واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش گروه فرهنگي ايرنا، در قطعنامه شماره 5 دوازدهمين مجمع عمومي كميته بين المللي موزه ها ايكوم (ICOM) كه در 28 مه 1977 ميلادي در مسكو برپا شد، روز 18 مه برابر با 28 ارديبهشت به عنوان روز جهاني موزه ها اعلام شد و از آن سال در روز ياد شده در همه كشورهاي عضو، مراسمي به مورد اجرا گذاشته مي شود. بر مبناي تعريف ايكوم در مورد موزه ها، موزه مكان گردآوري، نگهداري، مطالعه، بررسي كردن و به نمايش گذاشتن داشته هاي فرهنگي يا طبيعي به منظور آموزش، پژوهش و ارزش دادن به اين مجموعه ها و لذت بردن از آنها است. نام موزه از لغت فرانسوي Musee گرفته شده و به معني مكاني است كه مجموعه بزرگي از آثار باستاني و صنعتي و چيزهاي گرانبها را در آن به معرض نمايش مي گذارند و دانشمندان، پژوهشگران و هنرمندان از آن استفاده مي كنند. كلمه موزه را فرانسويان از لغت يوناني گرفته اند؛ موزه نام تپه اي در آتن بود كه در آن عبادتگاهي براي موزه (الهه يوناني) قرار داشت. به گفته پژوهشگران و متخصصان موزه داري، معبد خدايان هنر شعر و موسيقي كه بر فراز تپه اي در آتن قرار داشت، نخستين موزه اي است كه در تاريخ موزه ها از آن نام برده مي شود. موزه آشمولين در شهر آكسفورد ، نخستين موزه اي است كه آثار مشرق زمين را در خود محفوظ نگه داشته است. نخستين موزه در قاره آسيا، موزه آرميتاژ در لنينگراد روسيه است و اولين موزه ايران در سال 1295 هجري شمسي به نام موزه ملي ايران پايه گذاري و افتتاح شده است. موزه هاي متعدد آثار باستاني، فرهنگي، مردم شناسي، طبيعي، گياه شناسي، حيوانات و آثار ارزشمند معاصر، مجموعه تاريخي آن كشورها را بازگو مي كنند به گونه اي كه فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتي از طريق اشيا و وسايلي كه در موزه ها جمع آوري شده، شناخته مي شود. همچنين موزه ها يكي از راه هاي عيني شناخت اقوام گذشته و آشنايي با نحوه زندگي آنها به دانش آموزان و دانشجويان به شمار مي رود. نگهداري آثار گذشتگان و نمايش و انتقال آنها به آيندگان، ارزيابي و قياس ميان پديدارهاي تاريخي، عملي، فني، صنعتي و هنري گذشته و حال، ايجاد و تقويت تفاهم ميان ملل و اقوام، شناخت و نمايش سهم اقوال و ملل در فرهنگ و تمدن جهاني، اعتلا و بهبود ميزان دانش محصلان، دانشجويان و پژوهشگران و جلوگيري از انهدام فرهنگ بومي و ايجاد سدي در برابر فرهنگ هاي نامانوس از جمله اهداف تاسيس موزه ها به شمار مي رود. نخستين گونه بندي موزه اي كه در اسامي كميته هاي تخصصي ايكوم انعكاس دارد، تمايز بين موزه هاي هنري ظريفه، هنرهاي كاربردي، باستان شناسي، تاريخ، مردم شناسي، علوم طبيعي، دانش و تكنولوژي، موزه هاي منطقه اي محلي و موزه هاي تخصصي است. موزه هاي هنري، تاريخي، تخصصي، علمي، فني و صنعتي آثار و اشياي قديمي را كه مي توانند گوياي زمينه و پيشينه مردم شناسي، باستان شناسي و تاريخي باشند؛ درخود جاي داده اند. موزه هاي تخصصي آثار تاريخي، هنري و فني را به مناسبت هاي ويژه، در معرض ديد مردم قرار مي دهند. دو نوع اين موزه ها را به موزه ها در هواي آزاد و موزه محلي مرسوم كرده اند. در موزه هاي علمي نيز گونه هاي مختلف گياهان، جانوران، سنگها، خاكها، سنگواره ها و آنچه را كه دست بشر در خلق آنها دخالت نداشته است، تهيه و نگهداري مي شود كه به انواع موزه هاي تاريخي طبيعي، جانوران زميني، گياهان، ماهي ها و جانوران دريايي طبقه بندي مي شوند. موزه هاي علوم طبيعي بايد نقش ويژه اي در آگاه سازي و متقاعد كردن مردم ايفا كنند؛ اين موزه ها داراي اسنادي بالغ بر ميليون ها نمونه هستند كه پيشرفت دانش را از ديدگاه رشته هاي متعدد ميسر مي سازند و در اختيار پژوهشگران مي گذارند. موزه هاي فني و صنعتي ساخته هاي فني و صنعتي انسان را در زمينه هاي اختراعات، اكتشافات، وسايل نقليه، ماشين آلات و مانند آنها به نمايش مي گذارند و به نام هاي موزه اختراعات، موزه اكتشافات، موزه ماشين آلات و موزه وسايل نقليه موسوم شده اند. موزه هاي هنري آثار و اشياي زيبايي درباره نقاشي، معماري و مجسمه سازي، هنرهاي تزييني و صنايع دستي، لوازم خانگي، موزه خط و خطاطي، كتاب و صحافي، موزه سراميك و كاشي، موزه قالي و قاليبافي، موزه كنده كاري و منبت كاري و صنايع چوبي، موزه گوهري و گوهرها و موزه منسوجات، ارايه مي كنند. در جهان موزه هاي معروف بسياري همچون موزه لوور در فرانسه، موزه بريتانيا در لندن، موزه بررا در ميلان، موزه متروپوليتن در آمريكا، موزه لنين گراد در روسيه، موزه ايتاليا در رم و ايران باستان در تهران وجود دارد. موزه ايران باستان در سال هاي 16-1314 هجري شمسي براي حفظ آثار ملي، اشياي تاريخي و عتيقه ايران تاسيس شد. اين موزه داراي آثار گرانبهايي از تمدن ايران از هزاران سال پيش از ميلاد تا زمان حاضر است. موزه آستان قدس مشهد نيز در سال 1324 تاسيس شد؛ مساحت آن 9 هزار و 398 مترمربع و داراي آثار نفيس بسياري است؛ كتابخانه هاي اين موزه از كتابخانه هاي درجه اول ايران است و از حيث نسخ نفيس خطي قديمي و نسخ منحصر به فرد كه در طول چند صد سال اخير گردآوي شده، كم نظير است. موزه مردم شناسي در تهران در سال 1315 هجري شمسي تاسيس شد. معرفي زندگي طبقات مختلف ايران از دو قرن پيش تا امروز، نمايش آثار هنري، صنايع دستي، نوع كار و پيشه هاي ايرانيان از جمله اهداف راه اندازي اين موزه عنوان شده است. موزه پارس در شيراز، همان باغ حكومتي است كه طرح آن را كريمخان زند ريخته بود. در سال 1314 هجري شمسي، اداره كل باستان شناسي، قسمت شمال و شرق باغ را نرده هاي آهني كشيد و كم كم اشيا، آثار تاريخي و نفيس فارس و شيراز را در آن گردآوري كردند. علاوه بر موزه هاي يادشده، در رشت، اصفهان، كرمان و ساير استان ها و شهرستانهاي ايران نيز، موزه هايي به وجود آمده است كه هر يك از آنها تاريخ مفصل و ارزنده اي از زندگي پيشينيان همان نقطه را دربردارد و تمدن اقوام گذشته را روشن مي سازد. موزه هاي مردم شناسي در ايران نيز از ديگر موزه هاي كشورمان به شمار مي روند، سابقه مجموعه هاي مردم شناسي در ايران به سال 1314 هجري شمسي بازمي گردد. در آن زمان دايره اي به نام انسان شناسي در وزارت معارف و اوقاف و صنايع مستظرفه وجود داشت كه بعدها با مشاوره فرهنگستان ايران به موسسه انسان شناسي، سپس بنگاه مردم شناسي و سرانجام به موزه مردم شناسي تغيير نام يافت. موزه مذكور در سال 1314 بنيان گذاشته شد و محل آن ساختماني در خيابان بوعلي (ارامنه) بود كه آثار گردآوري شده به اين ساختمان انتقال داده شد و به تدريج حالت موزه به خود گرفت. علاوه بر موزه مردم شناسي تهران كه همه سطح كشور را ازنظر مردم نگاري زير پوشش خود دارد، موزه هاي مردم نگاري منطقه اي نيز در نقاط مختلف كشور تاسيس شده است كه اختصاص به نمايش زندگي و فرهنگ همان منطقه دارد و در قالب موزه هاي مختلط به فعاليت هاي فرهنگي خود ادامه مي دهند. هم اكنون تعداد موزه هاي موجود در ايران 414 موزه است. 550/
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 598]