واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: چهارشنبه سوری ساخته اصغر فرهادىیك فیلم جنگى مستند
فیلم چهارشنبه سورى نخستین فیلمى است كه از اصغر فرهادى دیده ام. صرف نظر از كیفیت كارهاى قبلى او كه احیاناً با برخوردهاى متضاد منتقدین یا تماشاگران مواجه شده باشند، باید اذعان كنم كه این فیلم یك درام روانشناسانه اجتماعى بسیار هوشمندانه است.با توجه به این كه سومین فیلم او، واجد خصوصیات منحصر به فردى (حداقل در سینماى ایران) است، به ضرس قاطع مى توان گفت كه فرهادى یكى از فیلمسازان بزرگ سینماى این مرز و بوم خواهد شد.قصه فیلم خیلى ساده است تا جایى كه به راحتى مى توان گفت قصه اى به آن صورت قابل تاكید حضور و وجود ندارد. سه شنبه آخر سال است، روحى (ترانه علیدوستى) به اتفاق نامزدش از امامزاده هاشم با موتورسیكلت به تهران مى آید و از طریق یك شركت، جهت خانه تكانى آخر سال به یك خانواده از طبقه متوسط فرستاده مى شود. روحى یك دختر روستایى است كه داراى كمبودها و لاجرم عقده هاى خاصى است كه منبعث از این كمبودها است كه در بدو ورود به این منزل زن خانواده مژده (هدیه تهرانى) برخورد سردى با روحى مى كند و از او مى خواهد كه هر چه زودتر كار خود را تمام و خانه را ترك كند. روحى كه دخترى تودار و ضمناً كنجكاو (در حد فضول به منظور سر درآوردن از كار دیگران) است، بى مهرى هاى مژده را تاب مى آورد.گرچه در ابتداى كار كه روحى فعالیت چندانى نكرده است و مژده مزد او را به طور كامل مى دهد تا خانه او را ترك كند، اما مى بینیم كه روحى با سماجت در خانه باقى مى ماند. در ابتدا مژده زنى خوشبخت جلوه مى كند، چرا كه برخوردار از یك زندگى نسبتاً خوب، شوهرى خوش قد و بالا و به ظاهر موفق (مرتضى) و یك پسربچه دوست داشتنى به نام امیرعلى است. شكسپیر مى گوید: هر چیز آنچه كه مى نماید، الزاماً همان نیست. این سخن جاى تامل بسیار دارد.در عرصه فلسفه نیز بسیار تاكید شده است كه اگر بود با نمود همسانى تام داشت، دیگر نیازى به علم و تفحص احساس نمى شد. به تدریج كه با زندگى مژده بیشتر آشنا مى شویم، علت عدم توازن روانى و رفتارى او بر ما روشن مى شود. شكستن شیشه و درهم ریختگى وسایل منزل او با كیفیت رفتار او كاملاً همسو است. یكى از عمده ترین عللى كه موجب شده تا مژده به زنى ناآرام و شوربخت تبدیل شود، ارتباط نامشروعى است كه بین مرتضى و یكى از همسایه هاى او به نام سیمین وجود دارد. سیمین زن تنهایى است كه از راه آرایشگرى امرار معاش مى كند. گرچه بازیگران این فیلم، همگى از مستعدترین بازیگران سینماى ما هستند،اما در نهایت یك بازى متوسط، خوب یا عالى به هدایت كارگردان فیلم مربوط مى شود. بازى هاى فیلم همگى در حد عالى هستند.
فرضاً سیمین كه با مرتضى رابطه دارد و این رابطه موجب شده است تا مژده احساس كند زنى خوشبخت نیست، بازیگر نقش سیمین (پانته آ بهرام) آنچنان به این پرسوناژ جان بخشیده است كه به رغم این كه در این ارتباط آنچه انجام مى دهد غیراخلاقى است، با این وجود مخاطب احساس بدى نسبت به او پیدا نمى كند و به نوعى براى او دل مى سوزاند. مى بینیم مرتضى كه معمولاً از این نوع ارتباط ها باید سرخوش و سرمست باشد، فردى عصبى و ناآرام است. فرهادى براى ترسیم دنیاى آدم هاى خود در اكثر نماها به شكلى بسیار حرفه اى از نور كم و رنگ هاى تیره بهره گرفته است. از میان آدم هاى فیلم، شخصیت روحى تاثیرگذارتر از دیگران است.روحى آگاه یا ناخودآگاه مسائلى را كه با دیگران و درباره آنها بازگو مى كند با نوعى افراط و تفریط همراه است. از دیدگاه روانشناسى، بیشتر افراد طبقات فرودست در تبیین مشكلات و نارسایى زندگى دیگران، آگاه یا ناخودآگاه، مشكلات دیگران را بسیار بزرگتر از آنچه هست بیان مى كنند، آن هم در مقام همدردى و دلسوزى! انگیزه چنین عملكردى موجب مى شود تا چنین افرادى در خود نوعى توازن روانى احساس كنند، چرا كه به خود مى گویند این تنها تو نیستى كه در زندگى كمبود و نارسایى دارى، بلكه دیگران نیز از تو بیچاره تر و بدبخت تر هستند!مى دانیم كه در جریان ساختن این فیلم، شب چهارشنبه سورى سال گذشته، برادر نوجوان ترانه علیدوستى در اثر انفجار مواد منفجره درگذشت و بالطبع این حادثه غم انگیز تاثیرى ژرف نه تنها بر روى ترانه علیدوستى كه بر دیگر گروه سازنده فیلم بر جاى گذاشت. چهارشنبه سورى اى كه در این فیلم فرهادى به تصویر كشیده است، بیشتر به صحنه هاى یك فیلم جنگى مستند شبیه است تا یك مراسم سنتى و دوست داشتنى.به یاد بیاوریم دو نفر موتورسوارى را كه در نزدیكى سیمین به مانند كسانى كه قصد جان او را داشته اند، بى رحمانه مواد منفجره به زمین مى كوبند و به شدت او را دچار وحشت و اضطراب مى كنند. با توجه به آنچه فرهادى به ما نشان داد، بایسته تر است كه بگوییم چهارشنبه سوزى نه سورى! اى كاش فرصتى دست دهد تا بار دیگر این فیلم را ببینیم. این فیلم را باید بیش از یك بار دید.لینک ها : همه چیز در باره فیلم های بیست و چهارمین جشنواره بیست و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم فجر چهارشنبه بزرگداشت «چهارشنبه سوری» نشست"چهارشنبه سوری" در خبرگزاری ایسنا برگزار شد فروش رویایی «چهارشنبه سوری»
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 465]