ايران سرآمد پژوهش در موضوع آسيب‌هاي شيميايي

واضح آرشیو وب فارسی:حيات: ايران سرآمد پژوهش در موضوع آسيب‌هاي شيميايي

تهران - حيات

اثبات حقانيت جانبازان شيميايي در مجامع بين المللي، دفاع از حقوق مصدومان شيميايي، تلاش براي شناساندن مصدومان شيميايي در ميان مجامع بين المللي و مهم تر از همه اين‌ها تلاش براي بهبود وضعيت جسماني و رواني اين عزيزان از وظايف مهم مسوولان مربوطه به شمار مي‌رود.
مركز رسيدگي به مصدومان شيميايي بنياد شهيد و امور ايثارگران و مركز تحقيقات آسيب‌هاي شيميايي بيمارستان بقيه الله الاعظم وابسته به دانشگاه بقيه الله از جمله مراكزي هستند كه مسايل پژوهشي و درماني مربوط به مصدومان شيميايي را در كشورمان پيگيري مي‌كنند.
دكتر مصطفي قانعي، معاون پژوهشي بيمارستان بقيه الله فوق تخصص بيماري‌هاي ريوي مسووليت مركز تحقيقات مصدومان شيميايي را عهده دار است.
دكتر قانعي همچنين مشاور مركز رسيدگي به مصدومان شيميايي بنياد شهيد و امور ايثارگران است. حيات در گفتگويي با ايشان وضعيت درمان مصدومان شيميايي را به صورت اجمالي بررسي كرده است:
مركز رسيدگي به مصدومان شيميايي بنياد شهيد و امور ايثارگران چه وظايفي را برعهده دارد؟
مركز رسيدگي به مصدومين شيميايي شايد كمتر از يكسال است كه به صورت رسمي‌مورد تاييد ساختار سازمان قرار گرفته است اما از قبل سابقه فعاليت داشته است و اخيراً تحت عنوان يك اداره كل احيا شده است.
اين مركز فعاليت‌هاي اجرايي چنداني را عهده دار نيست بلكه بيشتر نقش سياست گذاري و كمك‌هاي مشورتي را براي مسوولان اجرايي بنياد برعهده دارد و مي‌توان گفت مركز مصدومان شيميايي به عنوان يك اتاق فكر براي بنياد عمل مي‌كند و در اين اتاق فكر با توجه به تحقيقات، پژوهش‌ها و تجربيات صورت گرفته سياست‌هايي اتخاذ مي‌شود كه در صورت اجراي درست مي‌تواند به مصدومان شيميايي كمك كند.
مساله مهمي‌كه گريبانگير بحث درمان درمورد مصدومان شيميايي بوده است و همواره به عنوان يك نقيصه به شمار مي‌رود عدم اتفاق نظر متخصصان درمورد درمان مصدومان شيميايي است. پزشكان معالج در تشخيص نوع عارضه شيميايي دچار اختلاف نظر بودند لذا درمان‌هاي متفاوتي را انجام مي‌دادند. دليل اين مساله اين بود كه در كتاب‌هاي علمي‌نوشته شده توسط متخصصان و فوق متخصصان مربوطه مطالب واحدي ذكر نشده بود لذا هر پزشك بنابر تشخيص شخصي خود براي درمان اقدام مي‌كرد. براي برطرف شدن اين مشكل نشست تخصصي با حضور همه فوق تخصص‌هاي ريه كشور برگزار شد كه در اين نشست بنابر تجربيات، مشاهدات و يافته‌هايي كه وجود داشت با تاييد انجمن ريه ايران، مركز رسيدگي به مصدومين شيميايي و برد تخصصي ريه وزارت بهداشت بيانيه اي صادر شد و براساس آن نوع ضايعه اعلام شد و با اطلاع رساني براي متخصصان اختلاف نظر درماني به حداقل رسيد.
در سال جاري قصد داريم يك همايش ديگر را برگزار كنيم كه در اين همايش نحوه تشخيص، درمان و كارهاي علمي‌به عنوان موضوعات محوري مطرح خواهد شد.
همايش دوم چه زماني و در كجا برگزار مي‌شود؟
دومين همايش متخصصان ريه به منظور اتحاد نظر متخصصان بر نحوه درمان مصدومان شيميايي دوازدهم ارديبهشت جاري در محل هتل هويزه تهران با حضور تمام متخصصان ريه كشور كه در امر درمان مصدومين شيميايي سابقه دارند برگزار مي‌شود البته محققان و صاحبنظران مرتبط با موضوع نيز حضور خواهند داشت.(گفتگو با دكتر قانعي پيش از برگزاري همايش انجام شده است.)
اين همايش چه تفاوت‌هايي با همايش اول خواهد داشت؟
مهم ترين تفاوت با همايش اول در موضوع مورد بحث است. در همايش اول درمورد تشخيص عارضه‌هاي شيميايي يك اتحاد نظر اتفاق افتاد اما در اين همايش تمركز بر بحث درمان است.
چه فعاليت‌هايي را در بخش معاونت پژوهشي بيمارستان بقيه الله الاعظم درخصوص آسيب ديدگان شيميايي انجام مي‌دهيد؟
در اين معاونت، مركزي با عنوان مركز تحقيقات آسيب‌هاي شيميايي كار عمده تحقيقات روي ضايعات و نحوه درمان مصدومان شيميايي را برعهده دارد كه در اين مركز من به عنوان معاون پژوهش بيمارستان تلاش مي‌كنم يافته‌هاي علمي‌و پژوهشي كه به نتيجه مي‌رسند را در اين مركز به عنوان يك سياست پيگيري كنم.
ارتباط اين مركز با مركز رسيدگي به مصدومين شيميايي بنياد شهيد و امور ايثارگران چگونه است؟
مركز تحقيقات آسيب‌هاي شيميايي به عنوان يكي از مراكز وابسته به بيمارستان بقيه الله فعاليت مي‌كند و زيرنظر دانشگاه پزشكي بقيه الله است. اين دانشگاه نيز وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامي‌است بنابراين از نظر ساختاري هيچ ارتباطي با بنياد شهيد و امور ايثارگران ندارد اما همكاري‌هاي پژوهشي و علمي‌اين مراكز برقرار است.
از نظر پژوهش در حوزه مصدومان شيميايي چه جايگاهي را در بين مجامع بين المللي داريم؟
به دليل اينكه كشور ما بيشترين مصدوم شيميايي را دارد، بيشترين پژوهش با موضوع عوارض شيميايي در ايران انجام مي‌شود لذا از نظر موقعيت بين المللي از اين جهت داراي جايگاه برتر هستيم اما چنانچه يك كشور پيشرفته از نظر تعداد مصدوم وضعيت مشابه ما را داشت وضعيت متفاوت بود و من معتقدم ما در جايگاه واقعي كه بايد باشيم، نيستيم. دليل اين امر اين است كه ما كار زيادي نكرده ايم و آنچه كه به عنوان پژوهش و كار علمي‌انجام شده حاصل چند سال اخير است.
با وجود اينكه ما حدود 25 سال از بحث مصدوميت شيميايي را پشت سر گذاشته ايم اما حدود پنج سال است كه در اين زمينه فعال هستيم و اين نشان مي‌دهد كه در ايران 20 سال در اين زمينه هيچ كاري صورت نگرفته است بدون شك اين يك ضعف اساسي محسوب مي‌شود. در مقطعي از زمان هم مراكزي با موضوع مصدومين شيميايي وجود داشت اما چون فكر كردند نيازي به اين مراكز نيست غيرفعال شدند و مركز رسيدگي به مصدومين شيميايي يك سال است كه فعاليت مي‌كنند.
مساله مهم ديگري كه قابل تامل است اين است كه بسياري از صاحبنظران خارجي و بين المللي كه در ساير كشورها فعاليت مي‌كنند از فعاليت‌ها، پژوهش‌ها و كارهاي علمي‌انجام شده در ايران مطلع نيستند كه اين مساله ضعف ما را در بحث اطلاع رساني نشان مي‌دهد.
در بحث اطلاع رساني سياسي ما داراي محدوديت‌هايي هستيم اما اطلاع رساني در موضوعات علمي‌كه سازوكاري متفاوت از موضوعات سياسي دارد محدوديتي براي ما ندارد و به نظر مي‌رسد تنها عامل آن كم كاري است.
علاوه بر اطلاع رساني موضوعات علمي‌و پژوهشي كه در كشورمان انجام مي‌شود متاسفانه ما اطلاع رساني خوبي در راستاي شناساندن مظلوميت مصدومين شيميايي كشورمان به جهانيان نيز نداشته ايم به گونه اي كه در كنفرانس‌هاي بين المللي بسياري از نمايندگان كشورهاي شركت كننده نسبت به وجود مصدوم شيميايي در ايران تعجب مي‌كنند.
بله، همانطور كه اشاره كردم در مباحث مربوط به اطلاع رساني كه شناساندن مصدومان شيميايي هم زيرمجموعه اين بحث است گذشته خوبي نداريم.
اطلاع رساني در مباحث سياسي با وجود قدرت‌هاي رسانه اي كه در دنيا وجود دارد با مشكلات عديده اي مواجه است اما موضوعات علمي‌و پژوهشي اين مشكلات را ندارد چرا كه نشان دادن اين مباحث از طريق مجلات، نشريه‌ها و همايش‌هاي بين المللي ميسر است.
آماري از مصدومين شيميايي و شدت مصدوميت آنها داريد؟
درحال حاضر حدود 50 هزار مصدوم شيميايي در كشور ايران زندگي مي‌كنند كه 85 درصد آنها داراي عوارض شيميايي خفيف و 15 درصد نيز داراي عوارض متوسط و شديد هستند.
آيا تاكنون درمورد درمان آسيب‌هاي شيميايي به درمان قطعي دست يافته ايد؟
در پزشكي درمان قطعي وجود ندارد به عبارت ديگر دارويي وجود ندارد كه بتوان گفت عارضه را محو مي‌كند البته اين بحث نه تنها در مورد آسيب‌هاي شيميايي بلكه درمورد بسياري از بيماري‌ها مثل آسم، فشارخون، نارسايي قلب و ... نيز وجود دارد. اما درمان‌هاي موجود در مورد مصدومان شيميايي مي‌تواند باعث متوقف شدن پيشرفت و تا حدودي بهبودي ضايعه شود و درهيچ جاي دنيا تاكنون كسي قادر به ريشه كن كردن عوارض شيميايي نشده است.
آيا براي درمان مصدومان شيميايي از اعزام به كشورهاي خارجي نيز استفاده كرده ايد در اين صورت چه نتايجي حاصل شده است؟
تعداد اعزام‌هاي ما بسيار محدود بوده است. حدود 7 يا 8 اعزام داشته ايم البته نتيجه اي هم از اعزام به خارج كسب نكرده ايم و مشكلي كه در اين زمينه گريبانگير مصدومان اعزامي‌شده است اين است كه متخصصان داخلي نيز به دليل آغاز درمان بيمار در خارج از كشور حاضر به پيگيري پروتكل درماني آنها نيستند.
همانطور كه اشاره كردم درحال حاضر دنيا اطلاعاتي بيشتر از ما در مورد آسيب‌هاي شيميايي ندارد و مي‌توانم ادعا كنم ما در اين بحث برتر هستيم.
دعوت از متخصصان خارجي براي درمان جانبازان از جمله اقداماتي بوده است كه در سال‌هاي اخير انجام شده است. براي درمان مصدومان شيميايي نيز از متخصصان خارج از كشور دعوت مي‌شود يا خير؟
بله، متخصصاني از كشورهاي هلند، آلمان و ساير كشورهايي كه فكر كرديم داراي تجارب علمي‌در اين زمينه هستند را دعوت كرديم و نظر اين افراد را هم گرفتيم اما در مجموع پيشرفتي از حضور اين افراد هم حاصل نشده است.
در پايان چه پيشنهادهايي درموضوع آسيب‌هاي شيميايي براي تمام افرادي كه به نحوي در بخش‌هاي اجرايي اين موضوع مشغول هستند داريد؟
در بحث مصدومان شيميايي نبايد خيلي به آسيب ديده‌ها اميدواري كاذب داد به اين معني كه آنها را نسبت به يك اتفاق تازه متوقع كرد اما مي‌توان به اين نكته اشاره كرد كه درحال حاضر حركت بسيار خوبي در دانشگاه‌هاي شاهد، بقيه الله و تربيت مدرس آغاز شده است و دليل شروع اين حركت را هم مي‌توان در توجه مسوولان و اختصاص بودجه در دو سال اخير براي اين موضوع جستجو كرد.
بحث دوم اينكه به نظر مي‌رسد مسووليت مصدومان شيميايي صرفا به بنياد سپرده شده است اما بايد توجه داشت كه اين نهاد يك نهاد خدمت رسان است در صورتي كه موضوع مصدومان شيميايي بسيار گسترده تر از حدود اختيارات بنياد است و بايد تعداد بيشتري از دستگاه‌هاي دولتي با نظارت يك مرجع بالاتر در اين راستا فعال باشند تا شاهد اتفاقات تازه اي باشيم به عنوان مثال يك بعد، بعد بين المللي آسيب ديدگان شيميايي است، يك بعد مهم تر بحث اطلاع رساني و رسانه اي كردن اين موضوع مهم است، از سويي پيگيري‌هاي حقوقي و قضايي و بسياري مسايل ديگر كه موضوع معيشت و درمان تنها يكي از آنها است ضروري است.
همكاري گسترده بين وزارت امور خارجه، صداوسيما، بنياد حفظ آثار، بنياد شهيد و امورايثارگران و ساير دستگاه‌ها بسيار مهم است و در كنار اين دستگاه‌ها مراكز پژوهشي و تحقيقاتي نيز مي‌توانند نقش آفريني كنند. نكته مهم تر اينكه بايد يك دستگاه مرجع مثل رياست جمهوري محوريت اين موضوع را بپذيرد به عبارت ديگر يك اراده ملي بايد موضوع مصدومان شيميايي را به صورت جدي پيگيري كند.
پيشنهادي كه براي شما به عنوان يك ابزار اطلاع رساني دارم اين است كه اين موضوع را به صورت كلي و در ابعاد مختلف به صورت مكرر و مستمر پيگيري كنيد. شما مي‌توانيد نظر مصدوم، پزشك، مسوول، حقوقدان و ساير متوليان موضوع را با هم گرفته و به صورت مستمر نه مقطعي منعكس كنيد.
پايان پيام
چهارشنبه 12 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات]

[مشاهده در: www.hayat.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 156]