به مناسبت ولادت امام محمد باقرعليه السلامامام فضيلت و بينش

واضح آرشیو وب فارسی:رسالت: به مناسبت ولادت امام محمد باقرعليه السلامامام فضيلت و بينش
امام شكافنده دانش ها كه جامع علم و منبع دانش و مشهور به فضيلت و بينش است و درجه علم و دانشش بالاتر از فهم بشري، امام پايدارى در حماسه عاشورا كه فضيلت و كمالش غير قابل انكار است... امام علم كه اوراق زندگى اش سراسر سرشار از احاديث روايت‌‌ها و كلمات قصار و نصيحت هاست.

شب ميلادش، فضاى ساكت و آرام مدينه، مبهوت نورافشانى خانه گلين امام سجاد (ع) است و فروغى نوراني، آسمان مدينه را روشن كرده است؛ نورى كه از چهره معصوم و منور نوزادى مبارك به آسمان ساطع است...

نام مبارك امام پنجم محمد بود. لقب آن حضرت باقر يا باقرالعلوم است، بدين جهت كه؛ درياى دانش را شكافت و اسرار علوم را آشكار ساخت. القاب ديگرى مانند شاكر و صابر و هادى نيز براى آن حضرت ذكر كرده اند كه هريك باز گوينده صفتى از صفات آن امام بزرگوار بوده است.

كنيه امام “ابو جعفر” بود. مادرش فاطمه دختر امام حسن مجتبى (ع) است. بنابراين نسبت آن حضرت از طرف مادر به سبط اكبر حضرت امام حسن (ع) و از سوى پدر به امام حسين (ع) مى رسيد. پدرش حضرت سيدالساجدين، امام زين العابدين، على بن الحسين (ع) است . تولد حضرت باقر (ع) در روز جمعه سوم ماه صفر سال 57 هجرى در مدينه اتفاق افتاد.

در واقعه جانگداز كربلا همراه پدر و در كنار جدش حضرت سيد الشهداء كودكى بود كه به چهارمين بهار زندگيش نزديك مى شد. دوران امامت امام محمد باقر (ع) از سال 95 هجرى كه سال شهادت امام زين العابدين (ع) است آغاز شد و تا سال 114 هجرى يعنى مدت 19سال و چند ماه ادامه داشته است. در دوره امامت امام محمد باقر (ع) و فرزندش امام جعفر صادق (ع) مسائلى مانند انقراض امويان و بر سر كار آمدن عباسيان و پيدا شدن مشاجرات سياسى و ظهور سرداران و مدعيانى مانند ابوسلمه خلال و ابومسلم خراسانى و ديگران مطرح است، ترجمه كتابهاى فلسفى و مجادلات كلامى در اين دوره پيش مى آيد، و عده اى از مشايخ صوفيه و زاهدان و قلندران وابسته به دستگاه خلافت پيدا مى شوند و بر طبق مصالح مراكز قدرت خلافت شرح و تفسير مى نمايد و تعليمات قرآنى - بويژه مسئله امامت و ولايت را، كه پس از واقعه عاشورا و حماسه كربلا، افكار بسيارى از حق طلبان را به حقانيت آل على (ع) متوجه كرده بود و پرده از چهره زشت ستمكاران اموى و دين به دنيا فروشان برگرفته بود، به انحراف مى كشاندند و احاديث نبوى را در بوته فراموشى قرار مى دادند. برخى نيز احاديثى به نفع دستگاه حاكم جعل كرده و يا مشغول جعل بودند و يا آنها را به سود ستمكاران غاصب خلافت دگرگون مى نمودند. اينها عواملى بود بسيار خطرناك كه بايد حافظان و نگهبانان دين در برابر آنها بايستند. بدين جهت امام محمد باقر (ع) و پس از وى امام جعفر صادق (ع) از موقعيت مساعد روزگار سياسي، براى نشر تعليمات اصيل اسلامى و معارف بهره جستند و دانشگاه تشيع و علوم اسلامى را پايه ريزى نمودند. زيرا اين امامان بزرگوار و بعد شاگردانشان وارثان و نگهبانان حقيقى تعليمات پيامبر (ص) و ناموس و قانون عدالت بودند و مى بايست به تربيت شاگردانى عالم و عامل و يارانى شايسته و فداكار اهتمام مى ورزيدند، و فقه آل محمد (ص) را جمع و تدوين و تدريس كنند. به همين جهت محضر امام باقر (ع) مركز علماء و دانشمندان و راويان حديث و خطيبان و شاعران بنام بود.

دانش امام باقر عليه السلام نيز همانند ديگر امامان از سر چشمه‌ وحى بود، آنان آموزگارى نداشتند و در مكتب بشرى درس نخوانده بودند، «جابر بن عبد الله»‌ نزد امام باقر (ع) مى‌ آمد و از آن حضرت دانش فرا مى‌گرفت و به آن گرامى مكرر عرض مى ‌كرد: اى شكافنده علوم! گواهى مى‌دهم تو در كودكى از دانشى خداداد برخورداربودي

در مكتب تربيتى امام باقر (ع) علم و فضيلت به مردم آموخته مى شد. ابوجعفر امام محمد باقر (ع) متولى صدقات حضرت رسول (ص) و اميرالمومنين (ع) و پدر و جد خود بود و اين صدقات را بر بنى هاشم و مساكين و نيازمندان تقسيم مى كرد، و اداره آنها را از جهت مالى به عهده داشت. امام باقر (ع) داراى خصال ستوده و مودب به آداب اسلامى بود. سيرت و صورتش ستوده بود. پيوسته لباس تميز مى پوشيد. در كمال وقار و شكوه حركت مى فرمود. امام پنجم (ع) بسيار گشاده رو و با مومنان و دوستان خوش برخورد بود. با همه اصحاب مصافحه مى كرد و ديگران را نيز بدين كار تشويق مى فرمود. در ضمن سخنانش مى فرمود:

مصافحه كردن كدورتهاى درونى را از بين مى برد و گناهان دو طرف - همچون برگ درختان در فصل خزان - مى‌ريزد. امام باقر (ع) در صدقات و بخشش و آداب اسلامى مانند دستگيرى از نيازمندان و تشييع جنازه مومنين و عيادت از بيماران و رعايت ادب و آداب و سنن ديني، كمال مواظبت را داشت. مى خواست سنتهاى جدش رسول الله (ص) را عملا در بين مردم زنده كند و مكارم اخلاقى را به مردم تعليم نمايد. در روزهاى گرم براى رسيدگى به مزارع و نخلستانها بيرون مى رفت و با كارگران و كشاورزان بيل مى زد و زمين را براى كشت آماده مى ساخت. آنچه از محصول كشاورزى - كه با عرق جبين و كد يمين - به دست مى آورد در راه خدا انفاق مى فرمود. بامداد كه براى اداى نماز به مسجد جدش رسول الله (ص) مى رفت، پس از گزاردن فريضه، مردم گرداگردش جمع مى شدند و از انوار دانش و فضيلت او بهره مند مى گشتند.

مدت بيست سال معاويه در شام و كارگزارانش در مرزهاى ديگر اسلامى در واژگون جلوه دادن حقايق اسلامى - با زور و زر و تزوير و اجير كردن عالمان خود فروخته - كوشش بسيار كردند. ناچار حضرت سجاد (ع) و فرزند ارجمندش امام محمد باقر (ع) پس از واقعه جانگداز كربلا و ستمهاى بى سابقه آل ابوسفيان، كه مردم به حقانيت اهل بيت عصمت‌(ع) توجه كردند، در اصلاح عقايد مردم به ويژه در مسئله امامت و رهبري، كه تنها شايسته امام معصوم است، سعى كردند و معارف اسلامى را - در جهات مختلف - به مردم تعليم دادند تا كار نشر فقه و احكام اسلام به جايى رسيد كه فرزند گرامى آن امام، حضرت امام جعفر صادق (ع) دانشگاهى با چهار هزار شاگرد پايه گذارى نمود و احاديث و تعليمات اسلامى را در اكناف و اطراف جهان آن روز اسلام انتشار داد.

امام سجاد (ع) با زبان دعا و مناجات و يادآورى از مظالم اموى و امر به معروف و نهى از منكر و امام باقر (ع) با تشكيل حلقه هاى درس، زمينه اين امر مهم را فراهم نمود و مسائل لازم دينى را براى مردم روشن فرمود. رسول اكرم اسلام (ص) در پرتو چشم واقع بين و با روشن بينى وحى الهى وظايفى را كه فرزندان و اهل بيت گرامى اش در آينده انجام خواهند داد و نقشى را كه در شناخت و شناساندن معارف به عهده خواهند داشت، ضمن احاديثى كه از آن حضرت روايت شده، تعيين فرموده است. چنان كه در اين حديث آمده است: در زمان اميرالمومنين على (ع) گويا، مقام علم و ارزش دانش هنوز - چنان كه بايد - بر مردم روشن نبود، گويا مسلمانان هنوز قدم از تنگناى حيات مادى بيرون ننهاده و از زلال دانش علوى جامى ننوشيده بودند و در كنار درياى بيكران وجود على (ع) تشنه لب بودند و جز عده اى معدود قدر چونان گوهرى را نمى دانستند. بى جهت نبود كه مولاى متقيان بارها مى فرمود: “سلونى قبل از تفقدوني”؛ پيش از آنكه من را از دست بدهيد از من بپرسيد و بارها مى گفت: من به راههاى آسمان از راههاى زمين آشناترم. ولى كو آن گوهرشناسى كه قدر گوهر وجود على را بداند؟ اما به تدريج، به ويژه در زمان امام محمد باقر (ع) مردم كم كم لذت علوم اهل بيت و معارف اسلامى را درك مى كردند و مانند تشنه لبى كه سالها از لذات آب گوارا محروم مانده و يا قدر آن را ندانسته باشد، زلال گواراى دانش امام باقر (ع) را دريافتند و تسليم مقام علمى امام (ع) شدند .
پنجشنبه 13 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: رسالت]

[مشاهده در: www.resalat-news.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 214]