بررسي بازار سرمايه در گفتگوي قدس با عضو هيات مديره بورس كالد؛ چالش منافع، معضل بورس كشور

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: بررسي بازار سرمايه در گفتگوي قدس با عضو هيات مديره بورس كالد؛ چالش منافع، معضل بورس كشور
* زهرا شيدوش اعتماد سازي و فرآيندهاي مرتبط با آن در سه حوزه عمومي (سهامداران)، جهاني و نهادهاي بين المللي مهمترين شرايط توفيق و ارتقاي بازارهاي سرمايه (بورس) و ميزان تأثير در عرصه نظامهاي مالي داخلي وبين المللي در دنياي امروز است. يكي از مهمترين فرآيندهاي جلب اعتماد در بازارهاي بورس ميزان شفافيت مالي شركتهايي است كه قصد ورود به بورس و به تبع آن فروش سهام و بهره مندي از نقدينگي جاري خريداران سهام را در نظر دارند. اما بازار سرمايه كشور در روزهاي اخير شاهد اتفاقهاي زيادي است (به ويژه نماد اصلي يعني بورس تهران) يكي از مهمترين اتفاقها مواجهه مديريت آن با تقاضا و فشار دولت براي واگذاري شركتهاي دولتي- از طريق سازمان خصوصي سازي- در بورس است كه به دلايل متعددي از جمله رعايت نشدن استانداردهاي مالي و رويه هاي حسابداري كه انطباق لازم را با مقررات بازار سرمايه ندارد، در شكل كنوني قابليت پذيرش در بازار سرمايه كشور را به همراه ندارد. «چالش منافع» به عنوان يكي از بزرگترين موانع خصوصي سازي در كشور، اكنون به شكل ديگري در روند ورود شركتهاي دولتي به بورس رخ نمايي نموده و تصميم سازان بورس كشور در چالش تأمين منافع سهامداران از سويي و تأمين هدفهاي واگذاري شركتهاي دولتي از سوي ديگر كه به دليل عدم شفافيت مالي در تعارض و تناقص با يكديگر قرار دارند، گرفتار آمده اند و آزمون دشواري را از سر مي گذرانند. وضعيتي كه در اين روزها سهام كشتيراني را در بورس دچار آن ساخته مصداق بارزي از نبود شفافيت مالي و ماهيت سهامي خاص در زير تابلوي سهامي عام موضوع را كمي روشن تر مي نمايد. نماد سازمان كشتيراني بعد از گذشت فقط 25 روز فعاليت در بورس و افزايش 3 درصدي قيمت آن، از سوي مديريت بورس بسته شد. متأسفانه سازمان كشتيراني به دليل انجام عمليات آماده سازي ساختاري بعد از ورود به بورس و مشخص شدن اينكه بيش از 95 درصد سهام اين سازمان نزد مجموعه هاي خاص و حقيقي بلوكه مي باشد در حقيقت در فرآيندي خارج از مقررات بازار سرمايه به اين بازار ورود كرده است. در حاليكه اين شركت بايد تا پايان ارديبهشت ماه سال جاري پيش بيني سود هر سهام خود را به سال منتهي به پايان خرداد 88 را ارائه مي كرد نه تنها از اين كار سرباز زد، بلكه در حال حاضر مشخص شده كه اين شركت در روز عرضه (29 ارديبهشت ماه سال جاري) گزارش 9 ماهه خود را نيز اعلام نكرده و تنها در جلسه معارفه شركت عنوان شده كه شركت در پايان 9 ماهه منتهي به پايان سال جاري 86 پيش بيني 103 درصد سود هر سهام را ارائه كرده است. چنين روند غير شفافي است كه مي تواند اعتماد مبادلات بازار سرمايه را كه به طور وكالتي در اختيار مديران سازمان بورس قرار گرفته با اختلالات جدي مواجه نمايد. در چنين شرايطي به وضوح مي توان دريافت كه ورود شركتهاي عظيم دولتي مانند مخابرات، پالايشگاه ها و حتي بانكها با توجه به اينكه الزامات اوليه مقررات ورود به بازار سرمايه مانند: تغيير ماهيت به شركت سهامي عام با سرمايه مشخص و گزارشهاي استاندارد و مستند مالي و حسابداري مطابق مقررات بورس را با تمام توان كارشناسي و تمركز لازم به سرانجام نرسانيده اند نه تنها ساختار فعلي بورس را تقويت نخواهد نمود، بلكه با گسترش شكايتهاي سهامداران در خصوص نبود شفافيت و تأخير در ارائه اطلاعات، شاخص كليدي و حياتي بقا و پويايي بورس يعني اعتماد سازي مورد مخاطرات جدي قرار خواهد گرفت. اعتبار بورس، متضمن اقتدار اجرايي اصل 44 قانون اساسي و گسترش تصدي گري عمومي با هدف ارتقاي بهره وري در كشور است. بديهي است جبران كندي حركت خصوصي سازي با شتابزدگي مبتني بر افزايش شاخصهاي واگذاري، خطرهايي را در حوزه بازار سرمايه كشور به همراه خواهد داشت. خبرنگار ما به دليل اهميت موضوع با «حسين خضري خرازي» عضو هيأت مديره بورس كالا و شوراي كانون كارگزاران و نايب رئيس هيأت مديره شركت سرمايه گذاري و كشاورزي ايران گفتگويي انجام داده است كه مي خوانيد. * آيا شركتهاي دولتي مقررات بازار سرمايه را براي ورود به بورس رعايت مي كنند؟ ** متأسفانه شركتهاي دولتي به اين دليل كه سالهاي متمادي با فرهنگ و قوانين خاص سنتي و دولتي كار كرده اند و با آيين نامه ها و دستورالعملهاي پذيرفته شده و لازم الاجرا در بورس آشنايي ندارند، به همين دليل مقررات بازار سرمايه را به خوبي رعايت نمي كنند. يكي از مهمترين مقررات گزارش دهي مالي است كه معمولاً شركتهاي دولتي به صورت غيرشفاف آن را ارائه مي كنند، چون معمولا گزارش دهي اين شركتها قبل از ورود داخلي است و نبايد به كسي پاسخگو باشند، معمولا ًاين گزارشها از شفافيت لازم براي ورود به بورس برخوردار نيست. * با توجه به اينكه گزارش دهي مالي اين شركتها غير شفاف است پس چرا در بورس پذيرفته مي شوند؟ مانند سازمان كشتيراني كه بعد از چند روز فعاليت، نماد آن بسته شد؟ ** براي اينكه بين پذيرش، شركت، درج، عرضه اول سهام در بورس و شروع معاملات فواصل زماني و رويه هاي جداگانه و مشخصي وجود دارد و مي تواند تا زمان عرضه اول سهام در بورس اطلاعاتش را اصلاح كند، بنابراين ممكن است نماد براي آن شركت كه هنوز عرضه اول را انجام نداده است باز شود. اگر نتواند و يا دير اقدام به اصلاح اطلاعاتش كند مانند سازمان كشتيراني نماد آن شركت يا سازمان از سوي بورس بسته مي شود بنابراين استانداردهاي حسابداري و حسابرسي و گزارش مالي شركتها و مؤسسات مالي بايد مطابق آيين نامه ها و دستورالعملهاي بورس باشد و اگر شركتي اقدام به ارائه اطلاعات نادرست كند با مديران آن شركت برخورد قانوني خواهد شد و پرونده آنها به مقامات قضايي كشور ارجاع داده خواهد شد. * به نظر مي رسد بورس در چالشي بين تأمين منافع سهامداران و پذيرش سريع شركتهاي دولتي گرفتار آمده است. آيا راهكاري براي برون رفت از اين شرايط پيشنهاد مي كنيد؟ ** متأسفانه شتاب در واگذاري شركتهاي دولتي مي تواند به آسيب ديدن منافع سهامداران جزء منجر شود پس بهتر است در مسير واگذاريها عجله نكنيم. به طور مثال ميزان سرمايه شركت مخابرات در اواخر هفته گذشته معلوم شده در صورتي كه چند ماهي است كه از واگذاري سهام آن صحبت و درباره آن تبليغ مي شود. براي برون رفت از اين شرايط بايد بر اساس قوانين و ضوابط بورس و بدون شتاب و عجله و با سازو كاري كه بر اساس آن پذيرش، و ارسال و انتشار اطلاعات به صورت فراگير پخش شوند (يعني شفافيت در اطلاع رساني و كاهش رانت اطلاعاتي) تا كساني كه علاقه مند براي خريد سهام شركت، مؤسسه يا سازماني هستند بتوانند در يك فضاي برابر اقدام به اين كار كنند. * خريد مردم در بازار سهام بايد بر پايه كدام اعتبار صورت بگيرد؟ آيا تصميمات مديران بورس براي تضمين اين اطمينان كافي است؟ ** اعتماد در سطح عموم مردم كار دشوار و پيچيده اي است. در بورس نيز دو نوع خطر يا ريسك وجود دارد، يكي ريسكهاي غير سيستماتيك كه به مجموعه بورس برمي گردد مانند اطلاعات كم، يا ديرهنگام و انحرافي، يا ساز و كارهاي اشتباه و... ديگري ريسكهاي سيستماتيك است كه به فضاي اقتصادي كشور برمي گردد و خارج از مديريت بورس است كه در تصميمات كلان اقتصادي مانند تعرفه هاي گمركي، نرخهاي ماليات، نرخ تسهيلات بانكي، روابط بين الملل، اقتصادي سياسي و ... از جمله ريسكهاي سيستماتيك مي باشند. بنابراين مديريت بورس با تصميمات درست تنها مي تواند ريسكهاي غيرسيستماتيك را كاهش دهد، اما در زمينه تأثير مالي ريسكهاي سيستماتيك روي بازار سرمايه نمي تواند تأثير گذار باشد. * مالكيت شبه دولتي ها همچنان در بورس پررنگ است، ادامه چنين روندي و بلوك سهام نزد آنان چه تاثيرهايي بر ميزان اعتماد سهامداران جزء خواهد گذاشت؟ ** هميشه مالكيت دولتي يا بخش خصوصي يك سري مزايا و برخي مضرات را شامل مي شود، اما مالكيت شبه دولتي علاوه بر داشتن مضرات بخش خصوصي و دولتي فاقد فوايد هر دو بخش نيز هست. اما چون در حال حاضر قشر متوسط در جامعه ما قوي نيست و بخش خصوصي قدرتمند نيز يا وجود ندارد و يا اينكه ترجيح مي دهد سرمايه هاي خود را در بخشهاي ديگري به جز بازار سرمايه(بورس) سرمايه گذاري كند، بنابراين بخش شبه دولتي كه نه ماهيت دولتي و نه خصوصي را دارد وارد اين بازار مي شود. در حال حاضر اگر بخواهيم چسبندگي تصدي گري را از دولت جدا كنيم و به صورت پلكاني واگذاريها را انجام دهيم به دلايلي كه گفته شد- نبود بخش خصوصي و قشر متوسط قدرتمند- بايد حضور شبه دولتي ها را بپذيريم. اما اين شبه دولتي ها مانند صندوقهاي بازنشستگي، تأمين اجتماعي، بانكها و... كه سهامها را خريداري مي كنند نبايد بر روي اين دارايي ها چنگ بيندازند و در شرايطي كه فضا آماده باشد بايد آنها را به بخش خصوصي و عموم مردم واگذار كنند. * آيا جنابعالي دسترسي اطلاعات را بين اشخاص حقيقي و حقوقي در بورس يكسان مي دانيد؟ اگر نه براي حل اين مشكل چه بايد كرد؟ ** متأسفانه در حال حاضر چنين فضاي اطلاعاتي كه همه به طور يكسان از آن برخوردار باشند وجود ندارد، اما بايد مانند تمام دنيا با ايجاد سيستمهاي جامع اطلاعاتي، اطلاعات بين ناشر، ناظر و مصرف كنندگان در يك زمان و با يك كيفيت عرضه شود تا رانت اطلاعات از بين برود و تمام اقشار جامعه بتوانند از آن بهره مند شوند.
يکشنبه 16 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 213]