح شد و از سال 1990 تكنولوژي، امكان پيشگيري از بروز معلوليت را ايجاد كرد تا از تولد كودكان معلول جلوگيري شود و از سوي ديگر، كودكان معلول متولد شده به تعداد بيشتري امكان زندگي پيدا كنند.‌

دكتر كمالي ادامه مي‌دهد:‌

ـ به اين ترتيب، تعداد معلولان بيشتري در جامعه ديده شدند و زمينه براي خود شكوفايي معلولان فراهم شد.

از اين زمان به بعد، بحث برابر سازي فرصت‌ها به صورت جدي تري پيگيري شد.

به اين ترتيب، سال‌هاي پاياني قرن بيستم، آغاز دوره‌اي جديد با نگرش به بحث معلوليت بود.

اما با اين حال، هنوز موضوع تبعيض كاملا رفع نشده و در بسياري جوامع، معلولان همچنان شهروندان درجه دو محسوب مي‌شوند.‌

دكتر كمالي در حالي كه اقدام اسكار را تلاشي در جهت ايجاد فرصت‌هاي برابر مي‌داند، اضافه مي‌كند:‌

ـ با توجه به سال‌ها تجربه در خصوص افراد معلول، از نزديك شاهد تلاش‌هاي آنها بوده‌ام. اين افراد براي رسيدن به موفقيت، چند برابر افراد غيرمعلول زحمت مي‌كشند.

بنابراين مطرح كردن اسكار در جامعه‌اي چون ايران كمك مي‌كند تا افراد معلول كه در قاعده هرم قرار دارند، انگيزه قوي‌تري براي فعاليت پيدا كنند. ‌

* مسابقه تجهيزاتي؟!‌

مهندس محمدعلي سنجري، عضو هيات علمي دانشكده توانبخشي نيز در اين سمينار مي‌گويد:‌

ـ اين حركت موجب ايجاد بحث تازه‌اي در سطح جهاني شده است كه آيا با توسعه تكنولوژي، مي‌توان در آينده‌اي نه چندان دور، موضوع ادغام ورزش معلولان و غير معلولان را محقق و در نحوه اجراي مسابقات تجديد نظر كرد؟ آيا با ساخت ابزارهاي برابر كننده و ايجاد شرايط مساوي، مي‌توان كاري كرد كه معلولان و غيرمعلولان در شرايط همسان به رقابت بپردازند؟ و آيا به جاي مسابقات ورزشي، مسابقات تجهيزاتي در راه است؟ بديهي است با توسعه اجتماعي، بحث‌هاي همزيستي و يكپارچگي ميان معلولان و غير معلولان هر روز پررنگ تر مي‌شود، اما نحوه اجراي آن از جمله چالش‌هاي جدي پيش رو است.‌

اين كارشناس با اشاره به مورد اسكار مي‌گويد:‌

ـ موافقان اين حركت، از جايگاه روان شناسي و جامعه‌شناسي به اين حركت مي‌نگرند اما مخالفان از بعد علمي، استفاده از ابزار مصنوعي را در مسابقات ورزشي زير سئوال مي‌برند.‌

دكتر سنجري ادامه مي‌دهد:‌

ـ بايد ديد كه آيا اين ابزار به فرد انگيزه مي‌دهد، يا اين كه انگيزه از درون فرد برمي خيزد؟ چه بسا معلولاني كه با وجود بهترين امكانات، علاقه‌اي براي اين فعاليت‌ها از خود نشان نمي‌دهند. بنابراين انگيزه‌هاي فردي براي فائق آمدن بر شرايط اهميت دارد.‌

به گفته عضو هيات علمي دانشكده توانبخشي، پاي مصنوعي چيتا از مواد مركب چند لايه شامل الياف خاص ساخته شده است كه انعطاف‌پذيري خاصي را ايجاد مي‌كند و موجب جهش به هنگام دويدن مي‌شود.

چيتا از دو قسمت، پنجه‌ها و بخش اتصال به پاي شخص تشكيل شده است.

اين پاي مصنوعي در مقايسه با پاي طبيعي وزن كمتري دارد و به دليل آن كه مقاومت آن در برابر هوا نيز كم است، بر سرعت فرد تاثير مي‌گذارد.

همين طور دونده، انرژي كمتري مصرف مي‌كند و مزاياي مكانيكي خاص ديگري نسبت به پاي طبيعي دارد.

به همين دليل، گرچه تا به حال كميته بين‌المللي دو ميداني با شركت اسكار در المپيك موافقت كرده است، اما مطمئنا بحث پيرامون اين پديده بعد از رقابت داغ‌تر خواهد شد . ‌

يکشنبه 16 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 183]