مردي از تبار آفتاب

واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: مردي از تبار آفتاب
آفتاب: دوازدهم تير ماه بزرگداشت علامه اميني (ره)؛ سالگرد عروج غمبار مردي است از تبار آفتاب. او كه در طول عمر با بركت خويش در دفاع از ولايت امير مؤمنان علي (ع) كوشيد. او كه پرنده عمر خويش را قرباني راه حقيقتي به وسعت غدير و به بي كرانگي درياي ولايت علي (ع) نمود. سلام بر ديدگان هميشه طوفاني اش كه عشق به علي (ع) و فرزندان او در آن موج ميزد.

شيخ عبدالحسين اميني مشهور به علامه اميني در سال 1320 ه.ق در تبريز در خانواده اي اهل علم، تقوي و فضيلت ديده به جهان گشود. پدرش حاج ميرزا احمد اميني از بزرگان و عالمان برجسته تبريز بود و به پرهيزگاري، علم كثير، اخلاق حسنه و بسياري از صفات پسنديده ديگر شهره. جد بزرگ او نيز مشهور به امين الشرع، مردي بود عاشق و شيفته اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام و همين امر او را به سرودن اشعار و مدايح فراوان درباره آل الله تشويق مي كرد.
عبدالحسين در چنين خانداني شروع به رشد كرد و از اوان كودكي عشق به خاندان طهارت در او ريشه گرفت. اما او تنها به عشق ورزيدن كفايت نكرد، بلكه درصدد فراگيري علوم واحاديث آن بزرگواران بر آمد. لذا مقدمات علوم را در شهر تبريز فرا گرفت و در محضر استادان و علماي بنامي چون سيد محمد مولانا، صاحب كتاب مصباح المساكين، سيد مرتضي خسرو شاهي و شيخ حسين، صاحب كتاب هديه الانام تلمذ كرد. در همين دوره بود كه الفيه ابن مالك (هزار بيت در باره صرف و نحو ادبيات عرب به زبان عربي) را حفظ كرد، اما آنچه بيشتر ذوق اديبانه و شور عاشقانه او را اقناع مي كرد، حفظ اشعار گوناگون درباره امام علي (ع) بود. همين عشق در وجود او بطور گسترده اي نضج يافت تا وي را به سفر به نجف اشرف ترغيب كرد. در شهري كه همواره مي توانست در جوار مولايش به تحصيل و تحقيق بپردازد.
او در حوزه علميه نجف، نزد استاداني چند از جمله سيد ابوتراب خوانساري و سيد محمد فيروز آبادي به تحصيل علوم مختلف پرداخت و در حين تحصيل، تحقيق را كه عمده ترين دل مشغولي اش بود، دنبال مي كرد. شيخ عبدالحسين در سال 1335 تأليف اثر گرانبهاي "شهداء الفضيله" را آغاز كرد. عبدالحسين 33 ساله در اين دوره با انجام كاري نو و ابتكاري با تحقيق از ميان كتب قديمي اي كه در معرض نابودي و فراموشي بودند، مطالبي درباره علماي متقدم و متاخري كه در راه حق به شهادت رسيده اند تدوين كرد. او براي تهيه اين كتاب كه تحسين بسياري را برانگيخت، به كتابخانه هاي بسياري در ايران و عراق سر كشيد تا از هر جا حتي اندك مطلبي درباره علماي شهيد بيابد. علامه اميني در اين كتاب كوشيد تا به زندگي و ديدگاه بيش از يكصد تن از پيروان امام علي(ع) و علماي شيعه از قرن چهارم تا چهاردهم بپردازد. اين محدث، مفسر، متكلم و فقيه معاصر به تحقيقات گسترده خود ادامه داد و تعليقه اي بر كتاب "كامل الزيارات" ابن قولويه قمي نوشت. او اين تعليقه را با هدف معرفي مفهوم زيارت در فرهنگ تشيع و بحث پيرامون آن به رشته تحرير در آورد و در ادامه آن با تأليف "ادب الزائر" ارادت خود را به امام حسين (ع) اثبات كرد.

وي همچنين در حوزه فلسفه "ثمرات الاسفار" را در دو جلد تدوين مي كند و در حوزه فقه و اصول نيز حاشيه اي كلان بر دو كتاب سترگ "مكاسب" و "وسايل" شيخ انصاري مي نگارد. در همين دوره است كه به دليل تلاش هاي علمي خود از جانب حضرات آيات سيد ابوالحسن اصفهاني، حاج ميرزا احمد حسين ناييني، شيخ عبدالكريم حايري يزدي و شيخ محمد حسين كمپاني اجازه اجتهاد دريافت مي دارد. و پس از آن به تبريز باز مي گردد. در اين زمان او به سوي تفسير قرآن كريم جذب مي شود و برخي آيات قرآن كريم را در سوره هاي اعراف، واقعه و مؤمن مورد بحث و تحليل قرار مي دهد، اما همه اين تحقيقات مقدمه اي است بر كار عظيم او.
علامه اميني از ابتداي تحصيلات علمي خود در فكر ايجاد جامعه اي مبتني بر انديشه هاي والاي اسلامي بود. جامعه اي كه در آن اخوت و برادري مفهومي عيني مي يابد و طي آن مسلمانان به دور از تبعيضات و تفرقه ها در ساختن جامعه اي آرماني همت مي گمارند. اميني با همين انديشه و با اندوخته كلان خود به سراغ نگارش كتابي رفت كه واقعيتي را به منظور ايجاد وحدت در جامعه اسلامي مطرح سازد، لذا حديث غدير را شكافت و واقعه غدير را با هدف تبيين ولايت جاودان امير مومنان حضرت علي (ع) به رشته تحرير در آورد. وي روش كار خود را را در تدوين اين كتاب بر بررسي موضوعي مساله غدير و ولايت امير مؤمنان مي گذارد و با مواد و مصالح مختلف تاريخي از جمله آيات قرآن، احاديث و قول تابعين و اصحاب و علماي فرق مختلف بويژه مذاهب چهارگانه، نسبت به اثبات و دفاع از ولايت امير مؤمنان همت مي گمارد.

او براي اين منظور با سفر به كتابخانه هاي كشور هاي مختلف دنيا از جمله عراق، هندوستان، پاكستان، مغرب، مصر و... ابتدا به سراغ تحقيق درباره آيات تبليغ (سوره مباركه مائده -67 )، اكمال (مائده -5 )، آيات يك تا سه سوره مباركه معارج، ولايت (مائده -55) و سوره هل اتي مي رود. آنگاه احاديث غدير، ولايت، منزلت، ثقلين، انذار العشيره و ... را از مناظر تاريخي و سندي مورد تحليل و بررسي قرار مي دهد. وي سپس در پي اسناد حديث غدير، بيست و چهار كتاب تاريخي، بيست و هفت محدث، چهارده مفسر قرآن و هفت متكلم اسلامي را مي يابد كه به نقد و بررسي حديث غدير پرداخته اند. اميني پس از آن، رواه حديث غدير از صحابه و تابعين پيامبر را به ترتيب عنوان و در اين فهرست به يكصد و ده تن از صحابي و هشتاد و چهار تابعي اشاره مي كند. علامه آنگاه 360 تن از رواه حديث غدير را از قرن دوم تا قرن چهاردهم بر مي شمارد و براي اين منظور به كتابخانه هاي بسياري از كشورهاي اسلامي سفر مي كند. علامه در پايان تحقيق، اشعار شاعران مختلف را درباره اين موضوع ذكر مي كند و ... در اين مقوله، قصد او كمك گرفتن از انواع روايات است براي دفاعي تاريخي از ولايت امير مؤمنان علي (ع) براي جهانيان.
چاپ نخست كتاب الغدير در سال 1324 ه.ش در نجف آغاز مي شود و اين مجموعه تا نه جلد افزيش مي يابد. پس از انتشار اين كتاب عظيم، بسياري از علماي كشورهاي مختلف اسلامي ضمن ستايش، بر آن حاشيه مي نويسند و آن را مورد بحث و بررسي قرار مي دهند. علامه اميني هفت سال پس از انتشار نخستين جلد الغدير در اثبات ارادت خود به امير مؤمنان علي (ع) كتابخانه اي با بيش از چهل و دو هزار كتاب خطي و چاپي درباره مولي الموحدين امام علي (ع) با عنوان مكتبه الامام امير المؤمنين تأسيس مي كند.

علامه اما در تبيين مسايل تاريخي از مسايل روز جهان اسلام هيچگاه غافل نمي ماند، چنانكه انديشه ولايت فقيه در بينش او از مكانتي بالا و والا برخوردار است. استاد با طرح مباحثي جدي، حكومت و ولايت در عصر غيبت حجت خداوند و ولي عصر (عج) را از آن ولي فقيه جامع شرايط مي داند و آن را امري ضروري و لازم مي شمارد.

رحلت:
سرانجام پس از عمري تلاش در راه احياي معارف ديني، استاد علامه اميني پس از دو سال بيماري وضعف جسماني ناشي از فعاليت و تحقيق بسيار در كشور هاي مختلف، در روز جمعه دوازدهم تير 1349 ديده از جهان فرو بست و بسياري را از غم فقدان خود اندوهگين ساخت. پيكر مطهر او پس از تشييع بسيار شكوهمند، به نجف اشرف منتقل و به خاك سپرده شد. او را در كتابخانه اي كه خود تأسيس كرده بود، به خاك سپردند.
پنجشنبه 13 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفتاب]

[مشاهده در: www.aftabnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 164]