بي‌ثباتي تعرفه‌ها صنعت را از پاي در‌آورده است

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: بي‌ثباتي تعرفه‌ها صنعت را از پاي در‌آورده است

صنعت و معدن- عرفان شهبازي:
يكي از عوامل مؤثر بر صنعت داخل، تغيير و بالا پايين شدن مداوم تعرفه هاست كه معمولا بدون اطلاع رساني قبلي و به‌طور ناگهاني صورت مي‌گيرد.

واقعيتي كه حتي بعضي از مسئولان نيز آن را نادرست مي‌دانند و اعتقاد دارند كه پيش از تغييرات تعرفه‌اي بايد اطلاع رساني‌هاي لازم صورت بگيرد. اطلاع رساني پيش از تغيير تعرفه در سال گذشته تا حدي انجام شد اما اين اقدام هنوز به‌طور دقيق به مرحله اجرا در نيامده است تا باعث گلايه بسياري از فعالان حوزه اقتصاد از اين موضوع شود. در اين ميان فارغ از بحث‌هاي حاشيه‌اي كه در مسئله بالا پايين شدن تعرفه‌ها وجود دارد، عدم‌ثبات قوانين و عدم‌امكان پيش‌بيني و برنامه ريزي براي آينده به يكي از موانع رشد صنعت كشور تبديل شده است.

صنعتگران معتقدند در فضايي كه نتوان آينده را از نظر شرايط و مقررات واردات و صادرات كالاها پيش‌بيني كرد، ديگر برنامه‌ريزي براي رشد و توسعه يك بنگاه صنعتي معناي خود را از دست مي‌دهد.

حدود يك ماه پيش بود كه با كاهش تعرفه واردات بسياري از كالاها، موضوع تعرفه‌ها دوباره به موضوع روز تبديل شده و بسياري از صنعتگران از عدم‌ثبات تعرفه‌ها و عدم‌اخذ نظرات كارشناسي در تغيير آنها گله كردند.

تشكل‌ها را در تعيين نظام تعرفه‌اي دخالت دهيم

به گفته هادي غنيمي فرد رئيس هيأت مديره شوراي مركزي خانه‌هاي صنعت و معدن، بايد تشكل‌ها را در تعيين نظام تعرفه‌اي دخالت داد و اين در حالي است كه در حال حاضر آنها هيچ نقشي دراين زمينه ندارند. وي مي‌گويد: براي تعيين تعرفه‌ها بايد از نظرات تشكل‌هاي صنعتي و توليدي اعم از كشاورزي، صنعتي و بازرگاني استفاده كرد.

در اين ميان به گفته صنعتگران، معمولا براي تغيير تعرفه‌ها از تشكل‌ها نظرخواهي نمي‌شود و يا حتي درصورت نظرخواهي هم، نظرات آنها تاثير چنداني در اين زمينه ندارد.
ناصرالدين گرامي دبير انجمن صنفي صنعت تاير نيز در اين زمينه تاكيد مي‌كند: وزارت بازرگاني به‌عنوان متولي امر مي‌تواند با كسب نظر كارشناسان بخش خصوصي و با حفظ منافع دولت، ميزان تعرفه‌ها را تعيين كند.

چه كساني از بالا پايين شدن يك شبه تعرفه‌ها سود مي‌برند؟

اما گذشته از اين حقيقت كه عدم‌امكان پيش‌بيني آينده، قدرت برنامه ريزي براي سرمايه‌گذاري، ايجاد و توسعه يك بنگاه صنعتي را از توليدكننده مي‌گيرد، باوري نيز در بين عموم وجود دارد كه با توجه به عدم‌شفافيت و اطلاع رساني در زمان تغيير تعرفه‌ها، عده‌اي از رانت ايجاد شده در اين زمينه سود مي‌برند.

شايد شما هم شنيده باشيد كه چون فلان كس فلان كالا را به ميزان زيادي وارد كرده است، با بالا رفتن تعرفه واردات همان كالا، سود سرشاري نصيب وي شده است.
غنيمي فرد در پاسخ به اين سؤال كه آيا بالا پايين شدن يك شبه تعرفه‌ها شبهه وجود رانت در اين زمينه را ايجاد نمي‌كند؟ مي‌گويد: بيشتر مردم معتقدند كه عده‌اي از عدم‌ثبات و شفافيت در بالا و پايين شدن تعرفه‌ها سود مي‌برند و در واقع عدم‌اطلاع‌رساني در اين زمينه رانت ايجاد مي‌كند.

اگرچه دبير خانه‌هاي صنعت و معدن همين يك اشاره را براي رساندن مقصود كافي مي‌داند اما دبير انجمن صنعت تاير با صراحت بيشتري مي‌گويد: درصورت تعيين نظام تعرفه‌اي و شفاف شدن آن، زمينه رانت‌هاي احتمالي هم از بين رفته و ديگر افرادي با بالا و پايين شدن تعرفه‌ها يك شبه به ثروت‌هاي كلان دست نخواهند يافت.

تعرفه‌ها براساس چه نظامي تعيين مي‌شوند؟

يكي از سؤال‌هاي اساسي درخصوص تعرفه‌ها، نظامي است كه براساس آن هرازچندگاهي تعرفه‌ها دستخوش تغيير مي‌شوند. آيا براي تعيين تعرفه‌ها، جدول و فرمول خاصي وجود دارد و يا تغيير و تعيين تعرفه‌ها براساس ملاك‌هاي ديگري صورت مي‌گيرد؟

دبير انجمن صنعت تاير در اين خصوص معتقد است كه در حال حاضر هر ساله كميسيون ماده يك نرخ تعرفه‌ها را تعيين مي‌كند و مشخص نيست مبناي كار آنها چه بوده و بر چه اساسي تعرفه‌ها را تعيين مي‌كند؟

وي تاكيد مي‌كند كه بايد كار كارشناسي دقيقي براي تعيين نظام تعرفه‌ها انجام شده و تعرفه‌ها در قالب برنامه، زمان‌بندي و با مشخص شدن حداقل آنها تعيين شود. بر‌اساس اين سخنان مي‌توان نتيجه گرفت كه تعيين و تغيير تعرفه‌ها بيش از آنكه مبناي علمي و كارشناسي داشته باشد، شايد براساس عوامل و مولفه‌هاي ديگري صورت مي‌گيرد!. گرامي در اين زمينه تاكيد مي‌كند: تعيين نظام تعرفه در محيط علمي و كارشناسي با حفظ منافع بخش خصوصي و مردم از اولويت‌هاي صنعت است.

تغيير تعرفه‌ها صنعت را از پاي درآورده است

«عدم‌ثبات و بالا و پايين شدن تعرفه‌ها صنعت را از پاي در‌آورده است» غنيمي فرد با چنين سخناني به صراحت از آنچه كه تغيير مداوم تعرفه‌ها بر سر صنعت آورده است، انتقاد مي‌كند. وي معتقد است: عملكرد وزارت بازرگاني در كاهش تعرفه‌ها بسيار ضعيف بوده و با صنعت مشورتي در اين رابطه صورت نمي‌گيرد. به گفته وي در صنايعي همچون مبلمان، لباس و بسياري از صنايع كه توليد‌كننده مايحتاج عمومي مردم هستند، درصورتي كه تعرفه‌ها بلندمدت و با ثبات نباشند، كسي رغبتي براي سرمايه‌گذاري در اين حوزه‌ها نخواهد داشت.
دبير انجمن صنعت تاير نيز مي‌گويد: نظام تعيين تعرفه بايد درازمدت باشد تا صنايع با پيش‌بيني آينده بتوانند با توجه به نرخ ثابت تعرفه، برنامه‌ريزي دراز مدت انجام دهند. درصورت شفاف شدن نظام تعرفه‌اي، تكليف دولت، صنعت و مردم مشخص شده و هر كدام براي آينده خود برنامه‌ريزي خواهند كرد.

شايد نيازي به اين توضيحات نباشد كه كاهش تعرفه‌ها بدون مطالعه و كار كارشناسي به معناي از بين رفتن توليد داخلي، فرصت‌هاي شغلي، افزايش بيكاري و به همان نسبت گسترش فساد در جامعه خواهد بود.

شايد برخي تصور كنند كه با تغيير ناگهاني تعرفه‌ها و زمين خوردن صنعت داخل، تنها يك سرمايه‌دار از بين خواهد رفت، در حالي كه ورشكستگي يك كارخانه به معناي بيكاري 50 تا 100 كارگر و از بين رفتن فرصت‌هاي شغلي است. شايد با در نظر گرفتن منافع درازمدت توليدكنندگان و مصرف كنندگان، منافع بيشتري نصيب كشور شود.

تاريخ درج: 15 تير 1387 ساعت 14:33 تاريخ تاييد: 15 تير 1387 ساعت 15:16 تاريخ به روز رساني: 15 تير 1387 ساعت 15:12
شنبه 15 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 138]